Voorspelbare prediking

[Albert1987]

Ik heb net op refoweb iets gelezen en ik dacht: misschien hebben jullie hier ook een mening over. Het gaat over voorspelbare prediking, een antwoord van dr. C.A. van der Sluijs. Een paar zinnen heb ik onderstreept, want daar ben ik het écht mee eens!!

Een voorspelbare prediking is een prediking die je na vijf minuten helemaal hoort aankomen. Soms binnen nog kortere tijd. Soms hoor je de preek al aan komen bij het voorlezen van de tekst voor de prediking. Na verloop van tijd heb je de neiging om op te staan en weg te gaan. Dit mag niet. En daarom doe je het niet. Maar ondertussen gebeurt er wel wat met jou en met allen die met dit zelfde verschijnsel te maken krijgen. Wat dan? Wel, je komt terecht onder een dikke laag stof, die zo verstikkend werkt dat je naar lucht begint te happen of je stikt eenvoudig. In dit laatste geval zal men niks meer van je horen. In het eerste geval zal men dit happen naar lucht storend vinden. Graag rust! De rust van de dood. Die toch zeer wel overeenkomt met de geestelijke dood. En zó hoort het toch te zijn in de kerk totdat God een mens levend maakt, niet waar? Ondertussen kan de prediker ongestoord een doodslucht verspreiden via zijn voorspelbare prediking. Een en ander behoren immers bij elkaar. Een en ander bevestigen elkaar. Zo hoort het dat je niet hoort waar het om gaat. Als je dat wél zou horen zou de prediker onrustig worden. En dit behoort niet zo te zijn op de rustdag, dewelke is de Dag des Heeren. Daarom rust in de tent der samenkomst! Dit is precies de reden waarom ik een voorspelbare prediking een ramp voor de kerk heb genoemd en nog altijd noem.

Niet het Woord van God, maar naar aanleiding van het Woord van God meent men een aantal dingen te berde te moeten brengen. Doorgaans de eigen theologie of wat daar voor doorgaat. Allerlei systemen en schema’s worden over de Schriften heengelegd. De Schriften moeten maar zeggen wat men er zelf van vindt of toch altijd gevonden heeft. Het Woord van God raakt bekneld onder een raster of in een dwangbuis en het moet maar zeggen wat de prediker vindt dat er gezegd moet worden. Zelf heeft hij nooit leren luisteren naar de Heilige Schrift maar alleen maar gehoord en genoteerd wat men in een bepaalde traditie daaruit gevonden had en wat men er van nu voortaan van vond. Volgens geijkte eventueel zogenaamd reformatorische denkschema’s wordt dit eindeloos herhaald. De hoorder hoort het al aankomen. Als hij in zijn eigen godsdienstige denkschema’s bevestigd wil worden vindt hij dit goed want zo hoort het en zo is het. Hij is daarmee bevestigd in wat hij of zij er van vindt. En de dominee heeft het dus weer goed gezegd. Men heeft het dan goed getroffen met een rechtzinnige dominee, terwijl het Woord van God hen nog nooit heeft geraakt. En zo kun je tenminste straks weer rustig en gezellig koffie drinken. De dominee heeft het weer goed gezegd! En daar komt het toch maar op aan, nietwaar? En als het er persoonlijk op aan gaat komen, dan zal de Geest de rest wel doen. Maar daar kan de dominee tenslotte ook niets aan doen.

De doodswade legde zich geruisloos over de gemeente. Als men dit niet in de gaten heeft, voltrekt zich de ramp over en in de kerk sluipender wijze. Men denkt wakker te zijn terwijl men slaapt. En het is dan ook niet zo erg als je bij zo’n preek in slaap valt, want men is toch wel wakker als het er op aan komt. En zo gaan mensen verloren terwijl ze denken dat ze zo veel mogelijk op weg zijn naar hun behoud. Een ramp die momenteel werkelijk rampzalige vormen aanneemt in de kerk in ons land. En wie er iets van zegt, zegt iets onvoorspelbaars. En erger kan een mens toch niet overkomen dan dat er onvoorspelbare dingen worden gezegd of gebeuren.

