Onlangs kwam men aanzetten met het zogenaamde Judas-evangelie. Dat de kerk hier zich tegen heeft gekeerd is niet meer dan logisch.
Wat schetst mijn verbazing? Op de site van de PKN wordt melding gemaakt van een uitgave van een boek dat in het verlengde ligt van de hierboven genoemde. Het gedrag van Judas wordt goedgepraat! Ongelofelijk!!! dat een kerkgenootschap hieraan meewerkt door zo'n boek uit te geven!
Judas, verrader of vriend?
Over navolging tussen ideaal en werkelijkheid
Toerbrochure 591
Auteur: Bert L. van der Woude
Wie de naam Judas hoort, weet onmiddellijk van associaties als ‘gemene verrader', ‘afvallige', ‘geldwolf'. Hij is als een van de twaalf rondom Jezus van Nazareth zwarter dan zwart de geschiedenis ingegaan.
Zijn naam staat synoniem voor alles wat duister, gemeen en lelijk is.
Dit gespreksboekje volgt dit spoor niet, maar gaat een andere richting uit: het luistert naar stemmen die al jarenlang opgaan om Judas in een ander licht te bezien. Niet langer als schurk, maar als iemand die symboliseert hoe mensen kunnen vastlopen in de spanning tussen ideaal en werkelijkheid. Judas wás een volgeling van Jezus. Hij heeft zijn leermeester misschien wel het beste van al Jezus' volgelingen begrepen. Zijn handelen zou erop gericht zijn het koninkrijk van God dichterbij te brengen. Daarbij ging hij te werk in opdracht van Jezus zelf. Zijn bedoelingen waren zuiver. Uit liefde laadde hij schuld op zich.
Er wordt in dit boekje geen heilige of held van Judas gemaakt. Maar een andere kijk op Judas is dringend nodig - het zou wel eens zo kunnen zijn dat we Jezus zonder Judas niet kunnen begrijpen.
Johannes 3:16 schreef:Onlangs kwam men aanzetten met het zogenaamde Judas-evangelie. Dat de kerk hier zich tegen heeft gekeerd is niet meer dan logisch.
Wat schetst mijn verbazing? Op de site van de PKN wordt melding gemaakt van een uitgave van een boek dat in het verlengde ligt van de hierboven genoemde
Waaruit concludeer jij dat dit boek van Van der Woude in het verlengde ligt van het Judas-evangelie? Het Judas-evangelie is door de kerken altijd beschouwd als een gnostisch geschrift en als zodanig afgewezen. Ik lees in deze boekaankondiging niets over een directe relatie met dat gnostische geschrift.
Je moet wel blind zijn om de lijnen die te trekken zijn uit het 'Judas-evangelie' en het genoemde boek niet te zien: Beiden willen Judas presenteren als een lief mannetje dat geen schuld heeft gehad aan de dood van Jezus en alleen maar het beste met Hem voor had! Dat het anders is, bewijst de Schrift.
Judasevangelie / Alternatieve Judas wekt veel interesse
door Lodewijk Dros
Dominee Bert van der Woude schreef in 2004 een brochure over Judas. Hij is blij met het deze week openbaar gemaakte ’gnostische’ evangelie.
Toen hij las dat het Judasevangelie uit zou komen, belde Bert van der Woude meteen naar de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) om zijn boekje weer onder de aandacht te brengen.
In 2004 publiceerde de Winschoter predikant de brochure ’Judas, verrader of vriend?’, bedoeld om in gespreksgroepen het traditioneel slechte imago van Judas te herzien. Van der Woude: „Het ideaalbeeld van Jezus is moeilijk te benaderen. Judas helpt om gelovigen hun falende kant onder ogen te laten zien. Hij toont hoe iemand kan vastlopen tussen ideaal en werkelijkheid.”
Van der Woude is ’heel blij’ met wat hij tot nu toe over het gnostische evangelie heeft gehoord. „Heel veel mensen kunnen hier hun hart aan ophalen. Hier wordt Judas recht gedaan, hij was zó verguisd.”
