Beleving eredienst

[jvdg]

Dienst: geen show, maar ontmoeting
CV belegt werkdag over eredienst

AMERSFOORT - „De kerkdienst is een plek waar zich iets afspeelt tussen God en mensen. Het liturgisch centrum is geen podium voor entertainment.”

Met deze openingszinnen aan het begin van de werkdag van de Confessionele Vereniging over ”de kerkdienst als ontmoetingsgebeuren” zette ds. H. van Walsum donderdag de toon.

Volgens de hervormde predikant uit Zoetermeer, tevens hoofdbestuurslid van de Confessionele Vereniging binnen de Protestantse Kerk, is er rond de kerkdienst veel in beweging.

Prof. dr. E. Jonker, hoogleraar praktische theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), viel hem daarin bij. „De eredienst staat op de tocht. Er zijn veel Amerikaanse invloeden, het showelement doet zijn intree, er heerst soms knulligheid en er wordt veel oude wijn in nieuwe zakken gedaan.”

Thema van de werkdag was ”In dienst van vergeving”. Voor prof. Jonker is vergeving een elementair onderdeel van de eredienst. Maar volgens hem worden we aan het begin van een kerkdienst vaak overvallen met gewichtige en zware woorden. „Het is de vraag of je daar dan wel aan toe bent”, zei hij.

„Begin eenvoudiger”, was zijn advies aan de confessionele predikanten. „In een kerkdienst hebben we contact met God en met elkaar. Liturgie is een pelgrimage langs allerlei momenten. Dat moeten de kerkgangers mee kunnen maken. Net als we op straat elkaar tegenkomen en elkaar begroeten met ”hallo, hoe gaat het met je”, is dat ook de structuur van de liturgie.”

In zijn hoofdlezing ging hij uitvoerig in op de vraag hoe de eredienst wordt beleefd. „Een ritueel vraagt om een gezamenlijk beleven”, aldus prof. Jonker. Hij riep de predikanten op de kerkdienst een plek te laten zijn waar eerbied heerst. „Je zit niet bij God op schoot”, zo zei hij.

Hij erkende wel dat er een spanningsveld is tussen vertrouwelijkheid en schroom. Het element van vergeving in de kerkdienst is voor de hoogleraar dienst aan God. „Vergeving is iets waar je geen recht op hebt. Velen weten niet meer waar het in het Evangelie om draait.”

Prof. dr. L. J. van den Brom, hoogleraar christelijke geloofsleer en christelijke ethiek aan de PThU, vroeg zich af of met het element van schuldvergeving aan het begin van de kerkdienst niet het apparaat van de vergeving in beweging wordt gezet. „Zo van: Wij belijden onze schuld, waarna God wel moet vergeven.” Volgens hem wordt daarmee God gedegradeerd tot een soort automaat. „Maak duidelijk wat het Hem gekost heeft om te vergeven. Daarmee haal je het automatisme eruit”, klonk het vanuit de zaal. „Gods barmhartigheid wordt niet opgeroepen door ons schuldbelijden”, wierp de hoogleraar tegen.

Enige tegenspraak ontmoette prof. Van den Brom met zijn opmerking dat de groet aan het begin van de kerkdienst niet een groet is namens God, maar een persoonlijke groet van de voorganger. „Net als Paulus in zijn brieven de gemeenten groet.”

Drs. N. Dijkstra-Algra, classicaal consulent Provinciaal Dienstencentrum Utrecht, ging in haar workshop in op de vraag hoe jongeren te betrekken bij een thema als ”vergeving” en hoe dat te vertalen in een kerkdienst.

De Rotterdamse kerkmusicus Willem Blonk liet de deelnemers aan de werkdag kennismaken met verassende, nieuwe bewerkingen van Psalm 32, Psalm 103 en het Onze Vader.

BRON RD

Bovenstaand verslag geeft mij geen enkele aanleiding om ook maar iets in de in de "rechts-reformatorische" liturgie/eredienst te wijzigen.
Maar ik lees wel enige behartigenswaardige zaken voor hen die enigermate "entertainment" of "show", oftewel "vernieuwing", in de eredienst willen inroduceren.

Of is dat in "onze kringen" totaal niet aan de orde?

[Rens]

Het roept bij mij heel veel herkenning op over de tijd dat ik lid was van de Gereformeerde Kerk in Haarlem, het meerendeel was ook dáár praktijk, zo ook het "entertainment-element" in de, met name, jongerendiensten (bandje en zo)

Of het ook maar een afschaduwing krijgt in de vorm van voorzichtige verkenning binnen de ger.gezindte durf ik hardop te betwijfelen.

[refo]

Misschien dat we 'vergeving' een grotere plaats moeten geven.

