Ds. Kersten struikelde over eigen zondagswet

[-DIA-]

Noem eens twee wetenschappelijke onderbouwingen?

Vraagje: Leest u veel en breed?
Voor de rest: het is offtopic.

[DDD]

Je manipuleert ten onrechte de discussie door onbewezen stellingen in te nemen en die niet te onderbouwen omdat een verzoek om onderbouwing off-topic zou zijn. Dat is mijns inziens niet netjes.

Los daarvan: ik lees veel, en breed, al kom ik er helaas na mijn middelbareschooltijd minder aan toe.

[Jantje]

Prediker 7

10 Zeg niet: Wat is er, dat de vorige dagen beter geweest zijn, dan deze? Want gij zoudt naar zulks niet uit wijsheid vragen.

Ga niet smijten met Bijbelteksten. Het is onmiskenbaar dat er een nu een andere geest heerst.
De mens op zich is en blijft wat hij is: Ten allen tijde boos... maar er zijn toch veranderingen waar te nemen,
en dat is ook wetenschappelijk te staven.

Het is terecht dat @DDD om 2 voorbeelden vraagt, wat betreft je laatste zin.
Ik lees dat Kaïn zijn broeder Abel doodsloeg, dat Jozef door zijn broers werd gehoond en in het Nieuwe Testament dat er dagen zullen komen, zoals de dagen van Noach, etende, drinkende, ten huwelijk nemende enzovoorts. Salamo schrijft in Prediker dat er niets nieuws is onder de zon. Daarom moeten we het verleden ook niet tot het ware verheffen, alsof vroeger alles beter was. Want dat is absoluut niet zo. De Bijbelse voorbeelden zijn er te over.

[-DIA-]

Prediker 7

10 Zeg niet: Wat is er, dat de vorige dagen beter geweest zijn, dan deze? Want gij zoudt naar zulks niet uit wijsheid vragen.

Ga niet smijten met Bijbelteksten. Het is onmiskenbaar dat er een nu een andere geest heerst.
De mens op zich is en blijft wat hij is: Ten allen tijde boos... maar er zijn toch veranderingen waar te nemen,
en dat is ook wetenschappelijk te staven.

Het is terecht dat @DDD om 2 voorbeelden vraagt, wat betreft je laatste zin.
Ik lees dat Kaïn zijn broeder Abel doodsloeg, dat Jozef door zijn broers werd gehoond en in het Nieuwe Testament dat er dagen zullen komen, zoals de dagen van Noach, etende, drinkende, ten huwelijk nemende enzovoorts. Salamo schrijft in Prediker dat er niets nieuws is onder de zon. Daarom moeten we het verleden ook niet tot het ware verheffen, alsof vroeger alles beter was. Want dat is absoluut niet zo. De Bijbelse voorbeelden zijn er te over.

Als we dat eisen (= geen vertrouwen in mijn ogen) moet ik veel nalezen. Ik weet niet waar ik het heb gelezen, wel dat ik het meerdere malen op verschillende plaatsen heb gelezen. Moet ik er DV morgen een dag aan besteden? Kijk dit bedoel ik nu: We vertrouwen elkaar niet meer, en wantrouwen is geen basis voor harmonie. Maar goed, als men het eist, dan moeten we het doen. Dit bewijst al weer hoe de mens van vandaag in elkaar zit. Mag ik dat zeggen? Als het nu zo was dat men mij meerdere malen op onbetrouwbaarheid had kunnen betichten dan begreep ik het. Maar goed, we buigen wel voor de macht der Eisers van Nu!

PS: Er is ook zoiets als internet waar soms ook wel dergelijke verschuivingsstatistieken te vinden zijn. Wilt u dat eerst eens proberen? Ik vind het namelijk jammer van de tijd die u me nu oplegt om het uit te zoeken. En daarbij is het ook een wat pijnlijke zaak om te moeten constateren dat men denkt dat ik maar wat uit mijn duim zuig. Oké, we moeten ons misschien aanpassen aan de hardere eisen van de Nieuwe Generatie? Maar... dat gaat niet van harte. Begrijpt iemand het?