De website van de PKN maakt inmiddels actief reclame voor Van der Woude’s boekje. Judas, schrijft de kerk, heeft zijn leermeester ’misschien wel het beste’ van al Jezus’ volgelingen begrepen. „Zijn handelen zou erop gericht zijn het koninkrijk van God dichterbij te brengen. Daarbij ging hij te werk in opdracht van Jezus zelf. Zijn bedoelingen waren zuiver. Uit liefde laadde hij schuld op zich.” Volgens de website is een andere kijk op Judas dringend nodig. „Het zou wel eens zo kunnen zijn dat we Jezus zonder Judas niet kunnen begrijpen”.
Van der Woude wordt nu op zijn wenken bediend. De wervingstekst voor zijn boekje toont ’frappante overeenkomsten’ met de strekking van het ’ketterse’ document uit de derde eeuw.
De cursussen met zijn brochure over Judas lopen goed, volgens Van der Woude. Hij verwacht dankzij de Judashype nog meer belangstelling.
Dat denkt ook Jacob Slavenburg, kenner van de gnostiek. Hij noteert dat onder ’esoterische christenen’ – door new age geïnspireerd – al langer op dezelfde manier over de discipel wordt gedacht als in het teruggevonden evangelie: Judas als de ware apostel die Jezus’ opdracht hielp volvoeren. De vondst van het Judasevangelie vindt vruchtbare bodem, zegt Slavenburg, gezien de tendens om de ’iconen van het kwaad’ te herzien: Maria Magdalena is geen hoer meer, Judas niet langer de personificatie van verraad.
Dominee Van der Woude signaleert ook kerkelijke interesse voor gnostiek. „Het geeft mensen iets in handen tegen het kerkelijk dogma, kennis van binnenuit, tegen de gestolde leer.” Hij zelf wil, zodra de teksten uit het Judasevangelie worden vrijgegeven, zijn brochure actualiseren met een paar bladzijden over de gnostische codex.
Ik heb hierover de volgende mail gestuurd naar info APENSTAARTJE pkn.nl (het emailadres wat voor contact vermeld staat op de website):
------------------------------
Beste meneer, mevrouw,
Op de website van de pkn (http://www.pkn.nl) wordt reclame gemaakt voor het boek 'Judas, verrader of vriend?' door Bert van der Woude. In dit boek wordt openlijk sympathie uitgesproken voor (delen uit) het gnostisch denken. Zoals u wellicht bekend, is deze gnostische leer door de vroege kerk verworpen als ketters. Omdat uw kerk zich associeert met het het protestantse gedachtengoed, waarin deze gnostische visie altijd streng verworpen is geweest, zou ik u willen vragen de aanbeveling van betreffend boekje opnieuw te overwegen (of anders te overwegen of uw kerk de naam 'protestants' wel wil dragen)
En als dit voor u niet aanleiding genoeg is, zou ik u willen vragen de aanbeveling tóch te verwijderen, en wel omdat de website (naar men mag verwachten) de gehele PKN vertegenwoordigd, en binnen de PKN zijn ook een aantal gemeenten waarbinnen deze aanbeveling als godslasterlijk zullen ervaren.
Met vriendelijke groeten,
------------------------------
PS> Het lijkt me goed om je ongenoegen te melden via een mail of brief, in de hoop dat het tot bekering (al is het maar in uiterlijke zin) mag leiden,
Laatst gewijzigd door memento op 11 apr 2006, 14:25, 1 keer totaal gewijzigd.
Dit bericht maakt mij, als lid van de PKN erg verdrietig. De enige reactie hierop is denk ik, duidelijk kenbaar te maken aan de synode dat zij door het promoten van dit werk, een grote misstap maken. Daarnaast moeten we denk ik nog krachtiger bidden of ook deze aanval van de duivel teniet gedaan zal worden.
Laten we niet alleen zuchten en klagen dat er zoveel mis is, maar ook vertellen aan de mensen om ons heen wat de waarheid is.
olfie schreef:Als Judas' bedoelingen zuiver waren, waarom verklaart men dan wel dat er geen afval der heiligen is?
Of zeg ik nu iets raars?
Judas is nooit een heilige in die zin geweest.
Precies... en dan toch in dat boek beweren dat hij zuiver en oprecht was... lijkt mij toch onmogelijk dan...
