Exegese/bevinding

[-DIA-]

Ik ben het er van harte mee eens dat echte bevinding vanuit de Schrift opkomt. En toch kunnen we er niet om heen dat de Heere gewerkt heeft ook door een prediking waarin de exegese er zeer mager van af kwam.
Mogen we daarom de lat wel wat lager leggen? Nee, maar het moet ons wel voorzichtig maken in ons oordeel.

Ik denk dat niemand hier zal ontkennen dat de prediking van bijvoorbeeld ds vd Poel zegen heeft gehad, daarin ben ik het me je eens dat we voorzichtig in ons oordeel moeten zijn. En ik denk ook dat we allemaal weten dat de prediking van deze predikant vol was met zaken die niets of weinig met de tekst te maken hadden en de exegese er niet of nauwelijks ter sprake kwam.
Maar ik zeg er wel naast dat dit niet de gebruikelijke prediking is die door de oudvaders is voorgestaan.
Een gezond evenwicht van goede exegese met daarnaast een verklaring van Gods wegen kan wat mij betreft prima samengaan, maar altijd in samenhang met de tekst. Niet zomaar van alles erbij verzinnen.
Maar ik maak gelijk de kantekening dat een gezond evenwicht ook subjectief is...

Wat mij betreft was ds Huisman, is ds Vreugdenhil, ds Harinck een goed evenwicht van exegese en bevinding en zo zijn er nog heel veel te noemen.

Dan vraag ik heel zachtjes en voorzichtig:
* zou bevinding bij genoemde predikers dezelfde inhoud hebben als bij 'rechterflank-predikers'? (een nare term, maar hopelijk wel te verstaan).
Punt twee
* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

We kunnen dominees met dominees gaan vergelijken. Maar eigenlijk schieten we daar nog niet veel mee op.
Want we kunnen niet zeggen dat de ene dominee de norm is waaraan we de andere dominee moeten toetsen.
Zelfs een bepaald kerkverband of de oprichters van een kerkverband kunnen niet als norm fungeren.

We kunnen beter terug gaan naar de Schrift. Daarin lezen we bijvoorbeeld over de prediking van Paulus.
Paulus liet zich in zijn preken dringen door twee dingen:

"Wij dan, wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot het geloof..." (Het komende oordeel van God over onze zonden)

"Want de liefde van Christus dringt ons..." (De liefde van Christus tot verloren zondaren. Gestorven voor Zijn vijanden. De liefdevolle nodigingen in het Evangelie.)

Laat dit dan ook nu de de hoofdboodschap zijn van de prediking:
Ontvlied toch de toekomende toorn over uw zonden.
Er is alleen genade te vinden in de liefde van God in Christus tot zondaren.

Het gaat niet in de eerste plaats om onze ervaringen, om onze liefde tot Christus. Maar om de liefde van Christus tot zondaren!
Zonder dat zijn wij voor eeuwig verloren, welke ervaringen we ook (buiten Christus) mogen hebben.

Nee ik bedoel geen dominees met dominees vergelijken. Ik bedoel bevinding met bevinding vergelijken en toetsen aan Schrift en Belijdenis. Denk alleen al aan het punt waarop men tegen Zondag 23 aankijkt en deze praktisch verhandeld. Neem de verklaring van Justus Vermeer, en een neo-reformatotische dominee. Dan moet je het verschil proeven. Dominees lijken tevens zachter en milder te zijn geworden in het noemen van de zonden bij name. Ik denk ook dat een prediker Zondag 23 enkel kan verklaren als hij daar zelf kennis aan heeft. Maar goed, dit ligt zo teer en gevoelig dat ik me liever niet aan een discussie wil wagen. Het is slechts een constatering.

[Curatorium]

* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

Ja.

[ejvl]

Dan vraag ik heel zachtjes en voorzichtig:
* zou bevinding bij genoemde predikers dezelfde inhoud hebben als bij 'rechterflank-predikers'? (een nare term, maar hopelijk wel te verstaan).

Naar mijn weten wel. Het verschil zit hem dat het evenwicht exegese/bevinding verschillend is, maar dat ze beiden wel aanwezig zijn.
Ik ben een voorstander van hoofdzakelijk exegese met daarnaast, of daarbij, een toepassing hoe dit bij Gods kinderen openbaar kan komen in gangen.

Punt twee
* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

Dat denk ik wel, zeker ds Kersten. Maar ook hier geld dat het evenwicht exegese/bevinding verschillend is.
Waar de een voornamelijk predikt over de gangen en standen van Gods volk en hier elke keer een andere tekst voor gebruikt, preekt de ander voornamelijk de tekst en de bedoeling hiervan met een toepassing aangaande de gangen van Gods volk. En ik denk dat dit laatste ook de bedoeling is als we de oudvaders lezen.