[Roos2018]

Prediker 7

10 Zeg niet: Wat is er, dat de vorige dagen beter geweest zijn, dan deze? Want gij zoudt naar zulks niet uit wijsheid vragen.

Ga niet smijten met Bijbelteksten. Het is onmiskenbaar dat er een nu een andere geest heerst.
De mens op zich is en blijft wat hij is: Ten allen tijde boos... maar er zijn toch veranderingen waar te nemen,
en dat is ook wetenschappelijk te staven.

Het is terecht dat @DDD om 2 voorbeelden vraagt, wat betreft je laatste zin.
Ik lees dat Kaïn zijn broeder Abel doodsloeg, dat Jozef door zijn broers werd gehoond en in het Nieuwe Testament dat er dagen zullen komen, zoals de dagen van Noach, etende, drinkende, ten huwelijk nemende enzovoorts. Salamo schrijft in Prediker dat er niets nieuws is onder de zon. Daarom moeten we het verleden ook niet tot het ware verheffen, alsof vroeger alles beter was. Want dat is absoluut niet zo. De Bijbelse voorbeelden zijn er te over.

Als we dat eisen (= geen vertrouwen in mijn ogen) moet ik veel nalezen. Ik weet niet waar ik het heb gelezen, wel dat ik het meerdere malen op verschillende plaatsen heb gelezen. Moet ik er DV morgen een dag aan besteden? Kijk dit bedoel ik nu: We vertrouwen elkaar niet meer, en wantrouwen is geen basis voor harmonie. Maar goed, als men het eist, dan moeten we het doen. Dit bewijst al weer hoe de mens van vandaag in elkaar zit. Mag ik dat zeggen? Als het nu zo was dat men mij meerdere malen op onbetrouwbaarheid had kunnen betichten dan begreep ik het. Maar goed, we buigen wel voor de macht der Eisers van Nu!

Je zou ook simpelweg kunnen beginnen door op de aangehaalde Bijbelteksten inhoudelijk in te gaan, en dit eventueel te vertalen naar jouw beeld van de (veranderde) tijdgeest.
Dat heeft niks met wantrouwen te maken, maar meer met het onderbouwen waarom deze posters in jouw ogen bezig zijn met het ´smijten´ van Bijbelteksten. Want dat is per slot wat je zegt. Dan kan je tenminste de draad vast houden in deze discussie, maar ook jouw eerlijke Bijbelse visie op deze teksten te geven.
Dus:
1. Leg deze Bijbelteksten binnen de context van dit topic uit
2. Geef aan wat er veranderd is in jouw ogen m.b.t. de tijdgeest en waarom er met deze teksten niet `gesmeten´ mag worden.

En nog een welgemeende en oprechte opmerking richting jou: je hebt het over ´vertrouwen´, maar elke keer in een discussie, wanneer een onderbouwd antwoord van je wordt verlangd, dan strooi je (mijns inziens) wel heel makkelijk met de woorden ´tijdgeest´, ´off-topic´ en ´wantrouwen´, terwijl je tegelijkertijd heel behendig de inhoud van de discussie omzeilt, zoals @eilander en @DDD al aangaven. Terwijl je juist in de gelegenheid wordt gebracht om je mening te kunnen onderbouwen. Ik verbaas me daarom nog steeds waarom je dat nog steeds niet doet.
Ik zeg dit niet om je een hak te zetten, ik heb het goede met je voor.

[-DIA-]

Ik zie een nieuw bericht boven. Ik lees het later wel, maar ik heb even gezocht voor wat zei: Het wel niet wat ik gelezen heb, maar het illustreert wel wat bedoel. Langer zoeken en meer typen zou niet veranrwoord zijn om zo mijn nachtrust op te offeren voor her forum.

Kortom, er is veel veranderd in het doen en laten en in het denken van de mens van nu. En iedereen wordt ermee besmet. Dat is wat ik constateerde en meerdere malen had gelezen. Ik zoek nu niet verder wees vooreerst tevreden met onderstaand onderzoekje.


