Johannes Polyander a Kerckhoven

[Christiaan]

Professor Johannes Polyander a Kerckhoven (1568-1646)
Het volgende weet ik van hem, hij was vanaf 1591 predikant te Dordrecht, vanaf 1611 Hoogleraar aan de universiteit van Leiden.
Ook was hij afgevaardigde bij de Synode van Dordrecht van 1618-19.

Voorts weet ik dat hij twee boeken heeft geschreven de Zuiverste leer.....dit schreeft hij niet maar werkte er aan mee.
Andere boek: Verzameling van schijnbaar Tegenstrijdige Schriftuurplaatsen naar volgorde opgesteld in het kort verklaard en met elkander in overeenstemming gebracht.

Wie kan mij meer vertellen over deze predikant en Professor?

[jvdg]

Ik ken alleen maar een componist met diezelfde naam uit deze periode.
Ik zal echter moeten graven in mijn muziekbiblio om deze composities terug te vinden.

[Hendrikus]

Ik ken alleen maar een componist met diezelfde naam uit deze periode.
Ik zal echter moeten graven in mijn muziekbiblio om deze composities terug te vinden.

Dat is Abraham van den Kerkhoven.
Die bedoelt Christiaan niet

[jvdg]

Ik ken alleen maar een componist met diezelfde naam uit deze periode.
Ik zal echter moeten graven in mijn muziekbiblio om deze composities terug te vinden.

Dat is Abraham van den Kerkhoven.
Die bedoelt Christiaan niet

:

[mayflower]

Verzameling van schijnbaar Tegenstrijdige Schriftuurplaatsen naar volgorde opgesteld in het kort verklaard en met elkander in overeenstemming gebracht.

Dit boek is erg goed, ik zou willen dat er meer werken van oudvaders zoals Polyander in de hedendaagse druk zouden verschijnen.

[Zonderling]

Verzameling van schijnbaar Tegenstrijdige Schriftuurplaatsen naar volgorde opgesteld in het kort verklaard en met elkander in overeenstemming gebracht.

Dit boek is erg goed, ik zou willen dat er meer werken van oudvaders zoals Polyander in de hedendaagse druk zouden verschijnen.

Helaas heb ik dat boek niet, maar wel enkele andere werken van Polyander in fotografische herdruk.

Waaronder een uitlegging van Psalm 6, een uitlegging van Jona en een verhandeling over de predestinatie.

Verder bedoelde Christiaan met het werk 'de zuiverste leer' het theologisch leerboek dat meestal aangeduid wordt als de 'Synopsis' (een theologisch-dogmatisch leerboek). In een ander topic ging het er pas nog over. Polyander was één van de 4 auteurs, de anderen waren Antonius Walaeus, Andreas Rivet(us) en Antonius Thysius.

Zonderling

[mayflower]

Verder bedoelde Christiaan met het werk 'de zuiverste leer' het theologisch leerboek dat meestal aangeduid wordt als de 'Synopsis' (een theologisch-dogmatisch leerboek). In een ander topic ging het er pas nog over. Polyander was één van de 4 auteurs, de anderen waren Antonius Walaeus, Andreas Rivet(us) en Antonius Thysius.

Zonderling

O'dat boek, die heb ik ook,het zijn twee delen. Is deze trouwens zeldzaam ?, want heb deze jaren gelden gekocht bij een antiquariaat.

[mayflower]

Helaas heb ik dat boek niet, maar wel enkele andere werken van Polyander in fotografische herdruk.

Waaronder een uitlegging van Psalm 6, een uitlegging van Jona en een verhandeling over de predestinatie.

Kun je een de titels en de uitgeverij van Psalm 6 en de verhandeling over predestinatie er bij schrijven ?

[Jean le Fontain]

Verder bedoelde Christiaan met het werk 'de zuiverste leer' het theologisch leerboek dat meestal aangeduid wordt als de 'Synopsis' (een theologisch-dogmatisch leerboek). In een ander topic ging het er pas nog over. Polyander was één van de 4 auteurs, de anderen waren Antonius Walaeus, Andreas Rivet(us) en Antonius Thysius.

Zonderling

O'dat boek, die heb ik ook,het zijn twee delen. Is deze trouwens zeldzaam ?, want heb deze jaren gelden gekocht bij een antiquariaat.

