Statelijke en standelijke vrijspraak

[DDD]

Ik ben het helemaal met Philpot eens.

De uitleg over het zaad is wel degelijk bedoeld om aan te zetten tot zelfonderzoek.

Ik vind het jammer dat Tiberius nog geen antwoord gaf op mijn vraag over de mogelijke (vermeende) willekeurigheid in volgorde van een statelijke en standelijke rechtvaardiging.

Ja maar ik vroeg juist naar Bijbelse voorbeelden daarvan. Ik kan moeilijk antwoord geven op mijn eigen vraag.

Dat is niet zo. Je schreef toch dat het in willekeurige volgorde was? Daar geloof ik vooralsnog niet zoveel van. Dat zou een helemaal nieuwe ontwikkeling zijn.

Ok, geef me dan drie duidelijke Bijbelse voorbeelden van iemand die standelijk vrijgesproken is en statelijk niet; of net andersom.
Of wijs het ons aan vanuit de belijdenisgeschriften.
De Bijbel en de drie formulieren van enigheid hebben we als forum immers als grondslag.

De hierboven genoemde link heb ik gelezen, maar maakt het niet veel duidelijker.

Nee dat was geen stelling, maar juist mijn vraag: naar drie duidelijke Bijbelse voorbeelden van het één of het ander (of aanwijzen vanuit de belijdenisgeschriften). De inzender van die voorbeelden mag zelf kiezen welke volgorde; het gaat mij om de voorbeelden.

Als ik vraag of iemand over de weg of ondergronds naar mij toe is gekomen, dan is dat ofwel een buitengewoon domme vraag, of een -mijns inziens niet zo geslaagde- grap, of wel een feitelijke mogelijkheid. Ik zie in het bovenstaande geval dezelfde categorieën. Ik ga maar uit van het tweede dan.

[Valcke]

De Schrift en de belijdenis leren slechts één rechtvaardigmaking van de mens, namelijk de verandering van staat, door de toerekening van de genade in het oordeel van God, en door het geloof aangenomen.

Dat neemt niet weg dat er een opwassen is in het geloof, dat er minder en meer zekerheid in het geloof gevonden wordt, enzovoort. Dit mag echter nooit verbonden worden aan de term 'rechtvaardigmaking'. Wanneer dat wél gebeurt, is dat een dwaling, een afwijking van de belijdenis en van de Schrift.

Echter: het is niet zoals sommigen menen dat daarmee het gros van de kerkgangers wel gelovig en gerechtvaardigd is en dus getroost door het leven kan gaan. Volstrekt niet. Het blijft waar dat een wonder Gods nodig is om tot het geloof te komen en Christus te mogen omhelzen. Alleen dán is een mens gerechtvaardigd en geplaatst in de staat der genade.

Luther zegt: Mij was geleerd dat de rechtvaardigmaking aan het eind staat. Maar nu weet ik (zegt hij) dat deze niet aan het eind staat, maar aan het begin (namelijk aan het begin van de staat der genade).

Volgens mij is er niemand die dit ontkent. Ook ds. Kersten in zijn vierstapsrechtvaardigmaking niet. Hij stelt alleen na de dadelijke rechtvaardigmaking in het begin van de staat der genade de lijdelijke rechtvaardigmaking. En daarin heb ik wat geciteerd van Flavel en Hellenbroek die die gedachte zouden kunnen rechtvaardigen. Dus dan gaat het over terminologie.

M.i. is er wel degelijk een verschil. Ik schreef dat we de opwas in de genade niet moeten verbinden aan de term 'rechtvaardigmaking'. Wanneer iemand (ds. Kersten of een ander) een rechtvaardigmaking in de vierschaar van het geweten (of lijdelijke rechtvaardigmaking) leert in tijd NÁ de verandering van staat, dan doet hij dat wel. Daarom meen ik toch dat deze terminologie niet juist is en tegen de belijdenis. Wanneer een mens 'dadelijk' gerechtvaardigd wordt, wordt hij ook 'lijdelijk' gerechtvaardigd, al zal de bekendmaking in het geweten bij de een helderder zijn dan bij de ander.

