Hoe verreikend mag je een bijbelgedeelte toepassen?

[rekcor]

Onlangs hoorde ik een preek, waarin Nehemia geprezen werd om zijn 'managerscapaciteiten'. De boodschap was: als wij managen, dan moet dat net als Nehemia. Het staat immers in de bijbel! Ook las ik in een boek hetzelfde over Mozes (of beter gezegd: van Jetro). Mozes heeft het op een gegeven moment te druk met recht te spreken, en Jetro geeft hem het advies om wijze mannen uit te kiezen, en hen de leiding te geven over groepen van duizend, van honderd, van vijftig en van tien. De boodschap van dat boek: als wij met hetzelfde probleem als Mozes te kampen hebben, moeten we dezelfde oplossing nastreven. Het staat immers in de bijbel!

De gedachte hierachter is, dat de bijbel normatief is over alle terreinen van het leven. Nu is dat natuurlijk waar, maar geldt dit volgens jullie ook over die duizend, honderd, vijftig en tien mannen? Of is de bijbel alleen normatief op moreel gebied?

[Tiberius]

De boodschap was: als wij managen, dan moet dat net als Nehemia.

Ik denk dat de boodschap zou moeten zijn: als wij managen, dan vinden we in de Bijbel bij Nehemia een goed voorbeeld.
Verplichten lijkt me niet de bedoeling van dit bijbelgedeelte, omdat er geen expliciete opdracht of zo bij staat.

Hetzelfde geldt voor Mozes, van wie je vragenderwijs zegt: als wij met hetzelfde probleem als Mozes te kampen hebben, moeten we dezelfde oplossing nastreven.
Ik zou zeggen: als wij met hetzelfde probleem te maken hebben, kunnen we die oplossing nemen.

[huisman]

De boodschap was: als wij managen, dan moet dat net als Nehemia.

Ik denk dat de boodschap zou moeten zijn: als wij managen, dan vinden we in de Bijbel bij Nehemia een goed voorbeeld.
Verplichten lijkt me niet de bedoeling van dit bijbelgedeelte, omdat er geen expliciete opdracht of zo bij staat.

Hetzelfde geldt voor Mozes, van wie je vragenderwijs zegt: als wij met hetzelfde probleem als Mozes te kampen hebben, moeten we dezelfde oplossing nastreven.
Ik zou zeggen: als wij met hetzelfde probleem te maken hebben, kunnen we die oplossing nemen.

Toch is dit wel iets waar wij voorzichtig mee moeten zijn, toen enkele jaren vanuit de overheid de MR ook verplicht werd voor basisscholen kwam de VGS met een bijbels voorbeeld (Mozes) dat de MR toch eigenlijk erg bijbels was. Terwijl in het verleden altijd bijbelse argumenten gebruikt zijn (gezagsverhouding) door diezelfde VGS om tegen een MR te zijn.
Zo mag je Gods Woord niet gebruiken.

[rekcor]

Maar wat bepaalt dan wat het normatieve aspect is van een bijbelgedeelte? Want de raad van Jetro staat wel in de bijbel, net zoals Paulus praktische adviezen over het leven in de gemeente. Op basis van welke afwegingen kun je zeggen: dit is normatief, en dit is - laten we zeggen - een goede tip.

Is dat alleen:

...omdat er geen expliciete opdracht of zo bij staat.

[Tiberius]

Maar wat bepaalt dan wat het normatieve aspect is van een bijbelgedeelte? Want de raad van Jetro staat wel in de bijbel, net zoals Paulus praktische adviezen over het leven in de gemeente. Op basis van welke afwegingen kun je zeggen: dit is normatief, en dit is - laten we zeggen - een goede tip.

Is dat alleen:

...omdat er geen expliciete opdracht of zo bij staat.

Paulus geeft als apostel aanwijzingen tot de christelijke gemeente. Dat doet Jethro niet.

[Tiberius]

Overigens moeten we onderscheid maken tussen historische en normatieve zaken. Alles wat in de Schrift staat is historisch waar, maar hoeft niet normatief te zijn.
In sommige gevallen, bijvoorbeeld de voorschriften van Paulus aan de christelijke gemeente, is het duidelijk, dat iets normatief is.
In andere gevallen is het juist duidelijk dat iets niet normatief is, bijvoorbeeld de raad van Jonadab aan Amnon in 2 Samuël 13.

