Beste David,
Ik ben hier wat pessimistischer over. Sinds de opkomst van Fortuyn weten we dat voor een ontstellend groot aantal mensen een vlotte babbel en een groot TV charisma genoeg zijn voor een stem. Maar dat wordt een eindeloze discussie.
Op zich heb je hier een punt. Het is zeker zo dat er gekeken wordt naar ‘personen’, maar we moeten dit ook weer niet al te veel overdrijven. Mensen prikken snel genoeg door het gepraat van blaaskaken heen. Dat zie je nu bijvoorbeeld ook met Wilders: deze man heeft (althans voor mij niet) geen charisma, maar toch ontvangt hij heel wat steun uit den lande. Waarom? Wel, ik denk omdat hij jip-en-janneke taal gebruikt, die iedereen verstaat. Waarom Fortuyn zoveel aanhang trok was in ieder geval vooral te wijten aan de ‘paarse’ jaren (overigens ook al daarvoor, maar toen toch wat in mindere mate) waarin er zo’n grote kloof ontstond tussen politiek en burger….
Maar goed, dat is inderdaad iets voor een andere discussie.
Inderdaad, als je tenminste door de overheid georganiseerde referenda bedoelt.
Even een kleine correctie: de overheid heeft het referendum niet georganiseerd, het kabinet was immers tégen. Nee, dit is iets wat de Kamer wilde….
Want bij een uitslag die niet de mening van de Kamer vertegenwoordigt zijn er twee mogelijkheden: of de Kamer voelt zich gedwongen de uitslag van het referendum te respecteren, of ze voelt zich vrij het naast zich neer te leggen. In het eerste geval is het onzin om het referendum 'raadgevend' te noemen, in het tweede geval kun je je afvragen waarom het ueberhaupt georganiseerd werd. In beide gevallen loopt het imago van de Kamer schade op.
Twee opmerkingen. In het eerste geval is het zeker niet onzin dat het referendum ‘raadgevend’ genoemd wordt. Immers, indien er sprake is van een bindend referendum, dan dient de Kamer zich, hoe dan ook, erbij neer te leggen, en bestaat er geen enkele mogelijkheid de uitslag naast zich neer te leggen. Nu kan dit eventueel wel. Er worden door diverse partijen in de Kamer voorwaarden gesteld voor de overname van de uitslag. Er is dan ook geen sprake van schade dat de Kamer in zo’n geval oploopt. Maar je hebt wel gelijk voor wat betreft het tweede punt: indien de Kamer besluit de uitslag te negeren, dan zal dit een enorme slag betekenen voor het vertrouwen van de kiezer in de politiek.
Je hebt gelijk. Maar wat is dan de toegevoegde waarde van het referendum? En waar blijft de zelfstandige beslissing van die zo goed ingelichte burger?
Mijn formulering was wat ongelukkig zie ik nu. Wat ik bedoelde te zeggen is dat de burger zich wel degelijk afvraagt wat de standpunten zijn van de diverse politieke partijen en vervolgens een eigen, zelfstandige keuze maken. (Goed, dit kan in veler ogen wellicht arbitrair zijn, maar zo werkt het nu eenmaal). En ja, ik ben inderdaad niet zo voor op meer directe democratie, hoewel ik niet veel principiële bezwaren heb tegen een
raadgevend referendum heb.
O, vast wel. Maar ik ben zo vrij te vermoeden dat als ik (met een WO Natuurkundegraad op zak) het niet op een rijtje heb, dit ook wel zal gelden voor 80% van de andere Nederlanders.
Tjonge, dat is nogal een bewering zeg…. Overigens…ik wil niet generaliseren, maar het is wel opmerkelijk dat de bèta-intelligentsia doorgaans niet veel verstand hebben van politiek. Dat is geen schande overigens, maar je moet een hoogleraar politieke geschiedenis of een prof. in de psychologie het niet kwalijk nemen als zij niet veel verstand hebben van natuurkundige problemen…. Andersom geldt dit net zo, lijkt me.
Ik daag je verder bij dezen uit om (uit je hoofd!) de vijf belangrijkste wijzigen hier neer te zetten en in hoofdlijnen te beschrijven wat de verhoudingen zijn tussen de drie belangrijkste 'europese' organen.
Goed, in de hoop dat je vertrouwt dat ik het volgende uit m’n hoofd doe:
1. Er komt een Minister van Buitenlandse Zaken (die tussen de Europese Raad en de Europese Commissie ‘in hangt’)
2. Het roterend voorzitterschap (halfjaarlijks) wordt afgeschaft. Er komt een voorzitter die een termijn heeft van tweeënhalf jaar. (Zeg maar de minister-president in spé van de EU)
3. Het aantal commissieleden wordt teruggebracht. Om toch iedereen aan de beurt te laten komen, zal er een rotatiesysteem komen.