Verder is de uitleg van ds. Kersten en anderen dat zondag 23 niet zozeer spreekt over de dadelijke rechtvaardigmaking, maar met name (of zelfs alleen) over de lijdelijke rechtvaardigmaking, in strijd met de belijdenis. De Heidelbergse Catechismus leert dit beslist niet. De Heidelbergse Catechismus leert dat geloof en rechtvaardigmaking onafscheidelijk - ook in tijd - met elkaar verbonden zijn. Waar in zondag 23 het geloof beschreven wordt, wordt in zondag 23 de rechtvaardigmaking beschreven, als een zaak die rechtstreeks met zondag 7 samenhangt en niet later in het leven (wellicht) nog volgt.

Het valt me op dat ook jij niet inhoudelijk iets zegt over de citaten van Flavel en Hellenbroek, zoals door mij aangereikt.

Ik ben er alleen vluchtig doorheen gegaan. Flavel en Hellenbroek leren m.i. geen onderscheiden rechtvaardigmaking. Wel leren ze dat er een opwas is in de genade en meer of minder zekerheid in de gelovige. Maar ik heb de citaten slechts vluchtig gelezen, daarom heb ik er ook niet inhoudelijk op gereageerd. Wat mij betreft zijn Flavel en Hellenbroek twee respectabele theologen, en ik kan mij niet voorstellen dat zij een afzonderlijke 'lijdelijke' rechtvaardigmaking hebben geleerd als een afzonderlijke ervaring ná de 'dadelijke' rechtvaardigmaking.

Ik zie Valcke hierboven ook een beschouwing geven zonder enige Schriftverwijzing, wel een Lutherverwijzing. Dat mag en is ook terecht, maar ik wil het wel even aangeven.

Ja, dat spijt mij, ik zou dit wel willen doen, maar dan in een topic over de rechtvaardigmaking. Niet in een topic met deze titel.

[Tiberius]

Als ik vraag of iemand over de weg of ondergronds naar mij toe is gekomen, dan is dat ofwel een buitengewoon domme vraag, of een -mijns inziens niet zo geslaagde- grap, of wel een feitelijke mogelijkheid. Ik zie in het bovenstaande geval dezelfde categorieën. Ik ga maar uit van het tweede dan.

Geen grap, maar een aanhaken op de topictitel.
Als iemand een topic zou openen 'Over de weg en ondergronds' zou ik een soortgelijke vraag stellen. Inderdaad, omdat ondergronds flauwekul is.

[Valcke]

Wij willen niet zeggen dat iemand geen gelovige kan zijn die deze zekerheid mist en dat deze in alle gelovigen altijd aanwezig is. Wij zeggen ook niet dat dit bij hen bij wie ze gevonden wordt, altijd even helder en sterk is. De zekerheid is in alle gelovigen niet even groot aanwezig. Wij zeggen wél dat de Schrift het een voorrecht van de gelovigen noemt dat zij van hun zaligheid verzekerd kunnen zijn. Er zijn weinig gelovigen die zelden verzekerd worden, en veel gelovigen worden wel dikwijls verzekerd. Het eerste blijkt – zonder er breder over uit te weiden – uit de Schriftplaatsen die het beschouwen als een voorrecht van de gelovigen. Paulus zegt: ‘Die Geest getuigt met onze geest, dat wij kinderen Gods zijn,’ Romeinen 8:16. Van de apostel Johannes lezen we: ‘Wij weten, dat wij overgegaan zijn uit de dood in het leven,’ 1 Johannes 3:14. En zo kunnen we meer voorbeelden vinden. Dat vele gelovigen de zekerheid hebben, wordt ons duidelijk in de voorbeelden die we in de Schrift vinden.

Uit een van de preken waarnaar Ad reeds een link geplaatst had:
http://www.reveilserie.nl/downloads/Rev ... %20515.pdf

Hieruit lees ik toch echt geen bevestiging van de standenleer in de zin zoals die binnen de GG(iN) gebruikelijk is. Eerder lees ik hierin de klassieke belijdenis dat het geloof zijn eigen zekerheid meebrengt. Idem dat de ene gelovige meer zekerheid kent dan de andere, en dat deze zekerheid ook weleens een tijdlang gemist wordt, hoewel dit niet 'gewoon' mag worden geacht. (Overigens wordt hier niet over de weldaad van de rechtvaardigmaking gesproken.)