Tussen deze extremen zit denk ik wel een grijs gebied, waarvan we niet direct kunnen zeggen, dat iets wel of niet normatief is. Dat zal bepaald moeten worden uit de context, of het niet in tegenspraak is met andere Bijbelse gegevens, etc.
Wel denk ik, dat je de handelwijze van Nehemia en de raad van Jethro kan gebruiken om te onderbouwen, dat iets uit Bijbels oogpunt goed is. Maar het gaat te zeggen dat die handelwijze verplicht is.

[dennis]

We moeten hiermee heel voorzichtig zijn. Hoe snel span je anders niet de Schrift voor het eigen karretje. Bij heel veel opvattingen en meningen is wel een tekst te vinden, maar zo mogen we niet meet de Bijbel omgaan.
Zowiezo is het van groot belang om niet van losse teksten uit te gaan, maar die in hun verband te zien, en vooral ook te kijken naar de lijn die de Bijbel ons leert.
In het verleden is het hier best vaak misgegaan.

[rekcor]

Wel denk ik, dat je de handelwijze van Nehemia en de raad van Jethro kan gebruiken om te onderbouwen, dat iets uit Bijbels oogpunt goed is (maar niet, R) verplicht is.

Ik heb hier - instinctief - toch moeite mee. Volgens mij gaat het in de bijbel alleen om wat er in het grote gebod ter sprake komt: de relatie tussen God en mens, en de relatie tussen mensen onderling. De geschiedenissen van Jethro en Nehemia kun dan ook alleen in dit licht uitleggen: voor zover ze over die beide relaties gaan, mag je ze gebruiken in je preek.

Maar goed, echt goed onderbouwen kan ik het niet . Misschien omdat ik het heel willekeurig vindt? We gebruiken het verhaal van Ruth en Boaz ook niet om uit te beweren dat je met je schoonmoeder mee terug moet naar haar geboorteland. Wel dat je de God van Israel moet liefhebben.

[Tiberius]

Wel denk ik, dat je de handelwijze van Nehemia en de raad van Jethro kan gebruiken om te onderbouwen, dat iets uit Bijbels oogpunt goed is (maar niet, R) verplicht is.

Ik heb hier - instinctief - toch moeite mee. Volgens mij gaat het in de bijbel alleen om wat er in het grote gebod ter sprake komt: de relatie tussen God en mens, en de relatie tussen mensen onderling. De geschiedenissen van Jethro en Nehemia kun dan ook alleen in dit licht uitleggen: voor zover ze over die beide relaties gaan, mag je ze gebruiken in je preek.

Maar goed, echt goed onderbouwen kan ik het niet . Misschien omdat ik het heel willekeurig vindt? We gebruiken het verhaal van Ruth en Boaz ook niet om uit te beweren dat je met je schoonmoeder mee terug moet naar haar geboorteland. Wel dat je de God van Israel moet liefhebben.

Het is me niet helemaal duidelijk waar jouw probleem zit.
Ik denk dat je het voorbeeld van Ruth wel zou kunnen gebruiken in de huidige situatie. Niet zozeer natuurlijk vanwege het met haar schoonmoeder meegaan naar haar geboorteland, maar de achterliggende gedachte. De hoofdintentie geef je zelf al aan: om de God van Israël te leren kennen, maar ik denk niet dat het onjuist is om erop te wijzen dat Ruth met haar schoonmoeder meeging om voor haar te zorgen.
Moet ieder van ons diezelfde weg gaan? Nee, dat denk ik niet, maar wanneer iemand dat wel zo doet, kan hij of zij steun en legitimatie vinden in deze geschiedenis.

Om nog even over de geschiedenis van Nehemia door te spreken. Moet elke manager de stijl van Nehemia hanteren? Nee, dat geloof ik evenmin. Maar wanneer iemand dat wel doet, kan hij ook daar steun en legitimatie uithalen.

[rekcor]

Het is me niet helemaal duidelijk waar jouw probleem zit.
(...) maar wanneer iemand dat wel zo doet, kan hij of zij steun en legitimatie vinden in deze geschiedenis.
(...) Maar wanneer iemand dat wel doet, kan hij ook daar steun en legitimatie uithalen.

