Zondekennis als voorwaarde? (Uit gelezen, gedacht, gehoord)

[Thea]

Er wordt gezegd, dat we Christus leren kennen, als we tot Hem komen. Maar m.i moet Christus eerst bij ons komen. De geloofsomhelzing volgt óp het geschonken geloof.

[Valcke]

Het krijgen van kennis van Wie Jezus Christus is, gebeurt niet voordat iemand tot Christus is gekomen.

Dit gaat te ver. Je verwart je in je eigen antwoord. Het tweede is het eerste.

Als we de Heilige Geest ontvangen, door geloof en wedergeboorte, dan leren we zien hoe verschrikkelijk onze zonden zijn, hoe sterk ons vlees soms nog is, dan worden we zondaar voor God.

Voor het eerst leren we dat voordat we Christus kennen. Zondaar worden voor God. En dat komt wel terug maar dan in de weg van de heiligmaking. Maar dat is wezenlijk wat anders.

Dit alles kan niet plaatsvinden voordat iemand tot Christus is gekomen.

Dit is in tegenspraak met Gods Woord, met de catechismus en met alle getrouwe oudvaders.

Erasmiaan, je moet toch echt onderscheid maken tussen (1) zondekennis door de wet en het geweten: een wettisch berouw; en (2) zondekennis die gepaard gaat met geloof en de zaligmakende kennis van het Evangelie en Christus. Alleen de laatste zondekennis behoort tot de waarachtige bekering (zie zondag 33). De kennis van zonde door de wet alleen, wordt nergens in onze belijdenis beschreven als het 'zondaar worden voor God'. Maar kennelijk heb jij een andere catechismus dan ik heb? En andere oudvaders dan ik heb?

Jer. 31:19: "Zekerlijk, nadat ik bekeerd ben, heb ik berouw gehad, en nadat ik mijzelven ben bekendgemaakt, heb ik op de heup geklopt; ik ben beschaamd, ja, ook schaamrood geworden, omdat ik de smaadheid mijner jeugd gedragen heb."
Kanttekening bij 'bekendgemaakt': "Verlicht zijnde door den Heiligen Geest, tot kennis van mijzelven en Gods genade."
(En zo zou er veel meer te citeren zijn.)

[Isala]

Zo mag er genodigd worden. Maar niet in de beschrijving gepreekt

Wat bedoel je hier precies mee? Ik ken deze uitdrukking niet.

Voor het komen tot Christus hebben wij geen zondekennis nodig. We mogen met heel ons harde, dode hart bij Hem komen.
Zonder berouw, met enkel niks en lege handen, blinde ogen.

Zo mag er genodigd worden. Maar niet in de beschrijving gepreekt. Want tot Hem zullen mensen komen, door de nood gedreven. Als je huis niet in brand staat, bel je de brandweer niet. En als het in brand staat zullen veel mensen eerst zelf nog proberen om te blussen of te ontkomen.

Niets te hebben en je dood weten, is ook nood.

Er wordt gezegd, dat we Christus leren kennen, als we tot Hem komen. Maar m.i moet Christus eerst bij ons komen. De geloofsomhelzing volgt óp het geschonken geloof.

Christus komt voortdurend tot ons in het gewaad van het Woord. We kunnen Hem afwijzen door ongeloof, zie de post van Arja:

Er bestaat ook nog zoiets als de gewoonte om het licht en de kennis te weerstaan, totdat we Christus tevergeefs zoeken. De Schrift en de ervaring leren ons dat mensen God kunnen verwerpen, tot God hen verwerpt en hun gebeden niet wil horen.

J.C. Ryle
Uit: Een jaar lezen in Johannes
N.a.v Johannes 8:21-29

[Bertiel]

