Op het diepst vernederd

[Erasmiaan]

Hellenbroek:
Zijn dan alle geboden, bedreigingen en beloften van God niet tevergeefs (omdat we onder de zonden geestelijk onmachtig zijn en geen vrije wil of eigen natuurkrachten hebben tot geestelijk goed):
Nee, dat zijn middelen waardoor God de mens, als een redelijk schepsel, bewerken wil tot zijn plicht.

nee ik vroeg JOUW mening, in normaal nederlands, even eenvoudig als de bijbeltekst zelf.

Dit IS mijn mening. En ik weet zeker dat je dit wel begrijpt.

[Simon]

Hellenbroek:
Zijn dan alle geboden, bedreigingen en beloften van God niet tevergeefs (omdat we onder de zonden geestelijk onmachtig zijn en geen vrije wil of eigen natuurkrachten hebben tot geestelijk goed):
Nee, dat zijn middelen waardoor God de mens, als een redelijk schepsel, bewerken wil tot zijn plicht.

nee ik vroeg JOUW mening, in normaal nederlands, even eenvoudig als de bijbeltekst zelf.

Dit IS mijn mening. En ik weet zeker dat je dit wel begrijpt.

Dat is jouw mening volgens mij helemaal niet, want jij zegt bij het kloppen op de deur, waarop jij geacht wordt deze te openen, dat Hij ook Zelf die deur ook nog open moet doen, want jij ''kan'' dat niet, nee ook dat moet Jezus Christus nog doen, volgens jou...
Er staat duidelijk, hij die de deur opent..!
''Wees dan ijverig en bekeer u'', staat er in het vers ervoor, iets anders dan een aansporing tot aktie kan ik hier echt niet van maken.
jij wel?

[Fjodor]

Ik zal het nog eens proberen uit te leggen, overigens is de term 100% Godswerk en 100% mensenwerk mij geleerd in een zeer behoudende kerk.
100% Godswerk als eerste:
Door Gods genade is er een mogelijkheid tot zalig worden.
Door Gods genade word het geloof geschonken.
Door Gods genade word het ingelijfd en toegepast.

En dan 100% mensenwerk: (als het bovenstaande is gebeurd door God).
Door Gods genade is het mogelijk dat de mens het geloof kan toe-eigenen, dat de mens Jezus Christus kan aannemen, en natuurlijk doet de mens dit uit zichzelf niet, en natuurlijk doet dat helemaal niets af van Gods werk en Gods genade, God werkt ook het willen in de mens om door het geschonken geloof Hem aan te nemen.
Het geloof is de daad van de mens, maar dat wil nog niet zeggen dat hier geen genade van God voor nodig is!

Geloven blijft een bevel:
"Zoekt de HEERE terwijl Hij te vinden is; roept Hem aan terwijl Hij nabij is," (Jesaja 55:6). "Keert weder gij afkerige kinderen; Ik zal uw afkeringen genezen. Zie hier zijn wij, wij komen tot U, want gij zijt de HEERE onze God," (Jeremia 3:22). "En nadat Johannes overgeleverd was kwam Jezus in Galilea, predikende het evangelie van het koninkrijk Gods en zeggende: De tijd is vervuld en het koninkrijk Gods nabijgekomen; bekeert u en gelooft het evangelie," (Markus 1:14 en 15). "En Hij zei tot hen: Gaat heen in de gehele wereld , predikt het evangelie alle creaturen. Die geloofd zal hebben en gedoopt zal zijn zal zalig worden; maar die niet zal geloofd hebben zal verdoemd worden," (Markus 16, 15 en 16). "En Petrus zei tot hen: Bekeert u en een iegelijk van u worde gedoopt in de naam van Jezus Christus tot vergeving van zonden," (Handelingen 2:38). "En zij zeiden: Geloof in de Heere Jezus Christus en gij zult zalig worden, gij en uw huis," (Handelingen 16:31). "En dit is Zijn gebod, dat wij geloven in de naam van Zijn Zoon Jezus Christus en elkander liefhebben. Gelijk Hij ons een gebod gegeven heeft," (1 Johannes 3:23).

God eist het, en Hij wil schenken wat Hij eist zodat het toch kan gebeuren, en nee, niet zomaar vanuit de mens, God schenkt het zodat de mens kan en mag en moet geloven.
Eis en belofte, gewerkt door de Heilige Geest.

Geloven is met al mijn zonden en ellende de toevlucht nemen tot Christus. Steeds maar weer. Tegelijk valt te zeggen dat geloven mij zekerheid geeft, omdat Gods beloften betrouwbaar en waar zijn. Het toevlucht nemen en de zekerheid zijn twee kanten van dezelfde zaak. Helaas leeft er in het hart zoveel twijfel, zwak geloof en ook ongeloof. Geloven is je geheel aan de Heere en Zijn Woord overgeven en je totale leven tot in de diepste existentie door Christus laten bepalen. Niets uit ons, alles uit Hem.

Door 100% Gods werk, wordt de mens voor 100% gewillig en gehoorzaam gemaakt.

Filippensen 2:12-13. is een mooie tekst.

Werkt uws zelfs zaligheid,..... WANT het is God die het doet.

Het is niet: God moet het doen en dan kom het vanzelf goed met mijn geloven.
Het is ook niet: Ik doe mijn best en God doet de rest.

Ik denk dat de Dordtse Leerregels het prachtig verwoord in Hoofdstuk 3 artikel 11: " Hij opent het hart, dat gesloten is; Hij vermurwt dat hard is; Hij besnijdt dat onbesneden is. In den wil stort Hij nieuwe hoedanigheden en maakt dat die wil, die dood was, levend wordt; die boos was, goed wordt; die niet wilde, nu metterdaad wil; die wederspannig was, gehoorzaam wordt; Hij beweegt en sterkt dien wil alzo, dat hij als een goede boom vruchten van goede werken kan voortbrengen."