Zoiets moet Saulus van Tarsen ook wel gedacht hebben op de weg naar Damaskus. Toen Jezus hem verscheen. En zei dat hij Hem vervolgde. En dan moet je een Farizeeër uit de Farizeeën zijn! Het zal je maar overkomen! Het zal je maar gezegd worden! In ieder geval kun je dan niet meer voorspelbaar preken. Als Hij ons de Schriften opent. En als de Schriften open gaan in Jezus Christus, dan ontvouwt zich de wijsheid van God (vgl. 1 Kor. 1:21, 24; 1 Kor. 2:7). Dit heeft nu juist niks te maken met de Griekse wijsheid (vgl. 1 Kor. 1:22) of filosofie. Als de Schriften open gaan bij God vandaan is zij als een bron die zich uitstort op de velden. Dan is er genade voor genade (vgl. Joh. 1:16) en dan zijn er blijkbaar steeds nieuwe blijken van Zijn gunst. De prediker laaft zich aan het water des levens om niet en wordt gevoed met Hem die het vleesgeworden Woord is. Dusdoende is hij een uitdeler van menigerlei genade en een verkondiger van de veelkleurige wijsheid van God (vgl. Ef. 3:10). De Geest paart zich aan de opening van het Woord en er komt beslag over de gemeente. Ze hoort dingen die ze nog nooit (zó) heeft gehoord. Sommigen beginnen te leven of leven op en anderen schrikken of ergeren zich dood ( vgl. Hand. 2:13 en Hand. 17:32). Maar er valt wel wat te beleven in de kerk ja, als het Woord verrassender wijze opengaat bij God vandaan. Omdat de prediker kennelijk met heel zijn doen en laten zegt: "Alzo spreekt de HEERE!" En dit laatste is op zich een wonder van genade wat zich doorvertaalt in de wonderlijke bediening der verzoening. Waar deze niet is, daar wordt men rampzalig aan zichzelf overgelaten, nu, en straks voor eeuwig. "Heere, Heere, doe ons open! En Hij zal antwoorden en tot u zeggen: Ik ken u niet vanwaar gij zijt" (Matth. 25:11 en Luk. 13:25). En dan zul je uit een reformatorische kerk komen, maar ja, het Woord ging nooit open… Kijk, dit vind ik nu pas echt ernstig! Rampzalig zelfs.

Met een ernstige groet,
Ds. C. A. van der Sluijs

[TSD]

Hoezo ongenuanceerd....

[memento]

De toon van het stuk is wel erg zuur, en klinkt lichtelijk gefrustreerd. Maar dat maakt de inhoud van wat hij zegt niet minder waar. Een prediking waarin de uitleg van de tekst niet centraal staat, maar eigen schema's, is de dood in de pot.

[Erasmiaan]

Ik word erg verdrietig van de reacties van deze predikant. In zekere zin is zijn prediking op refoweb ook erg voorspelbaar. - Knip: Spreek met respect over kerkverbanden en ambtsdrager -

[Cees]

Ik word erg verdrietig van de reacties van deze predikant. In zekere zin is zijn prediking op refoweb ook erg voorspelbaar. - Knip: Spreek met respect over kerkverbanden en ambtsdrager -

Hier ben ik het mee eens. Als je ziet hoe hij dan opeens met een andere predikant 100% eens is die een hele evenwichtige reactie geeft, dan denk ik hoe serieus moeten we u nog nemen.

[memento]

Ik word erg verdrietig van de reacties van deze predikant. In zekere zin is zijn prediking op refoweb ook erg voorspelbaar. - Knip: Spreek met respect over kerkverbanden en ambtsdrager -

Hier ben ik het mee eens. Als je ziet hoe hij dan opeens met een andere predikant 100% eens is die een hele evenwichtige reactie geeft, dan denk ik hoe serieus moeten we u nog nemen.

