Gods algemene genade
Gods algemene genade
Als christen mag je best wereldse muziek luisteren, maar het mag alleen niet goddeloos zijn. Dat is het geval als de muziek de goede manieren bederft en het zondige in de mens oproept.
We moeten niet vergeten dat door de algemene genade van God er nog veel goeds is gebleven in de schepping, nog veel waar we van kunnen leren.
Zo kunnen we luisteren naar muziek van de niet-christelijke Mozart, de schilderijen van de niet-christelijke Vincent van Gogh, de film van Schindler's List over de Tweede Wereldoorlog die door een niet-christen is ontwikkeld, de romans van diverse niet-christelijke schrijvers die hun visie op de cultuur laten schijnen (we mogen ons toch nog wel verdiepen in de gedachten van onze naasten?), het nummer Beautiful Day van U2, sprookjes voorlezen voor kinderen...
Niet doorslaan dus, daar kan ik niet goed tegen.
We moeten niet vergeten dat door de algemene genade van God er nog veel goeds is gebleven in de schepping, nog veel waar we van kunnen leren.
Zo kunnen we luisteren naar muziek van de niet-christelijke Mozart, de schilderijen van de niet-christelijke Vincent van Gogh, de film van Schindler's List over de Tweede Wereldoorlog die door een niet-christen is ontwikkeld, de romans van diverse niet-christelijke schrijvers die hun visie op de cultuur laten schijnen (we mogen ons toch nog wel verdiepen in de gedachten van onze naasten?), het nummer Beautiful Day van U2, sprookjes voorlezen voor kinderen...
Niet doorslaan dus, daar kan ik niet goed tegen.
Die vraag wilde ik ook stellen. Een antwoord vinden we in de bijbel (wat staat daar toch veel in he?!):Oorspronkelijk gepost door Dathenum
Refojongere,
Jij bedoelt dat er naast een goed terrein en een slecht terrein ook nog een neutraal terrein is, of vat ik jouw mening hiermee onjuist samen?
21 Toen naderde Elia tot het ganse volk, en zeide: Hoe lang hinkt gij op twee gedachten? Zo de HEERE God is, volgt Hem na, en zo het Baäl is, volgt hem na! Maar het volk antwoordde hem niet een woord.
Gods Woord is radicaal! Wie niet voor Hem is, is tegen Hem. Speelfilms waarin een doodsstrijd wordt nagespeeld, zijn NIET GOED, tenzij deze gegrond gericht zijn op het ingaan in het Koninkrijk der hemelen!!!
Mhg,
Pim.
Jammer, dat jullie niet inhoudelijk discussieren. Jullie smijten even met teksten, en rukken die uit de context.
We moeten niet vergeten dat door de algemene genade van God er nog veel goeds is gebleven in de schepping, nog veel waar we van kunnen leren.
Zo kunnen we luisteren naar muziek van de niet-christelijke Mozart
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
, de schilderijen van de niet-christelijke Vincent van Gogh,
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
de film van Schindler's List over de Tweede Wereldoorlog die door een niet-christen is ontwikkeld
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
de romans van diverse niet-christelijke schrijvers die hun visie op de cultuur laten schijnen (we mogen ons toch nog wel verdiepen in de gedachten van onze naasten?)
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
, het nummer Beautiful Day van U2,
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
sprookjes voorlezen voor kinderen...
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
Graag onderbouwing en geen gesmijt met teksten zonder enige toelichting of toepassing.
Goed, daar is een onderbouwinkje gegeven, namelijk het naspelen van de 2e wereldoorlog. Het argument van Pim komt ten diepste uit het bezwaar tegen zaken naspelen als zodanig. Je mag geen schijnwereld creeeren, dus toneel of het nu zedelijk is of onzedelijk is per definitie al fout. Daar ben ik het niet mee eens. Dan moet je ook tegen sketches bij verjaardagen zijn. Nee, ik meen dat toneel best het een en ander kan bijdragen aan bewustwording van bepaalde zaken en dat sterker soms dan in geschrift het geval is. Bij het schrijven van boeken, sprookjes en kerstverhalen creeer je ook je fantasiewereldje en leef je je als schrijver en lezer in in een ander persoon. Maar als je dat dan ten tonele voert is het opeens fout? Ik zie het principiele verschil absoluut NIET.
En niet alle zaken hoeven gericht zijn op het koninkrijk der hemelen, ook maatschappelijke kwesties die in de breedte van de samenleving spelen mogen onze aandacht hebben, dat heet MIDDEN in de wereld staan.
We moeten niet vergeten dat door de algemene genade van God er nog veel goeds is gebleven in de schepping, nog veel waar we van kunnen leren.
Zo kunnen we luisteren naar muziek van de niet-christelijke Mozart
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
, de schilderijen van de niet-christelijke Vincent van Gogh,
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
de film van Schindler's List over de Tweede Wereldoorlog die door een niet-christen is ontwikkeld
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
de romans van diverse niet-christelijke schrijvers die hun visie op de cultuur laten schijnen (we mogen ons toch nog wel verdiepen in de gedachten van onze naasten?)
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
, het nummer Beautiful Day van U2,
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
sprookjes voorlezen voor kinderen...
Baal / rok die van het vlees bevlekt is?
Graag onderbouwing en geen gesmijt met teksten zonder enige toelichting of toepassing.
Goed, daar is een onderbouwinkje gegeven, namelijk het naspelen van de 2e wereldoorlog. Het argument van Pim komt ten diepste uit het bezwaar tegen zaken naspelen als zodanig. Je mag geen schijnwereld creeeren, dus toneel of het nu zedelijk is of onzedelijk is per definitie al fout. Daar ben ik het niet mee eens. Dan moet je ook tegen sketches bij verjaardagen zijn. Nee, ik meen dat toneel best het een en ander kan bijdragen aan bewustwording van bepaalde zaken en dat sterker soms dan in geschrift het geval is. Bij het schrijven van boeken, sprookjes en kerstverhalen creeer je ook je fantasiewereldje en leef je je als schrijver en lezer in in een ander persoon. Maar als je dat dan ten tonele voert is het opeens fout? Ik zie het principiele verschil absoluut NIET.
En niet alle zaken hoeven gericht zijn op het koninkrijk der hemelen, ook maatschappelijke kwesties die in de breedte van de samenleving spelen mogen onze aandacht hebben, dat heet MIDDEN in de wereld staan.