En in artikel 12: "En alsdan wordt de wil, zijnde nu vernieuwd, niet alleen van God gedreven en bewogen, maar, van God bewogen zijnde, werkt hij ook zelf. Waarom ook terecht gezegd wordt dat de mens, door de genade die hij ontvangen heeft, gelooft en zich bekeert."
En dat bedoel ik met 100% mensenwerk, echt niet dat de mens zomaar uit het niets Jezus kan aannemen of zomaar uit het niets zegt ik geloof nu in Jezus dus is het klaar.

Met dank aan ds Pronk, Kralingseveer, voor zijn uitleg die ik hier in eigen bewoordingen heb overgenomen.

Zucht, ik stop er maar mee. Ik hoop dat je er nog eens achter komt (bevindelijk) dat van 100% mensenwerk niet kan en niet mag gesproken worden. Al mogen we nooit en nooit afdoen aan de eis die er op de mens ligt om te geloven. Dat nooit. Maar dit is NIET de oplossing.

Ja, dat snap ik heus wel. Ik ga geloven, maar dan zeg ik snel dat het God is die in mij werkt.

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

En je zet met je hier door mij geciteerde reacties je opponent wel flink in een hoek hè (geen bevindelijke kennis, snel zeggen dat God het is die werkt)...


Ik denk dat het erop neerkomt dat je in feite niet over een aannemen wilt spreken maar enkel over een ontvangen. Het aannemen wordt bij jou (ook in de ervaring van de mens) volledig overgenomen/opgeslokt door het ontvangen. Dat lijkt mij buitenbijbels.

[Afgewezen]

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

Aan welke passage(s) denk je nu specifiek?

[Erasmiaan]

Dat is jouw mening volgens mij helemaal niet, want jij zegt bij het kloppen op de deur, waarop jij geacht wordt deze te openen, dat Hij ook Zelf die deur ook nog open moet doen, want jij ''kan'' dat niet, nee ook dat moet Jezus Christus nog doen, volgens jou...
Er staat duidelijk, hij die de deur opent..!
''Wees dan ijverig en bekeer u'', staat er in het vers ervoor, iets anders dan een aansporing tot aktie kan ik hier echt niet van maken.
jij wel?

Sorry, hier ga ik niet meer op in. Als wat ik zeg überhaupt niet ter zake doet, houdt het voor mij op.

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

Een paar aparte opmerkingen, vind ik. Ik heb inderdaad ejvl bestreden. Niet op alle punten, uiteraard. Maar wel steeds op die punten waar hij de mens kwaliteiten toedicht om iets toe of af te doen aan zijn eigen zaligheid.

Jij verwijt me een "onhistorisch christen" te zijn. Het zou goed kunnen dat de nadruk op de gave Gods, op de genade, voor de 16e eeuw niet bestond. Toen was immers nog niet het licht van de reformatie opgegaan. Toen leefde men nog in een kerk waar het gemeengoed was dat men door de werken gezaligd werd. Ik ben blij dat ik niet in die historische lijn sta.

Wat betreft je opmerkingen over Calvijn, dat hij de dwalingen wel zou tolereren, of ze niet eens als dwaling aan zou merken, het volgende. Je pretendeert daar nogal wat mee te zeggen, namelijk dat je zoveel van Calvijn kent en weet dat je zou weten hoe hij op deze situatie, in deze omstandigheden, zou reageren. Want Calvijn in zijn tijd trok ten strijde tegen het Roomse zuurdesem. Die dwalingen waren duidelijk aanwijsbaar: aflaathandel, Godsdienst van verdienste, niet alleen Christus maar ook Maria en andere heiligen, enz. Na Calvijn zijn er echter weer nieuwere dwalingen gekomen, steeds verfijnder, subtieler. Bepaalde formuleringen zoals die gemaakt zijn in de Dordtse Leerregels zul je bij Calvijn niet aantreffen. Dat betekent niet dat ze niet waar zijn!

En je zet met je hier door mij geciteerde reacties je opponent wel flink in een hoek hè (geen bevindelijke kennis, snel zeggen dat God het is die werkt)...

Ik geloof, dat als God genade in je leven bewijst, je niet meer zegt dat je zelf hebt meegedaan in je eigen zaligheid. Was het niet Klaas Kuipenga die tegen ds. Hendrik de Cock (de voorman van de afscheiding) zei: "Indien ik ook maar eene zucht tot mijne zaligheid moet toebrengen, dan ben ik voor eeuwig verloren". Let op: ik wil daarmee niet uitsluiten dat ejvl geen genade heeft. Helaas kunnen ook mensen met genade dwalen.

Ik denk dat het erop neerkomt dat je in feite niet over een aannemen wilt spreken maar enkel over een ontvangen. Het aannemen wordt bij jou (ook in de ervaring van de mens) volledig overgenomen/opgeslokt door het ontvangen. Dat lijkt mij buitenbijbels.