Genoeg berouw? (2; ds. D. Breure, Waarder): gelezen in ‘De Waarheidsvriend’; orgaan van de Gereformeerde Bond binnen de Protestantse Kerk in Nederland, van 18 oktober 2018
Serie De zekerheid van het geloof
Wat is wezenlijk voor de zekerheid van het geloof? Allereerst lijkt het me van niet te overschatten belang om te beginnen aan Gods kant. En God begint van Zijn kant met ons, gevallen zondaren zonder dat we dat (willen) weten, om te gaan in Zijn verbond en met Zijn nodiging.
Dat wordt ook wel het aanbod van genade genoemd. Of, wat in diverse paragrafen van de Dordtse Leerregels voorkomt: het bevel van geloof en bekering. We mogen uitgaan van God, Die ons Zijn Zoon aanbiedt. Christus komt in het Woord tot ons.
Gewillig
Daarbij is het van groot belang om ook het Woord te laten bepalen wat voor een Zaligmaker Hij is. En Hij is een Zaligmaker Die twee grote heilsgoederen schenkt: de verzoening van de schuld en de vernieuwing van het hart. Onder anderen Calvijn is niet moe geworden om ons zo Jezus aan te wijzen: als de Zaligmaker Die de schuld verzoent en harten vernieuwt. Of om het anders te zeggen: in Wie zowel de rechtvaardiging als de heiliging is. Het verbond, het aanbod van genade, alle nodigingen en bevelen geven aan: God is gewillig!
En deze gewilligheid onderstreept de HEERE in de heilige doop.
Tegelijk zegt de prediking dan ook: u hebt deze Zaligmaker nodig. Daartoe is ook de wet onderdeel van de prediking. Die laat zien dat ik schuldig ben, dat ik onder Gods toorn ben en zal blijven, wat ik ook doe. Die verkondigt mij dat ik nooit God lief zal kunnen hebben, nooit iets zal kunnen doen wat Hem behaagt. Zondaren hebben Jezus Christus echt nodig. Of zij dat voelen of niet: God getuigt het. Wat is nu geloven? Dat ik onder deze prediking van het Evangelie en gedreven door de wet kom tot Jezus Christus. De Bijbel kent vele uitdrukkingen hiervoor, door Alexander Comrie eens weergegeven in zijn ABC des geloofs: vluchten, komen, hongeren en dorsten, bouwen, omhelzen, vertrouwen, steunen, aannemen. Alle uitdrukkingen willen hetzelfde aangeven: een komen tot Jezus Christus, aangeboden in het Evangelie, onder de aanspraken van de wet. We kunnen denken aan de omschrijving die de kleine Catechismus van Westminster geeft van het geloof in vraag en antwoord 86: wat is een waar geloof? Dat is een zaligmakende genadegave, waardoor wij Jezus Christus zoals Hij ons in het Evangelie wordt aangeboden, ontvangen (of: aannemen) en op Hem alleen rusten tot zaligheid.
Trechter
Hiermee hangt het belang van een goede visie op zondekennis samen. Zondekennis heeft maar één functie: ons leiden tot deze Jezus. Ik meen dat het voorbeeld van één van de Erskines (de broers Ralph en Ebenezer, die in Engeland in de eerste helft van de 18e eeuw een ruime belofteprediking brachten) is: zondekennis wil de trechter zijn die ons in Jezus laat vloeien. Een trechter zorgt dat water in een fles stroomt. Zondekennis is de trechter waardoor een zondaar in Jezus stroomt, tot Jezus komt, gewillig wordt om tot Jezus te gaan. Zondekennis heeft één doel: je onrustig maken totdat je bij Jezus terecht bent gekomen. Dat betekent dat je die ene vraag nooit moet stellen, nooit hoeft te stellen: heb ik genoeg? Heb ik genoeg berouw, lees ik genoeg in mijn Bijbel, bid ik genoeg, lang genoeg, goed genoeg? Nooit meer stellen die vraag.
Maar de vraag die wel gesteld moet worden, luidt: is mijn zondekennis, mijn lezen uit de Bijbel, mijn berouw echt? Brengt het mij tot Jezus? Doet het mij Jezus nodig hebben? Doet het zeggen: geef mij Jezus of ik sterf, buiten Hem geen leven maar een eeuwig zielsverderf?
Zondekennis is echt als het je naar Jezus dringt en drijft.
En genoeg? Dat is het nooit, nooit.
Goed genoeg, diep genoeg? Dat is het niet en zal het nooit worden ook.
Zondekennis is niet bedoeld om ons van Jezus weg te laten blijven, maar om ons in Zijn armen te drijven. Bij de één is dat emotioneler en heftiger dan bij de ander, maar dat is het criterium niet. Of het tot Jezus leidt, dat is het punt.
Rode draad
De vraag rond geloof en zekerheid van het geloof is dus niet: is God gewillig? Is God al gewillig gemaakt door mij? Ben ik goed genoeg voor- of nadat ik tot Jezus ben gekomen?