Beste Refojongere,
Je noemt een aantal voorbeelden. Mogen romans van niet christelijke schrijvers? Wanneer doe je zo'n boek weg? Bij één vloek? Als de hoofdpersoon één keer vreemd gaat? Ik heb weleens iemand horen zeggen: "je moet toch weten waar je op tegen ben". Is dit zo? Ik denk dat alles wat wij lezen zich in ons onderbewustzijn nesteld. Onze geest word beinvloed. Op zich hoeft een niet-christelijk boek niet verkeerd te zijn, maar weten wij grenzen te stellen?
Je noemt het nummer Beautiful Day van U2. Volgens jou geen rok die met het vlees besmet is? Een nummertje U2 is volgens jou niet erg. En wat vind je er dan van om bij een U2-concert tussen de zuipende fan's te staan hossen?
Sprookjes voorlezen aan kinderen. Je leest na het eten uit de kinderbijbel, voor het slapen gaan een sprookje (waar heksen, magiers e.d. in voor komen, zoek eens in de bijbel het onderwerp tovernarij op). Als een kind erachter komt dat al die sprookjes onzin zijn, zal het dan de verhalen uit de kinderbijbel nog geloven?
Ik verbaas me soms (ik bedoel hier niemand persoonlijk mee, ik geef enkel aan wat voor gevoel weleens krijg bij bepaalde postings) aan het verschil in leer en leven bij sommige personen. Een pop-cd of een voetbalwedstijd moet kunnen, maar o wee als een dominee te weinig ellendekennis preekt.
Met vriendelijke groet,
Zoals we in de psalmen kunnen lezen is God's algemene genade overweldigend. Deze schepping hebben wij als mensen gekregen, om rentmeester van te zijn. Daar mogen wij inderdaad van genieten, en God dankbaar voor zijn. Het in veel gevallen echter onze houding die bepaald of iets zonde is. Wij bepaalde dingen doen, die op zichzelf niet slecht zijn, maar door onze vleselijke instelling tot zonde worden. Genieten wij van een bepaald aspect van God's algemene genade om zelf lol te hebben, en zonder rekening te houden met God? Dan is dit zonde. De bijbel geeft een richtlijn: Of gij dus eet of drinkt, of wat ook doet, doet het alles ter ere Gods.We moeten niet vergeten dat door de algemene genade van God er nog veel goeds is gebleven in de schepping, nog veel waar we van kunnen leren.
Je noemt een aantal voorbeelden. Mogen romans van niet christelijke schrijvers? Wanneer doe je zo'n boek weg? Bij één vloek? Als de hoofdpersoon één keer vreemd gaat? Ik heb weleens iemand horen zeggen: "je moet toch weten waar je op tegen ben". Is dit zo? Ik denk dat alles wat wij lezen zich in ons onderbewustzijn nesteld. Onze geest word beinvloed. Op zich hoeft een niet-christelijk boek niet verkeerd te zijn, maar weten wij grenzen te stellen?
Je noemt het nummer Beautiful Day van U2. Volgens jou geen rok die met het vlees besmet is? Een nummertje U2 is volgens jou niet erg. En wat vind je er dan van om bij een U2-concert tussen de zuipende fan's te staan hossen?
Sprookjes voorlezen aan kinderen. Je leest na het eten uit de kinderbijbel, voor het slapen gaan een sprookje (waar heksen, magiers e.d. in voor komen, zoek eens in de bijbel het onderwerp tovernarij op). Als een kind erachter komt dat al die sprookjes onzin zijn, zal het dan de verhalen uit de kinderbijbel nog geloven?
Ik verbaas me soms (ik bedoel hier niemand persoonlijk mee, ik geef enkel aan wat voor gevoel weleens krijg bij bepaalde postings) aan het verschil in leer en leven bij sommige personen. Een pop-cd of een voetbalwedstijd moet kunnen, maar o wee als een dominee te weinig ellendekennis preekt.
Dit is een uitermate onbijbelse uitspraak. ALLES, ja ALLES moet gericht zijn op het koninkrijk der hemelen. God's woord spreekt van ons leven als een levende offerande aan God!En niet alle zaken hoeven gericht zijn op het koninkrijk der hemelen
Met vriendelijke groet,
Hier hervatten we op verzoek van Billy de discussie van "RD en Mediadebat" omdat ik denk dat dit in het verlengde ervan zit.
Beste Dathenum,
Genieten wij van een bepaald aspect van God's algemene genade om zelf lol te hebben, en zonder rekening te houden met God?
Ik zag een keer een documentaire over Opheusden "Waar de worm niet sterft", daar hoorde ik een man in vertellen dat de christelijke godsdienst een godsdienst is die "genietingen zoveel mogelijk aan banden wil leggen". Dat idee krijg ik ook bij jou.
Je mag als christen niet onbedaard grappen maken, lol met elkaar hebben, elkaar eens een keertje goed voor gek houden, lachen wanneer je strips leest, gewoon pretentieloos leuke liedjes zingen (wie is er niet opgevoed met kinderliedjes die niets met God en Zijn dienst te maken hebben - 1,2,3,4 hoedje van etc.), leuke liedjes luisteren, een grappige sketch opvoeren en bekijken, een leerzame film kijken, Mozart luisteren om even te relaxen, spannende verhalen vertellen aan kinderen op de zondagsschoolafsluiting op 2e kerstdag met een goed, leerzaam, maar, verzonnen kerstverhaal, een fantasierijk sprookje te vertellen.
Nee, jij haalt er bij alles meteen Gods gericht bij. Natuurlijk moeten we alles niet zomaar doen en behoren we er altijd rekening mee te houden dat we niet zondigen tegen God, oppassen zegt Gods Woord ons.
Maar 'zomaar genieten' wordt hier verdacht gemaakt en zo verwordt een christenleven inderdaad tot een sombere godsdienst waarin men zichzelf afbeult, doet alsof men een willoze prooi is die niet kan onderscheiden tussen goed en kwaad, laat staan een keuze kan maken en daarom maar alles wat maar niet-christelijk is buiten de deur houdt, want men wil liever naief blijven, dan zich verdiepen in de niet-christelijke naaste en genieten van de gaven van God die God ook in onze niet-christelijke naaste gelegd heeft. Ik noemde Van Gogh en Mozart reeds als begin van een zeer onuitputtelijke lijst.