Die twee delen (synopsis) heb ik onlangs bij Den Hertog gekocht. Tip: even zoeken op http://www.antiqbook.nl

[Bert Mulder]

Verzameling van schijnbaar Tegenstrijdige Schriftuurplaatsen naar volgorde opgesteld in het kort verklaard en met elkander in overeenstemming gebracht.

Dit boek is erg goed, ik zou willen dat er meer werken van oudvaders zoals Polyander in de hedendaagse druk zouden verschijnen.

Helaas heb ik dat boek niet, maar wel enkele andere werken van Polyander in fotografische herdruk.

Waaronder een uitlegging van Psalm 6, een uitlegging van Jona en een verhandeling over de predestinatie.

Verder bedoelde Christiaan met het werk 'de zuiverste leer' het theologisch leerboek dat meestal aangeduid wordt als de 'Synopsis' (een theologisch-dogmatisch leerboek). In een ander topic ging het er pas nog over. Polyander was één van de 4 auteurs, de anderen waren Antonius Walaeus, Andreas Rivet(us) en Antonius Thysius.

Zonderling

Met dank aan Christopher heb ik dat boek kunnen bestellen, en is het op weg naar mij.

-knip-

-----
opmerkingen in de persoonlijke sfeer, graag via pb
Herman - moderator

[Zonderling]

Helaas heb ik dat boek niet, maar wel enkele andere werken van Polyander in fotografische herdruk.

Waaronder een uitlegging van Psalm 6, een uitlegging van Jona en een verhandeling over de predestinatie.

Kun je een de titels en de uitgeverij van Psalm 6 en de verhandeling over predestinatie er bij schrijven ?

Werken van Johannes Polyander die ik bezit:

1. Ancker der ghelovighe siele, Dat is, De leere van haer volstandich Ghebedt tot Godt / in alle nooden ende swaricheden;
Wt den VI. Psalm Davidts voor-gestelt. Leiden, 1628.
Facsimile uitgave De Schatkamer, Rumpt, 2004.

2. Grondt onser Salicheyt: Dat is, De Leere onser Verkiesinghe ende Verlossinghe van den doot der sonden / door Jesum Christum. Leiden, 1630.
Facsimile uitgave particulier, via Kool, Veenendaal (ca 2006).

3. Spiegel der waere bekeeringhe des sondaers tot God.
Voorgestelt in stichtelicke leeringen ende aanmerkingen over het boeck des Propheten Jone. Leiden, 1626.
Facsimile uitgave particulier, via Kool, Veenendaal (ca 2006).

Beide laatste werken zullen niet eenvoudig meer te krijgen zijn aangezien dit facsimile uitgaven zijn van een particulier die via Kool verkoopt. Ik begrijp echter van Kool dat hij bijna niets meer aangeleverd krijgt, ik wacht zelf ook nog op 3 facsimiles van andere werken.

Het eerste werk over Psalm 6 is misschien nog via de Schatkamer te krijgen. Daar is tegenwoordig een andere eigenaar (d.w.z. een eigenares) en ook hier is de aanvoer mondjesmaat. Ook Den Hertog betrekt boeken van de Schatkamer voor dezelfde prijs, je kunt ook proberen via hen te bestellen.

M.vr.gr.,
Zonderling

[Jager]

Wie kan mij meer vertellen over deze predikant en Professor?

Het volgende stukje komt uit Het blijvende Woord. Plaatsen waar, en predikanten door wie dit Woord verkondigd is. Gereformeerde Bijbelstichting. 1985.

Johannes Polyander (1568-1646)

De gelijknamige vader van Johannes Polyander werd na zijn studie te Rome in contact gebracht met Calvijn in Genève, hetwelk resulteerde in zijn overgang naar de Reformatie in 1562. Twee jaar later werd hij predikant te Metz. Hier huwde hij Christina van Houten. De oudste zoon uit dit huwelijk was Johannes, die op 28 maart 1568 te Metz geboren werd.

Zijn jeugdjaren heeft de zoon in Emden doorgebracht, waar zijn vader in 1571 predikant van de Waalse gemeente geworden was. In 1582 werd hij leerling op de Latijnse school te Bremen, waar hij o.a. van C. Pezelius onderwijs genoot. Vier jaar later werd hij aan de universiteit van Heidelberg ingeschreven. Daarna werd hij in 1589 student aan de universiteit te Genève.