Maar de enige vraag is: heb ik Jezus Christus nodig? Ben ik gegaan tot Hem om de zaligheid van vergeving en vernieuwing te zoeken, buiten mijzelf in Jezus Christus?
De Bijbel heeft een rode draad van getuigenissen en beloften dat wie tot Jezus komt, Hij die beslist niet zal uitwerpen (Joh. 6 : 37b).
Nooit, nooit is iemand die tot Hem kwam, teruggestuurd. Integendeel, zo iemand wordt in genade aangenomen. Voor zo iemand geldt: de zonden zijn vergeven, hij of zij is aangenomen tot kind van God, is erfgenaam van het eeuwige leven, de Heilige Geest is gegeven in het hart als onderpand en verzegeling, het is een feit dat die persoon uitverkoren is geweest voor de grondlegging der wereld, dat hij of zij is verlost van Gods toorn, dat Jezus voor hem of haar stierf en heeft gekocht.
Groot en klein geloof, sterk en zwak geloof, of welke onderscheidingen men maar aan zou willen brengen binnen het geloof, zijn allemaal even rijk, hebben in Christus alles. Daarom heeft de zekerheid van het geloof altijd iets in zich van nochtans, en toch. Want ik kwam hulpeloos, hulpbehoevend, onwaardig, als goddeloze en ik ontvang meteen al deze schatten. Daar zit iets in van een nochtans dat verwondering werkt.
Zekerheid van gevoel
Nu doet zich echter een belangrijk punt voor. Ik ontleen dat en neem dat over van meerdere puriteinen. Het is het meest expliciet benoemd door de Erskines, in het in het Nederlands vertaalde en uitgegeven boek De zekerheid van het geloof, namelijk het onderscheid tussen de zekerheid van het geloof en de zekerheid van het gevoel. Het kan zijn dat we deze aanneming (vrijwel) direct merken. We ontvangen een gevoel en ervaring van vrede met God. Onze zonden zijn vergeven en we voelen als het ware een last van ons afglijden, het wordt licht in ons hart. We voelen ons gezegend en we ervaren dat God nabij is. We voelen ook wederliefde in ons hart en vreugde in en verlangen naar God. Dan is het niet moeilijk om te geloven en om zeker te zijn. We zouden kunnen zeggen dat we dan meewind hebben van ons gevoel en onze ervaring. Er is zekerheid van het gevoel. Heerlijk, wij hebben en we voelen zekerheid.
Tegelijk zeggen we daarbij dat dit ook een gevaarlijk terrein is, want er is ook gevoel zonder geloof. Het kan zijn dat iemand Gods nabijheid en vreugde in het hart voelt, zonder dat dat het geloof voortbrengt. Gevoel is immers op te wekken. Bepaalde muziek, bepaalde fijne bijeenkomsten naar onze smaak of blijde gebeurtenissen brengen gevoel voort. Maar gevoel kan er zijn zonder waar geloof. Gevoel op zich kan en mag dus nooit de grond zijn om te denken: ik geloof en heb zekerheid. Dat is juist het gevaar van schijngeloof.
Tegenwind
Het kan echter ook anders zijn en nu komen bij het onderscheid tussen zekerheid van het gevoel en zekerheid van het geloof. We vluchten tot Jezus en komen tot Hem, maar er komt geen gevoel zoals we gedacht hadden. Het blijft donker in ons hart, ons geweten blijft ons aanklagen en steken, we zien nauwelijks vrucht van liefde en verlangen en voelen al helemaal niets van Gods liefde. God lijkt zo ver weg. En er komt nog meer tegenspoed en kruis. Ons gevoel is als het ware tegenwind. Maar toch, de zekerheid van het geloof is er: die tot Mij komt, zal Ik beslist niet uitwerpen, zei Jezus immers. Dat is zekerheid van het geloof tegen ons gevoel en ervaring in.
Als we erop letten, dan zien we dat dit vaak in de Bijbel voorkomt.
Bijbelheiligen geloven, maar hebben te kampen met tegenwind.
Denk aan Abraham die geloofde, maar het beloofde kind kwam niet.
Denk aan Jozef die droomde van een kroon, maar in de gevangenis kwam.
Denk aan Petrus die gehoorzaamde, maar in de golven terechtkwam.
En denk aan de Kananese vrouw die tot Jezus kwam, maar (aanvankelijk) door Hem werd genegeerd en afgewezen.
Dat is ook de worsteling in zoveel psalmen. En dan toch is er de zekerheid van het geloof, steunend op het Woord en de belofte van God. Deze tegenwind dient juist om ons nog meer te laten steunen op het Woord, nog vuriger God aan te roepen. Ten diepste dient deze tegenwind de beproeving van het geloof en de zekerheid daarvan. Ik zou het zo willen formulerem geloofszekerheid steunt op het Woord en verlangt naar de ervaring, de genieting, het gevoel ervan.