We worden toch opgeroepen om alles te toetsen aan Gods Woord? Of kunnen we dat niet?
Weten wij grenzen te stellen?
Gelukkig hebben wij Gods Woord om literatuur aan te toetsen en zijn wij niet willoos overgeleverd aan allerlei vreemde denkbeelden waarvan wij niet weten welke de goede zou zijn. Ja, zonder een goed kompas is het inderdaad onmogelijk om grenzen te stellen.
U2-zanger Bono staat regelmatig in de Spits of Metro als hij een goede actie heeft gedaan voor de armen in Afrika. Hij steunt het Aids-fonds. Verder is hij niet iemand die goddeloze teksten zingt, maar juist vrede boven alles stelt. U2 wordt verder niet geassocieerd met groffe teksten of uitlatingen en zuipende, blowende fans ofzo. Het enige wat je als bezwaar zou kunnen noemen is dat ze beroemd zijn en wat in de schijnwerpers van de wereldse pers staan. Maar U2 associeer ik niet met typisch zondig ofzo. Het is net zo zondig als Vincent van Gogh waarvan we weten dat hij deed aan overmatig drankgebruik, roken en dat hij stierf aan zelfmoord, reden om alle schilderijen van hem weg te gooien?
Wat vind je van Asterix en Obelix?
Er zijn relaties tussen het preken van de weinig ellendekennis en de losse levensstijl die velen leiden. Maar blijkbaar is het nu ook het geval bij dominees die veel ellendekennis preken, dat daar de levensstijl ten diepste exact hetzelfde is, alleen het wordt 'nog?' niet helemaal uitgeleefd, hetzij vanwege sociale controle, geweten of fatsoen.
Dus zowel bij mensen die minder ellendekennis willen horen in de preek, als bij mensen die juist meer nadruk op de zonden willen leggen in de prediking kom je ALLERLEI levensstijlen tegen 'van precies tot rekkelijk'.
En onder een en dezelfde prediking kom je ook allerlei soorten geloofsbeleving en levensstijlen tegen.
Alsof het normaal is dat mensen die meer nadruk op de verlossing willen leggen, losser willen leven. En dat mensen die meer nadruk op de ellende willen zien, graag strakker willen leven.
Dat ik meer nadruk (in mijn gemeente!!!) op de ellende wil leggen, betekent nog niet dat ik de levensstijl van iemand van de Gereformeerde Gemeente in Nederland buiten verband wil aannemen met een rok tot de toppen van de schoenen, in 't zwart gestoken, zonder romans, zonder Mozart, zonder schilderijen van onchristelijke schilders, zonder radio, tv en internet!
Als David voor Saul op de harp speelt, is dat dan gericht op het Koninkrijk der hemelen, of is dat enkel ter ontspanning?
refojongere
Beste Dathenum,
Genieten wij van een bepaald aspect van God's algemene genade om zelf lol te hebben, en zonder rekening te houden met God?
Ik zag een keer een documentaire over Opheusden "Waar de worm niet sterft", daar hoorde ik een man in vertellen dat de christelijke godsdienst een godsdienst is die "genietingen zoveel mogelijk aan banden wil leggen". Dat idee krijg ik ook bij jou.
Je mag als christen niet onbedaard grappen maken, lol met elkaar hebben, elkaar eens een keertje goed voor gek houden, lachen wanneer je strips leest, gewoon pretentieloos leuke liedjes zingen (wie is er niet opgevoed met kinderliedjes die niets met God en Zijn dienst te maken hebben - 1,2,3,4 hoedje van etc.), leuke liedjes luisteren, een grappige sketch opvoeren en bekijken, een leerzame film kijken, Mozart luisteren om even te relaxen, spannende verhalen vertellen aan kinderen op de zondagsschoolafsluiting op 2e kerstdag met een goed, leerzaam, maar, verzonnen kerstverhaal, een fantasierijk sprookje te vertellen.
Nee, jij haalt er bij alles meteen Gods gericht bij. Natuurlijk moeten we alles niet zomaar doen en behoren we er altijd rekening mee te houden dat we niet zondigen tegen God, oppassen zegt Gods Woord ons.
Maar 'zomaar genieten' wordt hier verdacht gemaakt en zo verwordt een christenleven inderdaad tot een sombere godsdienst waarin men zichzelf afbeult, doet alsof men een willoze prooi is die niet kan onderscheiden tussen goed en kwaad, laat staan een keuze kan maken en daarom maar alles wat maar niet-christelijk is buiten de deur houdt, want men wil liever naief blijven, dan zich verdiepen in de niet-christelijke naaste en genieten van de gaven van God die God ook in onze niet-christelijke naaste gelegd heeft. Ik noemde Van Gogh en Mozart reeds als begin van een zeer onuitputtelijke lijst.
Net als bij het omgaan met televisie en radio en bepaalde gelegenheden waar je komt, heb je weldegelijk van tevoren te bedenken wat je gaat doen. "Bezint eer ge begint" geldt dus ook voor het lezen. Maar ik neem aan dat bekend is dat Jan Wolkers en Ronald Giphart waardeloos en goddeloos schrijven. Maar moet men dan meteen ook Hella S. Haasse, Thea Beckman (basisschool weliswaar), Simon Vestdijk en Willem Frederik Herman wegdoen????Mogen romans van niet christelijke schrijvers? Wanneer doe je zo'n boek weg? Bij één vloek? Als de hoofdpersoon één keer vreemd gaat?
We worden toch opgeroepen om alles te toetsen aan Gods Woord? Of kunnen we dat niet?
Het is bekend dat ds. I. Kievit zich verdiepte in vrijzinnige, midden-orthodoxe en rechtzinnige theologie van Barth tot Calvijn. Maar ook op het terrein van de filosofie en psychologie hield hij zich niet afzijdig. Was hij hierdoor beinvloed? Is het DUS slecht dat hij zich daarin verdiept heeft? Nee, hij weet nu eindelijk waarmee hij te maken heeft. En ook niet-christenen kunnen ons het een en ander te zeggen hebben. Mensen die bij het Rode Kruis en geen christen zijn kunnen vaak meer liefde tot de naaste vertonen dan wij. Zo ook kunnen schrijvers van boeken ons wijzen op bepaalde misstanden in de maatschappij of in denkbeelden van personen etc. Literatuur is toch niet voor niets een verplicht vak op school???Onze geest word beinvloed. Op zich hoeft een niet-christelijk boek niet verkeerd te zijn, maar weten wij grenzen te stellen?