Ik ken de inhoud niet, maar dit stukje ruikt er dan toch naar dat de PKN duidelijk een ander spoor in wil gaan slaan, als men inderdaad Judas leven en daden recht wil gaan breien.
Triest dat op de website van de PKN reclame wordt gemaakt voor een publicatie die de zelfverlossing van de mens centraal stelt en daarmee het borgwerk van onze Zaligmaker Jezus Christus loochent.
Laten we zoveel mogelijk mensen oproepen om hiertegen met klem bezwaar te maken.
En inderdaad, bidden of deze aanval mag worden weerstaan!
Klopt dat nou allemaal wel?
Van de week hebben enkele wetenschappers het 'boek van Judas' mogen inzien. De schrijver van dit boekje heeft dat toch nog niet kunnen inzien?
Toch: ik heb de laatste tijd wat preken gehoord en artikelen gelezen over Judas en ik vind de geschiedenis heel intigrerend. Vooral hoe Jezus hem tot het allerlaatste mogelijke moment blijft uitnodigen tot het heil.
Wat me ook frappeert: Jezus koos hem Zelf uit om Hem te volgen. Hij heeft gepredikt en alles. Hij was echt één van Zijn intimi. En toch wist Jezus wie hij was en wat voor persoon hij was.
Wij kennen het verhaal, sterk gekleurd door de kinderbijbels, en zien Judas de hele tijd als een schurk en een corrupt mannetje. Echt de karikatuur van een jood, met haakneus en al. Maar hij had groot respect onder de andere leerlingen. Als hij als eerste protesteert tegen de verspilling van de olie, dan volgt de rest van de aanwezigen hem daarin!
Afgelopen donderdag werd een zeer oud geschrift gepubliceerd, dat men in de jaren zeventig teruggevonden heeft ergens in Midden-Egypte. Het staat bekend onder de naam 'het evangelie van Judas'.Wij kennen vier evangeliën: Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes, maar er zijn veel meer geschriften onder die naam verschenen. Gemeten naar de maatstaf van onze evangeliën dragen zij het etiket evangelie ten onrechte. Ze zijn dan ook in de oude christelijke kerk heftig bestreden en mee daardoor onder het stof terecht gekomen.
Zo ook het evangelie van Judas, dat door Irenaeus in zijn boek 'Tegen de ketterijen' (rond 180 na Chr.) een bedenksel van warhoofden werd genoemd. Judas is in dit evangelie namelijk niet de verrader, maar de held onder de discipelen van Jezus. In het evangelie van Judas zegt Jezus tegen hem: Jij zult alle andere (discipelen) overtreffen. Jij moet offeren de mens die mij bekleedt'.
Gnostiek
Deze manier van zeggen wijst er al op dat we met een gnostisch evangelie te maken hebben. De 'mens' die Jezus bekleedt, is zijn uiterlijkheid. De ware Jezus is zijn ziel die juist van het lichaam bevrijd moet worden. En wie heeft daaraan een grote bijdrage geleverd? Judas! Hij leverde Jezus over om gekruisigd te worden, waardoor Hij van zijn lichamelijkheid bevrijd werd om naar het rijk van het licht te gaan. Judas is dus niet de verrader van Jezus, maar zijn trouwe helper, die bijdroeg aan de uitvoering van Gods heilsplan.
Natuurlijk zal het boekje, waarvan de verschijning de aandacht van alle kranten en tv-stations trekt, goed verkocht worden. De meeste kopers zullen als lezers niet heel ver komen, vermoed ik; want de gnostische taal is zwaar te verstaan. Men kan het met Irenaeus ook wartaal noemen, al wordt dat ons vandaag natuurlijk niet in dank afgenomen. Hoe gekker de beweringen zijn, hoe interessanter ze gevonden worden. Denk aan Dan Browns De Da Vinci Code. Het boek staat bol staat van onzin, maar wordt bij miljoenen verkocht. In dat boek heeft Jezus een verhouding met Maria Magdalena. En zoals dat met een 'beroep' op valse evangeliën wordt verdedigd, zo krijgen we vandaag een nieuwe hype over Jezus' bijzondere intieme relatie met Judas, die met zijn kus Jezus niet verraadt, maar Hem bevrijdt.