Laten we eens kijken wat Comrie over het aannemen schreef:
Wat nu de daad omtrent dit Voorwerp betreft, de leerling geeft die op als hij zegt: 'Hem en al Zijn weldaden aannemen.' (Comrie behandelt hier zondag 7 van de catechismus, Erasmiaan). U ziet dat hier maar een daad opgegeven wordt, niet alsof er niet meer daden des geloofs waren en dat de gehele natuur van het geloof hiermee uitgedrukt wordt. Het tegendeel blijkt uit het antwoord op de volgende vraag, maar hij geeft dit ene op als de voornaamste daad van het oprechte geloof, waardoor wij Christus ingelijfd zijn.
Om nu maar kort van dit aannemen te spreken, zo zullen wij eerst iets van het woord zeggen. Aannemen is in het Grieks 'lambanoo', een woord, dat van een dadelijke of werkelijke klank is, maar van een lijdelijke betekenis, aangezien de dadelijke altijd de lijdelijke als voorafgaande onderstelt. Hierom hebben ook onze taalkundigen het nu eens overgezet door aannemen en dan eens door ontvangen, wetende dat het ontvangen voor het aannemen gaat. Want niemand kan iets aannemen, tenzij het hem uit de hemel gegeven is (Joh. 3:27). Daarbij komt dat in onze belijdenis en catechismus aannemen en ontvangen met elkaar verwisseld worden, als een en hetzelfde te kennen gevende. De Engelsen hebben ook meestal dit woord door ontvangen ('receiving') overgezet. En het is niet alleen met dit woord, door de Heilige Geest het meest gebruikt als de allervoornaamste geloofsdaad uit te drukken, aldus gelegen, maar met veel woorden , die een dadelijke klank, maar een lijdelijke betekenis hebben. Bij zien, gevoelen, enz., ondergaan we iets, daar wij eerst de voorwerpen door de zintuigen moeten ontvangen voordat wij daaromtrent dadelijk werkzaam zijn. Hieruit blijkt dat de hebbelijkheid om te ontvangen voor de daad gaat, waarmee wij werkzaam zijn om aan te nemen of te verwerpen. (...)
Ten eerste. Deze daad wordt een aannemen genoemd om ons voor te houden dat gelijk wij waarlijk niets in onszelve hebben, het hebben van iets, al was het maar in onze inbeelding, ook volstrekt met het aannemen van iets anders strijdig zijnde, wij ook alzo al wat wij tevoren in de hand hadden, moeten loslaten en daaruit laten vallen, zullen wij wat anders in de plaats aannemen. Paulus liet niet alleen alle dingen varen, maar hij achtte ze schade om Christus te gewinnen, ja zelfs drek, om in Christus gevonden te worden, zonder iets van zichzelf te hebben (Filipp. 3:7 en 8).
Ten tweede. Het wordt een aannemen genoemd, om ons altijd indachtig te maken, dat het geloof in de rechtvaardigmaking niet de minste werkende oorzakelijkheid of dadelijke invloed heeft, om de rechtvaardigmaking te veroorzaken. Want de rechtvaardigmaking is niet een voortbrengsel van het geloof, maar van God, Die ons door het geloof rechtvaardigt. Het geloof is een voortbrengsel van de rechtvaardigmaking, aangezien het voorwerp voor de daad zijn moet. Het geloof is met betrekking tot de rechtvaardigmaking niet de werkende, maar de ontvangende oorzaak. Zo onderscheidt Amesius het aannemen van Christus in lijdelijk en dadelijk (Filipp. 3:11). De lijdelijke is die, waardoor het beginsel der genade en het geloof in ons hart in de levendmaking ingeplant wordt (Ef. 2:5). Deze is de grond en het fundament van onze vereniging met Christus. De dadelijke aanneming bestaat in een dadelijke omhelzing van het ontvangene, en een berusting daarin met vertrouwen des harte.

Zie je hoe hier het sola gratia van de reformatie in uitschittert?

[Fjodor]

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

Een paar aparte opmerkingen, vind ik. Ik heb inderdaad ejvl bestreden. Niet op alle punten, uiteraard. Maar wel steeds op die punten waar hij de mens kwaliteiten toedicht om iets toe of af te doen aan zijn eigen zaligheid.

Jij verwijt me een "onhistorisch christen" te zijn. Het zou goed kunnen dat de nadruk op de gave Gods, op de genade, voor de 16e eeuw niet bestond. Toen was immers nog niet het licht van de reformatie opgegaan. Toen leefde men nog in een kerk waar het gemeengoed was dat men door de werken gezaligd werd. Ik ben blij dat ik niet in die historische lijn sta.

Wat betreft je opmerkingen over Calvijn, dat hij de dwalingen wel zou tolereren, of ze niet eens als dwaling aan zou merken, het volgende. Je pretendeert daar nogal wat mee te zeggen, namelijk dat je zoveel van Calvijn kent en weet dat je zou weten hoe hij op deze situatie, in deze omstandigheden, zou reageren. Want Calvijn in zijn tijd trok ten strijde tegen het Roomse zuurdesem. Die dwalingen waren duidelijk aanwijsbaar: aflaathandel, Godsdienst van verdienste, niet alleen Christus maar ook Maria en andere heiligen, enz. Na Calvijn zijn er echter weer nieuwere dwalingen gekomen, steeds verfijnder, subtieler. Bepaalde formuleringen zoals die gemaakt zijn in de Dordtse Leerregels zul je bij Calvijn niet aantreffen. Dat betekent niet dat ze niet waar zijn!

Allereerst bedankt voor je uitgebreide reactie. Men vond het in de reformatie belangrijk om in lijn met de kerk van alle eeuwen te staan. Het kon immers niet waar zijn dat God Zijn kerk voor een lange tijd verlaten had. Daarom vochten Luther en Calvijn ook zo met de kerkvaders. Ik denk toch dat we niet zomaar van die lijn af moeten wijken.
En ik zeg dat over Calvijn omdat ik hem daar letterlijk over gelezen heb. Ik heb mijn Institutie niet bij de hand, maar ik zal proberen het te vinden op een digitale versie. Met je laatste regels ben ik het eens, maar ik denk dat daar hier geen sprake van is.

En je zet met je hier door mij geciteerde reacties je opponent wel flink in een hoek hè (geen bevindelijke kennis, snel zeggen dat God het is die werkt)...

Ik geloof, dat als God genade in je leven bewijst, je niet meer zegt dat je zelf hebt meegedaan in je eigen zaligheid. Was het niet Klaas Kuipenga die tegen ds. Hendrik de Cock (de voorman van de afscheiding) zei: "Indien ik ook maar eene zucht tot mijne zaligheid moet toebrengen, dan ben ik voor eeuwig verloren". Let op: ik wil daarmee niet uitsluiten dat ejvl geen genade heeft. Helaas kunnen ook mensen met genade dwalen.

