Maar de mens kan dat niet (hij is dood in zonde en misdaden) tenzij het hem van boven gegeven wordt (dat is genade en kan de mens dus niets aan doen).
Het is maar hoe je het bekijkt. En de manier waarop je het bekijkt bepaald hoe je je bijbel leest:
Ik zie Rome en de remonstranten kijken vanaf een afstand hoe God een mens bekeerd. Zij zien de mens op een gegeven moment acties ondernemen die leiden tot de zaligheid van de mens. Dus concluderen ze: de mens moet zelf wat doen
Keurig in zwart pak zie ik een gereformeerde theoloog staan kijken naar hoe God een mens bekeerd. Hij kijkt niet naar wat er gebeurd, hij kijkt naar de feiten. Eerst bestudeerd hij hoe de mens was vóór zijn bekering. Na dit onderzoek moet hij concluderen: hij doet niets tot eer van God, dus hij moet wel totaal verloren zijn. Vervolgens ziet hij dat zo'n mens naar God gaat vragen. Weer komt de loep uit de broekzak, want hier klopt iets niet. Hoe kan een mens die totaal verloren ligt nu opeens naar God kan vragen, iets wat hij daarvoor nooit deed. Het kan niet anders, of daar heeft een wonder plaatsgegrepen, daar heeft God ingegrepen.
Kortom, ik durf niet te stellen dat één van beide methodes beter is. Zélfs een uitspraak over welke methode de meest praktisch is, of het meest bruikbaar is, levert problemen op. Ik zal wat voorbeelden geven:
1.) Ik predik vanaf de preekstoel tegen ál mijn hoorders dat ze Jezus moeten aannemen, en dat ze dat kunnen. Als de hoorders me serieus zouden nemen krijg ik een kerk vól van gelovigen, die Jezus nooit hebben leren kennen
2.) Ik kom bij een arme ziel die net ontdekt is aan zn zonden, en die vraagt wat hij moet doen. Ik kan hem vertellen dat hij zondig is, en onbekwaam tot enig goed, dat hij uitzichzelf nooit bij God kan komen, maar dat God moet ingrijpen, maargoed: daar schiet die ziel nix mee op. Nee, deze moeten we oproepen tot de geloofsdaad, tot het geloof in Christus Jezus.
Kortom, een keuze die onmogelijk is om te maken. Daarbij ook geheel onzinnig om te maken. We kunnen alleen maar concluderen dat (gegroepeerd waarop nadruk word gelegd):
Generiek
1. Een mens vanuit zichzelf niet naar de ware God vraagt (de God zoals de bijbel die afschilderd), en dus niet doet wat die God van hem vraagt, en daarom verloren gaat
2. Dat Christus de zaligheid heeft verdient voor iedereen die in Hem geloofd
Calvinist
1. Dat de mens, omdat hij verloren ligt, op deze zaligheid van nature geen acht geeft
2. Hij daar dus een Goddelijk ingrijpen voor nodig heeft
3. Dat dat Goddelijke ingrijpen het geloof bewerkstelligd wat nodig is tot zaligheid
Rome/remonstanten
1. Dat God de mens die zaligheid algemeen aanbied, en iedereen die er gebruik van maakt behouden word. Ieder mens heeft kans op zaligheid
2. Als een mens word bekeerd, dat hij dan actie gaat ondernemen: nl. geloven
-------------------------
Kortom, laten we van deze dogma niet teveel een punt maken. Laten we ons liever druk maken om wat het uitricht, hoe het praktisch word toegepast.
a. Als ik een calvinist álleen maar hoor preken dat je uitverkoren moet zijn om behouden te kunnen worden, en dat wij aan onze zaligheid niets kunnen doen, dan is dat een dwaalleer.
b. Als ik een remonstrant hoor zeggen dat iedereen die het feit geloofd dat Jezus zijn zonden heeft vergeven, zonder te geloven in de Persson Jezus (bevindelijke kennis zeg maar), dan is dat een dwaalleer
c. Als ik een remonstrant hoor zeggen dat de mens kan geloven, zonder dat hij het heeft over de onmogelijkheid daartoe vanuit de mens, dan is dat een dwaalleer.
-----------------
Persoonlijk heb ik erg veel sympathie voor de compatibiliteitsleer, oftewel: 100% Godswerk, 100% mensenwerk. Toch strijd deze stelling niet met de calvinistische stelling dat het 100% Godswerk is, en 0% mensenwerk. Kan ik eventueel toelichten, desgewenst...
Résumé: laten we de
volle raad van God verkondigen. Dat wil zeggen dat we soms ook dingen zeggen die ons theologisch systeem minder benadrukt. Geloof is een paradox. Moeten geloven maar niet kunnen. Geloven als gave van God, en geloven als actie van jezelf.
[Aangepast op 30/4/04 door memento]