Jonge refo leeft in twee werelden
Geplaatst: 15 nov 2007, 08:13
Uit het ND van vandaag, donderdag 15 november 2007
'Jonge refo leeft in twee werelden'
van onze redactie kerk
GOUDA - Evangelische jongeren bewegen zich vrij in de hedendaagse cultuur, en weten toch hun geloof te behouden. Reformatorische jongeren daarentegen voelen zich in toenemende mate burgers van twee koninkrijken.
Dat constateert Johan Roeland, antropologisch onderzoeker aan de Vrije Universiteit. Roeland sprak gisteren in Gouda tijdens de studiedag On Speaking Terms, over de invloed van de cultuur op de ontwikkeling van jongeren. De drukbezochte bijeenkomst was georganiseerd door de jeugdbonden van hervormden (HGJB), hersteld-hervormden, christelijk-gereformeerden (LCJ) en de Gereformeerde Gemeenten.
Roeland schetste hoe de huidige jongerencultuur steeds meer grip krijgt op christelijke jongeren. Hij schetste de evangelische wereld als 'theologisch orthodox, maar zich in vormen aanpassend aan de cultuur van de wereld'. De EO-Jongerendag vindt hij daar een goed voorbeeld van: ,,Het is een spektakel, een show, met beeld en geluid: een feest voor alle zintuigen. In die zin sluit het naadloos aan bij de belevingsoriëntatie van jongeren.''
Evangelischen zijn ook volop actief op internet, tegenwoordig het belangrijkste medium voor jongeren. ,,Populaire cultuur en media worden volledig ingezet en spelen ook een belangrijke rol in de wijze waarop evangelische jongeren hun geloof inhoud geven en beleven'', aldus Roeland.
De evangelische beweging slaat volgens hem succesvol een brug tussen het christelijke geloof en de hedendaagse jongerencultuur. ,,Het evangelische geloof is fun, flitsend, cool en toch gelovig.''
Buiten de deur
De reformatorische gezindte zit duidelijk anders in elkaar. Volgens Roeland houdt die van oudsher de hedendaagse cultuur graag buiten de deur, maar lukt dat vandaag simpelweg niet meer. ,,Met televisie ging dat nog, maar met internet en mobiele telefoons - die veel meer kunnen dan bellen alleen - lukt dat niet of nauwelijks meer. En via internet is televisie gewoon toegankelijk voor jongeren.''
Refojongeren worden dus hoe dan ook geconfronteerd met de wereldse cultuur. Dat brengt hen volgens Roeland in een lastig parket. ,,In zekere zin zijn ze burgers van twee behoorlijk uiteenlopende werelden: enerzijds de wereld van thuis en kerk, anderzijds de wereld van - met name - internet en jeugdcultuur.''
Dit botst, constateert de antropoloog. De ,,veelheid aan richtlijnen over gedrag, kledingstijl, levensstijl, geloofsopvattingen en de positie van de man en van de vrouw'' in reformatorische kring stroken namelijk niet met de cultuur van persoonlijke keuzevrijheid en individualisme die de maatschappij predikt. Roeland maakt zich zorgen over deze kloof in reformatorische kring, die volgens hem toeneemt. ,,Soms denk ik dat reformatorische jongeren de spanning proberen op te lossen door niet naar een eenheid te zoeken, maar door verschillende identiteiten te hanteren, in elke wereld een.'' Hij daagde de aanwezigen gisteren uit hun eigen cultuur kritisch te beschouwen.,,U zou zich eens kunnen beraden op de vraag in hoeverre uw eigen cultuur nu werkelijk een Bijbelse is, of misschien ook een menselijke creatie. Zou u wellicht, omwille van uw jongeren, zo af en toe eens wat kritischer kunnen zijn naar die aspecten van uw cultuur die met hand en tand verdedigd worden, maar die uiteindelijk vaak ook producten zijn van menselijk handelen?''
Prof.dr. Arie Baars, christelijk-gereformeerd hoogleraar aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn, ging gisteren in op de bijdrage van Roeland. Hij gaf een aanzet voor het dichten van de geconstateerde kloof. Het gezin speelt daarin wat hem betreft een sleutelrol. ,,Vinden onze jongeren in hun vader, moeder, opa en oma nog identificatiefiguren? Zodat zij - misschien zonder dat zij dezelfde woorden gebruiken, maar toch - kunnen zeggen: wat mijn vader beleeft, dat is echt? Of laten wij hen een leeg testament na, een geestelijk leven dat slechts bestaat uit lege vormen?''
Ook moeten ouders, kerkenraden en predikanten kritische vragen van jongeren serieus nemen, vond Baars.,,Hoedt u wat dat betreft voor dooddoeners, die soms zelfs vanaf de kansels en in kerkelijke brochures klinken, als: 'daar hebben wij geen behoefte aan', waarmee critici de mond wordt gesnoerd. Of erger nog: 'daar heeft Gods volk geen behoefte aan'. Wilt u kinderen opvoeden tot kerkverlaters, dan moet u vooral dat soort argumenten gebruiken! Ik zeg het nu misschien hard, maar als u uw kinderen serieus wilt nemen, moet u met ze meevoelen en hun kritiek serieus nemen.''
Hij waarschuwde ook voor ,,een bedenkelijke vorm van refo-farizeïsme, namelijk dat de een zich nog behoudender voordoet dan de ander'', die hij soms tegenkomt in de reformatorische gezindte. ,,Dat is niet de kern van wat wij geloven, daar zou het niet om moeten gaan.''
