Marnix schreef:Ik ken hem verder niet echt
Hierbij een In Memoriam van het ND.
[hr]
Ernstig en pastoraal
door onze redacteur Reina Wiskerke
VEENENDAAL - Elke zaterdagochtend kon je zijn karakteristieke stem horen voor de radio. Hij beantwoordde vragen over bijvoorbeeld uitverkiezing of bekering, geloofsproblemen waarvan niet-christelijke luisteraars het bestaan waarschijnlijk niet eens vermoedden. De bejaarde prediker nam die vragen serieus. Ernstig maar pastoraal wees hij zijn gehoor de weg. Gisterochtend is deze voorganger, de christelijk-gereformeerde predikant J.H. Velema, overleden.
Jan Hendrik Velema, prominent voorganger in de Christelijke Gereformeerde Kerken, is 89 jaar geworden. Hij was al enige maanden ziek. Afgezien daarvan kon de predikant tot op hoge leeftijd actief blijven en twee, soms drie keer per zondag preken. Hij wist zich daarmee een gezegend mens. De laatste paar jaar moest hij het stellen zonder zijn vrouw. Zij overleed toen ze ruim zestig jaar getrouwd waren.
De naam 'J.H. Velema' stond eigenlijk voor 'christelijk-gereformeerd', signaleerde Rik Valkenburg eind jaren zestig in een regionale krant. En zo was het: J.H. Velema verpersoonlijkte de Christelijke Gereformeerde Kerken. Zijn mening deed ertoe.Hij bekleedde tal van kerkelijke functies, zoals synodevoorzitter en bestuurder van de christelijk-gereformeerde predikantenopleiding in Apeldoorn.
Velema werd in eigen kring ook wel aangeduid met JeHa ter onderscheiding van zijn twee broers die ook predikant waren geworden. Hij stond in het centrum van zijn kerkgemeenschap. Met een kerkelijke vleugel kon je hem niet identificeren.
Zelf zei Velema dat hij tijdens zijn predikantschap in Bunschoten, van 1946 tot 1951, pas goed christelijk-gereformeerd was geworden. ,,Zowel door de vorming die ik daar van enkele ouderlingen ontving, als door de felle strijd die daar woedde tussen Synodaal en Vrijgemaakt. Deze tijd was voor mijn ontwikkeling bijzonder belangrijk.'' Het was ook Bunschoten waar Velema de brochure Wat is Christelijk Gereformeerd ? (1947) schreef. Jaren later wijdde hij aan hetzelfde thema een boek over: Wie zijn wij? (1992).
Het geheim van zijn kerken zat volgens Velema in de combinatie van de Reformatie en de Nadere Reformatie, al realiseerde hij zich dat hun 'middenpositie' tegelijk problemen gaf. Maar andere afgescheiden kerken waren meer een eigen richting ingeslagen. Dat gold enerzijds de Gereformeerde Kerken in Nederland en anderzijds de Gereformeerde Gemeenten. Hij miste bij vrijgemaakt-gereformeerden ,,de schriftuurlijke bevinding'', wat hij als blokkade voor kerkelijke eenwording aanmerkte. Met kritische uitspraken hierover veroorzaakte hij verontwaardiging onder vrijgemaakten én Nederlands-gereformeerden, voor wie volgens hem hetzelfde gold. Hij kon zich ook niet vinden in de vrijgemaakte kerkvisie, die hij vooral in de jaren zestig hard en hoogmoedig vond.
Het meest verwant voelde Velema zich met de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij kon echter niet begrijpen dat hervormden die gereformeerd dachten, meegingen met de fusie die leidde tot de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland. Dat de Gereformeerde Bond ,,de nek heeft gebogen'' ( Terdege , 2004) in dit fusieproces, vond hij moeilijk verteerbaar. Hij droeg hervormden die afzijdig bleven en verder gingen als de Hersteld Hervormde Kerk dan ook een warm hart toe. Op de achtergrond stond zijn ideaal van de vorming van een kerk van alle gereformeerde belijders. Hij wist dat bij de Gereformeerde Bond hiervoor de sleutel had gelegen.
Zijn verlangen naar het overstijgen van kerkelijke verdeeldheid kwam tot uitdrukking in zijn werk voor het Contactorgaan Gereformeerde Gezindte, waarvan hij jarenlang secretaris was. Hij had aan de wieg gestaan van het platform voor contact tussen gereformeerden van verschillende kerken. Velema kon het gebrek aan slagkracht van het COGG in 2004 met humor neerzetten: ,,Zelfs werd er gegrapt: in de conferentiezaal dronken ze een glas, buiten de zaal gaven ze hun auto's weer gas, maar ze lieten de zaak zoals het was.''
Velema is 46 jaar gemeentepredikant geweest en zag niet op tegen lange werkdagen. Hij diende vijf gemeenten. Na Steenwijk en Bunschoten kwam hij terecht in Zwolle, waar hij een zware tijd doormaakte vanwege een conflict rond zijn voorganger, zei hij in deze krant. Druk kreeg hij het ook in Apeldoorn. In zijn laatste gemeente, die te Nunspeet, kon hij naar eigen zeggen op adem komen.
Velema kreeg vaak een voorzittershamer in handen. Zo was hij ook voorzitter van de Stichtingsraad van de Evangelische Omroep. Een deel van zijn achterban volgde hem met enige argwaan. Tegen het Reformatorisch Dagblad zei hij echter dat de EO als omroep met alle 'lek en drek' het evangelie positief wil brengen, en dat ,,heeft recht op de steun van ieder die het evangelie liefheeft''.
Omdat hij voor de EO-radio geloofsvragen beantwoordde, vroeg de omroep hem in 2000 welke vraag de predikant zelf beantwoord wilde zien. Hij vertelde toen in het EO-blad Visie over een 'leerhuis' in zijn woonplaats Nunspeet, waaraan mensen van allerlei kerken meededen. De groep besprak het Bijbelboek Daniël. ,,Dan kom je hoe langer hoe meer tot de overtuiging dat we niet goed weten hoe de bijbelse toekomst eruit ziet. Dan vraag ik me wel eens af: wie zou er gelijk hebben? Of moeten we straks allemaal zeggen: het is anders gegaan dan we gedacht hebben. Maar uiteindelijk gaat het toch om dat ene centrale punt: de spoedige wederkomst van Christus.'' Jan Hendrik Velema 1917-2007
bron: http://www.nd.nl