Witte Donderdag

[Luther]

Nav vraag @Eilander nog enige toelichting. @Eilander: misschien niet het eerste punt waar het om gaat, maar als geheel onbelangrijk mogen deze dingen ook niet worden gesteld, het zijn zaken die betrekking hebben op het tweede gebod. Verder kun je hier bij Calvijn vooral veel over lezen in hoofdstuk IV.10 van de Institutie. Van onderstaande citaten heeft vooral het laatste citaat, uit de Institutie van 1536, mij persoonlijk vroeger zeer getroffen en van de relevantie hiervan overtuigd.

Calvijn over de macht van de Kerk:
“Zo moet ik alhier betuigen, dat ik die menselijke wetten en ordonnantiën ALLEEN voor goed keur, die op de autoriteit Gods gegrond, en uit de Schrift genomen zijn.”
(Institutie IV.10.30.)

“Veel mensen zijn verwonderd, waarom de Heere zo heftig dreigt, dat Hij wonderlijk omgaan zal met dat volk, van hetwelk Hij met geboden der mensen gediend wordt, en daarbenevens ook verklaart, dat Hij tevergeefs wordt geëerd door leringen der mensen. Maar indien ze bemerkten, wat het is in het stuk van de religie (dat is, in het stuk van de hemelse wijsheid) Gods mond alleen horen en aankleven, zo zouden ze meteen zien, dat de Heere geen slechte reden heeft, waarom Hij zodanige verkeerde diensten alzo vervloekt, welke Hem naar de lust en zinnelijkheid van ’s mensen vernuft bewezen worden. (…) Dit is de reden, waarom Paulus wil, dat wij zo naarstig zullen toezien, dat wij niet bedrogen worden door de tradities der mensen, en door die eigenwillige dienst, die buiten Gods Woord van de mensen bedacht is.” (Institutie IV.10.24.)

Al geloof ik wel, dat Calvijn in het bovenstaande VOORAL andere menselijke inzettingen op het oog heeft, de feestdagen sluit hij hiervan niet geheel uit. Dat doet hij ook niet in het volgende wanneer hij handelt van de Christelijke vrijheid.

“Het derde stuk van de Christelijke Vrijheid is, dat wij in uitwendige dingen, die op zichzelf middelmatig zijn, in de consciëntie voor God niet zijn gehouden of verbonden, maar dat wij dezelve nu eens gebruiken, dan weder nalaten mogen, zonder onderscheid. De kennis van deze vrijheid is ons ook zeer noodzakelijk. (…) Vele beelden zichzelf in deze tijd in, dat wij ongeschikt zijn, omdat wij twist en geschil aanrichten vanwege het vrij eten van vlees, vanwege het vrije gebruik der feestdagen en klederen, en van dergelijke, gelijk zij zeggen, onnutte beuzelingen. Maar in deze dingen is vrij wat meer gelegen dan wel doorgaans gemeend en geloofd wordt.”
(Institutie III.19.7.)

Van alle menselijke inzettingen zegt Calvijn:
“Ten andere dient men er op te letten, dat wij zelf deze inzettingen en ceremoniën zonder superstitie onderhouden, en ook de onderhouding daarvan niet al te eigenzinnig en neuswijselijk afvorderen [= afeisen] van anderen. (…) Ten laatste, dat wij onszelf in deze geen eeuwige wet stellen (…), zonder ons enigszins te ergeren of te storen, lijden en dulden niet alleen, dat er iets veranderd wordt, maar dat ook alle onderhoudingen, die voorheen onder ons gebruikelijk geweest zijn, worden weggenomen.”
(Institutie IV.10.32.)

Uit de eerste uitgave van de Institutie, 1536:
“Wordt het hem, die het bevel krijgt om te luisteren naar de mond des Heeren, niet verboden om ook maar iets van zichzelf te verzinnen?”
“Inderdaad, wat mag men nog van een mens verwachten of verlangen, nu het Woord des levens Zelf op een vertrouwelijke manier met ons in het vlees verkeerd heeft? (…) Dit betekent dat er voor anderen na Hem niets te zeggen is overgebleven. (…) En daarom blijft er maar één ding over voor de apostelen en voor hun navolgers tot op heden, namelijk om die wet nauwkeurig in acht te nemen, waardoor Christus hun zending heeft begrensd, toen Hij de opdracht gaf om heen te gaan en alle volken te onderwijzen, niet dat wat zij zomaar bij zichzelf hadden klaargemaakt, maar alles wat HIJ hun bevolen had.”
(Institutie 1536, blz. 262 en 264.)

