Psalmherziening. Psalm 1:1

eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

mulder schreef:Sterker nog: op de reformatorische school waar ik werk hebben degenen die het dagopeningenrooster maken een lijstje met psalmen (uit 1773) die men nooit meer laat zingen. Omdat de jongeren toch maar in de lach schieten of gaan spotten. Deze valt daar inderdaad ook onder, met nog wat andere versjes. Kun je nagaan...
Dan kun je sommige delen uit de Bijbel misschien ook niet meer lezen.

Je kunt het ook anders doen. Op de school waar ik zat zongen we nog Datheen. Als er dan een vers opgegeven moest worden, had één of meerdere klasgenoten sterke voorkeur voor Psalm 73:4, daar gaat het over ogen die zeer hoog oppruisten (wat is dat eigenlijk?) uit hunnen dikken vetten kop. De leerkracht die ik toen had, zong het altijd onverstoorbaar, zoals hij 73:13 zou zingen.
Dat is een betere methode, gewoon niets van aantrekken.
Marco
Berichten: 3742
Lid geworden op: 31 jul 2007, 13:55
Locatie: Waddinxveen

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door Marco »

eilander schreef:
mulder schreef:Sterker nog: op de reformatorische school waar ik werk hebben degenen die het dagopeningenrooster maken een lijstje met psalmen (uit 1773) die men nooit meer laat zingen. Omdat de jongeren toch maar in de lach schieten of gaan spotten. Deze valt daar inderdaad ook onder, met nog wat andere versjes. Kun je nagaan...
Dan kun je sommige delen uit de Bijbel misschien ook niet meer lezen.

Je kunt het ook anders doen. Op de school waar ik zat zongen we nog Datheen. Als er dan een vers opgegeven moest worden, had één of meerdere klasgenoten sterke voorkeur voor Psalm 73:4, daar gaat het over ogen die zeer hoog oppruisten (wat is dat eigenlijk?) uit hunnen dikken vetten kop. De leerkracht die ik toen had, zong het altijd onverstoorbaar, zoals hij 73:13 zou zingen.
Dat is een betere methode, gewoon niets van aantrekken.
..met als gevolg dat de kinderen later, zelfs als ze volwassen zijn en moderator op een reformatorisch forum, nog steeds niet weten wat ze nou eigenlijk zingen..
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

Marco schreef:..met als gevolg dat de kinderen later, zelfs als ze volwassen zijn en moderator op een reformatorisch forum, nog steeds niet weten wat ze nou eigenlijk zingen..
:) Volgens mij heb ik al die tijd toch wel goed begrepen wat de achterliggende gedachte was, misschien op basis van gevoel.
DDD
Berichten: 32590
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door DDD »

Hendrikus schreef:
DDD schreef:
Hendrikus schreef:
Dodo schreef:Is de berijming van 1968 (?) niet gewoon een goede opvolger van 1773?
Ja hoor, vind ik wel tenminste. Al zijn ook daar wel plekken aan te wijzen waar het taalgebruik wat archaïsch is, denk aan Psalm 100 "Gebenedijd zijn grote naam". Als geheel is 1968 een uitstekende berijming. De berijming van 1986 (GKV) is soms wat directer, minder hoogdichterlijk.
Van de zogenaamde "Nieuwe Psalmberijming" ben ik in het algemeen niet zo gecharmeerd, die taal is me net iets te alledaags en te weinig poëtisch.
Wat is er mis met gebenedijd? Dat is toch heel fraai Nederlands?
Heel fraai, maar ook heel archaïsch.
Je kunt niet én bezwaar maken tegen "stiet zelfs dit rot" én blij zijn met "gebenedijd".
De GKV-berijming die Marco citeert, heeft helaas weer zo'n lelijke samentrekking "tzingen". Maar al met al heb ik dat toch liever dan dat "gebenedijd". Dát moet ik uitleggen, en "tzingen" snappen de kinderen wél.
Ik zou niet weten waarom dat niet kan. Gebenedijd is fraai en samenrotten is vulgair. Ik zie niet in waarom ik voor een psalmberijming niet aan het eerste de voorkeur zou mogen geven.

Natuurlijk zijn er mensen die niet precies begrijpen wat gebenedijd is. Maar dat geeft niets, want ze moeten toch ook leren wat Benedictus betekent.
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

Sorry, maar ik begrijp absoluut niet wat je mooi vindt aan "gebenedijd". Ik dacht eerlijk gezegd dat dat na Datheen niet meer zou voorkomen.
DDD
Berichten: 32590
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door DDD »

Smaken verschillen.