Lijntje leggen
Wat hier weer opvalt, is de poging om toch ook een lijntje naar de evangeliën in de Bijbel te leggen. Hoewel ze zelf van 'onze' evangeliën afwijken, grijpen ketters en hun verdedigers graag de kans aan ons te vertellen dat we die evangeliën verkeerd lezen. Neem het Griekse woord dat in het Nieuwe Testament gebruikt wordt voor het verraden van Jezus door Judas (paradidonai). Prof. Oort uit Nijmegen vertelt ons dat dit woord niet betekent 'verraden', maar 'overgeven', 'overhandigen'. De conclusie is gauw getrokken. Volgens het dagblad Trouw meent Oort dat Judas in de oudste lagen van het Nieuwe Testament geen verrader is, maar de discipel die meewerkt aan de uitvoering van Gods heilsplan. Het is de kerk geweest die in later tijd van Judas de op geld beluste Jood en de verrader van Jezus heeft gemaakt.
Zijn we werkelijk zo bedrogen door de kerk? Nee, we krijgen in alle vier evangeliën en in Handelingen een zeer negatief beeld over wat Judas gedaan heeft. Hij levert als verrader Jezus over voor dertig zilverstukken. Het is de duivel die in hem vaart om Jezus over te leveren (Johannes 13:2,27). We horen dat Judas dit doet in het uur van de macht van de duisternis (Lucas 22:53). Men moet wel acrobaat zijn als men in de 'oudste lagen' van het Nieuwe Testament deze duisternis van duivel en verraad meent te kunnen omtoveren in een gewoon en zelfs bevrijdend 'overleveren'.
Het Griekse woord kan inderdaad voor gewone en heilzame zaken gebruikt worden. Men kan geld en goed en talent 'overleveren' aan mensen (Matteüs 25:14.e.v.). Paulus heeft de inzettingswoorden van het avondmaal aan de Korintiërs 'overgeleverd'. Maar zulke mooie dingen vertelt het Nieuwe Testament ons niet van het overleveren door Judas. Hij levert zijn Heer uit, niet als dienaar van Jezus, maar van de duivel.
We moeten Judas' handelen niet gaan vergoelijken. Daarvoor is het woord van Jezus te insnijdend over de mens door wie de Mensenzoon uitgeleverd wordt: 'het zou beter voor hem zijn als hij nooit geboren was' (Matteüs 26:24)! En de discipelen hebben over hun collega niet anders gedacht, toen zij een opvolger moesten benoemen. Deze zou de plaats innemen van Judas, die zijn ondergang tegemoet is gegaan (Handelingen 1:25).
Gods plan
Tegelijk is het wonderbaarlijk dat grote menselijke schuld dienstbaar is aan het doorzetten van Gods reddend plan. In alle vier evangeliën is Judas een verrader; maar in alle vier evangeliën komt ook uit dat God zijn redding voor de wereld doorzet, ondanks dit grote kwaad. De Schriften moeten in vervulling gaan (Marcus 14:49) en Jezus wist precies wat er met Hem zou gebeuren (Johannes 18:4). Dit raadsel van menselijk verraad, dat de weg plaveit naar de bevrijding, lossen wij niet op. Duisternis en licht komen hier samen. Maar het is wel noodzakelijk dat wij van zwart geen wit maken, ook niet in ons eigen leven. Bij het overdenken van Christus' kruisdood in deze lijdensweken beseffen wij, dat wij naast Judas schuldig staan aan het bittere lijden van Jezus Christus.
Dr. J. Douma is emeritus hoogleraar ethiek aan de vrijgemaakt-gereformeerde Theologische Universiteit in Kampen. Hij schrijft op deze plaats maandelijks een column.
refo schreef:Klopt dat nou allemaal wel?
Van de week hebben enkele wetenschappers het 'boek van Judas' mogen inzien. De schrijver van dit boekje heeft dat toch nog niet kunnen inzien?
Ik vermoed dat het gnostisch geschrift dat eerder door de kerk werd afgwezen een ánder "evangelie van Judas" is geweest dan het geschrift waarover nu zoveel te doen is. Er zijn nogal wat zogenaamde evangeliën in omloop (geweest), denk bijvoorbeeld ook aan het omstreden "evangelie van Thomas". Gevaarlijk materiaal!