Dat is dezelfde Calvijn die elke dag kerk hield!

[Zonderling]

Dat is dezelfde Calvijn die elke dag kerk hield!

Dat is toch ook wat ik zeg: stel behalve de zondag geen enkele dag boven de andere.

Deze Calvijn was zeer beducht - en terecht - om ook maar IETS TOE TE LATEN op grond van menselijke inzetting in godsdienstige zaken. Dat is een vergrijp naar God toe als de Inzetter van alles.
(Ik heb het dan alleen over inzettingen van algemene aard: van niet-incidentele aard; boven tijd en plaats verheven.)

[Luther]

Dat is dezelfde Calvijn die elke dag kerk hield!

Dat is toch ook wat ik zeg: stel behalve de zondag geen enkele dag boven de andere.

Deze Calvijn was zeer beducht - en terecht - om ook maar IETS TOE TE LATEN op grond van menselijke inzetting in godsdienstige zaken. Dat is een vergrijp naar God toe als de Inzetter van alles.
(Ik heb het dan alleen over inzettingen van algemene aard: van niet-incidentele aard; boven tijd en plaats verheven.)

Ik denk ook niet dat de ene dag boven de andere wordt gezet, maar wel dat er extra tijd wordt ingeruimd om een andere invulling te geven aan bepaalde dagen. Ik zie het probleem niet zo, zeker niet als mensen extra Gods Woord horen.

[Zonderling]

O.k. @Luther, ik ga er geen twist over aan. Ik reageerde op @Eilander en wilde aanreiken met hoeveel nadruk Calvijn leerde toch vooral niets toe te voegen aan menselijke inzettingen, waarbij hij ook de feestdagen noemt.

[Vorst]

In veel kerken en ouderencentra is gistermorgen en gisteravond - goede Vrijdag - het H.A. gevierd.
Ook zag ik in de kerkdienstenlijst dat op witte Donderdagavond een gedachtenismaaltijd werd gehouden.
Toen ik dat zo las, dacht ik: is dat eigenlijk niet het goede moment, want toen hield de Heere Jezus ook Zijn laatste maaltijd met de discipelen.
Is het vroeger wel een gewoonte geweest en heringevoerd door bepaalde kerken en zou dit ook in de reformatorische kerken kunnen gaan plaatsvinden?
Opmerkelijk genoeg hadden die kerken ook op vrijdagavond nog een dienst.
Dus 2 avonden achter elkaar.
Teveel van het goede misschien?

Ik vind dat niet teveel van het goede. Bij ons is er in de stille week elke avond een meditatieve samenkomst met gebed, zang, meditatie, Bijbellezing, muziek en stiltemomenten.
Ook vind ik avondmaal vieren op witte donderdag mooi. Maar ja, je hebt zo bepaalde gewoontes.

[Hendrikus]

In veel kerken en ouderencentra is gistermorgen en gisteravond - goede Vrijdag - het H.A. gevierd.
Ook zag ik in de kerkdienstenlijst dat op witte Donderdagavond een gedachtenismaaltijd werd gehouden.
Toen ik dat zo las, dacht ik: is dat eigenlijk niet het goede moment, want toen hield de Heere Jezus ook Zijn laatste maaltijd met de discipelen.
Is het vroeger wel een gewoonte geweest en heringevoerd door bepaalde kerken en zou dit ook in de reformatorische kerken kunnen gaan plaatsvinden?
Opmerkelijk genoeg hadden die kerken ook op vrijdagavond nog een dienst.
Dus 2 avonden achter elkaar.
Teveel van het goede misschien?

Ik vind dat niet teveel van het goede. Bij ons is er in de stille week elke avond een meditatieve samenkomst met gebed, zang, meditatie, Bijbellezing, muziek en stiltemomenten.
Ook vind ik avondmaal vieren op witte donderdag mooi. Maar ja, je hebt zo bepaalde gewoontes.

Het is maar wat je gewend bent.
In conservatieve Anglicaanse kerken wordt op Goede Vrijdag een dienst gehouden die drie uur duurt, van het 12 tot 15, in feite "van de zesde tot de negende ure". Eigenlijk zijn dat drie opeenvolgende diensten van een uur.

Wat ze daar doen, is:
Woensdag 19.30 Tenebrae
Witte Donderdag 18.30 Dienst met avondmaal
Goede Vrijdag 12.00-15.00 Passiepreken, 18.30 Kruisweg
Stille Zaterdag 12.00 dienst, 21.00 Easter Vigil
Paaszondag 11.00 dienst