[Herman]

Elke zondagmiddag belijden wij 'de vergeving der zonde' met de woorden van de twaalf artikelen.

[Rens]

Elke zondagmiddag belijden wij 'de vergeving der zonde' met de woorden van de twaalf artikelen.

ja, idd, met wóórden belijden, maar vóél je het ook aan als dat je zonden vergeven zijn?

[J.C. Philpot]

Elke zondagmiddag belijden wij 'de vergeving der zonde' met de woorden van de twaalf artikelen.

Als het goed is staat de hele dienst in het teken van de bediening der verzoening.

[Adorote]

Elke zondagmiddag belijden wij 'de vergeving der zonde' met de woorden van de twaalf artikelen.

Als het goed is staat de hele dienst in het teken van de bediening der verzoening.

Dat is toch echt niet een zonde vergeving; toch maar is in de boeken duiken van Liturgiek en theologie.

[Marnix]

JVDG, toch twee opmerkingen over wat je onderaan zegt:

1. Je ziet als je het stuk leest niets om de reformatorische eredienst te wijzigen. Toch zie ik in dat stukje iets waar je bij kan afvragen hoe dat in de traditionele gereformeerde erediensten is:

Maar volgens hem worden we aan het begin van een kerkdienst vaak overvallen met gewichtige en zware woorden. „Het is de vraag of je daar dan wel aan toe bent”, zei hij.

„Begin eenvoudiger”, was zijn advies aan de confessionele predikanten. „In een kerkdienst hebben we contact met God en met elkaar. Liturgie is een pelgrimage langs allerlei momenten. Dat moeten de kerkgangers mee kunnen maken. Net als we op straat elkaar tegenkomen en elkaar begroeten met ”hallo, hoe gaat het met je”, is dat ook de structuur van de liturgie.”


Gewichtigheid, zware woorden. Dat als eerste. Daarnaast dat we in een kerkdienst contact hebben met God en met elkaar. Dat eerste is absoluut het geval, maar contact met elkaar? In hoeverre is dat in de eredienst aanwezig? Je zit naast elkaar, groet elkaar allicht, maar in hoeverre is er ook daadwerkelijk contact met elkaar?

2. Entertainment en show zijn inderdaad niet geschikt voor de eredienst. Maar om vernieuwing hier zo aan te koppelen, daar heb ik wat moeite mee. Vernieuwing is heel wat anders dan die eerste twee. Entertainment en show zijn in Gods ogen niet van waarde, het dient slechts de mens. Vernieuwing kan echter wel tot eer van God gebeuren. Je kan deze twee verschillende zaken niet op 1 hoop gooien door alle vernieuwing ook maar als show af te doen. De kerk van alle tijden heeft veel vernieuwing meegemaakt tot eer van God. Ik geloof dat dat nog steeds zo is!

[Herman]

JVDG, toch twee opmerkingen over wat je onderaan zegt:

1. Je ziet als je het stuk leest niets om de reformatorische eredienst te wijzigen. Toch zie ik in dat stukje iets waar je bij kan afvragen hoe dat in de traditionele gereformeerde erediensten is:

Maar volgens hem worden we aan het begin van een kerkdienst vaak overvallen met gewichtige en zware woorden. „Het is de vraag of je daar dan wel aan toe bent”, zei hij.

„Begin eenvoudiger”, was zijn advies aan de confessionele predikanten. „In een kerkdienst hebben we contact met God en met elkaar. Liturgie is een pelgrimage langs allerlei momenten. Dat moeten de kerkgangers mee kunnen maken. Net als we op straat elkaar tegenkomen en elkaar begroeten met ”hallo, hoe gaat het met je”, is dat ook de structuur van de liturgie.”


Gewichtigheid, zware woorden. Dat als eerste. Daarnaast dat we in een kerkdienst contact hebben met God en met elkaar. Dat eerste is absoluut het geval, maar contact met elkaar? In hoeverre is dat in de eredienst aanwezig? Je zit naast elkaar, groet elkaar allicht, maar in hoeverre is er ook daadwerkelijk contact met elkaar?

Volgens mij behoort het onderlinge contact niet bij de liturgische viering, waarin het toch vooral gaat om de verhouding tussen God en mens. Onderling contact kan afdoende buiten de dienst worden onderhouden. De zogenaamde zware en gewichtige woorden van het begin van de dienst, betekenen niet zoveel als een sociaal praatje of 'contact met God', maar dat de gehele dienst onder de spanning komt te staan van de heiligheid van God en de bediening van Zijn genade. Ik proef dus in het gehele stuk een wil tot veranderen naar oppervlakkigheid.