4. De stemverhoudingen worden sterk vereenvoudigd. Nu gebeurt dit nog via een enorm ingewikkeld systeem, straks zal dit gebeuren aan de hand van bevolkingsaantallen. Zo wordt straks een besluit genomen indien het besluit 65% van de EU bevolking vertegenwoordigd. (Nederland heeft straks 13 stemmen, eentje meer dan België)
5. Het wordt met deze grondwet mogelijk om met een beperkt aantal landen kopgroepen te vormen die al dan niet van wisselende samenstelling militaire operaties uitvoeren en het buitenlandse beleid bepalen, waarbij de niet-deelnemers stilzwijgend akkoord dienen te gaan en geen stappen mogen ondernemen om het één en ander te frustreren.
Nu de verhoudingen tussen de drie Europese instellingen (je hebt er overigens vijf, namelijk ook nog de Europese Hof van Justitie en de Europese Rekenkamer). Ook maar uit m’n hoofd voor het gemak:
1. De Europese Raad => hierin zitten alle premiers en/of minister-presidenten van de lidstaten. Zij nemen de besluiten (op de bekende EU-top), al niet via gekwalificeerde meerderheid van stemmen (QMV is de officiële en gangbare afkorting) of via unanimiteit van stemmen. Onder de Europese Raad valt ook de Algemene Raad. Deze bestaat uit vakministers, die op hun terreinen de nodige beslissingen nemen. De Europese Raad heeft dus de meeste macht.
2. De Europese Commissie => dit is het dagelijks bestuur van de EU. Zij doet voorstellen aan de Europese Raad, die vervolgens op de bekende top een besluit neemt. Verder zorgt de Europese Commissie voor de uitvoering van het beleid, en controleert zij de lidstaten op naleving ervan. Indien zij iets verkeerds constateren, dan krijgt zo’n lidstaat een eerste vermaning. Helpt dit niet, dan wordt het uiteindelijk voorgelegd aan het Europese Hof van Justitie.
3. Het Europees Parlement => dit is de quasi-volksvertegenwoordiging van de EU. Quasi, omdat ik als Nederlands burger verplicht ben te stemmen op een Nederlandse kandidaat, terwijl in een echte democratie ook gestemd zal kunnen worden op een Duitse, een Poolse, of Spaanse…. Verder is het quasi omdat het Europees Parlement maar op beperkt aantal gebieden echt wat te zeggen heeft. Sinds kort kan zij de begrotingsvoorstellen van de Europese Commissie blokkeren, en heeft ze op nog wat gebieden enige zeggingskracht, maar dat houdt echt niet veel over. De Grondwet zorgt weliswaar voor enige uitbreiding (de zesde verandering bij dezen
) maar van een echte democratisering waarbij het Europees Parlement bijvoorbeeld de individuele Commissieleden naar huis kan sturen, is geen sprake. Verder kan het Europees Parlement de Europese Commissie adviseren, die dan vervolgens het advies zonder meer naast zich neer kan leggen. Ook kan het Europees Parlement niet de Europese Raad naar huis sturen.
Ten slotte: op bepaalde gebieden (welke weet ik zo één twee drie niet uit m’n hoofd) bestaat er co-decisie, wat betekent dat een besluit genomen moet worden met het Europees Parlement, de Europese Commissie, en de Europese Raad samen. Dit is echter maar uiterst beperkt.
Zo, ik hoop dat ik geslaagd ben?
Europa is zeker niet 'simpel', in elk geval veel te complex voor een zwart-wit 'ja of nee'.
In zekere zin is dat zo, maar het gaat hier om de vraag of je de Grondwet een verbetering vind ten opzichte van de huidige regels of niet. Dan is het gewoon een kwestie van afweging van de voor- en nadelen.
Van meerdere kanten is al geconsteerd dat indien 'nee' wint, dit nog steeds niets zegt over wat de burger dan wel wil.
Nee, dat is waar. Maar het is wel een grote fout dit telkens gemaakt wordt, door zowel voor- als tegenstanders. Immers, het gaat niet direct om de vraag wat de burgers precies wil met Europa, maar om de vraag of de burgers het een verbetering vinden ten opzichte van de huidige situatie.
Ik constateer overigens dat jij ook tegen de invoering van meer direkte democratie bent?
Zeker, de bezwaren heb je al gememoreerd. We hebben niet voor niets een volksvertegenwoordiging. Maar, ik ben er wel op voor dat met zeer delicate kwesties, de mening van de bevolking zeer zeker gevraagd mag worden. In het geval van de invoering van de euro bijvoorbeeld. Een andere mogelijkheid is om in dat soort gevallen (maar dat is nogal tijdrovend) nieuwe verkiezingen uit te schrijven, waarbij in de campagne de desbetreffende kwestie centraal zal staan. De daaruit voortvloeiende samenstelling van de Kamer en het Kabinet is dan m.i. in staat een oordeel te geven, overeenkomstig de wil van het volk.
Hart. Gr.,