Volgens mij ben je toch te streng. Het kan toch wel zo zijn dat mensen zeggen dat ze zelf geloven terwijl ze daar helemaal niet mee bedoelen dat ze uit eigen kracht geloven. Het kan zo zijn dat mensen zeggen dat ze kunnen geloven terwijl ze niet bedoelen dat ze uit eigen kracht kunnen geloven.

Ik denk dat het erop neerkomt dat je in feite niet over een aannemen wilt spreken maar enkel over een ontvangen. Het aannemen wordt bij jou (ook in de ervaring van de mens) volledig overgenomen/opgeslokt door het ontvangen. Dat lijkt mij buitenbijbels.

Laten we eens kijken wat Comrie over het aannemen schreef:
Wat nu de daad omtrent dit Voorwerp betreft, de leerling geeft die op als hij zegt: 'Hem en al Zijn weldaden aannemen.' (Comrie behandelt hier zondag 7 van de catechismus, Erasmiaan). U ziet dat hier maar een daad opgegeven wordt, niet alsof er niet meer daden des geloofs waren en dat de gehele natuur van het geloof hiermee uitgedrukt wordt. Het tegendeel blijkt uit het antwoord op de volgende vraag, maar hij geeft dit ene op als de voornaamste daad van het oprechte geloof, waardoor wij Christus ingelijfd zijn.
Om nu maar kort van dit aannemen te spreken, zo zullen wij eerst iets van het woord zeggen. Aannemen is in het Grieks 'lambanoo', een woord, dat van een dadelijke of werkelijke klank is, maar van een lijdelijke betekenis, aangezien de dadelijke altijd de lijdelijke als voorafgaande onderstelt. Hierom hebben ook onze taalkundigen het nu eens overgezet door aannemen en dan eens door ontvangen, wetende dat het ontvangen voor het aannemen gaat. Want niemand kan iets aannemen, tenzij het hem uit de hemel gegeven is (Joh. 3:27). Daarbij komt dat in onze belijdenis en catechismus aannemen en ontvangen met elkaar verwisseld worden, als een en hetzelfde te kennen gevende. De Engelsen hebben ook meestal dit woord door ontvangen ('receiving') overgezet. En het is niet alleen met dit woord, door de Heilige Geest het meest gebruikt als de allervoornaamste geloofsdaad uit te drukken, aldus gelegen, maar met veel woorden , die een dadelijke klank, maar een lijdelijke betekenis hebben. Bij zien, gevoelen, enz., ondergaan we iets, daar wij eerst de voorwerpen door de zintuigen moeten ontvangen voordat wij daaromtrent dadelijk werkzaam zijn. Hieruit blijkt dat de hebbelijkheid om te ontvangen voor de daad gaat, waarmee wij werkzaam zijn om aan te nemen of te verwerpen. (...)
Ten eerste. Deze daad wordt een aannemen genoemd om ons voor te houden dat gelijk wij waarlijk niets in onszelve hebben, het hebben van iets, al was het maar in onze inbeelding, ook volstrekt met het aannemen van iets anders strijdig zijnde, wij ook alzo al wat wij tevoren in de hand hadden, moeten loslaten en daaruit laten vallen, zullen wij wat anders in de plaats aannemen. Paulus liet niet alleen alle dingen varen, maar hij achtte ze schade om Christus te gewinnen, ja zelfs drek, om in Christus gevonden te worden, zonder iets van zichzelf te hebben (Filipp. 3:7 en 8).
Ten tweede. Het wordt een aannemen genoemd, om ons altijd indachtig te maken, dat het geloof in de rechtvaardigmaking niet de minste werkende oorzakelijkheid of dadelijke invloed heeft, om de rechtvaardigmaking te veroorzaken. Want de rechtvaardigmaking is niet een voortbrengsel van het geloof, maar van God, Die ons door het geloof rechtvaardigt. Het geloof is een voortbrengsel van de rechtvaardigmaking, aangezien het voorwerp voor de daad zijn moet. Het geloof is met betrekking tot de rechtvaardigmaking niet de werkende, maar de ontvangende oorzaak. Zo onderscheidt Amesius het aannemen van Christus in lijdelijk en dadelijk (Filipp. 3:11). De lijdelijke is die, waardoor het beginsel der genade en het geloof in ons hart in de levendmaking ingeplant wordt (Ef. 2:5). Deze is de grond en het fundament van onze vereniging met Christus. De dadelijke aanneming bestaat in een dadelijke omhelzing van het ontvangene, en een berusting daarin met vertrouwen des harte.

Zie je hoe hier het sola gratia van de reformatie in uitschittert?

Tja.. Het is jammer dat je precies met Comrie wilt komen op dit punt. Comrie zegt hier dingen die velen hem niet na zullen zeggen. Over het Grieks weet ik het niet. De Catechismus was niet in het Grieks geschreven, maar ik weet niet of dat wat uitmaakt hierin.

Maar ik zal wat citeren uit een artikel van ds. Van de Brink over Comrie (http://www.refdag.nl/polopoly_fs/artike ... -THREF.pdf):
Mm, het is een beetje veel geworden. Ik maak maar wat delen vet, voor als je niet alles wilt lezen.

De vraag is nu of we het rechtvaardigend geloof als werk, of juist niet als werk moeten opvatten.
Hierover zeg jij, Erasmiaan, met Comrie, dat we het geloof niet als werk moeten opvatten.