De toon is niet goed, dat is zo. Maar dat maakt de inhoud van zijn stukje niet minder waar natuurlijk. Het is zo, dat een voorspelbare prediking vaak ver van de tekst af staat, terwijl een prediking waarin de uitleg van de tekst centraal staat heel verrassend zijn kan.

[Cees]

Ik word erg verdrietig van de reacties van deze predikant. In zekere zin is zijn prediking op refoweb ook erg voorspelbaar. - Knip: Spreek met respect over kerkverbanden en ambtsdrager -

Hier ben ik het mee eens. Als je ziet hoe hij dan opeens met een andere predikant 100% eens is die een hele evenwichtige reactie geeft, dan denk ik hoe serieus moeten we u nog nemen.

De toon is niet goed, dat is zo. Maar dat maakt de inhoud van zijn stukje niet minder waar natuurlijk.

Problematiek zit er in zoals tegenwoordig in bepaalde discussies al heel normaal is dat het op de persoon gericht is en die angel moet er eens uit om eens een normale discussie te krijgen. Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.

[Luther]

Ik word erg verdrietig van de reacties van deze predikant. In zekere zin is zijn prediking op refoweb ook erg voorspelbaar. - Knip: Spreek met respect over kerkverbanden en ambtsdrager -

Dat ben ik niet met je eens. Het is inderdaad zuur, maar probeer daar eens doorheen te prikken en je af te vragen: Klopt het wat hij zegt? Of lukt je dat niet meer?

[memento]

Problematiek zit er in zoals tegenwoordig in bepaalde discussies al heel normaal is dat het op de persoon gericht is en die angel moet er eens uit om eens een normale discussie te krijgen. Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.

Geheel met je eens. Op de persoon spelen en een agressieve toon is absoluut verkeerd. Maar dat maakt de inhoud van zijn antwoord niet minder waar. Voorspelbare prediking staat vaak ver van de tekst af, en is de dood in de pot.

[Cees]

Problematiek zit er in zoals tegenwoordig in bepaalde discussies al heel normaal is dat het op de persoon gericht is en die angel moet er eens uit om eens een normale discussie te krijgen. Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.

Geheel met je eens. Op de persoon spelen en een agressieve toon is absoluut verkeerd. Maar dat maakt de inhoud van zijn antwoord niet minder waar. Voorspelbare prediking staat vaak ver van de tekst af, en is de dood in de pot.

Ik zeg meer, want ik zei dit ook nog "Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.". Hiermee kwalificeert hij zijn eigen mening als ongeloofwaardig. Want de mening van de andere predikant, waar hij het 100% mee eens is, die geeft heel duidelijk aan wat er werkelijk bedoeld wordt. En bij de eerdere mening staat die andere mening er haaks op.

Dan blijf ik het nog steeds een ongeloofwaardige reactie vinden.

[Marieke]

Zelf heeft hij nooit leren luisteren naar de Heilige Schrift maar alleen maar gehoord en genoteerd wat men in een bepaalde traditie daaruit gevonden had en wat men er van nu voortaan van vond.

Ik neem aan dat Dr. C.A. v.d. Sluis al die predikanten (waar hij van vond dat ze een voorspelbare prediking hadden), na afloop van de prediking gesproken heeft.
Anders kan hij bovenstaande uitspraak nooit doen.

[memento]

Problematiek zit er in zoals tegenwoordig in bepaalde discussies al heel normaal is dat het op de persoon gericht is en die angel moet er eens uit om eens een normale discussie te krijgen. Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.

Geheel met je eens. Op de persoon spelen en een agressieve toon is absoluut verkeerd. Maar dat maakt de inhoud van zijn antwoord niet minder waar. Voorspelbare prediking staat vaak ver van de tekst af, en is de dood in de pot.

Ik zeg meer, want ik zei dit ook nog "Anders kan het niet zo zijn dat hij draait door het met de andere predikant zijn reactie 100% eens te zijn.". Hiermee kwalificeert hij zijn eigen mening als ongeloofwaardig. Want de mening van de andere predikant, waar hij het 100% mee eens is, die geeft heel duidelijk aan wat er werkelijk bedoeld wordt. En bij de eerdere mening staat die andere mening er haaks op.