'Jonge refo leeft in twee werelden'
van onze redactie kerk
GOUDA - Evangelische jongeren bewegen zich vrij in de hedendaagse cultuur, en weten toch hun geloof te behouden. Reformatorische jongeren daarentegen voelen zich in toenemende mate burgers van twee koninkrijken.
Dat constateert Johan Roeland, antropologisch onderzoeker aan de Vrije Universiteit. Roeland sprak gisteren in Gouda tijdens de studiedag On Speaking Terms, over de invloed van de cultuur op de ontwikkeling van jongeren. De drukbezochte bijeenkomst was georganiseerd door de jeugdbonden van hervormden (HGJB), hersteld-hervormden, christelijk-gereformeerden (LCJ) en de Gereformeerde Gemeenten.
Roeland schetste hoe de huidige jongerencultuur steeds meer grip krijgt op christelijke jongeren. Hij schetste de evangelische wereld als 'theologisch orthodox, maar zich in vormen aanpassend aan de cultuur van de wereld'. De EO-Jongerendag vindt hij daar een goed voorbeeld van: ,,Het is een spektakel, een show, met beeld en geluid: een feest voor alle zintuigen. In die zin sluit het naadloos aan bij de belevingsoriëntatie van jongeren.''
Evangelischen zijn ook volop actief op internet, tegenwoordig het belangrijkste medium voor jongeren. ,,Populaire cultuur en media worden volledig ingezet en spelen ook een belangrijke rol in de wijze waarop evangelische jongeren hun geloof inhoud geven en beleven'', aldus Roeland.
De evangelische beweging slaat volgens hem succesvol een brug tussen het christelijke geloof en de hedendaagse jongerencultuur. ,,Het evangelische geloof is fun, flitsend, cool en toch gelovig.''
Buiten de deur
De reformatorische gezindte zit duidelijk anders in elkaar. Volgens Roeland houdt die van oudsher de hedendaagse cultuur graag buiten de deur, maar lukt dat vandaag simpelweg niet meer. ,,Met televisie ging dat nog, maar met internet en mobiele telefoons - die veel meer kunnen dan bellen alleen - lukt dat niet of nauwelijks meer. En via internet is televisie gewoon toegankelijk voor jongeren.''
Refojongeren worden dus hoe dan ook geconfronteerd met de wereldse cultuur. Dat brengt hen volgens Roeland in een lastig parket. ,,In zekere zin zijn ze burgers van twee behoorlijk uiteenlopende werelden: enerzijds de wereld van thuis en kerk, anderzijds de wereld van - met name - internet en jeugdcultuur.''
Dit botst, constateert de antropoloog. De ,,veelheid aan richtlijnen over gedrag, kledingstijl, levensstijl, geloofsopvattingen en de positie van de man en van de vrouw'' in reformatorische kring stroken namelijk niet met de cultuur van persoonlijke keuzevrijheid en individualisme die de maatschappij predikt. Roeland maakt zich zorgen over deze kloof in reformatorische kring, die volgens hem toeneemt. ,,Soms denk ik dat reformatorische jongeren de spanning proberen op te lossen door niet naar een eenheid te zoeken, maar door verschillende identiteiten te hanteren, in elke wereld een.'' Hij daagde de aanwezigen gisteren uit hun eigen cultuur kritisch te beschouwen.,,U zou zich eens kunnen beraden op de vraag in hoeverre uw eigen cultuur nu werkelijk een Bijbelse is, of misschien ook een menselijke creatie. Zou u wellicht, omwille van uw jongeren, zo af en toe eens wat kritischer kunnen zijn naar die aspecten van uw cultuur die met hand en tand verdedigd worden, maar die uiteindelijk vaak ook producten zijn van menselijk handelen?''
Prof.dr. Arie Baars, christelijk-gereformeerd hoogleraar aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn, ging gisteren in op de bijdrage van Roeland. Hij gaf een aanzet voor het dichten van de geconstateerde kloof. Het gezin speelt daarin wat hem betreft een sleutelrol. ,,Vinden onze jongeren in hun vader, moeder, opa en oma nog identificatiefiguren? Zodat zij - misschien zonder dat zij dezelfde woorden gebruiken, maar toch - kunnen zeggen: wat mijn vader beleeft, dat is echt? Of laten wij hen een leeg testament na, een geestelijk leven dat slechts bestaat uit lege vormen?''
Ook moeten ouders, kerkenraden en predikanten kritische vragen van jongeren serieus nemen, vond Baars.,,Hoedt u wat dat betreft voor dooddoeners, die soms zelfs vanaf de kansels en in kerkelijke brochures klinken, als: 'daar hebben wij geen behoefte aan', waarmee critici de mond wordt gesnoerd. Of erger nog: 'daar heeft Gods volk geen behoefte aan'. Wilt u kinderen opvoeden tot kerkverlaters, dan moet u vooral dat soort argumenten gebruiken! Ik zeg het nu misschien hard, maar als u uw kinderen serieus wilt nemen, moet u met ze meevoelen en hun kritiek serieus nemen.''
Hij waarschuwde ook voor ,,een bedenkelijke vorm van refo-farizeïsme, namelijk dat de een zich nog behoudender voordoet dan de ander'', die hij soms tegenkomt in de reformatorische gezindte. ,,Dat is niet de kern van wat wij geloven, daar zou het niet om moeten gaan.''