Ik heb ook een vraag aan jou:
Is de prediking van de "rechterflank-predikers" (inderdaad een nare term) te vergelijken met bijvoorbeeld Brakel en andere oudvaders, of zit hier ook verschil in evenwicht exegese/bevinding?

[-DIA-]

* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

Ja.

Dat is duidelijk!! Kenachtig!! Zonder omhaal van woorden. Geen onderzoeken, gewoon JA!!

[-DIA-]

* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

Ja.

Dat is duidelijk!! Kenachtig!! Zonder omhaal van woorden. Geen onderzoeken, gewoon JA!!

TOEVOEGING:

Wellicht is het nuttig om het archief van DE SAAMBINDER eens na te lezen op Digibron.
Daar zouden wel eens verrassende zaken uit naar voren kunnen komen.

[Johann Gottfried Walther]

DIA wat ds. Kersten lijkt te bestrijden, lijk jij juist voor te staan.
Namelijk dat de prediking bron wordt voor de prediking.
Dus 1 bevinding der heiligen.
En op de 2de plaats Gods woord.

Terwijl Ds. Kersten zegt Gods getuigenis (de Bijbel) is de bron voor de bediening.
De prediking dient gebonden te zijn aan het woord.

Geleid worden door Gods woord, ons alles laten gezeggen door het woord, on toetsen aan het woord,

én niet

In Gods woord zoeken wat bij onze bevinding past, en ons laten leiden door onze bevinding.

Gods woord is de vaste grond, en bevinding is dat wat de Heilige Geest werkt door HET WOORD.

En toch niet de bevinding der heiligen, maar Gods Getuigenis is bron voor de
bediening des Woords. De Schriften kunnen wijs maken ter zaligheid; zij maken ons
de weg des levens bekend; zij spreken ons van Hem, Die het geen roof geacht heeft,
Gode de Vader evengelijk te zijn en Die mens is geworden, uit de mensen, ons in alles
gelijk, uitgenomen de zonde; Die geleden heeft en gestorven is en opgestaan uit de
dood en Die, ten hemel gevaren, zit aan de rechterhand des Vaders, om altijd voor
Zijn volk te bidden.
Wie Gods Woord loslaat en de bevinding van de heiligen tot bron van zijn prediking
maken wil, moet de heilsfeiten wel verliezen. Deze kunnen toch niet erváren, maar
alleen door het geloof als grond van zaligheid gekénd worden. Meer en meer werkt
zulk een prediking, - indien zij die naam nog zou mogen dragen, - dan ook van het
Woord af en doet zij drijven op het gevoel des harten, dat genoegzaam is om ons te
bedriegen, zoals duidelijk blijkt uit Izaks voelen van Jacobs handen.
Het krachtig getuigenis van de Apostel Paulus worde dan ook elke dienaar des
Woords voortdurend op het hart gebonden: „Want ik heb niet voorgenomen iets te
weten onder u dan Jezus Christus en Dien gekruisigd”. Niet de christen, maar Christus
moet gepredikt;

[-DIA-]

DIA wat ds. Kersten lijkt te bestrijden, lijk jij juist voor te staan.
Namelijk dat de prediking bron wordt voor de prediking.
Dus 1 bevinding der heiligen.
En op de 2de plaats Gods woord.

Terwijl Ds. Kersten zegt Gods getuigenis (de Bijbel) is de bron voor de bediening.
De prediking dient gebonden te zijn aan het woord.

Geleid worden door Gods woord, ons alles laten gezeggen door het woord, on toetsen aan het woord,

én niet

In Gods woord zoeken wat bij onze bevinding past, en ons laten leiden door onze bevinding.

Gods woord is de vaste grond, en bevinding is dat wat de Heilige Geest werkt door HET WOORD.

En toch niet de bevinding der heiligen, maar Gods Getuigenis is bron voor de
bediening des Woords. De Schriften kunnen wijs maken ter zaligheid; zij maken ons
de weg des levens bekend; zij spreken ons van Hem, Die het geen roof geacht heeft,
Gode de Vader evengelijk te zijn en Die mens is geworden, uit de mensen, ons in alles
gelijk, uitgenomen de zonde; Die geleden heeft en gestorven is en opgestaan uit de
dood en Die, ten hemel gevaren, zit aan de rechterhand des Vaders, om altijd voor
Zijn volk te bidden.
Wie Gods Woord loslaat en de bevinding van de heiligen tot bron van zijn prediking
maken wil, moet de heilsfeiten wel verliezen. Deze kunnen toch niet erváren, maar
alleen door het geloof als grond van zaligheid gekénd worden. Meer en meer werkt
zulk een prediking, - indien zij die naam nog zou mogen dragen, - dan ook van het
Woord af en doet zij drijven op het gevoel des harten, dat genoegzaam is om ons te
bedriegen, zoals duidelijk blijkt uit Izaks voelen van Jacobs handen.
Het krachtig getuigenis van de Apostel Paulus worde dan ook elke dienaar des
Woords voortdurend op het hart gebonden: „Want ik heb niet voorgenomen iets te
weten onder u dan Jezus Christus en Dien gekruisigd”. Niet de christen, maar Christus
moet gepredikt;