In 1591 werd hij Waals predikant te Dordrecht. Daar raakte hij nauw betrokken bij het onderwijs aan de Illustre School. Behalve schoolopziener was hij van 1598 tot 1600 buitengewoon hoogleraar in de logica en de ethica. Zeer intensief nam hij deel aan het bestuurlijke werk van de Waalse synode. Zijn eerste geschrift (1599) was van pastoraal-catechetische aard. Het handelde over de overeenkomst van schijnbaar tegenstrijdige Schriftuurplaatsen. Verder schreef hij in zijn Dordtse tijd werken tegen het Rooms-katholicisme.

In 1611 werd hij hoogleraar aan de theologische faculteit te Leiden in de vacature F. Gomarus. Bij zijn benoeming hebben niet de wetenschappelijke verdiensten van Polyander de doorslag gegeven, maar de van hem verwachte verdraagzaamheid en bemiddelingscapaciteiten. Toen de roep om een nationale synode steeds luider werd, vervulde hij de rol van contactman tussen allerlei betrokkenen. In 1616 bracht hij - anoniem - een traktaat naar buiten waarin hij het Remonstrantisme bestreed. Daarbij bleef hij echter werken aan een mogelijke verzoening. Zo had hij in 1617 ten huize van Louise de Coligny een vertrouwelijk overleg met J. Wtenbogaert.

De rol die Polyander op de nationale synode te Dordrecht gespeeld heeft, is bescheiden geweest. In de theologische discussies is hij niet op de voorgrond getreden, met uitzondering van die keer dat hij in de plenaire vergadering zijn infralapsaristisch standpunt verdedigde tegen over F. Gomarus. Hij werd benoemd tot revisor van de vertaling van het Oude Testament, tot lid van de commissie voor het ontwerpen van catechisatieboekjes, tot lid van de commissie voor de herziening van de liturgische formulieren, tot lid van de commissie voor het opstellen van de Leerregels, tot lid van de commissie voor de revisie en de approbatie van de acta en tot gedeputeerde bij de Staten-Generaal. Met de uitvoering van al deze opdrachten heeft hij zich zelfs tot 1637 moeten bezighouden.

Polyander was, ondanks zijn professoraat, nog steeds niet gepromoveerd. Deze plechtigheid vond tijdens de Dordtse synode plaats. Op 17 januari 1619 werd hem door de hoogleraars-afgevaardigden uit de Palts, Alting en Scultetus, het licentiaat en het doctoraat verleend, welke procedure door de Leidse universiteit werd goedgekeurd, omdat de theologische faculteit aldaar in die tijd geen hoogleraren had die bevoegd waren tot het verlenen van deze waardigheid.

In 1619 en 1620 werden naast Polyander als hoogleraar in de theologie benoemd A. Walaeus, A. Thysius en A. Rivetus. Van hen bleef Polyander de eerste plaats bezetten. Bij de taakverdeling tussen hen kreeg hij de uitleg van het Nieuwe Testament toegewezen. Dit viertal is als een eenheid opgetreden zowel in hun adviezen aan kerk en overheid als in hun publikaties. In 1625 kwam hun gezamenlijke dogmatiek uit. Zij leveren hierin hun bijdragen volgens een vaste volgorde en onder eigen naam. Polyanders aandeel kenmerkt zich door nadruk op bescheiden vroomheid en door terughoudendheid ten aanzien van diepzinnige argumentaties. Het uiteindelijke doel van de theologie wordt dan bereikt wanneer de theoretische kennis voert naar het praktische dienen van God.

Het hooggeleerde viermanschap deed in 1626 en in 1630 bestrijdingen van de remonstrantse visies het licht zien. In deze jaren kwam tevens een drietal onderling samenhangende werken door Polyander afzonderlijk opgesteld, uit. Het waren drie Schriftverklaringen. Over Jona handelt Spiegel der waere bekeeringhe (1626), over Psalm 6 gaat Ancker der ghelovighe siele (1628), en Grondt onser salicheyt (1630) heeft Efeze l en 2 tot onderwerp. Hoewel ze alle drie uitgewerkte exegesen bevatten, is het hoofddoel de praktische vroomheid.
Van 1632 tot 1640 werkte hij aan een geschrift dat 48 disputaties bevat die onder zijn leiding verdedigd zijn en die al die onderwerpen behandelen waarin het Socinianisme afweek van de orthodoxe gereformeerde leer, zonder echter zelf te vervallen in ver doorgevoerde dogmatische onderscheidingen.