Weten wij grenzen te stellen?
Gelukkig hebben wij Gods Woord om literatuur aan te toetsen en zijn wij niet willoos overgeleverd aan allerlei vreemde denkbeelden waarvan wij niet weten welke de goede zou zijn. Ja, zonder een goed kompas is het inderdaad onmogelijk om grenzen te stellen.
In veel hervormd-gereformeerde soosen wordt dat soort muziek gedraaid met toestemming van de kerkenraad. Dus, dan weet je ongeveer uit welk kerkelijk milieu ik kom, niet als argument bedoeld dus.Je noemt het nummer Beautiful Day van U2. Volgens jou geen rok die met het vlees besmet is? Een nummertje U2 is volgens jou niet erg. En wat vind je er dan van om bij een U2-concert tussen de zuipende fan's te staan hossen?
U2-zanger Bono staat regelmatig in de Spits of Metro als hij een goede actie heeft gedaan voor de armen in Afrika. Hij steunt het Aids-fonds. Verder is hij niet iemand die goddeloze teksten zingt, maar juist vrede boven alles stelt. U2 wordt verder niet geassocieerd met groffe teksten of uitlatingen en zuipende, blowende fans ofzo. Het enige wat je als bezwaar zou kunnen noemen is dat ze beroemd zijn en wat in de schijnwerpers van de wereldse pers staan. Maar U2 associeer ik niet met typisch zondig ofzo. Het is net zo zondig als Vincent van Gogh waarvan we weten dat hij deed aan overmatig drankgebruik, roken en dat hij stierf aan zelfmoord, reden om alle schilderijen van hem weg te gooien?
Ik had het niet over Harry Potter of Lord of the Rings, maar "Doornroosje", de "Zeemeermin" of "Roodkapje". Ik ben ook opgevoed met Sinterklaas, net als trouwens de hele protestants-christelijke basisschool waar ik op gezeten heb. En ondanks alles niet van mijn geloof afgevallen. En ik ken er ook geen die daardoor afgeweken zijn.Sprookjes voorlezen aan kinderen. Je leest na het eten uit de kinderbijbel, voor het slapen gaan een sprookje (waar heksen, magiers e.d. in voor komen, zoek eens in de bijbel het onderwerp tovernarij op). Als een kind erachter komt dat al die sprookjes onzin zijn, zal het dan de verhalen uit de kinderbijbel nog geloven?
Wat vind je van Asterix en Obelix?
Fijn dat je vroom zegt dat je hier niemand persoonlijk mee bedoelt, dan zeg ik ook vroom dat ik me niet persoonlijk aangevallen voel.Ik verbaas me soms (ik bedoel hier niemand persoonlijk mee, ik geef enkel aan wat voor gevoel weleens krijg bij bepaalde postings) aan het verschil in leer en leven bij sommige personen. Een pop-cd of een voetbalwedstijd moet kunnen, maar o wee als een dominee te weinig ellendekennis preekt.
Er zijn relaties tussen het preken van de weinig ellendekennis en de losse levensstijl die velen leiden. Maar blijkbaar is het nu ook het geval bij dominees die veel ellendekennis preken, dat daar de levensstijl ten diepste exact hetzelfde is, alleen het wordt 'nog?' niet helemaal uitgeleefd, hetzij vanwege sociale controle, geweten of fatsoen.
Dus zowel bij mensen die minder ellendekennis willen horen in de preek, als bij mensen die juist meer nadruk op de zonden willen leggen in de prediking kom je ALLERLEI levensstijlen tegen 'van precies tot rekkelijk'.
En onder een en dezelfde prediking kom je ook allerlei soorten geloofsbeleving en levensstijlen tegen.
Alsof het normaal is dat mensen die meer nadruk op de verlossing willen leggen, losser willen leven. En dat mensen die meer nadruk op de ellende willen zien, graag strakker willen leven.
Dat ik meer nadruk (in mijn gemeente!!!) op de ellende wil leggen, betekent nog niet dat ik de levensstijl van iemand van de Gereformeerde Gemeente in Nederland buiten verband wil aannemen met een rok tot de toppen van de schoenen, in 't zwart gestoken, zonder romans, zonder Mozart, zonder schilderijen van onchristelijke schilders, zonder radio, tv en internet!
Als David voor Saul op de harp speelt, is dat dan gericht op het Koninkrijk der hemelen, of is dat enkel ter ontspanning?
refojongere
RJ,Oorspronkelijk gepost door Refojongere
Goed, daar is een onderbouwinkje gegeven, namelijk het naspelen van de 2e wereldoorlog. Het argument van Pim komt ten diepste uit het bezwaar tegen zaken naspelen als zodanig. Je mag geen schijnwereld creeeren, dus toneel of het nu zedelijk is of onzedelijk is per definitie al fout. Daar ben ik het niet mee eens. Dan moet je ook tegen sketches bij verjaardagen zijn. Nee, ik meen dat toneel best het een en ander kan bijdragen aan bewustwording van bepaalde zaken en dat sterker soms dan in geschrift het geval is. Bij het schrijven van boeken, sprookjes en kerstverhalen creeer je ook je fantasiewereldje en leef je je als schrijver en lezer in in een ander persoon. Maar als je dat dan ten tonele voert is het opeens fout? Ik zie het principiele verschil absoluut NIET.
En niet alle zaken hoeven gericht zijn op het koninkrijk der hemelen, ook maatschappelijke kwesties die in de breedte van de samenleving spelen mogen onze aandacht hebben, dat heet MIDDEN in de wereld staan.
Mijn standpunt is absoluut niet gebaseerd tegen het naspelen als zodanig!! Het gaat erom wat we naspelen!!! Als iemand sterft gaat hij/zij naar de eeuwigheid, en dat is m.i. niet iets om na te spelen. Om voor je lol naar het einde van 1500 man te gaan zitten kijken, kan m.i. niet te rijmen zijn met een leven tot Gods eer!! (Titanic, ik heb 'm ook een paar x gezien, helaas, helaas) Zo is het zoals J. Vreugdenhil zei: "aan het begin van elke film staat een bordje 'hier gelden Gods geboden niet' "
RJ, we mogen niet onbekeerd zijn, dus onbekeerd vroom doen, onbekeerd van de wereld zijn, onbekeerd in de wereld zijn, allemaal op de brede weg!!! Er zijn maar 2 wegen! Mensen, laten we prioriteit geven, wat prioriteit heeft!