Ik alleen jouw stelling gelezen omtrent wat jij denkt wat ik denk.: Dus 1 bevinding der heiligen.
En op de 2de plaats Gods woord.
Zolang die niet juist is praten we langs elkaar heen.

[eilander]

@DIA, in jouw vragen zit een oordeel opgesloten. Daar heb ik moeite mee, juist omdat ik voorzichtigheid bepleit. Die voorzichtigheid moeten we wel twee kanten op betrachten.

Verder vind ik het wel jammer dat je zelf persé antwoord wil op je vraag ("Nu even niet erover heen praten"), maar mijn vraag en die van @ejvl laat liggen.

Ik heb ook een vraag aan jou:
Is de prediking van de "rechterflank-predikers" (inderdaad een nare term) te vergelijken met bijvoorbeeld Brakel en andere oudvaders, of zit hier ook verschil in evenwicht exegese/bevinding?

[-DIA-]

@DIA, in jouw vragen zit een oordeel opgesloten. Daar heb ik moeite mee, juist omdat ik voorzichtigheid bepleit. Die voorzichtigheid moeten we wel twee kanten op betrachten.

Verder vind ik het wel jammer dat je zelf persé antwoord wil op je vraag ("Nu even niet erover heen praten"), maar mijn vraag en die van @ejvl laat liggen.

Ik heb ook een vraag aan jou:
Is de prediking van de "rechterflank-predikers" (inderdaad een nare term) te vergelijken met bijvoorbeeld Brakel en andere oudvaders, of zit hier ook verschil in evenwicht exegese/bevinding?

Ik denk niet een oordeel in die zin om een mens te veroordelen, maar een vergelijking met een andere beleving van bevinding.

Punt 2. Nee. In dat opzicht is de kerk erg arm geworden.

Ik zou er nog eens aan willen toevoegen: Is het niet dienstig om objectief de archieven van De Saambinder eens te onderzoeken in
deze zaken?

[Johann Gottfried Walther]

Wat is bevinding?

Bevinding heeft alles te maken met de kennis van God en de omgang met God. Dat kennen van God gaat veel dieper dan alleen maar verstandelijke kennis. Het gaat om hartekennis, omgangskennis, ervaringskennis, of zoals dat onder ons wel genoemd wordt: bevindelijke kennis. "Gods verborgen omgang, vinden zielen waar zijn vrees in woont" (Psalm 25:7 ber.).

Je ontmoet de Heere God in Zijn Woord, onder een preek, in het luisteren naar een meditatie, in het lezen van je bijbel. En door de aanwezigheid van de Heilige Geest, die alleen via het Woord tot ons komen kan, ontstaat er een ontmoeting met God. Je ziet iets van Gods heerlijkheid, barmhartigheid en genade. Je ziet ook jezelf in die spiegel als een mens die uiteindelijk voor God niet kan bestaan. Het Woord trekt en Gods liefde overweldigt je hart. Van daaruit leer je een droefheid over je zonden en een verlangen naar de verzoening met God. Je rust niet voor je weten mag, dat je Zijn eigendom bent, gekocht met Jezus' bloed en gewillig om voor Hem te leven en Hem te dienen. Je hele leven wordt door die omgangskennis, die bevindelijke kennis van God gestempeld, vernieuwd. God neemt de eerste plaats in je leven in.

Het is nu al duidelijk dat het bij de bevinding gaat om de reacties op de ontmoeting met de levende God, Die ons in het Woord net zo werkelijk en waarachtig tegemoet treedt, als toen Hij Zich aan Mozes openbaarde in de brandende braambos (Ex. 3). Net zo persoonlijk en werkelijk. Dat is mogelijk door het onnaspeurlijke werk van de Heilige Geest. Dus het gaat om de ontmoeting met God en wat daarvan de gevolgen zijn voor ons geloof en leven.

De bijbel staat er vol van dat het om deze bevindelijke kennis gaat. Jezus zegt: "Dit is het eeuwige leven dat zij U kennen, de enige waarachtige God en Jezus Christus, Dien Gij gezonden hebt" (Joh.17:3). Paulus zegt: "Opdat ik Hem kenne en de kracht van Zijn opstanding" (Fillipp. 3:10). Je ziet, het gaat niet alleen om verstandelijke kennis, maar om hartekennis, omgangskennis, bevindelijke kennis.