Ik ben dan weer blij verrast dat zo'n mooi woord ook in Datheen te vinden is;-)
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

Psalm 40:8
Maar in U zijn zij verheugd en verblijd,
Die met nood zijnde zeer benauwd,
Op U alleen hebben vertrouwd;
Dat ze zeggen: God zij gebenedijd,
Arm ben ik en ellendig,
Maar mijn God zeer bestendig
Zorgt voor mij nu voortaan,
Gij helpt mij door Uw kracht,
Gij hebt ook op mij acht:
Wil mij altijd bijstaan.
DDD
Berichten: 32590
Lid geworden op: 11 jul 2012, 17:48

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door DDD »

Het woord komt hier toch minder tot zijn recht. Ik begrijp dan wel dat je het niet een aanwinst vindt. Maar in de berijming van psalm 100 vind ik het persoonlijk een prachtige vondst.
Marco
Berichten: 3742
Lid geworden op: 31 jul 2007, 13:55
Locatie: Waddinxveen

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door Marco »

eilander schreef:Psalm 40:8
Maar in U zijn zij verheugd en verblijd,
Die met nood zijnde zeer benauwd,
Op U alleen hebben vertrouwd;
Dat ze zeggen: God zij gebenedijd,
Arm ben ik en ellendig,
Maar mijn God zeer bestendig
Zorgt voor mij nu voortaan,
Gij helpt mij door Uw kracht,
Gij hebt ook op mij acht:
Wil mij altijd bijstaan.

Het kostte mij even moeite om uit 'dat ze zeggen' de vertaalslag te maken naar 'Laat...', voor de eerste vier regels. Dat betekent dus eigenlijk dat je tijdens het zingen de eerste vier regels moet ontleden om te komen tot de betekenis van de gezongen tekst. Best lastig, dus, en ik vraag mij af of iedereen die slag daadwerkelijk maakt - en dan heb ik het niet alleen over jongeren.
De betekenis van gebenedijd is inderdaad 'groot' of 'goed' spreken van, maar is geen Nederlands meer. In de laatste regel ontbreekt de aansporing aan God om haast te maken ('vertoef niet').
Laat in U vrolijk en verblijd zijn allen, die U zoeken; laat de liefhebbers Uws heils geduriglijk zeggen: De HEERE zij groot gemaakt!
Ik ben wel ellendig en nooddruftig, maar de HEERE denkt aan mij; Gij zijt mijn Hulp en mijn Bevrijder; o mijn God! vertoef niet.
1968 & 1986:
Laat wie uw heil beminnen hier en nu
in U verheugd zijn, U ter eer
uitroepen: groot is onze HEER!
Laat wie U zoeken jubelen in U!
Al leef ik in ellende,
de Here zal het wenden,
de Heer ziet naar mij om.
Gij die mijn helper zijt,
mijn God die mij bevrijdt,
o toef niet langer, kom!


Sluit minstens net zo goed aan, en iedereen begrijpt het, al is hier de uitdrukking 'toef niet langer' eigenlijk ook aan vervanging toe. "O wacht niet langer, kom!" had misschien ook gekund, maar zover waren ze in 1968 kennelijk nog niet. :livre

1773:
Verheug het volk, verblijd hen allen, HEER,
Die naar U zoeken t' elken stond';
Leg steeds Uw vrienden in den mond:
"Den groten God zij eeuwig lof en eer."
Schoon 'k arm ben en ellendig,
Denkt God aan mij bestendig;
Gij zijt mijn hulp, mijn kracht,
Mijn redder, o mijn God,
Bestierder van mijn lot,
Vertoef niet, hoor mijn klacht.


Op de toevoeging na: "Bestierder van mijn lot" (en in mindere mate de klacht in de laatste regel) volgt deze redelijk de onberijmde tekst, maar nogal ouderwets. Opvallend dat Datheen en 1773 acht coupletten nodig hebben, terwijl '1968' het in zeven kan.
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 17070
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door Hendrikus »

Marco schreef:Opvallend dat Datheen en 1773 acht coupletten nodig hebben, terwijl '1968' het in zeven kan.
Wel eens naar Psalm 119 gekeken? Die gaat van 88 naar 66 :)
~~Soli Deo Gloria~~
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

Marco schreef:
eilander schreef:Psalm 40:8
Maar in U zijn zij verheugd en verblijd,
Die met nood zijnde zeer benauwd,
Op U alleen hebben vertrouwd;
Dat ze zeggen: God zij gebenedijd,
Arm ben ik en ellendig,
Maar mijn God zeer bestendig
Zorgt voor mij nu voortaan,
Gij helpt mij door Uw kracht,
Gij hebt ook op mij acht:
Wil mij altijd bijstaan.