"Hoe lang hinkt gij op twee gedachten? Zo de HEERE God is, volgt Hem na, en zo het Baäl is, volgt hem na!"
Wat is ons antwoord? Niet alleen met onze mond, maar ook met onze daden?
"'t Oog omhoog, het hart naar boven!
Hier beneden is het niet:
't ware leven, lieven, loven
is daar waar men Jezus ziet.
Wat men hoort of ziet op aard'
is ons kost'lijk hart niet waard:
wil men leven. lieven, loven?
't Oog omhoog, het hart naar boven!"
Mhg,
Pim.
Beste Refojongere,
Deze hoop word echter in de wereld niet begrepen, en men heeft medelijden met deze verdwaasde stumpert. Onder het mom van "in de hemel drinken ze geen bier, dus drinken wij het hier" geniet men van het leven, terwijl men het eeuwige leven links laat liggen.
En natuurlijk, wij mogen ook op aarde van de gaven van God genieten. De bijbel is op sommige plekken zelfs verrassend ruim in dit opzicht. Zo ook prediker 9:
7 Welaan dan, eet uw brood met vreugde en drink uw wijn met een vrolijk hart, want als gij dit doet, dan heeft God dit reeds lang zo gewild. 8 Laten uw klederen te allen tijde wit zijn en olie ontbreke niet op uw hoofd. 9 Geniet het leven met de vrouw die gij liefhebt, al de dagen des ijdelen levens, die Hij u geeft onder de zon, al uw ijdele dagen, want dat is uw deel onder de levenden en bij het zwoegen, waarmee gij u aftobt onder de zon.
Maar onze prioriteiten moeten wel duidelijk zijn. Wij zijn (als het goed is) dienstknechten van God, en we hebben Hem met heel ons hart en ons leven te dienen. God en Zijn dienst moet in ons lezen op nummer één staan, altijd en in alle gevallen.
U2 is niet neutraal. Of het is goed, of het is slecht. God's woord is een tweesnijdend zwaard. U2 bevind zich op het terrein van Satan, of op het terrein van God.
Wellicht dat er mensen zijn die hun licht over deze discussie willen werpen.
mvg
Ik denk niet dat je het christendom kan typeren als een sombere godstdienst. Het christendom is juist bij uitstek de godstdienst van liefde, blijdschap en hoop. De christelijke hoop is echter geen hoop die zich richt op aartse genietingen die voorbij zullen gaan. De christen hoop richt zich echter op de hemel, en vergadert zich dáár zijn schatten. Hij weet dat dat noch roest nog mot zijn schatten zullen verteren. Hij is geen somber mens, hij is de gelukkigste onder alle mensen. Denk hierbij aan de welbekende vraag "wat is uw enige troost beide in leven en sterven".Ik zag een keer een documentaire over Opheusden "Waar de worm niet sterft", daar hoorde ik een man in vertellen dat de christelijke godsdienst een godsdienst is die "genietingen zoveel mogelijk aan banden wil leggen". Dat idee krijg ik ook bij jou.
Deze hoop word echter in de wereld niet begrepen, en men heeft medelijden met deze verdwaasde stumpert. Onder het mom van "in de hemel drinken ze geen bier, dus drinken wij het hier" geniet men van het leven, terwijl men het eeuwige leven links laat liggen.
En natuurlijk, wij mogen ook op aarde van de gaven van God genieten. De bijbel is op sommige plekken zelfs verrassend ruim in dit opzicht. Zo ook prediker 9:
7 Welaan dan, eet uw brood met vreugde en drink uw wijn met een vrolijk hart, want als gij dit doet, dan heeft God dit reeds lang zo gewild. 8 Laten uw klederen te allen tijde wit zijn en olie ontbreke niet op uw hoofd. 9 Geniet het leven met de vrouw die gij liefhebt, al de dagen des ijdelen levens, die Hij u geeft onder de zon, al uw ijdele dagen, want dat is uw deel onder de levenden en bij het zwoegen, waarmee gij u aftobt onder de zon.
Maar onze prioriteiten moeten wel duidelijk zijn. Wij zijn (als het goed is) dienstknechten van God, en we hebben Hem met heel ons hart en ons leven te dienen. God en Zijn dienst moet in ons lezen op nummer één staan, altijd en in alle gevallen.
Paulus zegt: alles is mij geoorlooft, maar niet alles is mij nuttig. Je kunt beter een bijbelstudie doen dan dat je je tijd verspilt aan kunstige verdichtselen door mensen gemaakt. Genadetijd is er om goed gebruikt te worden. Wat betreft de seculiere boeken die je leest is het uiteraard ook een kwestie van vooraf kritisch bekijken wat het voor boeken zijn, en selecteren. Maar als je elke week enkele boeken in de bibliotheek haalt om te lezen dan sluipt er toch vaak weer vanalles tussen.Net als bij het omgaan met televisie en radio en bepaalde gelegenheden waar je komt, heb je weldegelijk van tevoren te bedenken wat je gaat doen. "Bezint eer ge begint" geldt dus ook voor het lezen. Maar ik neem aan dat bekend is dat Jan Wolkers en Ronald Giphart waardeloos en goddeloos schrijven. Maar moet men dan meteen ook Hella S. Haasse, Thea Beckman (basisschool weliswaar), Simon Vestdijk en Willem Frederik Herman wegdoen????
Dit is zeker waar, maar helaas word dit vaak niet gedaan. Secularisatie grijpt om zich heen, en men drinkt met volle teugen de boodschap van de wereld in. Gelukkig zijn er ook velen die biddend en toetsend standhouden in deze wereld (maar niet van deze wereld). Ik denk dat een ieder zichzelf het beste kent, en conform die wetenschap grenzen moet stellen.We worden toch opgeroepen om alles te toetsen aan Gods Woord? Of kunnen we dat niet?