Ds. C. G. Vreugdenhil

[-DIA-]

Wat is bevinding?

Bevinding heeft alles te maken met de kennis van God en de omgang met God. Dat kennen van God gaat veel dieper dan alleen maar verstandelijke kennis. Het gaat om hartekennis, omgangskennis, ervaringskennis, of zoals dat onder ons wel genoemd wordt: bevindelijke kennis. "Gods verborgen omgang, vinden zielen waar zijn vrees in woont" (Psalm 25:7 ber.).

Je ontmoet de Heere God in Zijn Woord, onder een preek, in het luisteren naar een meditatie, in het lezen van je bijbel. En door de aanwezigheid van de Heilige Geest, die alleen via het Woord tot ons komen kan, ontstaat er een ontmoeting met God. Je ziet iets van Gods heerlijkheid, barmhartigheid en genade. Je ziet ook jezelf in die spiegel als een mens die uiteindelijk voor God niet kan bestaan. Het Woord trekt en Gods liefde overweldigt je hart. Van daaruit leer je een droefheid over je zonden en een verlangen naar de verzoening met God. Je rust niet voor je weten mag, dat je Zijn eigendom bent, gekocht met Jezus' bloed en gewillig om voor Hem te leven en Hem te dienen. Je hele leven wordt door die omgangskennis, die bevindelijke kennis van God gestempeld, vernieuwd. God neemt de eerste plaats in je leven in.

Het is nu al duidelijk dat het bij de bevinding gaat om de reacties op de ontmoeting met de levende God, Die ons in het Woord net zo werkelijk en waarachtig tegemoet treedt, als toen Hij Zich aan Mozes openbaarde in de brandende braambos (Ex. 3). Net zo persoonlijk en werkelijk. Dat is mogelijk door het onnaspeurlijke werk van de Heilige Geest. Dus het gaat om de ontmoeting met God en wat daarvan de gevolgen zijn voor ons geloof en leven.

De bijbel staat er vol van dat het om deze bevindelijke kennis gaat. Jezus zegt: "Dit is het eeuwige leven dat zij U kennen, de enige waarachtige God en Jezus Christus, Dien Gij gezonden hebt" (Joh.17:3). Paulus zegt: "Opdat ik Hem kenne en de kracht van Zijn opstanding" (Fillipp. 3:10). Je ziet, het gaat niet alleen om verstandelijke kennis, maar om hartekennis, omgangskennis, bevindelijke kennis.

Ds. C. G. Vreugdenhil

En nu hoe ze het vroeger leerden?
Nogmaals (voor de derde keer) een advies om objectief de Saambinder na te lezen.
Of is dat te gewaagd?

[Johann Gottfried Walther]

Preken van Calvijn bevatten veel exegese en ook van veel andere Reformatoren, Bullinger en Oecolampadius bijvoorbeeld.
Deze preken worden nogal eens als weinig bevindelijk gezien.

[-DIA-]

Preken van Calvijn bevatten veel exegese en ook van veel andere Reformatoren, Bullinger en Oecolampadius bijvoorbeeld.
Deze preken worden nogal eens als weinig bevindelijk gezien.

Vind u het goed als ik dan zelf (naar uw voorbeeld) citaten plaats uit oude jaargangen van De Saambinder?
U komt veel maar met citaten, dat schept niet altijd veel duidelijkheid, en dat leidt tot een "citaten-oorlog".
Alsof we elkaar met citaten de oren willen wassen? Of zie ik dat weer verkeerd?
Ik ben zelf niet zo voor citaten, maar het kan wel nuttig zijn in het verband, zonder er bepaalde zaken uit
te tillen.
Voorbeeld: Neem een citaat van Calvijn. Hoe kwam hij tot dit citaat, en hoe is het te plaatsen in het geheel
van de leer der reformatie?

[Johann Gottfried Walther]

Ik geef slechts 2 citaten, en ik zoek geen citatenoorlog.
Als je over schriftuurlijk-bevindelijke prediking wilt spreken, zul je eerst duidelijk moeten hebben wat bevinding is.
En ds. Vreugdenhil zegt daar iets over, wat bevinding is.

[Curatorium]

En nu hoe ze het vroeger leerden?

Die vraag is al aan jou gesteld. Maar jij wilt daar geen antwoord op geven:

Ik heb ook een vraag aan jou:
Is de prediking van de "rechterflank-predikers" (inderdaad een nare term) te vergelijken met bijvoorbeeld Brakel en andere oudvaders, of zit hier ook verschil in evenwicht exegese/bevinding?