Ik citeer uit het artikel van Van de Brink:

Lubbertus (volgens Forbes84 de meest starre en hardnekkige tegenstander
van de arminianen) stelt hetzelfde. De vraag is niet of het woord ‘geloof’ in
Rom. 4:5 wel of geen daad is. Daarover is geen verschil van mening: het ís een
daad, een werk (Joh. 6:29).85 Geloven is namelijk een ondersoort (species) van
werken.86 Het is dus zeker juist om te zeggen dat wij door het werk van geloven
worden gerechtvaardigd.87


Hieronder nog meer, als je zin hebt om het te lezen.


p. 152
De toerekening gaat volgens hem [Comrie, F.], hoewel niet in tijd, toch wel in logische
orde aan de gave en aan de act van het geloof vooraf.35 Ze vindt plaats
zonder het middel van het geloof en is in die zin onmiddellijk.

p. 154
Volgens Comrie hebben alle zuivere gereformeerde theologen impliciet
gesteld dat de causa formalis van de rechtvaardiging bestaat in de onmiddellijke
toerekening van Christus’ gerechtigheid. Is dit beroep op de traditie
terecht?

p. 155, 156
Comries bewering dat alle zuiver gereformeerde theologen in ieder geval
impliciet stelden dat de causa formalis van de rechtvaardiging bestaat in de
onmiddellijke toerekening van Christus’ gerechtigheid, kan niet worden bijge-
vallen: de beide eerdergenoemde vooronderstellingen onder Comries argumentatie
blijken niet te kloppen. Bovendien zijn er nog enkele observaties die
zijn claim verder verzwakken. Allereerst zijn er (naar mijn weten) geen gereformeerde
theologen geweest (voorafgaande aan Comrie) die de onmiddellijke
toerekening van Christus’ gerechtigheid hebben verdedigd.

p. 156, 157
Historisch gezien is, zo blijkt, Comries beroep op oudere gereformeerde
theologen onterecht; bij geen van hen is er sprake van een onmiddellijke,
directe en voorafgaande toerekening. Integendeel, zij stellen dat de toerekening
plaatsvindt door middel van het geloof en dus (in logische orde) op het
geloof volgt. De Leidse professor Andreas Rivet (1572-1651) betoogt dat de
zinsnede ‘het geloof wordt gerekend tot gerechtigheid’ (Rom. 4:5) moet wor-
den gelezen als: ‘de gerechtigheid wordt toegerekend aan degene die gelooft.’59
Ook theologen als Thomas Goodwin (1600-1680), John Owen en Gisbertus
Voetius, van wie Comrie suggereerde dat hij zijn eigen visie op hun opvattingen
kon terugvoeren, betogen dat de toerekening van Christus’ gerechtigheid
middellijk plaatsvindt.60

p. 158
Comrie accepteert twee samenhangende aspecten van Arminius’ opvatting.
Ten eerste stelt ook Comrie dat de toerekening van Christus’ gerechtigheid
de menselijke geloofsdaad uitsluit in de toerekening; en ten tweede dat
de geloofsdaad geen instrument van de toerekening kan zijn. Beide aspecten
bespreek ik hieronder.
Ten eerste, wie een menselijke geloofsdaad noodzakelijk acht als middel van
de toerekening, die leert (naar Comries overtuiging) de rechtvaardiging uit de
werken.64 Comrie beschouwt elke menselijke daad als een werk dat in alle
opzichten door de zinsnede ‘zonder de werken’ wordt uitgesloten. Elke daad is
namelijk een werk.65 Met andere woorden: als het geloven logisch voorafgaat aan
de toerekening, krijgt deze geloofsdaad onvermijdelijk het karakter van materiële
oorzaak van de rechtvaardiging.66 Wie de toerekening middellijk maakt, stelt
dat de menselijke geloofsgehoorzaamheid mede deel uitmaakt van de gerechtigheid
die voor God geldt.67 En dat betekent dat die persoon voor eeuwig verloren
gaat. Want wie ook maar iets toe denkt te moeten voegen aan het werk van
Christus, bedriegt zich voor eeuwig.68 Als de rechtvaardiging het effect is van
Christus’ verdienste, dan kan het geen effect zijn van het geloof, aldus Comrie.69

p. 159
Nauw verbonden aan de identificatie van daad en (verdienstelijk) werk, is
de opvatting dat een geloofsact geen instrument kan zijn. De Nederlandse
Geloofsbelijdenis stelt in artikel 22 dat het geloof het instrument is van de
rechtvaardiging: ‘Doch wij verstaan niet dat het, om eigenlijk te spreken, het
geloof zelf is dat ons rechtvaardigt; want het is maar een instrument, waarmede
wij Christus, onze rechtvaardigheid, omhelzen.’70 Volgens Comrie is
het echter onmogelijk dat met ‘geloof’ hier de geloofsact zou zijn bedoeld.
Naar zijn overtuiging is het wezenlijk voor een instrument dat het geen act is:
Nu moet gij weten dat als iets een instrument is en eigenlijk zoo genaamd
wordt, dat het dan in dat opzicht, waarin het een instrument is, geen dadelijkheid
heeft; want zoodra wij een instrument eenige dadelijkheid toeschrijven,
dan houdt het op een instrument te zijn; het ontdoet zich van
zijn natuur als een instrument.71
De geloofsdaad kan daarom niet als instrument van de rechtvaardiging functioneren.
Het moet de habitus van het geloof zijn, die rechtvaardigt.72 ‘Indien
wij’ (zo betoogt hij) ‘aan het geloof der Hervorming vasthouden, zoo zullen
wij, om geen duizend werelden, ooit iets, zelfs niet het allerminste, aan eenige
geloofsdaad toeschrijven; maar het geloof alleen aanmerken als een lijdelijk
ontvangend instrument, gelijk ook de leer der Hervorming is, en in Art. XXII
onzer Belijdenis voorkomt.’73 Wie meent dat het geloof als daad instrument
zou zijn in de rechtvaardiging, die is ‘louter Pelagiaansch’: ‘En hoe de
Pelagiaansche gronden in onze kerk doordringen, is licht uit de geschillen
over het geloof na te gaan; het geloof wordt als een werkelijk ding begrepen,
men verwerpt de kundigheid daarvan als een lijdelijk instrument.’74 Degenen
die aan de geloofsact een instrumentele functie toekennen, die ‘brengen ons