[Adagio]

Á Brakel formuleert als volgt:

Nu komen wij tot het tweede; hierover is de vraag: Of de rechtvaardigmaking maar eens voor al geschiedt op de eerste daad des geloofs; dan of ze nog dagelijks geschiedt op de vernieuwde daad des geloofs na 't vallen in zonde?

De rechtvaardigmaking, geen voornemen zijnde, maar een dadelijk werk, ook geen verzoening zijnde, ook niet stellende een verandering in God, maar het is een pronunciatie of uitspraak van de vrijsprekende sententie over en tot de mens, die door het geloof Christus en Zijn gerechtigheid aanneemt. Ik zeg: 't is de uitspraak tot een gelovige: uw zonden zijn betaald, Mijn gerechtigheid is voldaan, gij zijt met Mij verzoend. Ik vergeef u uw zonden, Ik scheld ze u kwijt, Ik reken ze u niet toe. Gij zijt een erfgenaam des eeuwigen levens.

1. Het eerste bewijs nemen wij uit 1 Joh. 1: 9, Indien wij onze zonden belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, dat Hij ons de zonde vergeve, en ons reinige van alle ongerechtigheid. Zonden vergeven is rechtvaardigmaken, de sententie uitspreken; uw zonden zijn door de Borg betaald, Mijn rechtvaardigheid is voldaan, Ik zal er u niet over straffen, Ik scheld ze u kwijt. En meteen sluit vergeven in, iemand verklaren een erfgenaam des eeuwigen levens, zowel als vrijspreken. Het vergeven moet een gepast voorwerp hebben, en dat is een gelovige, die met gevoel en schaamte, en met het oog op Jezus zijn zonden belijdt. Hier spreekt de apostel niet van de eerste bekering, maar van de gelovigen, in zonden zijnde gevallen gelijk én uit het woord wij én uit het voorgaande en uit het volgende hoofdstuk 2:1 blijkt. Waaruit dan klaar blijkt, dat God aan de gelovigen dagelijks de uitspraak van de rechtvaardigende sententie doet, dat is: dagelijks rechtvaardigt.

2. Het tweede bewijs nemen wij uit zulke plaatsen, welke de gelovigen dagelijks bidden om vergeving, op welke gebeden God dagelijks vergeeft. Ziet onder vele andere:
Matth. 6: 12, En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. Voeg hierbij vers 14, Want indien gij de mensen hun misdaden vergeeft, zo zal uw hemelse Vader ook u vergeven.
Psalm 51: 2, Nadat hij tot Bathséba was ingegaan. Vers 4, was mij wel van mijne ongerechtigheid. Vers 4, Ontzondig mij. Vers 16, Verlos mij van bloedschulden. Doet hierbij 2 Sam. 12: 13, Toen zeide David tot Nathan: Ik heb gezondigd tegen den Heere! En Nathan zeide tot David: De Heere heeft ook uw zonden weggenomen. Ziet ook Ps.32: 5, Ik zal belijdenis van mijne overtredingen doen voor den Heere; en Gij vergaaft de ongerechtigheid mijner zonde.

3. Het derde bewijs nemen wij uit Openb. 22: 11. Die rechtvaardig is, dat hij nog gerechtvaardigd worde: en die heilig is, dat hij nog geheiligd worde.
Terwijl een gerechtvaardigde op de eerste daad van rechtvaardigmaking niet moet staan blijven, maar trachten al voort en voort gerechtvaardigd te worden, zo geschiedt dan de rechtvaardigmaking niet eens, maar dikwijls.

[Valcke]

Brakel spreekt in dit citaat over de rechtvaardigmaking in een andere betekenis, namelijk in de betekenis van de dagelijkse vergeving van zonden. Het is niet zo gebruikelijk om hier de term rechtvaardigmaking voor te gebruiken. Overigens is de dagelijkse vergeving van zonden die Brakel hier beschrijft, weer iets heel anders dan wat in de GG verstaan wordt onder lijdelijke rechtvaardigmaking (die niet ziet op Gods vergeving, maar op de ondervinding daarvan).