In het door jou aangevoerde voorbeeld is het niet slecht dat hij zich daarin heeft verdiept. Ik doelde eigenlijk meer op seculiere romannetjes e.d., waar een hedonistische moraal word verkondigd. Als wij ter ontspanning boeken lezen waarin in meerdere of mindere mate een wereldse levenswijze word voorgestaan (vrije sex, drankgebruik, schuttingtaal, vloeken enz) gaan wij dit vanzelf normaal vinden, en worden we besmet.Het is bekend dat ds. I. Kievit zich verdiepte in vrijzinnige, midden-orthodoxe en rechtzinnige theologie van Barth tot Calvijn. Maar ook op het terrein van de filosofie en psychologie hield hij zich niet afzijdig. Was hij hierdoor beinvloed? Is het DUS slecht dat hij zich daarin verdiept heeft? Nee, hij weet nu eindelijk waarmee hij te maken heeft.
Inderdaad, helemaal mee eens.Gelukkig hebben wij Gods Woord om literatuur aan te toetsen en zijn wij niet willoos overgeleverd aan allerlei vreemde denkbeelden waarvan wij niet weten welke de goede zou zijn. Ja, zonder een goed kompas is het inderdaad onmogelijk om grenzen te stellen.
Jammer dat deze jeugd-sozen worden georganiseerd. De kerk hoort voor de jongeren een bijbelkring te organiseren, geen soos waar popmuziek word gedraaid.In veel hervormd-gereformeerde soosen wordt dat soort muziek gedraaid met toestemming van de kerkenraad. Dus, dan weet je ongeveer uit welk kerkelijk milieu ik kom, niet als argument bedoeld dus.
De Daila Lama stelt ook vrede boven alles. Ook maar binnenhalen dan? Die man doet ook zijn best...U2-zanger Bono staat regelmatig in de Spits of Metro als hij een goede actie heeft gedaan voor de armen in Afrika. Hij steunt het Aids-fonds. Verder is hij niet iemand die goddeloze teksten zingt, maar juist vrede boven alles stelt.
U2 is niet neutraal. Of het is goed, of het is slecht. God's woord is een tweesnijdend zwaard. U2 bevind zich op het terrein van Satan, of op het terrein van God.
Deze zaken gebeuren toch wel dergelijk op hun concerten, als worden ze hier niet speciaal mee geassocieerd.U2 wordt verder niet geassocieerd met groffe teksten of uitlatingen en zuipende, blowende fans ofzo.
Vind ik geen goede vergelijking. Als je een U2 cd koopt keur je wat ze doen goed, en sponsor je zee ook nog eens.Het is net zo zondig als Vincent van Gogh waarvan we weten dat hij deed aan overmatig drankgebruik, roken en dat hij stierf aan zelfmoord, reden om alle schilderijen van hem weg te gooien?
Ik zou een kind liever een bijbelverhaal vertellen dat dat ik vertel dat Hans de boze heks in de brandende over duwt. Misschien is dit inderdaad ook een kwestie van selecteren.Ik had het niet over Harry Potter of Lord of the Rings, maar "Doornroosje", de "Zeemeermin" of "Roodkapje". Ik ben ook opgevoed met Sinterklaas, net als trouwens de hele protestants-christelijke basisschool waar ik op gezeten heb. En ondanks alles niet van mijn geloof afgevallen. En ik ken er ook geen die daardoor afgeweken zijn.
Deze stripboeken hebben in ieder geval nog geschiedkundige waardeWat vind je van Asterix en Obelix?

Je hebt gelijk, laten we niet gaan generaliseren. Onder welke prediking we ook zitten, we zijn allemaal uit het zelfde hout gesneden.Dus zowel bij mensen die minder ellendekennis willen horen in de preek, als bij mensen die juist meer nadruk op de zonden willen leggen in de prediking kom je ALLERLEI levensstijlen tegen 'van precies tot rekkelijk'.
Volgens mij was dit omdat Saul werd gekweld door een boze geest. Als Saul een eenval kreeg moest David spelen, dan kwam Saul weer tot rust. Je zou dit een soort ontspanning kunnen noemen, hoewel ik hier niet helemaal uit ben.Als David voor Saul op de harp speelt, is dat dan gericht op het Koninkrijk der hemelen, of is dat enkel ter ontspanning?
Wellicht dat er mensen zijn die hun licht over deze discussie willen werpen.
mvg
Titanic keur ik af, net als geweldfilms.
Echter, Schindler's List is een waargebeurd verhaal, waar de werkelijkheid gewoon doorgegeven wordt, men laat in woord en beeld zien hoe het geweest was. Dus ik ga niet voor mijn lol kijken hoe joden afgemaakt worden, maar wel met de gedachte: "Ja, zo erg was het". En het dringt beter tot je door als je het voor je ogen ziet gebeuren, dan als je erover leest.
Verder ben ik het met je eens. Onbekeerd zijn kan niet, dan kom je overal mee in conflict, dan leidt je een dubbelleven. Dan kun je niet eens een psalm zingen tot Gods eer, laat staan de rest. Daar zal een vraag in ons hart moeten leven dag en nacht: Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal. Maar dat sluit de vraag: "Hoe kan ik verantwoord omgaan met de cultuur (media) om ons heen?" niet uit, maar in. En de een zal radicaal alle films afkeuren omdat er ook films als Titanic en Lord of the Rings bijzitten. De ander kan net zo voorzichtig leven en niet per definitie! alle films afkeuren.
Echter, Schindler's List is een waargebeurd verhaal, waar de werkelijkheid gewoon doorgegeven wordt, men laat in woord en beeld zien hoe het geweest was. Dus ik ga niet voor mijn lol kijken hoe joden afgemaakt worden, maar wel met de gedachte: "Ja, zo erg was het". En het dringt beter tot je door als je het voor je ogen ziet gebeuren, dan als je erover leest.
Verder ben ik het met je eens. Onbekeerd zijn kan niet, dan kom je overal mee in conflict, dan leidt je een dubbelleven. Dan kun je niet eens een psalm zingen tot Gods eer, laat staan de rest. Daar zal een vraag in ons hart moeten leven dag en nacht: Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal. Maar dat sluit de vraag: "Hoe kan ik verantwoord omgaan met de cultuur (media) om ons heen?" niet uit, maar in. En de een zal radicaal alle films afkeuren omdat er ook films als Titanic en Lord of the Rings bijzitten. De ander kan net zo voorzichtig leven en niet per definitie! alle films afkeuren.