[Geytenbeekje]

Erg mooi !!!
Ik hoop dat Jantje en Dia hier ook wat van opsteken.

[Ecschinkelshoek]

hoe kan ik een nieuw onderwerp op deze site ter sprake brengen???

[Geytenbeekje]

hoe kan ik een nieuw onderwerp op deze site ter sprake brengen???

Je kiest een deeltopic ( Kerk en cultuur bijv, en links bovenin zie je nieuw topic staan)

[Vervolgde]

Het krijgen van kennis van Wie Jezus Christus is, gebeurt niet voordat iemand tot Christus is gekomen.

Dit gaat te ver. Je verwart je in je eigen antwoord. Het tweede is het eerste.

Als we de Heilige Geest ontvangen, door geloof en wedergeboorte, dan leren we zien hoe verschrikkelijk onze zonden zijn, hoe sterk ons vlees soms nog is, dan worden we zondaar voor God.

Voor het eerst leren we dat voordat we Christus kennen. Zondaar worden voor God. En dat komt wel terug maar dan in de weg van de heiligmaking. Maar dat is wezenlijk wat anders.

Dit alles kan niet plaatsvinden voordat iemand tot Christus is gekomen.

Dit is in tegenspraak met Gods Woord, met de catechismus en met alle getrouwe oudvaders.

Erasmiaan, je moet toch echt onderscheid maken tussen (1) zondekennis door de wet en het geweten: een wettisch berouw; en (2) zondekennis die gepaard gaat met geloof en de zaligmakende kennis van het Evangelie en Christus. Alleen de laatste zondekennis behoort tot de waarachtige bekering (zie zondag 33). De kennis van zonde door de wet alleen, wordt nergens in onze belijdenis beschreven als het 'zondaar worden voor God'. Maar kennelijk heb jij een andere catechismus dan ik heb? En andere oudvaders dan ik heb?

Jer. 31:19: "Zekerlijk, nadat ik bekeerd ben, heb ik berouw gehad, en nadat ik mijzelven ben bekendgemaakt, heb ik op de heup geklopt; ik ben beschaamd, ja, ook schaamrood geworden, omdat ik de smaadheid mijner jeugd gedragen heb."
Kanttekening bij 'bekendgemaakt': "Verlicht zijnde door den Heiligen Geest, tot kennis van mijzelven en Gods genade."
(En zo zou er veel meer te citeren zijn.)

Ik denk dat je Erasmiaan onrecht aandoet. Hij maakt het door jou gevraagde onderscheid immers heel duidelijk. Hij zegt, in de terminologie van de gesprekspartner:

Eerst is er het leren van de verschrikkelijkheid van de zonde. Het zondaar worden voor God.

Dat leren we uit de wet. Zie zondag 2. Dan vervolgt Erasmiaan met:

En dat komt wel terug maar dan in de weg van de heiligmaking. Maar dat is wezenlijk wat anders.

Hier zien we de verdieping van de zondekennis in de weg van heiligmaking. Het door jou gewenste onderscheid zit dus gewoon in de posting.

In jouw bijdrage ontstaat door de verwijzing naar zondag 33 een ander gevaar. De heiligmaking is onderscheiden van de dankbaarheid. En afdeling 3 van de HC handelt over de dankbaarheid. Dat valt niet samen met heiligmaking. Door de schematisering in de HC dreigt het gevaar van een volledig volgtijdig bekeringsschema. Ik neem aan dat dit niet je bedoeling is, maar het gevaar is er.

[Vervolgde]

Niets te hebben en je dood weten, is ook nood.

Dit zal ik niet tegenspreken. Bij een weten is dit de meest wezenlijke nood die er is. Maar ben je in deze situatie geheel zonder zondekennis? Het besef en de erkenning van de doodsstaat is toch kennis van de zonde? Want het zijn toch de zonden die ons in de dood brengen en houden? En het zijn toch de zonden die meebrengen dat we in die doodsstaat geen verandering kunnen brengen? Het zijn toch de zonden dat we met lege handen staan?
De wet en het evangelie zijn erop gericht de mens dit bij te brengen, zodat er plaats komt voor een zaligmaker die het leven en alles meebrengt.