Toen er aan het eind van zijn leven een hele strijd ontstaan was over de haardracht van de man, liet hij ook zijn geluid en mening horen. Deze bijdrage typeert hem geheel. Het was in feite een oproep tot verzoening waarin hij de strijdende partijen vroeg elkaar in zaken van minder belang de vrijheid te gunnen en de vrede in de kerk te bewaren.
Polyander was in zijn Dordtse periode op 19 augustus 1592 te Amsterdam in de Waalse kerk getrouwd met Judith Nuyts, een weduwe. Toen zij in 1630 overleden was, hertrouwde hij op 3 mei 1631 met Catharina Carelsdr. Na een zeer werkzaam leven blies hij op 4 februari 1646 te Leiden de laatste adem uit.

Polyander was niet een briljant theoloog. Zijn betekenis moet gezocht worden in het bestuurlijke en pastorale vlak. Zijn innemende en vredelievende persoonlijkheid zal hieraan niet vreemd geweest zijn. Karakteristiek voor hem is zijn lijfspreuk: vroom en voorzichtig. Bovendien nam hij als gematigd infralapsarist in de theologische strijd van zijn dagen een middenpositie in.

Binnen de Vaderlandse Kerk waren alle Waalssprekende gemeenten verenigd in de Waalse synode. Niet minder dan 23 maal is hij van deze synode voorzitter geweest. Vele taken waren hier zijn deel. De Dordtse synode belastte hem met arbeidsintensieve en tijdrovende werkzaamheden. Ook buiten de kerk wist men gebruik van zijn bestuurlijke kwaliteiten te maken. Achtmaal trad hij op als rector van de Leidse academie.

Terwijl de gereformeerde leer een verdediger in hem vond naar de kant van het Rooms-katholicisme, het Remonstrantisme en het Socinianisme, was hij toch in de eerste plaats een voorstander van de praktische vroomheid. Hij was een verklaard tegenstander van dogmatische spitsvondigheden. Hij was meer pastor dan theoloog. Zijn pastorale instelling leert men het beste kennen in zijn drie uitlegkundige geschriften over Jona, Psalm 6 en Efeze l en 2. Hij heeft een uiterst kritische kijk op het godsdienstige leven van zijn tijd. Er is wel gedaante van godzaligheid in woorden, maar de kracht ervan wordt in de werken verloochend. Noch naar de waarschuwende stem van de prediking noch naar de oordelen Gods in de vorm van rampen en tegenspoeden wordt geluisterd. Het doel dat Polyander voor ogen heeft, is de radikale bekering des harten en des levens.

Hij schenkt behoorlijke aandacht aan de innerlijke werkingen des Geestes, waarvan de gevoelsmatige beleving van de christen de keerzijde is. Regelmatig tracht hij door middel van op papier gezette zielszorg de zwakgelovigen en de kiemen in de genade op te beuren en te vertroosten.

Al met al laat hij zijn uiteenzettingen gedurig uitlopen in toepassingen voor het uiterlijk en het innerlijk leven des geloofs.
Ondanks dit alles kan Polyander toch niet als een vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie beschouwd worden. De diepgang, de concreetheid, de innigheid, het persoonlijke, de geladen bewogenheid en het consequente van deze beweging zijn hem vreemd. Wat bij de Nadere Reformatie volgroeide vrucht is, is bij hem in een beginnend stadium aanwezig.

Polyanders invloed blijft schier geheel tot zijn eigen tijd beperkt. Wel is zijn eersteling over de schijnbaar tegenstrijdige Bijbelteksten enkele jaren geleden opnieuw uitgegeven.

[Christiaan]

Jager, bedankt.

[memento]

Soms vraag ik me af: Heeft het feit dat veel 'oudvaders' (lees: predikanten van een paar eeuwen geleden) onbekend zijn, en niet meer uitgegeven worden, niet een heel goede reden, namelijk dat ze simpelweg niet interessant zijn om te lezen vandaag de dag?

[caprice]

Soms vraag ik me af: Heeft het feit dat veel 'oudvaders' (lees: predikanten van een paar eeuwen geleden) onbekend zijn, en niet meer uitgegeven worden, niet een heel goede reden, namelijk dat ze simpelweg niet interessant zijn om te lezen vandaag de dag?

Ze zijn zeker wél interessant, maar slechts bij een klein publiek. Onbekend maakt onbemind.