RJ,
En de een zal radicaal alle films afkeuren omdat er ook films als Titanic en Lord of the Rings bijzitten. De ander kan net zo voorzichtig leven en niet per definitie! alle films afkeuren.
Er zij er maar heel weinig die niet alle fims afkeuren en vervolgens op het hellende vlak niet afglijden en steeds makkelijker worden in waar ze nog naar durven kijken. Ook in het naspelen van waargebeurde verhalen gebeuren zaken die niet door de beugel kunnen. Dat er massa's soldaten sterven is vreselijk. Het kan toch niet goed zijn dat na te spelen om er vervolgens een soort tijdverdrijf in te vinden?
Kies dan heden wie gij dienen zult!
limosa
En de een zal radicaal alle films afkeuren omdat er ook films als Titanic en Lord of the Rings bijzitten. De ander kan net zo voorzichtig leven en niet per definitie! alle films afkeuren.
Er zij er maar heel weinig die niet alle fims afkeuren en vervolgens op het hellende vlak niet afglijden en steeds makkelijker worden in waar ze nog naar durven kijken. Ook in het naspelen van waargebeurde verhalen gebeuren zaken die niet door de beugel kunnen. Dat er massa's soldaten sterven is vreselijk. Het kan toch niet goed zijn dat na te spelen om er vervolgens een soort tijdverdrijf in te vinden?
Kies dan heden wie gij dienen zult!
limosa
Ik zal maar eerlijk zeggen wat me stoort in jullie reacties. Dat is dat jullie iedereen die naar popmuziek luistert (ook al is het verantwoord), naar films kijkt (ook al is het verantwoord) etc. als onbekeerd beschouwen. Dit blijkt uit opmerkingen wat betreft 'twee heren dienen', 'hinken op twee gedachten' en 'kies dan heden wie ge dienen zult'.
Goed, nu inhoudelijk op Limosa.
1. Zeker is het zo met popmuziek dat je je op een hellend vlak begeeft. Dat is een goed en zeer sterk argument, om net als met de televisie, het niet in huis te halen. Om vervolgens te gaan beweren dat DUS alle popmuziek verkeerd is, gaat me te ver. Alsof je dan niet radicaal genoeg bent en nog de wereld dient. Nee, zeg ik, ik zet verantwoorde popmuziek gelijk met kinderliedjes die niet over God gaan en verantwoorde boeken van romanschrijvers en neutrale klassieke muziek van Mozart (al schijnt die volgens jullie niet te bestaan).
2. Om een film over de Tweede Wereldoorlog als tijdverdrijf te zien of nog erger 'verspilling van genadetijd' (is een middagje zwemmen niet hetzelfde?), dat vind ik echt tekort doen uit het leerelement van zo'n film, wij kregen die namelijk te zien bij het vak Geschiedenis. Dus ik kijk het niet als tijdverdrijf, evenmin als dat ik aan tijdverdrijf doe als ik een historisch boek over de WOII lees.
Voor Dathenum
De reacties van de anderen uit het "RD en Mediadebat" zijn samengevoegd, zodat onze wisseling van meningen aan het begin van dit topic is komen te staan.
[Aangepast op 17/10/03 door OSW Moderator]
Goed, nu inhoudelijk op Limosa.
1. Zeker is het zo met popmuziek dat je je op een hellend vlak begeeft. Dat is een goed en zeer sterk argument, om net als met de televisie, het niet in huis te halen. Om vervolgens te gaan beweren dat DUS alle popmuziek verkeerd is, gaat me te ver. Alsof je dan niet radicaal genoeg bent en nog de wereld dient. Nee, zeg ik, ik zet verantwoorde popmuziek gelijk met kinderliedjes die niet over God gaan en verantwoorde boeken van romanschrijvers en neutrale klassieke muziek van Mozart (al schijnt die volgens jullie niet te bestaan).
2. Om een film over de Tweede Wereldoorlog als tijdverdrijf te zien of nog erger 'verspilling van genadetijd' (is een middagje zwemmen niet hetzelfde?), dat vind ik echt tekort doen uit het leerelement van zo'n film, wij kregen die namelijk te zien bij het vak Geschiedenis. Dus ik kijk het niet als tijdverdrijf, evenmin als dat ik aan tijdverdrijf doe als ik een historisch boek over de WOII lees.
Voor Dathenum
De reacties van de anderen uit het "RD en Mediadebat" zijn samengevoegd, zodat onze wisseling van meningen aan het begin van dit topic is komen te staan.
[Aangepast op 17/10/03 door OSW Moderator]
RJ,
Wie bekeerd of onbekeerd is weten we niet, ons komt dat oordeel niet toe.
Over popmuziek. Inderdaad is er een grijs gebied waarin het moeilijk is te zeggen of muziek goed is of niet. De overgang van negro-spirituals naar bleus naar jazz of meer hedendaagse popmuziek is niet altijd even scherp. Er zit best mooie (ik zeg niet goeie) muziek tussen. En voor een deel is onze (collectieve) beleving van muziek ook daardoor gevormd. Maar vanwege het gevaar van het hellende vlak is het toch beter om niet steeds de rand op te zoeken? De grens tussen verantwoorde en niet verantwoorde popmuziek is flinterdun. Zeker waar men probeert om de "verantwoorde" popmuziek zoveel mogelijk wil laten lijken op de niet-verantwoorde. Er is toch genoeg mooie muziek die niet meetrekt naar de wereld, laten we daar dan naar luisteren. Waarom jezelf in gevaar begeven?
Over film. Een boek met historische foto's vind ik wat anders. We mogen ons best bewust zijn van onze geschiedenis. En een educatieve film met historische beelden die in bijvoorbeeld het onderwijs of als ondersteunend materiaal in een museum wordt gebruikt vind ik ook wat anders. Dat lijkt mij verantwoord gebruik van die materialen. Maar 't is toch heel duidelijk dat als we het over DVD/film hebben dat speelfilms bedoeld worden. En of het plot nu helemaal verzonnen is of deels op de werkelijkheid gebaseerd maakt echt niet zoveel uit. Iedere verzonnen verhaal is ontstaan door een werkelijkheid die bestond in de perceptie van de schrijver op het moment van ontstaan. Een gebeurtenis naspelen vind ik niet kunnen. De dood is geen spel.
