DDD schreef: ↑Gisteren, 11:00
Maanenschijn schreef: ↑Gisteren, 10:07
Rido91 schreef:Ik verbaas mij er vaak over hoe het kan dat sommige psalmen zo onbekend zijn geworden. Denk aan Psalm 57, 148, 41 (vers 6 bijvoorbeeld) etc. Zowel qua tekst als qua melodie zou je bij sommige onbekende psalmen verwachten dat ze minstens even geliefd zouden zijn als bijvoorbeeld Psalm 25 en 42. Ik snap dat een en ander wel afhangt van de persoonlijke voorkeuren van degene die de liturgie verzorgt maar hoe kan het dat een aantal (dezelfde) psalmen in grote delen van de gezindte onbekend zijn?
En hoe is het te verklaren dat er in 'linkse' gemeenten over het algemeen meer onbekende psalmen worden gezongen dan in 'rechtse' gemeenten zoals hierboven wordt gesuggereerd?
Ik denk dat het veel met de melodie te maken heeft. Hoe minder 'kerktoonsoort' en hoe meer 'mineur-majeur', hoe geliefder.
Dat is een interessante vraag. Daar is voor zover ik weet, geen onderzoek naar gedaan. Ik denk dat het inderdaad mogelijk is dat de geloofsbeleving in rechts bevindelijke hoek, die gestempeld is door de romantiek, ook om die reden meer heeft met toonsoorten uit die tijd, en niet zoveel met toonsoorten vanuit de (tijd van de) vroege kerk en reformatie.
Ik heb wel wat vermoedens. Psalm 149 is denk ik voor een deel van de predikanten niet ernstig genoeg. Zowel de melodie als de inhoud van de psalm zijn wat triomfantelijk, en daar hebben rechtse dominees het niet zo op.
Sowieso kiezen rechtse dominees overwegend psalmcoupletten die maar beperkt in de bijbeltekst terugkomen. Het gaat dan vooral om de toevoeging in het couplet, zoals: "Och, schonkt gij mij de hulp van Uwen Geest", of: "Zo doe hij ook aan mij".
Dat komt omdat zowel de bijbeltekst als de gezongen liederen moeten voldoen aan de normen van bevindelijkheid. En dan kun je dus niet over iedere bijbeltekst preken en ook niet ieder psalmvers laten zingen.
Daarnaast is er vanouds een verschil in opleiding. Bevindelijke dominees hadden weinig parate kennis, dus roeiden met de riemen die zij hadden. Ze waren ook nogal afhankelijk van de indachtigmakingen van de heilige Geest, en die beperkt zich gewoonlijk tot de teksten die je al kent.
Ik denk dat dominees (en trouwens gemeenten ook) die als 'linkser' bekend staan, gemiddeld vaak een iets dikkere bijbel en psalmboek hebben omdat ze iets hoger zijn opgeleid, de Schrift iets meer laten spreken zoals die is.
Ik weet niet wat nu oorzaak en gevolg is. Het kan ook zijn dat iemand die de hele Bijbel serieus neemt en ook bepreekt, als vanzelf niet meer rechts is. Het zou heel interessant zijn als daar eens onderzoek naar wordt gedaan, zeker als predikanten wat heen of juist weer schuiven. Maar het zal heel lastig zijn om dat voldoende betrouwbaar uit te zoeken.
Daarnaast hebben rechtse dominees het vaak niet op veranderingen en over het algemeen genomen ook niet op kritische analyses. Een echte rechtse dominee zal dit betoog maar een voet te hoog vinden. Dat is ook gelijk een beschermingsmechanisme, want dan hoef je er ook niets mee te doen.