Hertrouwen na echtscheiding?

[Valcke]

Het is me duidelijk dat deze vraag niet het hoofdonderwerp van de bijdrage was. Het is me ook duidelijk wat de kanttekeningen hier over schrijven. Maar de reden daartoe niet. Mattheus 5 en 19 geven duidelijk aan dat er maar in een soort situatie hertrouwen van de onschuldige partij geoorloofd is. De opstellers van de kanttekeningen hebben het echter over twee soorten situaties waar ze dat geoorloofd achten, terwijl dat uit de passage "niet dienstbaar gemaakt" niet op te maken is.

Omdat je specifiek stelt dat "Wanneer echter sprake is van een echtscheiding die in overeenstemming met Gods Woord mogelijk is ..... dan is de mogelijkheid tot hertrouwen onafscheidelijk aan echtscheiding verbonden." zou ik het fijn vinden waarom dit volgens jou aan elkaar gekoppeld moet worden.

Voor alle duidelijkheid, ik heb het hier over een situatie waar wel echtscheiding gevraagd en verleend is, maar de ongelovige partner geen ander huwelijk aangegaan is. De weg tot bekering van die persoon en de weg tot verzoening is dus in theorie nog mogelijk.

Ik begrijp je vragen hierover. Het is duidelijk dat in dergelijke situaties zeer veel voorzichtigheid en wijsheid nodig is en dat dit ook niet ter beoordeling van één persoon mag worden behandeld. Dr. Gill zegt in zijn uitleg dat alle bekwame wegen tot verzoening beproefd moeten zijn. Het is waar dat het nimmer met zekerheid te zeggen is of de ongelovige partij niet nog eens tot inkeer zal komen. Dat betekent dat het goed denkbaar is om als verlatene de weg hiertoe altijd open te houden. Tegelijk moeten we opmerken dat de andere partij in deze situatie reeds zover gekomen is dat de scheiding volledig is doorgezet en het huwelijk dus reeds ontbonden is (we spreken dus niet van een scheiding van tafel en bed). Omdat deze scheiding volgens Gods Woord geoorloofd is (in passieve zin, niet op diens initiatief) voor de gelovige, verlaten partij, zoals uit 1 Korinthe 7:15 blijkt, mag niet gezegd worden dat hertrouwen niet mag. Als dat wel gezegd wordt, is de gelovige wel degelijk in zekere zin 'dienstbaar gemaakt' en niet vrij.

Het is waar dat deze casus in de Evangeliën niet genoemd wordt. Toch sluit dit niet uit dat de apostel Paulus niet nog een tweede echtscheidingsgrond noemen kon (door de Heilige Geest geïnspireerd). Ook moet er op gelet worden dat de apostel hier een heel andere conclusie trekt dan in vers 11 (ongehuwd blijven of verzoenen).

Ten slotte: een echtscheiding die op grond van Gods Woord toegestaan is, verbreekt de huwelijksband daadwerkelijk. Dan houden alle voorgaande rechten en plichten op. Een echtscheiding die toegestaan is (in dit geval in passieve zin) maakt de onschuldige partij vrij van de schuldige partij - en dat overeenkomstig Gods Woord. Daarom is een toegestane echtscheiding op grond van Gods Woord ook altijd verbonden aan de mogelijkheid tot hertrouwen.

Verder verwijs ik naar de diverse uitleggers, bv. de verklaringen van dr. Gill en dr. Whitby, zoals opgenomen in de Bijbelverklaring 'Patrick, Polus en Wels.' Idem naar Melanchton (in zijn Loci Communes) en anderen. (Melanchton gaat overigens ook op de koppeling van echtscheiding en een mogelijkheid van hertrouwen in. Zou die koppeling er niet zijn, dan is er volgens Melanchton ook geen werkelijke echtscheiding.)

Wijziging: Om misverstanden te voorkomen heb ik bij 'geoorloofd is' de uitleg gewijzigd en nu toegevoegd 'in passieve zin'. De gelovige ondergaat de echtscheiding (en dat is geoorloofd), hij neemt hiertoe niet het initiatief, volgens 1 Korinthe 7:15.