p. 160
heimelijk wederom tot de Remonstrantsche leer’.75

Zoals bleek stemmen Arminius en Comrie op twee punten overeen: de
geloofsdaad kan geen instrument zijn, en daarom is de geloofsact geen instrument
voor de toerekening van Christus’ gerechtigheid. Hoe is er op deze
zaken gereageerd in de periode rondom de Dordtse synode?
Simon Episcopius, de woordvoerder van de remonstranten tijdens de
Dordtse Synode, bespreekt de kwestie uitvoerig in zijn kritiek op de Censura
die de Leidse hoogleraren in 1626 publiceerden.78 Volgens Episcopius gebiedt
God om te geloven; geloven moet dus wel een daad van de mens zijn en daarom
is het geloof geen instrument van de toerekening, maar de gerechtigheid
zélf die wordt toegerekend: ‘Als het geloof niet wordt opgevat als een werk, als
onze daad, hoe zou men dan kunnen begrijpen dat het geloof ons door God
wordt voorgeschreven en bevolen?’79

p. 161
Een uitvoerige repliek is bij Trigland te vinden, wanneer hij reageert op
Episcopius’ Apologia in zijn Antapologia (een werk dat aan Comrie bekend
was):80
Wij ontkennen niet dat het geloof als een daad die uit een inwendige dispositie
voortkomt, een werk is en onze daad. Maar wij ontkennen standvastig
(en dat met reden) dat deze daad als een daad van gehoorzaamheid en als
verdere gehoorzaamheid aan de geboden van Christus, de gerechtigheid is
op grond waarvan wij voor God als rechtvaardig worden gehouden en we
het eeuwige leven waardig worden geacht. De reden waarom wij dit ontkennen
is overduidelijk uit hetgeen hiervoor is gezegd. En daarom is heel deze
stortvloed aan scheldwoorden van de Apologeet alleen maar een drogreden,
ja zelfs een kwaadaardige verbastering van het eigenlijke meningsverschil.81
Trigland benadrukt de eigenlijke kwestie: wat is de materiële oorzaak van de
rechtvaardiging? Als dat duidelijk is gemaakt, is er geen bezwaar om de
geloofsdaad als instrument aan te merken. Een bedelaar steekt zijn hand uit
op bevel van een rijke; vervolgens ontvangt hij de gift. De daad van de bedelaar
kan worden beschouwd zowel als gehoorzaamheid aan de opdracht alsook
als een eigen daad.82
De beschuldiging dat een instrumentele daad iets onbegrijpelijks zou zijn,

p. 162
verwerpt Trigland met kracht. Ook is het niet (zoals Episcopius suggereert)
ongeveer hetzelfde als wat de remonstranten beweren. De menselijke daad
van geloven is geen materiële oorzaak, wel de instrumentele oorzaak van de
rechtvaardiging. Wie dat niet begrijpt, kent zelfs de grondbeginselen van het
christelijke geloof nog niet.83 De passages uit de Antapologia maken duidelijk
dat Trigland met zijn instrumentele daad een tussenweg kiest tussen geloof als
daad óf geloof als instrument. Het geloven als menselijke daad is geen materiële
oorzaak van de rechtvaardiging, maar wel de instrumentele oorzaak.
Lubbertus (volgens Forbes84 de meest starre en hardnekkige tegenstander
van de arminianen) stelt hetzelfde. De vraag is niet of het woord ‘geloof’ in
Rom. 4:5 wel of geen daad is. Daarover is geen verschil van mening: het ís een
daad, een werk (Joh. 6:29).85 Geloven is namelijk een ondersoort (species) van
werken.86 Het is dus zeker juist om te zeggen dat wij door het werk van geloven
worden gerechtvaardigd.87

[Fjodor]

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

Wat betreft je opmerkingen over Calvijn, dat hij de dwalingen wel zou tolereren, of ze niet eens als dwaling aan zou merken, het volgende. Je pretendeert daar nogal wat mee te zeggen, namelijk dat je zoveel van Calvijn kent en weet dat je zou weten hoe hij op deze situatie, in deze omstandigheden, zou reageren. Want Calvijn in zijn tijd trok ten strijde tegen het Roomse zuurdesem. Die dwalingen waren duidelijk aanwijsbaar: aflaathandel, Godsdienst van verdienste, niet alleen Christus maar ook Maria en andere heiligen, enz. Na Calvijn zijn er echter weer nieuwere dwalingen gekomen, steeds verfijnder, subtieler. Bepaalde formuleringen zoals die gemaakt zijn in de Dordtse Leerregels zul je bij Calvijn niet aantreffen. Dat betekent niet dat ze niet waar zijn!

Als jij op deze manier bovenstaande post van ejvl aan wil vallen dat is jouw christendom een onhistorisch christendom. Waarvan ik vrij zeker ben dat het voor de 16e eeuw zo goed als niet bestond. Ik geloof er niets van dat Calvijn dit zou verwerpen, met name als ik zie hoe hij over de vroege kerk spreekt.

Aan welke passage(s) denk je nu specifiek?

Ik moet misschien iets terugnemen van wat ik over Calvijn zei. Hij verwerpt het spreken van de vroege kerk over de vrije wil toch wel behoorlijk (want de vroege kerk sprak (misschien met uitzondering van Augustinus) zeer veel over de vrije wil.
Maar daarbij geeft hij duidelijk aan dat hij niet denkt dat de bedoeling van de vroege kerk verkeerd is. En daar ging het mij eigenlijk om. Zelfs mensen die dingen zeiden die ik hieronder geciteerd heb, werden door Calvijn niet verworpen. Ik denk dat wij daar wat van kunnen leren.