Je bedoelt een ander incident, waarin hij fel reageerde, en later instemde met een reactie van ds. Harinck. Wie echter de reactie van ds. vd Sluijs naast die van ds. Harinck legt (en ook wat meer van beide mannen gelezen heeft), zal zien dat beiden het zelfde zeggen. De toon is verschillend, dat is zo, maar inhoudelijk heeft dr. vd Sluijs daarin niet gedraaid. Wie dat beweert, heeft denk ik de reactie van ds. Harinck niet goed gelezen of begrepen.

Zelf heeft hij nooit leren luisteren naar de Heilige Schrift maar alleen maar gehoord en genoteerd wat men in een bepaalde traditie daaruit gevonden had en wat men er van nu voortaan van vond.

Ik neem aan dat Dr. C.A. v.d. Sluis al die predikanten (waar hij van vond dat ze een voorspelbare prediking hadden), na afloop van de prediking gesproken heeft.
Anders kan hij bovenstaande uitspraak nooit doen.

Ik denk dat dr. vd Sluijs dit zegt vanuit zijn eigen overtuiging, dat wie werkelijk heeft leren luisteren naar de tekst, zo verrukt is door wat er in die tekst ligt opgesloten aan Goddelijke rijkdommen, dat het niet anders kan dan dat hij gaat preken wat er in de tekst staat. Wie naar de tekst heeft leren luisteren, heeft zoveel nieuwe stof elke preek, dat elke voorspelbaarheid en neiging om de preektijd op te vullen met herhaling van bekende klanken (voor zover die niet uit de tekst zelf komen), verdwijnt.

Dan blijf ik het nog steeds een ongeloofwaardige reactie vinden.

Dat is jammer. Want inhoudelijk heeft dr. van der Sluijs wel een belangrijk punt te pakken. Gaat in de prediking werkelijk Gods Woord open, en staat de uitleg van dat Woord centraal?

Ik denk dat het gevaar aanwijzen van schema's terecht is. Er is niet één bepaald schema, wat in elke tekst terugkomt. Of dat nu het schema van verbond, de gangen van Gods volk, de uitverkiezing, het aanbod van genade, etc is. Wie meent in elke preektekst steeds over dezelfde onderwerpen te kunnen preken, selecteert zijn preekteksten heel selectief, of preekt niet zijn tekst.

[Gian]

Ik zie niet in wat er mis is met de toon. Ik bemerk wel ernst waarmee Ds v.d. Sluis dit schrijft.
Daarbij herken ik ook volledig wat hij schrijft.
We zijn jarenlang met verwachting ter kerke gegaan, en weer met een teleurstelling thuisgekomen. Ja, het was wel mooi, alleen was het precies hetzelfde als de vorige keer. Als je dan met verlangen opgaat, en met teleurstelling thuiskomt, dan breekt je dat een keer op. Zeker als je inhoudelijk alleen maar meer bezwaren krijgt omdat je je onafhankelijk van leer en traditie in het Woord verdiept.
Ik heb te doen met de velen die al jaren zo voortsukkelen.

[BJD]

zo herkenbaar.. het antwoord. Toon komt denk voort uit een stuk frustratie... Er is niet door die dikke muur heen te komen terwijl het o zo belangrijk is..

[Cees]

zo herkenbaar.. het antwoord. Toon komt denk voort uit een stuk frustratie... Er is niet door die dikke muur heen te komen terwijl het o zo belangrijk is..

Ok, stel dat ik je zou begrijpen, dan de vraag zou de redenering van hem dan ook niet precies 100% de andere kant op kunnen? Even dan dr Vd Sl. als voorbeeld nemen, hoeveel preken van hem zijn op een gegeven moment voorspelbaar? Is het niet dat onze eigen subjectiviteit en ervaringen iets beamen en mee eens zijn, dat een opponent iets kan schrijven waar anderen weer totaal mee eens kunnen zijn met exact dezelfde argumentatie die dr Vd Sl. gebuikt?

(dit stel ik niet om nu dr vd Sl. in een kwaad daglicht te stellen)