In mei 2018 schreef ene Evert van Vlastuin onderstaand stukje in het RD

Ruim baan voor het bevrijde individu

DE JONGE GARDE WAS HET BEU. BEU OM NOG LANGER DE GEBAANDE PADEN TE VOLGEN. HET JUK VAN DE GROEPSMORAAL MOEST AFGEWORPEN. ER LONKTE IMMERS EEN NIEUWE WERELD VAN VRIJE ZELFONTPLOOIING.

Alles werd anders in de jaren zestig, zegt prof. dr. James Kennedy (1963), hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. Er was geen houden meer aan. Door de vondst van het Groningse gas was Nederland niet langer een arm land. De lonen gingen jaarlijks met 15 procent omhoog. Geld om een verzorgingsstaat mee te betalen was er genoeg. „De kans dat het slecht met je zou aflopen, werd hierdoor wel heel klein. Bovendien zou het alleen nog maar beter worden. De toekomst was volmaakt. Als je op die manier naar de mensen van het oude gezag keek, wist je vanzelf dat die van een andere tijd waren.”

Prof. Kennedy (Amerikaan van geboorte) promoveerde in 1995 aan de University of Iowa op een onderzoek naar Nederland in de jaren zestig. Van de Nederlandse editie van ”Nieuw Babylon in aanbouw” verscheen vorig jaar een herdruk bij uitgeverij Boom.

De kortste samenvatting van de omwenteling ligt volgens Kennedy in het woord ”gezagscrisis”. De oude regenten moesten verdwijnen. „Toen hebben we geleerd het gezag te wantrouwen. Dat ging niet alleen om het politieke gezag. Dit betrof alles. Ook de kerk en het gezin. Al deze instituties werden gezien als beknotting van de vrijheid.”

Huwelijk en gezin kregen te maken met grote uitdagingen. In 1965 werd de bijstandswet ingevoerd. „Dat gaf een enorme impuls aan het aantal echtscheidingen. Je kon nu als gescheiden vrouw overleven. Hetzelfde effect hadden studiebeurzen. Er ontstonden allerlei manieren om als individu je eigen leven te gaan inrichten. Velen kozen ervoor om zich los te maken van de gemeenschap waar ze uit kwamen. Het individu wilde een mooi en goed leven. Dat was de nieuwe vrijheid.”
Iets anders was de komst van de anticonceptiepil. Die gaf ruimte aan seksualiteit zonder voortplanting. Het individu kon helemaal zijn eigen gang gaan. „Eeuwenlang was de seksualiteit begrensd door moraal en fatsoen, maar wat had je daar nog aan? Voor creatieve mensen die hun eigen leven wilden vormgeven, lonkte de vrijheid.”

Aanvankelijk leek het dat er ook ruimte kwam voor pedofilie. Progressieve mensen dachten dat iedereen -inclusief kinderen- gelijk was en dat seksuele omgang niet schadelijk was voor kinderen. De samenleving als geheel was hier misschien niet voor, maar liet het debat erover toe.

Inmiddels is seks met kinderen een nieuw taboe geworden. In 2012 verbood de rechter de vereniging Martijn, die pleitte voor de aanvaarding van seksuele omgang tussen volwassenen en kinderen. En in Duitsland kwamen enkele jaren geleden politici in de problemen omdat ze in de jaren zeventig en tachtig op een wervende manier hadden geschreven over contacten met minderjarigen.
Volgens Kennedy is de nieuwste houding geen correctie op de vrijheid van de jaren zestig. Integendeel, het verzet tegen pedofilie valt juist te verklaren uit de nieuwe visie op macht. „Het wantrouwen tegen gezag bracht ook een andere omgang met machtsmisbruik. En pedofilie komt in feite daarop neer. Het kind als individu heeft het recht om te worden beschermd tegen de volwassene.”

WERELDWIJD WAS ER IN DE JAREN ZESTIG VAN ALLES IN BEWEGING. VALT HET TE VERKLAREN DAT AL DEZE ONTWIKKELINGEN SAMENVIELEN?
„Een van de redenen is in elk geval dat er door de babyboom van na de oorlog veel jonge mensen waren. Een derde van de Nederlandse bevolking was onder de 20 jaar. Vandaag is dat slechts een tiende. Die jonge generatie wist dat de macht naar haar toe zou komen. De oude regenten moesten maar aan de kant.”