Het kostte mij even moeite om uit 'dat ze zeggen' de vertaalslag te maken naar 'Laat...', voor de eerste vier regels. Dat betekent dus eigenlijk dat je tijdens het zingen de eerste vier regels moet ontleden om te komen tot de betekenis van de gezongen tekst. Best lastig, dus, en ik vraag mij af of iedereen die slag daadwerkelijk maakt - en dan heb ik het niet alleen over jongeren.
Ik begrijp niet eens wat je hier bedoelt.... Je kunt regel 1 t/m 3 toch als één zin zien, en regel 4 los daarvan?
Marco
Berichten: 3742
Lid geworden op: 31 jul 2007, 13:55
Locatie: Waddinxveen

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door Marco »

Hendrikus schreef:
Marco schreef:Opvallend dat Datheen en 1773 acht coupletten nodig hebben, terwijl '1968' het in zeven kan.
Wel eens naar Psalm 119 gekeken? Die gaat van 88 naar 66 :)
En dan is er in de jaren '70 nog eens een proefbundel geweest, die met 44 toe kon..
Marco
Berichten: 3742
Lid geworden op: 31 jul 2007, 13:55
Locatie: Waddinxveen

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door Marco »

eilander schreef:
Marco schreef:
eilander schreef:Psalm 40:8
Maar in U zijn zij verheugd en verblijd,
Die met nood zijnde zeer benauwd,
Op U alleen hebben vertrouwd;
Dat ze zeggen: God zij gebenedijd,
Arm ben ik en ellendig,
Maar mijn God zeer bestendig
Zorgt voor mij nu voortaan,
Gij helpt mij door Uw kracht,
Gij hebt ook op mij acht:
Wil mij altijd bijstaan.

Het kostte mij even moeite om uit 'dat ze zeggen' de vertaalslag te maken naar 'Laat...', voor de eerste vier regels. Dat betekent dus eigenlijk dat je tijdens het zingen de eerste vier regels moet ontleden om te komen tot de betekenis van de gezongen tekst. Best lastig, dus, en ik vraag mij af of iedereen die slag daadwerkelijk maakt - en dan heb ik het niet alleen over jongeren.
Ik begrijp niet eens wat je hier bedoelt.... Je kunt regel 1 t/m 3 toch als één zin zien, en regel 4 los daarvan?
De weer te geven tekst is:
Laat in U vrolijk en verblijd zijn allen, die U zoeken; laat de liefhebbers Uws heils geduriglijk zeggen: De HEERE zij groot gemaakt!.

Dat is, in de woorden van Datheen, iets herschikt:

Maar in U zijn zij verheugd en verblijd,
Die met nood zijnde zeer benauwd,
Op U alleen hebben vertrouwd;

- Laat die zeggen: -
God zij gebenedijd,

Maar als je alleen de eerste drie regels neemt, dan staat er alleen dat 'zij die alleen op U hebben vertrouwd' 'in U verheugd en verblijd' zijn.

Maar dat zijn ze nog niet. De bede is, dat ze dat worden.
eilander
Moderator
Berichten: 16786
Lid geworden op: 15 okt 2007, 21:42

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door eilander »

Duidelijk, @Marco. Je hebt gelijk, het is een iets vrijere weergave. Zoals ik schreef, is het wel te lezen maar dan wijkt het af van de oorspronkelijke tekst, terecht punt.
Gebruikersavatar
mcgk
Berichten: 213
Lid geworden op: 31 okt 2015, 15:18

Re: Psalmherziening. Psalm 1:1

Bericht door mcgk »

Misschien is het grote probleem ook wel dat de psalmen voor vele predikanten eigenlijk te remonstrants zijn. Doordat 1773 zo hopeloos verouderd is merk je dat nooit zo. In de psalmen wordt vaak gesproken van "mijn God" of de "God mijns levens"......

Wat is het eigenlijk triest dat er nu een uitleg (!!!!!) naast 1773 komt. Waar zijn we dan toch mee bezig? Moet een berijming zelfs een uitleg krijgen? Wanneer we enkele geleerde predikanten (GG/HHK/BHP), enkele muzikale/dichtende predikanten, enkele reformatorische dichters en enkele reformatorische muzikanten bij elkaar zetten hoeft het niet moeilijk te zijn om een nieuwere berijming te krijgen.
Maar dat zal wel niet gebeuren....
Plaats reactie