Institutie, Boek II, Hoofdstuk II, paragraaf 4

Chrysostomus zegt ergens 1): "Daar God het goede en het kwade in onze macht geplaatst heeft, heeft Hij de vrije beoordeling van de keuze geschonken, en houdt ons, wanneer we onwillig zijn, niet terug, maar omhelst ons, als we willen." Evenzo 2): "Dikwijls wordt hij, die slecht is, als hij wil, in een goede veranderd, en hij die goed is, valt af door luiheid en wordt slecht; want God heeft onze natuur begiftigd met een vrije wil, en legt ons geen noodzakelijkheid op, maar nadat Hij passende geneesmiddelen gegeven heeft, laat Hij alles afhangen van de opvatting van de zieke." Evenzo 3): "Evenals wij, tenzij we door Gods genade gesteund worden, nooit iets goeds kunnen doen, zo zullen wij ook de hemelse gunst niet kunnen verwerven, tenzij wij het onze daaraan toe doen." Hij had te voren gezegd, dat wij ook iets moeten aanbrengen, opdat het niet geheel van Gods hulp afhange. Daarom is dit woord hem op vele plaatsen vertrouwd: "Laat ons het onze toebrengen, het overige zal God vervullen."

paragraaf 9

Het moge wellicht schijnen, dat ik mijn zaak te mijnen nadele beïnvloed heb, doordat ik bekend heb, dat alle kerkelijke schrijvers, uitgezonderd Augustinus, zo weifelachtig of veranderlijk in deze zaak gesproken hebben, dat er niets zekers uit hun geschriften kan worden opgemaakt. Want sommigen zullen dit zo uitleggen, alsof ik hen daarom wilde verhinderen hun stem in 't geding te doen horen, omdat ze allen mijn tegenstanders zijn. Ik echter heb niets anders op het oog gehad, dan dat ik eenvoudig en te goeder trouw heb willen zorgen voor vrome harten, die altijd onzeker zullen blijven weifelen, als ze in dit stuk moeten wachten op de mening van de oude schrijvers: immers nu eens leren ze de mens, beroofd van de krachten van de vrije wil, de toevlucht te nemen tot de genade alleen; dan weer rusten zij hem uit of schijnen hem uit te rusten met zijn eigen wapenen. Toch is het niet moeilijk te doen blijken, dat zij bij deze weifelachtige wijze van spreken, doordat ze de menselijke macht niets of zo gering mogelijk achtten, de gehele lof voor alle goede dingen aan de Heilige Geest toegekend hebben; want ik kan dat doen, door enige uitspraken van hen hier in te voegen, waarin dat duidelijk geleerd wordt.
...
En wat betekenen de woorden van Chrysostomus 3), dat ieder mens niet alleen van nature een zondaar is, maar dat hij geheel zonde is? Indien niets goeds van ons is, indien de mens van het hoofd tot de voeten geheel zonde is, indien hij zelfs niet eens mag beproeven, wat het vermogen van de wil vermag, hoe is het dan nog geoorloofd de lof voor een goed werk tussen God en de mens te verdelen ? Ik zou zeer veel van dergelijke aard uit andere schrijvers kunnen aanhalen, maar opdat niemand mij voor de voeten zou kunnen werpen, dat ik al leen datgene uitkies, dat mijn zaak dient, en listig voorbijga, wat tegen haar ingaat, onthoud ik mij van een dergelijke vermelding. Maar toch durf ik dit verzekeren, dat ook al gaan ze soms wat al te ver in het verheffen van de vrije wil, toch dit doel hun voor ogen gestaan heeft: de mens te leren zich geheel en al af te wenden van het vertrouwen op eigen kracht en zijn sterkte alleen gevestigd te houden in God.

[Simon]

Chrystostomos zei nogal wat zaken die echt niet door de beugel konden:

http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=694

[ejvl]

Joh. 1 : 12: „Zovelen Hem aangenomen hebben, dien heeft Hij macht gegeven kinderen Gods te worden,
namelijk die in Zijnen Naam geloven”.

Markus 4:20
En dezen zijn, die in de goede aarde bezaaid zijn, welke het Woord horen en aannemen, en dragen vruchten, het ene dertig-, en het andere zestig-, en het andere honderd voud.

Johannus 3:27
Johannes antwoordde en zeide: Een mens kan geen ding aannemen, zo het hem uit den hemel niet gegeven zij. (Dus wat God geeft kan een mens aannemen.)

Kol. 2,6: “
Gelijk gij dan Christus Jezus den Heere hebt aangenomen, wandelt alzo in Hem”. Zie deel III van de Schatkamer, pag. 272 – 288.

Johannus 3:33
Die Zijn getuigenis aangenomen heeft, die heeft verzegeld, dat God waarachtig is

1 Tess.1:6
En gij zijt onze navolgers geworden, en des Heeren, het Woord aangenomen hebbende in vele verdrukking, met blijdschap des Heiligen Geestes.

Ralph Erskine:
Iets aan te nemen heeft betrekking op iets dat wordt aangeboden. Een aannemende hand heeft betrekking op een gevende hand: Christus wordt aangeboden om aangenomen te worden, en dit is alleen de hand van Gods vrije genade in de bediening van het Evangelie. Deze aanbieding nu van Christus aan zondaren in het Evangelie, teneinde hen gelovigen te maken, wordt soms in de heilige Schrift een geven van Christus genoemd. Johannes 3,27: “Een mens kan geen ding aannemen, zo het hem ut de hemel niet gegeven zij”. En hierom zeggen wij dat ~zoals het de plicht is van allen die het Evangelie horen om Christus aan te nemen en in Hem te geloven~ het ook het voorrecht is van allen die het Evangelie horen, dat Christus in de aanbieding daarvan aan hen word geschonken.
Het is waar dat de schenkdaad van bezitting volgt op het geloof. “Mijn Vader geeft u dat ware brood”. De aannemende hand des geloofs veronderstelt de gevende hand Gods. Gods belofte in het Evangelie is de gevende hand welke Christus aanbiedt; het zaligmakende geloof der werking Gods, is de aannemende hand die zich uitstrekt naar de hand die aanbiedt; wanneer deze twee handen tesamen komen, dan is het werk voltooid door de aannemende daad.
Lees alles hierover op https://www.dropbox.com/s/2kplu4mtb80r9 ... rskine.doc