WAT ZIJN DE BLIJVENDE GEVOLGEN GEWEEST?
„De verhouding tussen burger en politiek is veranderd. We zijn de macht structureel gaan wantrouwen. Dat is een blijvend effect. Maar de hoop dat het allemaal anders en beter zou worden, is niet uitgekomen. Het beste voorbeeld zie je in de Franse president De Gaulle. Die lijkt in 1968 te wankelen en denkt zelf aan aftreden. Maar dan schrijft hij nieuwe verkiezingen uit en wint die met glans. De hoop op een andere samenleving was daarmee weggeslagen.”

WAT BETEKENDEN DE JAREN ZESTIG VOOR DE KERKEN?
„Die kregen direct met al deze ontwikkelingen te maken. Ongeveer 40 procent van de Nederlandse bevolking bestond uit rooms-katholieken. Dat was de behoudende kracht van de samenleving. Maar dit ging veranderen. Bij veel katholieken brokkelden de zekerheden af. Minister Marga Klompé bleek tijdens de studentenprotesten in Amsterdam helemaal achter de eisen te staan. Ze zag verandering als onvermijdelijk.”
Kennedy vermoedt dat de vernieuwing die al langer gaande was binnen de Rooms-Katholieke Kerk heeft bijgedragen aan de ontwikkelingen. „Door het Pastoraal Concilie werden de leken meer betrokken bij de beraadslagingen. Daardoor ging de aftandse traditie op de schop. Op de achtergrond speelde de vraag of de kerk wel te vertrouwen was en of de moraal in orde was. Ik denk dat de gezagscrisis zich daar al veel eerder voltrok.”
Ook bij de protestanten stond de wagen niet stil. „De eerste aanvaarding van homoseksualiteit kwam vanuit de kerk zelf, zonder druk vanbuiten. Bij anderen, voor wie dit te snel ging, begon toch de twijfel te knagen.”

Belangrijk is ook dat de antirevolutionaire ARP haar verzet tegen de (al)macht van de staat opgaf. „Herbronnen, noemde de partij dat. In dat proces omarmde ze de verzorgingsstaat. Dat was een heel andere manier van denken.
Zowel katholieken als protestanten hadden het gevoel dat ze met hun traditionele levensbeschouwing op dood spoor zaten. Ze zagen de ontwikkelingen als onontkoombaar. Als de klok toch niet meer terug te draaien viel, was het maar beter om mee te buigen en de zaak in goede banen te leiden. Dat was de typisch bestuurlijke impuls die je in Nederland zag. In Parijs en Berlijn zette men de politie in tegen de protesterende studenten; in Amsterdam en andere Nederlandse steden werden de provo’s uiteindelijk gewoon omarmd.”
Andere groepen werden juist in de jaren zestig wakker geschud en gingen zich beter organiseren tegen de tijdgeest. „Het Reformatorisch Dagblad is daar een product van, net als de Evangelische Omroep. Een conservatief smaldeel ging zich hergroeperen in een minizuil. Achteraf gezien is de verdeeldheid van de protestanten in die tijd alleen maar toegenomen.”

WAT BETEKENT 1968 VANDAAG VOOR CHRISTENEN?
„Gaandeweg werkt het denken van de jaren zestig nog steeds door. Ondanks alle theologische bedenkingen blijken zaken als de vrouw in het ambt en de aanvaarding van andere samenlevingsvormen in behoudende kringen altijd nog een zekere logica te hebben. De traditionele rolpatronen van man en vrouw worden als keuze gezien, niet langer als deel van de scheppingsorde.”
Kennedy vermoedt dat dit proces in de toekomst zal doorzetten. En wel om een eenvoudige reden: het individualisme zit christenen in het bloed. „Het westerse christendom doet al duizend jaar een appel op de persoonlijke verantwoordelijkheid. Zeker het protestantisme stelt de vraag hoe wij als individu tegenover God staan. Je zou kunnen zeggen dat zowel de bevinding als de zelfbeschikking vrucht is van de christelijke traditie.”


Begin 1963
”Slik een pil, en doe wat je wil”. Dat is de leus van de Dolle Mina’s. Vanaf begin 1963 is de anticonceptiepil op de Nederlandse markt. Dat heeft ook gevolgen voor de samenleving als geheel. Het aantal kinderen per gezin neemt vanaf dat moment sterk af.