[Erasmiaan]

Erasmiaan, je moet toch echt onderscheid maken tussen (1) zondekennis door de wet en het geweten: een wettisch berouw; en (2) zondekennis die gepaard gaat met geloof en de zaligmakende kennis van het Evangelie en Christus. Alleen de laatste zondekennis behoort tot de waarachtige bekering (zie zondag 33). De kennis van zonde door de wet alleen, wordt nergens in onze belijdenis beschreven als het 'zondaar worden voor God'. Maar kennelijk heb jij een andere catechismus dan ik heb? En andere oudvaders dan ik heb?

Jer. 31:19: "Zekerlijk, nadat ik bekeerd ben, heb ik berouw gehad, en nadat ik mijzelven ben bekendgemaakt, heb ik op de heup geklopt; ik ben beschaamd, ja, ook schaamrood geworden, omdat ik de smaadheid mijner jeugd gedragen heb."
Kanttekening bij 'bekendgemaakt': "Verlicht zijnde door den Heiligen Geest, tot kennis van mijzelven en Gods genade."
(En zo zou er veel meer te citeren zijn.)

Ja ik ken je standpunt. Maar als God in het leven van een verloren maar uitverkoren zondaar zaligmakend gaat werken, dan gaat Hij de zondaar overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Dan gaat hij zien dat hij buiten God en zonder God leeft. Dat kun je lezen in de zondagen 2-5 van de Heidelberger Catechismus. En dan komt het op een punt dat hij gaat wanhopen aan zichzelf en waarlijk wordt wat hij is: zondaar voor God. In die weg komt er plaats voor Christus. Als jij dat niet wilt noemen “zondaar worden voor God” is dat je goed recht, ik hoop dat je de zaak wel onderschrijft. Ik blijf het wel gewoon zo noemen.

[Geytenbeekje]

Al die begrippen zorgen ervoor dat we niet weten wat de ander zegt lijkt het wel.

[Valcke]

Johannes Calvijn over wet en Evangelie:

Indien iemand mocht zeggen: Dewijl de wet een regel is om godzalig en wel te leven, waarom wordt zij eerder gezegd om der overtredingen dan om der gehoorzaamheidswille gesteld te zijn? Ik antwoord: Hoewel zij de ware rechtvaardigheid toont, worden nochtans in deze verdorvenheid der natuur door de leer der wet de overtredingen slechts vermeerderd, totdat de Geest der wedergeboorte komt, die haar in de harten schrijft: deze wordt niet gegeven door de wet, maar wordt ontvangen door het geloof.

(Calvijn over Galaten 3:19.)

[Jeremiah]

In de tijd van de puriteinen waren er sommige predikers wier schoenriem ik niet waardig ben te ontbinden, die zeer dwaalden op dit punt. Ik noem hier niet slechts Alleine en Baxter, die veel beter de wet dan het evangelie konden preken. Maar ik doel ook op mannen die gezonder waren in het geloof dan zij, mannen zoals Rogers, Shepard, de schrijver van het bekende boek “De gezonde gelovige”, en in het bijzonder de Amerikaan Thomas Hooker. Deze laatste heeft een boek geschreven over de geschiktheid voor het komen tot Christus. Deze uitnemende mannen waren bang om een algemeen aanbod van genade te verkondigen, behalve aan hen die zij omschreven als “bekommerde zondaren.” Als gevolg van deze manier van preken bleven honderden van hun hoorders in duisternis zitten, terwijl zij zich hadden mogen verheugen in het licht. Zij verkondigden de noodzaak van bekering en een afkeer van de zonde, als de grond van het vertrouwen van een gelovige in Christus.