[Lilian1975]

Hertrouwen na echtscheiding geoorloofd?
Een reactie op de opvattingen van ds. Engelsma

Bedankt voor je uitgebreide reactie. Ik wil er graag op terugkomen. Maar dat kost tijd, om dat serieus te doen.

[gallio]

..... Omdat deze scheiding volgens Gods Woord geoorloofd is vanuit het perspectief van de gelovige, verlaten partij, zoals uit 1 Korinthe 7:15 blijkt, mag niet gezegd worden dat hertrouwen niet mag. Als dat wel gezegd wordt, is de gelovige wel degelijk in zekere zin 'dienstbaar gemaakt' en niet vrij.

Het is waar dat deze casus in de Evangeliën niet genoemd wordt. Toch sluit dit niet uit dat de apostel Paulus niet nog een tweede echtscheidingsgrond noemen kon (door de Heilige Geest geïnspireerd). Ook moet er op gelet worden dat de apostel hier een heel andere conclusie trekt dan in vers 11 (ongehuwd blijven of verzoenen).

Ten slotte: een echtscheiding die op grond van Gods Woord toegestaan is, verbreekt de huwelijksband daadwerkelijk. Dan houden alle voorgaande rechten en plichten op. Echtscheiding is tegen Gods Woord, maar een toegestane echtscheiding maakt de onschuldige partij wel vrij van de schuldige partij - en dat overeenkomstig Gods Woord. Daarom is een toegestane echtscheiding op grond van Gods Woord ook altijd verbonden aan de mogelijkheid tot hertrouwen.

....

Ik geloof niet dat 1 Kor 7:15 de verlatene de mogelijkheid geeft om zelf een echtscheiding aan te vragen. Dit hoofdstuk roept juist de verlatene op om te berusten in de situatie die onstaan is. Door wel een formele echtscheiding aan te vragen en een ander huwelijk aan te gaan snijdt de verlatene alle wegen van herstel zelf af.

Dit is toch wel fundamenteel anders dan een echtscheiding aanvragen en een ander huwelijk aan te gaan vanwege overspel van de eerste huwelijkspartner.

Ook het feit dat Jezus heel specifiek spreekt over één reden waar echtscheiding en een ander huwelijk toelaat, geeft voor mij aan dat we hier geen = gelijk teken kunnen zetten tussen deze twee situaties.

Ik weet dat de meeste uitleggers hier dezelfde mening over hebben. Toch is dat voor mij niet doorslaggevend.

Ik hoop wel te gaan zoeken naar wat Melanchton hier over geschreven heeft.

[Valcke]

Gallio, je hebt mij verkeerd begrepen. Ik heb niet gezegd dat de verlaten gelovige een echtscheiding mag aanvragen. Nee, de situatie is dat de ONgelovige dit gedaan heeft. 'Dat hij scheide' duidt op de ONgelovige. En de gelovige mag in deze scheiding berusten. Voor hem of haar is deze scheiding toegestaan, maar alleen in lijdelijke zin.

[gallio]

Gallio, je hebt mij verkeerd begrepen. Ik heb niet gezegd dat de verlaten gelovige een echtscheiding mag aanvragen. Nee, de situatie is dat de ONGelovige dit gedaan heeft. 'Dat hij scheide' duidt op de ONgelovige. En de gelovige mag in deze scheiding berusten. Voor hem of haar is deze scheiding toegestaan, maar alleen in lijdelijke zin.

Ik las:

..... Omdat deze scheiding volgens Gods Woord geoorloofd is vanuit het perspectief van de gelovige, verlaten partij, zoals uit 1 Korinthe 7:15 blijkt, .......

[Valcke]

Sorry.
... vanuit het perspectief ... betrof het geoorloofd zijn, het niet aangerekend worden van de scheiding van Godswege. Ik bedoelde niet dat het initiatief bij de verlaten gelovige mocht liggen. Hij of zij overkomt dit door de andere partij.

[gallio]

.... En de gelovige mag in deze scheiding berusten. Voor hem of haar is deze scheiding toegestaan, maar alleen in lijdelijke zin.