Lente 1965
Het Lieverdje had een vrolijk maar onschuldig standbeeld kunnen blijven aan het Spui in Amsterdam. Maar vanaf het voorjaar van 1965 trekt het de provo’s aan, die het monumentje gebruiken als verzamelpunt voor protesten tegen de bestaande orde.

Maart 1966
Het huwelijk van kroonprinses Beatrix is voor de provo’s aanleiding om van zich te laten horen.
Bruidegom Claus is namelijk een Duitser en krijgt de schuld van de oorlog in de schoenen
geschoven. De rijtoer met de gouden koets loopt maar net goed af.

Winter 1966
Sommige kappers gaan in protest tegen het protest en weigeren langharige klanten te knippen. Dat leidt weer tot een tegenreactie. Enkele provo’s blokkeren de toegang tot een Amsterdamse kapperszaak onder de leus: ”Beter langharig dan kortzichtig”.

Juni 1967
In West-Berlijn loopt een protest uit de hand. Door schoten van de politie valt er een dode: de student Benno Ohnsesorg. Dat lokt massale reacties uit. Later wordt in Berlijn een herdenkingsmonument voor Ohnesorg gemaakt in juni vorig jaar.

Winter 1968
De Amsterdamse politie doet in februari 1968 nog moeite om beslag te leggen op een voorraad
pornobladen op een boot in de grachten. De waarde bedraagt 20.000 gulden. In 1970 besluit
de Hoge Raad echter dat pornografie onder de vrijheid van meningsuiting valt.

April 1968
”King, Dutschke, wie volgt?” schreeuwt een spandoek op de Dam. Martin Luther King wordt begin april 1968 doodgeschoten. Op 11 april volgt een aanslag op de Duitse studentenleider Rudi Dutschke. Hij overleeft die, maar overlijdt in 1979 aan de gevolgen.

Zomer 1968
Jongeren die door hun uiterlijk en kleding moeilijk een baan krijgen, worden in Den Haag
geholpen door het ”arbeidsbureau voor hippe jongeren”. Dat heeft verschillende opties voor hen. Een van de mogelijkheden is werken bij de plantsoendienst.

Mei 1967
De synode van de Gereformeerde Kerken, die in mei 1967 begint, besluit tot het openstellen van de ambten voor vrouwen. De Hervormde Kerk kent de vrouwelijke predikant al sinds 1954. De traditionele rolpatronen van man en vrouw staan maatschappijbreed onder druk.

Maart 1969
John Lennon (bekend van popgroep The Beatles) en zijn vrouw Yoko Ono logeren begin 1969 bij wijze van huwelijksreis een week in het Hilton Hotel in Amsterdam. Om de witte fiets van de provo’s in ontvangst te nemen, hoeven ze hun bed niet uit te komen.

Juli 1971
Of je nu van de hippies houdt of niet, ze trekken in ieder geval toeristen vanuit allerlei windstreken naar Amsterdam. Sommigen vlijen zich ‘s avonds bij hun bondgenoten neer in het Vondelpark. De hippiecultuur
blijft in de Nederlandse hoofdstad nog lang bestaan.

Zomer 1976
Amsterdam groeit uit tot een van de drugshoofdsteden van Europa. Het gebruik van softdrugs is zo wijdverbreid dat verbieden zinloos lijkt. Maar het blijft niet bij jointjes roken; ook voor harddrugs kun je in Amsterdam terecht. Nederland groeit uit tot narcostaat


Een GOEDE NACHT gewenst, en wat meer vertrouwen!

[-DIA-]

Je zou ook simpelweg kunnen beginnen door op de aangehaalde Bijbelteksten inhoudelijk in te gaan, en dit eventueel te vertalen naar jouw beeld van de (veranderde) tijdgeest.
Dat heeft niks met wantrouwen te maken, maar meer met het onderbouwen waarom deze posters in jouw ogen bezig zijn met het ´smijten´ van Bijbelteksten. Want dat is per slot wat je zegt. Dan kan je tenminste de draad vast houden in deze discussie, maar ook jouw eerlijke Bijbelse visie op deze teksten te geven.
Dus:
1. Leg deze Bijbelteksten binnen de context van dit topic uit
2. Geef aan wat er veranderd is in jouw ogen m.b.t. de tijdgeest en waarom er met deze teksten niet `gesmeten´ mag worden.