Mijn probleem is: klopt het dat je inderdaad 'steun en legitimatie' kunt vinden in die geschiedenissen? Op de een of andere manier 'voel' ik dat je dat niet mag doen, simpelweg omdat het daar niet over gaat in de bijbel. Dus mijn probleem is eigenlijk, dat ik met tenen gekromd zit als ik een spreker/dominee/schrijver een dergelijke toepassing van de tekst hoor/zie maken, en dat ik niet hard kan maken of mijn gekromde tenen terecht zijn.

[refo]

De bijbel geeft normen voor veel zaken. Maar een handboek voor organisatie-adviseurs is het niet.

[Willem]

Het is me niet helemaal duidelijk waar jouw probleem zit.
(...) maar wanneer iemand dat wel zo doet, kan hij of zij steun en legitimatie vinden in deze geschiedenis.
(...) Maar wanneer iemand dat wel doet, kan hij ook daar steun en legitimatie uithalen.

Mijn probleem is: klopt het dat je inderdaad 'steun en legitimatie' kunt vinden in die geschiedenissen? Op de een of andere manier 'voel' ik dat je dat niet mag doen, simpelweg omdat het daar niet over gaat in de bijbel. Dus mijn probleem is eigenlijk, dat ik met tenen gekromd zit als ik een spreker/dominee/schrijver een dergelijke toepassing van de tekst hoor/zie maken, en dat ik niet hard kan maken of mijn gekromde tenen terecht zijn.

De Schrift is geen ethisch handboek, toch gebruiken we de Schrift om onze ethiek te gronden.
Dit geld voor alle terreinen van het leven. (medisch, organisatorisch etc). Dus 1 op 1 de tekst kopieeren naar het hier en nu lijkt me niet juist maar hierin de Schrift als richtingaanwijzer citeren en als een voorbeeld gebruiken lijkt me niet verkeerd. En ook geschikt om voor organisatiestructuren de schriftuurlijke 'steun en legitimatie' te destilleren. Of de vermeende gevonde "steun en legitimatie" juist is geinterpreteerd en vertaalt naar het hier en nu is uiteraard een andere vraag maar dat impliceert niet dat het niet "mag"

[Rambam]

En ook geschikt om voor organisatiestructuren de schriftuurlijke 'steun en legitimatie' te destilleren. Of de vermeende gevonde "steun en legitimatie" juist is geinterpreteerd en vertaalt naar het hier en nu is uiteraard een andere vraag maar dat impliceert niet dat het niet "mag"

Dat is veel te kort door de bocht. Als je een organisatieadvies dient te geven, dan kun je hooguit lessen trekken uit bijv. de geschiedenis van Nehemia, maar je zult je opdrachtgever moet overtuigen dat jouw (onderbouwde) advies het beste is voor de organisatie.

[Willem]

En ook geschikt om voor organisatiestructuren de schriftuurlijke 'steun en legitimatie' te destilleren. Of de vermeende gevonde "steun en legitimatie" juist is geinterpreteerd en vertaalt naar het hier en nu is uiteraard een andere vraag maar dat impliceert niet dat het niet "mag"

Dat is veel te kort door de bocht. Als je een organisatieadvies dient te geven, dan kun je hooguit lessen trekken uit bijv. de geschiedenis van Nehemia, maar je zult je opdrachtgever moet overtuigen dat jouw (onderbouwde) advies het beste is voor de organisatie.

Ik heb nooit beweerd dat "het lessen trekken uit de Bijbel" de onderbouwing is voor b.v. een opdrachtgever of iemand anders. De vraag was of je lessen mag trekken uit bijbelse geschiedenissen als het gaat om de inrichting van een organisatie. En dat mag zoals je ook zelf al aangeeft.

[dennis]

De Bijbel als gids en richtingaanwijzer. Dat is absoluut waar, als we daarbij maar bedenken dat we de hele Schrift moeten laten spreken.
En dat is voor ons, beperkte mensen, helemaal niet zo eenvoudig als we vaak denken.
Ik lees net een boek over ons slavernij-verleden, en als ik dan zie wat er soms op grond van bepaalde Bijbelteksten werd goedgepraat..

(Overigens: een van de eerste tegenstanders van de slavernij in Nederland was wel een van onze voorbeelden: ds. Smytegeldt uit Middelburg. De liberalen van die tijd waren er voor)