[margrietha]

Ik herinner me uit mn jeugd dat wijlen ds J. Koster deze termen vaak gebruikte.
Misschien is er in de nagelaten preken boeken iets van terug te lezen?

[-DIA-]

Brakel spreekt in dit citaat over de rechtvaardigmaking in een andere betekenis, namelijk in de betekenis van de dagelijkse vergeving van zonden. Het is niet zo gebruikelijk om hier de term rechtvaardigmaking voor te gebruiken. Overigens is de dagelijkse vergeving van zonden die Brakel hier beschrijft, weer iets heel anders dan wat in de GG verstaan wordt onder lijdelijke rechtvaardigmaking (die niet ziet op Gods vergeving, maar op de ondervinding daarvan).

Dat lijkt me ook, hoewel ik het hele geschrift niet heb. Wij leerden althans dat er twee zaken eenmalig zijn: De wedergeboorte en de rechtvaardigmaking.

[Vervolgde]

Brakel geeft inderdaad een uitwerking van een dagelijkse vergeving. Die is even nodig als de eenmalige vrijspraak in het gericht.

De apostel Jacobus geeft weer een ander gezicht op de rechtvaardigmaking. Hij stelt juist de rechtvaardigmaking uit de werken.
Jakobus 2:14; 24.
Wat nuttigheid is het, mijn broeders, indien iemand zegt, dat hij het geloof heeft, en hij heeft de werken niet? Kan dat geloof hem zaligmaken?
Ziet gij dan nu, dat een mens uit de werken gerechtvaardigd wordt, en niet alleenlijk uit het geloof?

Ik worstel met de vraag of je de rechtvaardigmaking uit de werken niet een standelijke rechtvaardigmaking zou mogen noemen. Het gaat hier duidelijk om iemand die in het gericht is vrijgesproken en ook daadwerkelijk gelooft.

[DDD]

Dat zou zeker hetzelfde moeten zijn. Al zullen er ook mensen zijn die de standelijke rechtvaardigmaking uit bijzondere geloofsoefeningen ontlenen, of zelfs uit teksten en versjes.

[Susanna]

Brakel geeft inderdaad een uitwerking van een dagelijkse vergeving. Die is even nodig als de eenmalige vrijspraak in het gericht.

De apostel Jacobus geeft weer een ander gezicht op de rechtvaardigmaking. Hij stelt juist de rechtvaardigmaking uit de werken.
Jakobus 2:14; 24.
Wat nuttigheid is het, mijn broeders, indien iemand zegt, dat hij het geloof heeft, en hij heeft de werken niet? Kan dat geloof hem zaligmaken?
Ziet gij dan nu, dat een mens uit de werken gerechtvaardigd wordt, en niet alleenlijk uit het geloof?

Ik worstel met de vraag of je de rechtvaardigmaking uit de werken niet een standelijke rechtvaardigmaking zou mogen noemen. Het gaat hier duidelijk om iemand die in het gericht is vrijgesproken en ook daadwerkelijk gelooft.

'

Jakobus schreef aan christenen met een joodse achtergrond die de rechtvaardiging door het geloof ontdekten. Maar ze gingen toen naar het andere uiterste, namelijk dat de werken er helemaal niet toe deden. We worden gered uit genade, door geloof in de Heere Jezus.
Niet door werken. Maar zoals het gezegde gaat: faith alone saves, but the faith that saves is not alone.

Het geloof op zichzelf, als het geen werken heeft, is dood. Geloof redt ons, maar het moet een levend geloof zijn. We kunnen zien of het geloof leeft door te kijken of het gepaard gaat met werken, en als het geen werken heeft, is het dood. Dat is wat Jacobus zegt. Ook Paulus begreep de noodzaak van werken om het karakter van het ware geloof te bewijzen.

Want wij zijn Zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus tot goede werken, welke God voorbereid heeft, opdat wij in dezelve zouden wandelen. Ef. 2:10
Dit is een getrouw woord, en deze dingen wil ik, dat gij ernstelijk bevestigt, opdat degenen, die aan God geloven, zorg dragen, om goede werken voor te staan; deze dingen zijn het, die goed en nuttig zijn den mensen. Titus 3