En nog een welgemeende en oprechte opmerking richting jou: je hebt het over ´vertrouwen´, maar elke keer in een discussie, wanneer een onderbouwd antwoord van je wordt verlangd, dan strooi je (mijns inziens) wel heel makkelijk met de woorden ´tijdgeest´, ´off-topic´ en ´wantrouwen´, terwijl je tegelijkertijd heel behendig de inhoud van de discussie omzeilt, zoals @eilander en @DDD al aangaven. Terwijl je juist in de gelegenheid wordt gebracht om je mening te kunnen onderbouwen. Ik verbaas me daarom nog steeds waarom je dat nog steeds niet doet.
Ik zeg dit niet om je een hak te zetten, ik heb het goede met je voor.

Ik heb het toch maar even gelezen...

Beste mevrouw,
we zijn toch geen kleuters meer die alles zo precies moeten uitgelegd hebben?
Ik denk dat ook hier de beruchte generatiekloof doorwerkt.
Hopelijk bent u een beetje overtuigd?
Zo niet, dan niet. Dan kan ik er niks meer aan doen.

Vriendelijke groet, en een goede nacht of morgen....

[Roos2018]

Ik heb het toch maar even gelezen...

Beste mevrouw,
we zijn toch geen kleuters meer die alles zo precies moeten uitgelegd hebben?
Ik denk dat ook hier de beruchte generatiekloof doorwerkt.
Hopelijk bent u een beetje overtuigd?
Zo niet, dan niet. Dan kan ik er niks meer aan doen.

Vriendelijke groet, en een goede nacht of morgen....

[knip] Ongewenst, op de persoon.

[DDD]

@DIA:
Ik denk dat er sprake is van een misverstand. Ik voel mij door jou juist als een kleuter behandeld. Overigens zou ik nooit een kleuter niet serieus nemen, dat ligt niet in mijn aard. Maar goed, het is een spreekwoord, dat ik dan toch maar gebruik, omdat ik daarmee op dezelfde beeldspraak aansluit.

Je stelt van alles, maar van een begin van een onderbouwing komt het niet of nauwelijks. Niemand heeft hier ontkend dat er in de zeventiger jaren grote maatschappelijke veranderingen waren, maar dat staat mijns inziens volkomen los van het gesprek over de beoordeling van de maatschappijvisie van ds. Kersten.

[Piet Puk]

De link met Kersten en de Zondagswet mis ik in dit topic.

[eilander]

On-topic verder, en ook graag meer op inhoud discussiëren.

[Erasmiaan]

Lees eerst eens de link van het RD, -DIA-. Dan geloof je er misschien wat meer van.

Dan zou ik het hele stuk willen lezen, en dat had ik ook gedaan waren het niet dat de link niet werkt. En ook voor artikelen in het RD geldt dat ik niet alles voor zoete koek slik.

http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/ ... h_1_223777
Volgens mij doet de link het gewoon hoor.

En @Erasmiaan, zou jij bovenstaande eens willen lezen? Wat vind je daar dan van?

natuurlijk had ik die gelezen want de door mij gelinkte artikelen zijn er (deels) een reactie op. O.a. blijkt uit vele citaten in de door mij gelinkte artikelen dat de visie van Van Beek niet alle aspecten even zwaar laat meewegen in zijn oordeel. Ds. Kersten heeft vele joodse onderduikers het leven gered, heeft vaak en veel voor het fascisme en nationaal socialisme gewaarschuwd en heeft positieve teksten over de Joden geschreven en gesproken.

[Jantje]

https://www.rd.nl/kerk-religie/monument ... -1.1510853

[eilander]

Natuurlijk had ik die gelezen want de door mij gelinkte artikelen zijn er (deels) een reactie op. O.a. blijkt uit vele citaten in de door mij gelinkte artikelen dat de visie van Van Beek niet alle aspecten even zwaar laat meewegen in zijn oordeel. Ds. Kersten heeft vele joodse onderduikers het leven gered, heeft vaak en veel voor het fascisme en nationaal socialisme gewaarschuwd en heeft positieve teksten over de Joden geschreven en gesproken.