Volgens hen zou een zondaar als volgt redeneren: “Ik ben enigszins ver-ontrust over mijn zonden. Daarom heb ik recht om op Christus te vertrouwen.” Welnu, ik waag het te stellen dat een dergelijke manier van preken doorspekt is met een dodelijke dwaling. Wie zo preekt, moge veel van het evangelie verkondigen, maar het gehele evangelie van Gods vrije genade in zijn volle omvang moet hij nog leren. Ook in onze tijd zijn er predikers die ons verzekeren dat een mens wedergeboren moet zijn, voor wij hem opwekken tot geloof in Jezus Christus. Volgens hen vormt een zekere mate van genade in het hart, de enige grond voor het geloof. Ook dit is een dwaling. Het neemt het evangelie voor zondaren weg en biedt in plaats daarvan een evangelie voor heiligen. Kortom, het is allesbehalve een bediening van vrije genade. Anderen beweren dat de uitverkiezing de grond is waarop een zondaar in Christus mag geloven. Nu, aangezien iemands verkiezing onmogelijk geweten kan worden anders dan door te geloven, komt deze prediking hierop neer dat niemand enige betrouwbare grond heeft om te geloven. Als het niet mogelijk is verzekerd te zijn van mijn verkiezing eer ik geloof – en toch zegt de predikant mij dat ik uitsluitend mag geloven op grond van mijn verkiezing – hoe kan ik dan ooit geloven? Verkiezing brengt mij geloof en geloof is het bewijs van mijn verkiezing. Maar te stellen dat mijn geloof afhangt van het bewustzijn van mijn verkiezing, wat niet kan zonder geloof, is ongehoorde nonsens.

https://charlesspurgeon.nl/bevel-tot-geloof/

[Valcke]

Erasmiaan, je moet toch echt onderscheid maken tussen (1) zondekennis door de wet en het geweten: een wettisch berouw; en (2) zondekennis die gepaard gaat met geloof en de zaligmakende kennis van het Evangelie en Christus. Alleen de laatste zondekennis behoort tot de waarachtige bekering (zie zondag 33). De kennis van zonde door de wet alleen, wordt nergens in onze belijdenis beschreven als het 'zondaar worden voor God'. Maar kennelijk heb jij een andere catechismus dan ik heb? En andere oudvaders dan ik heb?

Jer. 31:19: "Zekerlijk, nadat ik bekeerd ben, heb ik berouw gehad, en nadat ik mijzelven ben bekendgemaakt, heb ik op de heup geklopt; ik ben beschaamd, ja, ook schaamrood geworden, omdat ik de smaadheid mijner jeugd gedragen heb."
Kanttekening bij 'bekendgemaakt': "Verlicht zijnde door den Heiligen Geest, tot kennis van mijzelven en Gods genade."
(En zo zou er veel meer te citeren zijn.)

Ja ik ken je standpunt. Maar als God in het leven van een verloren maar uitverkoren zondaar zaligmakend gaat werken, dan gaat Hij de zondaar overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Dan gaat hij zien dat hij buiten God en zonder God leeft. Dat kun je lezen in de zondagen 2-5 van de Heidelberger Catechismus. En dan komt het op een punt dat hij gaat wanhopen aan zichzelf en waarlijk wordt wat hij is: zondaar voor God. In die weg komt er plaats voor Christus. Als jij dat niet wilt noemen “zondaar worden voor God” is dat je goed recht, ik hoop dat je de zaak wel onderschrijft. Ik blijf het wel gewoon zo noemen.

Ik geloof dat God voorbereidend werkt. God overtuigt een mens van zonde, en het is Gods gewone weg om de mens eerst te doen wanhopen aan zichzelf vóórdat hij hem het geneesmiddel openbaart, namelijk Christus. (Daarin zijn we het eens.)

Waar ik mij echter tegen keer, is dat men de overtuiging van zonde plaatst in de genadestaat. De mens is echter onder al deze overtuiging van zonde nog een vijand van God. Hij moet juist nog met God verzoend worden. En zolang dit niet gebeurd is, zal hij ook nooit dat ware, evangelische berouw over de zonden kunnen bezitten. (Helaas scheiden daar onze wegen.)

Een mens wordt echter alleen zalig door het geloof in de Zaligmaker, niet door een 'plaatsmakend werk'. En wanneer een mens tot het geloof komt, dan ziet hij ook 'in Wie hij gestoken heeft'. Alleen dit werkt de ware vernedering.

[Wim Anker]

Johannes Calvijn over wet en Evangelie:

Indien iemand mocht zeggen: Dewijl de wet een regel is om godzalig en wel te leven, waarom wordt zij eerder gezegd om der overtredingen dan om der gehoorzaamheidswille gesteld te zijn? Ik antwoord: Hoewel zij de ware rechtvaardigheid toont, worden nochtans in deze verdorvenheid der natuur door de leer der wet de overtredingen slechts vermeerderd, totdat de Geest der wedergeboorte komt, die haar in de harten schrijft: deze wordt niet gegeven door de wet, maar wordt ontvangen door het geloof.

(Calvijn over Galaten 3:19.)

Wat is "deze" in de zin? (onderstreept door mij)