Je ziet in film dat emoties belangrijk zijn (in literatuur overigens ook). Om in een korte tijd een maximaal effect te bereiken moet de filmmaker wat destilleerwerk verrichten. De "lucht" wordt eruit gehaald, 't gaat snel naar de kern. De kern wordt praktisch altijd gevormd door de twee meest basale emoties, angst en liefde. Bij het lager worden van drempels en drang om steeds meer te laten zien laat het zich raden wat er gebeurt in de uitbeelding van deze emoties. Respect voor de majesteit van de dood is er niet meer en onkuisheid zien we in filmland alom. Nogmaals: waarom jezelf in gevaar brengen?
Over verspilling van genadetijd: ik zou het anders formuleren. We moeten alles wat we doen, tot eer van God doen. Zwemmen, omdat enige inspanning goed is voor het onderhoud van ons lichaam, kan dan best (vind ik) . Naar een film kijken om hierboven genoemde redenen niet.
limosa
Wie bekeerd of onbekeerd is weten we niet, ons komt dat oordeel niet toe.
Over popmuziek. Inderdaad is er een grijs gebied waarin het moeilijk is te zeggen of muziek goed is of niet. De overgang van negro-spirituals naar bleus naar jazz of meer hedendaagse popmuziek is niet altijd even scherp. Er zit best mooie (ik zeg niet goeie) muziek tussen. En voor een deel is onze (collectieve) beleving van muziek ook daardoor gevormd. Maar vanwege het gevaar van het hellende vlak is het toch beter om niet steeds de rand op te zoeken? De grens tussen verantwoorde en niet verantwoorde popmuziek is flinterdun. Zeker waar men probeert om de "verantwoorde" popmuziek zoveel mogelijk wil laten lijken op de niet-verantwoorde. Er is toch genoeg mooie muziek die niet meetrekt naar de wereld, laten we daar dan naar luisteren. Waarom jezelf in gevaar begeven?
Over film. Een boek met historische foto's vind ik wat anders. We mogen ons best bewust zijn van onze geschiedenis. En een educatieve film met historische beelden die in bijvoorbeeld het onderwijs of als ondersteunend materiaal in een museum wordt gebruikt vind ik ook wat anders. Dat lijkt mij verantwoord gebruik van die materialen. Maar 't is toch heel duidelijk dat als we het over DVD/film hebben dat speelfilms bedoeld worden. En of het plot nu helemaal verzonnen is of deels op de werkelijkheid gebaseerd maakt echt niet zoveel uit. Iedere verzonnen verhaal is ontstaan door een werkelijkheid die bestond in de perceptie van de schrijver op het moment van ontstaan. Een gebeurtenis naspelen vind ik niet kunnen. De dood is geen spel.
Je ziet in film dat emoties belangrijk zijn (in literatuur overigens ook). Om in een korte tijd een maximaal effect te bereiken moet de filmmaker wat destilleerwerk verrichten. De "lucht" wordt eruit gehaald, 't gaat snel naar de kern. De kern wordt praktisch altijd gevormd door de twee meest basale emoties, angst en liefde. Bij het lager worden van drempels en drang om steeds meer te laten zien laat het zich raden wat er gebeurt in de uitbeelding van deze emoties. Respect voor de majesteit van de dood is er niet meer en onkuisheid zien we in filmland alom. Nogmaals: waarom jezelf in gevaar brengen?
Over verspilling van genadetijd: ik zou het anders formuleren. We moeten alles wat we doen, tot eer van God doen. Zwemmen, omdat enige inspanning goed is voor het onderhoud van ons lichaam, kan dan best (vind ik) . Naar een film kijken om hierboven genoemde redenen niet.
limosa
RJ, als we aanmanen God te zoeken i.p.v. een film te kijken, vind je dan dat we tekort doen aan de film? Wat een leegheid! Alsjeblieft, waarom discussier je hier, voor je eigen gelijk? God de Heere moet toch het doel van ons leven zijn/worden? Doen we liever God tekort dan de regisseur van de film???
All,
Mijn opmerking over het 'verdoen van genadetijd' schijnt voor velen nogal wat te ver te gaan. Ik zal proberen uit te leggen in welk licht ik 'm plaats:
We moeten beseffen dat we elke dag kunnen sterven en dat we als we niet bekeerd zijn, rechtvaardig door God geoordeeld zullen worden! Als we dat beseffen, dan is het deel krijgen aan de zaligheid door Jezus Christus toch prioriteit 1?! Als je morgen zou moeten sterven, dan ga je vanavond toch niet in de bios zitten?
En volgens mij zit in het rekening houden met het sterven ook een les voor diegenen die God als hun zaligmaker kennen. Het leven is al zo kort, zouden we dan niet zoveel mogelijk tijd gebruiken om Hem groot te maken? Onze tijd gebruiken om te getuigen van Zijn werk? Onze tijd te gebruiken om een lichtend licht te zijn voor anderen? Anderen de weg naar Hem te wijzen? En als ik dan voor mezelf spreek, rest alleen maar de beschamende conclusie: Wat een tekort!
Mhg,
Pim.
P.S. "Je" bedoel ik in de algemene zin! Niet iemand in het bijzonder!
[Aangepast op 18/10/03 door Pim]
All,
Mijn opmerking over het 'verdoen van genadetijd' schijnt voor velen nogal wat te ver te gaan. Ik zal proberen uit te leggen in welk licht ik 'm plaats:
We moeten beseffen dat we elke dag kunnen sterven en dat we als we niet bekeerd zijn, rechtvaardig door God geoordeeld zullen worden! Als we dat beseffen, dan is het deel krijgen aan de zaligheid door Jezus Christus toch prioriteit 1?! Als je morgen zou moeten sterven, dan ga je vanavond toch niet in de bios zitten?
En volgens mij zit in het rekening houden met het sterven ook een les voor diegenen die God als hun zaligmaker kennen. Het leven is al zo kort, zouden we dan niet zoveel mogelijk tijd gebruiken om Hem groot te maken? Onze tijd gebruiken om te getuigen van Zijn werk? Onze tijd te gebruiken om een lichtend licht te zijn voor anderen? Anderen de weg naar Hem te wijzen? En als ik dan voor mezelf spreek, rest alleen maar de beschamende conclusie: Wat een tekort!
Mhg,
Pim.
P.S. "Je" bedoel ik in de algemene zin! Niet iemand in het bijzonder!
[Aangepast op 18/10/03 door Pim]