Ik heb nu de door jou eerder aangewezen artikelen gelezen. Dr. C.S.L. Janse geeft denk ik wel een eerlijk beeld, en plaatst het ook in de tijd van toen. Dat moeten we ook doen, en niet met kennis van zaken van nu oordelen.

Hij is duidelijk in zijn afkeuring van de handelswijze van ds. Kersten t.a.v. zijn advies aan de scholen en zijn te weinig waarschuwen tegen het nationaal-socialisme. Dat het hier niet om antisemitisme als zodanig ging, wil ik wel geloven. Er wordt wel wat aangehaald wat niet heel positief was over de Joden, eind jaren dertig. Ik wil dat ook niet goedpraten, maar dat was wel het sentiment over het algemeen.

‘Er was weinig tot niets bekend over het lot van de Joden’ werd hier op het forum wel gezegd. Dat vind ik, ook als je niet de kennis van nu erbij haalt, toch wel wat mager. Ik heb al gewezen op dr. J. Koopmans, en ongeveer tegelijkertijd kun je wijzen op prof. Cleveringa.
Te verwijzen naar ‘een grote groep Nederlanders die weinig weerstand boden’, zoals door de vertegenwoordigers van SGP-jongeren gebeurt, vind ik erg zwak. Juist van ds. Kersten als opinieleider, en ook iemand met visie op de de ontwikkelingen, zou meer te verwachten zijn dan meehobbelen met een grote groep.

Het eerste artikel (van mr. Van Manen) uit In het Spoor laat niet één negatief geluid horen over ds. Kersten en gaat dus aan de feiten die er wel degelijk liggen, geheel voorbij. Het zal vast de bedoeling van de schrijver zijn om een negatief beeld bij te stellen, maar dit vind ik toch wel erg ver gaan.

Het tweede artikel is bijna van gelijke insteek. Het schooladvies over het opgeven van Joodse kinderen wordt heel erg betrokken op de kwestie rond ds. Kok. Dat vind ik echter van weinig belang. Het advies dat gegeven wordt, vind ik nog steeds schokkend en had niet zo moeten gebeuren. Hier wordt het echter gewoon verdedigd. Dat kan ik echt niet meemaken.
Idem als het gaat om het benoemingsbesluit. Ds. Kersten krijgt daar lof omdat hij het waagde te protesteren. Maar hij ging totaal voorbij aan de achterliggende gedachte hiervan, namelijk dat het natuurlijk moest betekenen dat er geen Joodse onderwijzers mochten worden benoemd.
Als er dan nog fijntjes wordt opgemerkt dat er vanuit de ‘Kokse school’ (waarom wordt die school toch steeds zo aangeduid?) geen protest is aangetekend, vind ik het platgezegd smerig worden. Wordt alles rond ds. Kok niet besmeurd door latere kennis, vraag ik me dan af.

Bij de zuivering zijn zeker wel vraagtekens te zetten. Dr. Fieret heeft het in zijn proefschrift ‘slordig maar niet onterecht’ genoemd. Opmerkelijk vind ik dat dr. Fieret een link legt naar de activiteiten van drukkerij De Banier, en dat daar in deze artikelen met geen woord over gerept wordt. S. Kersten schreef mede namens zijn vader een brief aan de later ter dood veroordeelde NSB-er Blokzijl om alle voorkomende orders te mogen drukken in drukkerij De Banier.

Kortom: ik voel met het beste thuis bij de insteek van dr. Janse en dr. Fieret. Eerlijk de feiten benoemen, en dan wel allemaal. En die zijn echt niet alleen maar ten voordele van ds. Kersten.

[claus]

Een zeer helder stukje van Eilander over heel deze kwestie. Fieret benoemde eerlijk de verkeerde gedachtengang van ds. G.H. Kersten, maar schreef de achtenswaardige leraar daarbij niet geheel en al af. Meerdere keren ben ik het van harte eens met de stukjes van Eilander.