Je bent het met me eens dat dat fundamenteel anders is dan zelf echtscheiding aanvragen als gevolg van overspel van de huwelijkspartner ?

[Valcke]

.... En de gelovige mag in deze scheiding berusten. Voor hem of haar is deze scheiding toegestaan, maar alleen in lijdelijke zin.

Je bent het met me eens dat dat fundamenteel anders is dan zelf echtscheiding aanvragen als gevolg van overspel van de huwelijkspartner ?

Jazeker! Echtscheiding door verlating omwille van het geloof mag nooit van de gelovige partij uitgaan! Dit is anders dan bij overspel.

[Delftenaar]

Dat is juist.

Maar in de huidige context is dat verschil soms moeilijk te maken. En dan?

[gallio]

.... En de gelovige mag in deze scheiding berusten. Voor hem of haar is deze scheiding toegestaan, maar alleen in lijdelijke zin.

Je bent het met me eens dat dat fundamenteel anders is dan zelf echtscheiding aanvragen als gevolg van overspel van de huwelijkspartner ?

Jazeker! Echtscheiding door verlating omwille van het geloof mag nooit van de gelovige partij uitgaan! Dit is anders dan bij overspel.

Dat is zo. Als de bijbel geen tweede huwelijk in het ene geval toe zou staan maar wel in het geval als de partner overspel bedreven heeft, zou dat ons dus niet hoeven te verbazen. Ik zeg niet dat dat perse het geval is, maar alleen dat ik nog geen overtuigend bewijs zie. Terwijl er wel vaak geredeneerd wordt dat als in de ene situatie echtscheiding en een tweede huwelijk toegestaan is dat in het geval van verlating dus ook zo is.

Weet jij een link naar online geschriften van Melanchton ? Engels of Nederlands ?

[gallio]

Dat is juist.

Maar in de huidige context is dat verschil soms moeilijk te maken. En dan?

Als verlating om wille van de godsdienst vervolgd wordt met een relatie van de ongelovige met een ander persoon is er op dat moment sprake van overspel.

[Valcke]

Ik heb alleen een papieren Nederlandse versie - Melanchton gaat er ook maar kort op in.

[gallio]

Ik heb alleen een papieren Nederlandse versie - Melanchton gaat er ook maar kort op in.

Wat is de titel ?

[Valcke]

Ik heb alleen een papieren Nederlandse versie - Melanchton gaat er ook maar kort op in.

Wat is de titel ?

Melanchton: Loci Communces, of De voornaamste theologische bewijsgronden. (Aanhangsel I: Over het huwelijk)

Melanchton zegt kort iets over de relatie tussen echtscheiding en mogelijkheid van hertrouwen (in de context van overspel): 'De pauselijke canones spreken in naam een scheiding uit, niet in werkelijkheid, dat is, zij staan niet toe, dat de onschuldige persoon een ander huwelijk sluit. Maar daar het Evangelie in die gevallen de echtscheiding toestaat, moet dit verstaan worden niet van een ijdel woord, maar van zulk een bevrijding, die in werkelijkheid een echtscheiding is, namelijk waarin de onschuldige partij niet gebonden blijft.'

Vervolgens geeft hij ook enkele voorbeelden uit de oude kerk (bij Origenes, bij Eusebius/Justinus Martyr en bij Hieronymus) waarin sprake is van hertrouwen na echtscheiding.

Uitgebreider gaat Amesius erop in in zijn werk 'Vijf boeken van de consciëntie' in het hoofdstuk 'Van de ontbinding des huwelijks.'

[refo]

Wie in de bijbel hertrouwt na echtscheiding?
Vrij zijn om te hertrouwen wordt altijd verbonden aan de dood van de echtgenoot. Misschien dat scheiden (apart leven) dan wel mocht in geval van overspel, over hertrouwen gaat het nergens.
Ik veronderstel dat er een bibliotheek vol theologen te vinden is die beweren van wel, maar dat zal wel komen, net als bij Mozes, vanwege verkeerde mildheid.

Als Jezus zegt: maar ik zeg u! is dat niet iets nieuws , maar juist zoals het van de beginne geweest is.