[jvdg]

JVDG, toch twee opmerkingen over wat je onderaan zegt:

1. Je ziet als je het stuk leest niets om de reformatorische eredienst te wijzigen. Toch zie ik in dat stukje iets waar je bij kan afvragen hoe dat in de traditionele gereformeerde erediensten is:

Maar volgens hem worden we aan het begin van een kerkdienst vaak overvallen met gewichtige en zware woorden. „Het is de vraag of je daar dan wel aan toe bent”, zei hij.

„Begin eenvoudiger”, was zijn advies aan de confessionele predikanten. „In een kerkdienst hebben we contact met God en met elkaar. Liturgie is een pelgrimage langs allerlei momenten. Dat moeten de kerkgangers mee kunnen maken. Net als we op straat elkaar tegenkomen en elkaar begroeten met ”hallo, hoe gaat het met je”, is dat ook de structuur van de liturgie.”


Gewichtigheid, zware woorden. Dat als eerste. Daarnaast dat we in een kerkdienst contact hebben met God en met elkaar. Dat eerste is absoluut het geval, maar contact met elkaar? In hoeverre is dat in de eredienst aanwezig? Je zit naast elkaar, groet elkaar allicht, maar in hoeverre is er ook daadwerkelijk contact met elkaar?

2. Entertainment en show zijn inderdaad niet geschikt voor de eredienst. Maar om vernieuwing hier zo aan te koppelen, daar heb ik wat moeite mee. Vernieuwing is heel wat anders dan die eerste twee. Entertainment en show zijn in Gods ogen niet van waarde, het dient slechts de mens. Vernieuwing kan echter wel tot eer van God gebeuren. Je kan deze twee verschillende zaken niet op 1 hoop gooien door alle vernieuwing ook maar als show af te doen. De kerk van alle tijden heeft veel vernieuwing meegemaakt tot eer van God. Ik geloof dat dat nog steeds zo is!

Marnix, deze discussie is al uitgebreid aan de orde geweest.

[Rens]

Ik proef dus in het gehele stuk een wil tot veranderen naar oppervlakkigheid.

Helaas moet ik het met je eens zijn. Helaas, in de zin van "jammer dat het zo IS, die move naar oppervlakkigheid"

Maar het oh zo loodzware van de spanningsboog waar jij op doelt, kan óók worden opgeroepen langs minder loodzware woorden, maar met een evenzeer tot God geneigd hart, zoals bij ons in de kerk dat voelbaar is.

[Miscanthus]

Marnix, deze discussie is al uitgebreid aan de orde geweest.

zo, en daarmee is deze discussie ook weer dood.

[jvdg]

Marnix, deze discussie is al uitgebreid aan de orde geweest.

zo, en daarmee is deze discussie ook weer dood.

Nee hoor, ga rustig verder.

[Miscanthus]

Marnix, deze discussie is al uitgebreid aan de orde geweest.

zo, en daarmee is deze discussie ook weer dood.

Nee hoor, ga rustig verder.

ok, dank je.
Ik denk dat het inderdaad goed is om je eens te bezinnen op de beleving van de samenkomsten. Het feit dat je iets al langer zo doet, wil niet zeggen dat het daarom goed is.
In het oude testament was er ook een hele liturgie. Ik denk dat met de beeldenstorm veel (ook nuttige en mooie symboliek verdwenen is). Veel kerkdiensten zijn een zeer passieve bezigheid. Bijvoorbeeld gezamenlijk de geloofsbelijdenis uitspreken of het onze Vader bidden vind ik heel mooi. Je participeert dan echt en als je eens iets anders doet dan anders, maakt het je toch bewuster van waar we mee bezig zijn. Bijvoorbeeld de zegen aan het eind van de dienst hoeft niet altijd met de zelfde woorden. Als het eens anders gezegd wordt (of uitgelegd), dan krijgt het meer zeggingskracht, en voorkom je sleur en gewoonte.

[Rens]

Ik denk dat met de beeldenstorm veel (ook nuttige en mooie symboliek verdwenen is). Veel kerkdiensten zijn een zeer passieve bezigheid. Bijvoorbeeld gezamenlijk de geloofsbelijdenis uitspreken of het onze Vader bidden vind ik heel mooi. Je participeert dan echt en als je eens iets anders doet dan anders, maakt het je toch bewuster van waar we mee bezig zijn. Bijvoorbeeld de zegen aan het eind van de dienst hoeft niet altijd met de zelfde woorden. Als het eens anders gezegd wordt (of uitgelegd), dan krijgt het meer zeggingskracht, en voorkom je sleur en gewoonte.

met dit stuk kan voor 100% instemmen.....................zo gebeurd het bij ons ook week aan week, sámen de Schuldbelijdenis bidden, sámen de geloofsbelijdenis uitspreken of zingen, sámen het Onze Vader bidden of biddend zingen..................