Erasmiaan, ik kan zo doorgaan met het citeren van de bijbel, tientallen predikanten en oudvaders en reformatoren over het aannemen van het geloof en van Jezus Christus.
Jouw opmerking dat ik de mens kwaliteiten toedicht aan zijn eigen zaligheid is niet correct, want dat doe ik helemaal niet, ik heb heel vaak steeds weer opnieuw gezegd dat dit een genadegift van God is waardoor wij...
Ik zeg echt niet dat we een stukje Gods werk en een stukje eigen werk moeten hebben voor de zaligheid, want alles is in Hem, en dat heb ik steeds gezegd, als Hij er niet was, was het voor de mens totaal verloren.

Ik blijf zeggen, door de genade van God is er voor ons een mogelijkheid tot zalig worden, door de genade van God kunnen wij geloven, door de genade van God kunnen wij Jezus Christus aannemen, lees dus goed, niet uit eigen kracht, of niet dat wij er iets aan kunnen toedoen, maar door genade alleen, dit staat in de bijbel, alle belijdenisgeschriften, oudvaders en reformatoren.

[Afgewezen]

Ik blijf zeggen, door de genade van God is er voor ons een mogelijkheid tot zalig worden, door de genade van God kunnen wij het geloof aannemen, door de genade van God kunnen wij Jezus Christus aannemen, lees dus goed, niet uit eigen kracht, of niet dat wij er iets aan kunnen toedoen, maar door genade alleen, dit staat in de bijbel, alle belijdenisgeschriften, oudvaders en reformatoren.

Wij kunnen niet het geloof aannemen, wel kunnen wij door het geloof Jezus Christus aannemen. Maar dat geloof moet ons dan wel gegeven worden.

@ Fjodor, ik weet niet precies wat je met die citaten van Calvijn wilt aantonen. Feit is dat Calvijn juist benadrukt dat het geloven niet in onze macht staat.

Wij hebben nu betuigd door de mond van Augustinus, wat wij vooral willen hebben, namelijk, dat door de Heere de genade niet slechts aangeboden wordt, om door ieders vrije verkiezing aangenomen of versmaad te worden; maar dat zij zelve het is, die in het hart de verkiezing en de wil werkt: zodat al het goede werk, dat daarop volgt, haar vrucht en uitwerking is, en dat ze geen andere, haar gehoorzamende, wil heeft, dan die zij zelf heeft gemaakt. Inst. II, iii, 13

[ejvl]

Ik blijf zeggen, door de genade van God is er voor ons een mogelijkheid tot zalig worden, door de genade van God kunnen wij het geloof aannemen, door de genade van God kunnen wij Jezus Christus aannemen, lees dus goed, niet uit eigen kracht, of niet dat wij er iets aan kunnen toedoen, maar door genade alleen, dit staat in de bijbel, alle belijdenisgeschriften, oudvaders en reformatoren.

Wij kunnen niet het geloof aannemen, wel kunnen wij door het geloof Jezus Christus aannemen. Maar dat geloof moet ons dan wel gegeven worden.

Je hebt gelijk, direct aangepast, door het geloof kunnen wij Jezus Christus aannemen.

[jakobmarin]

Volgens mij ligt in deze moeilijkheid de oplossing hierin: dat je 2 waarheden hebt en die kun je vervolgens niet kloppend beredeneren:

1. de verloren zoon stond zelf op en ging zelf naar zijn vader, ondernam zelf actie (de liefde van de vader zal hem ongetwijfeld getrokken hebben). De vader ging hem niet ophalen in het verre land bijv.
2. de verloren penning werd gevonden door een ander (net als het verloren schaap trouwens), en was hier volledig passief in.

Het is allebei waar, alleen moeten we dit niet kloppend zien te krijgen.

En hier kun je inderdaad (theologische) theorieën over ontwikkelen, geen probleem, maar dat is voor de normale hoorder niet echt interessant en is waarschijnlijk meer dan eens een drempel geweest voor mensen 'om zich te bekeren'.
Althans, zo heb ik het zeker ervaren: mag ik wel komen, mag ik me wel bekeren, bid dan maar om bekering, etc.

[Erasmiaan]

@Fjodor: Helaas gaat er wat mis met quoten. Ik kan dus niet gestructureerd reageren. Ik heb kennis genomen van het artikel van Van den Brink. Ik pretendeer echt niet dat ik, als niet theoloog, zo'n doorwrocht artikel kan weerleggen. Maar toch herken ik me eerlijk gezegd niet in het beeld dat hij van Comrie schetst. Als ik het goed lees beticht hij Comrie van antinomianisme, namelijk dat de oproep tot bekering niet functioneert bij Comrie. Daar kan ik het niet mee eens zijn. Comrie leert wel degelijk dat het geloof Christus omhelst en al zijn weldaden aanneemt. Wel stelt hij het geloof niet als oorzaak van de rechtvaardigmaking, en mijns inziens terecht. God is het die rechtvaardig maakt zo spreekt de Romeinenbrief. Door het geloof nemen we de vrijspraak aan. Maar dan moet die ons eerst in de particuliere toepassing zijn geschonken! We leren immers de uitwendige, maar ook de inwendige roeping. Verder is het m.i. zo dat overal in de Bijbel (vooral door Paulus) het geloof tegenover de werken wordt gesteld. Daarom kan ik me niet goed vinden in wat naar ik meen Lubbertus zegt, dat geloven uberhaupt een werk is.

Wat dat betreft is de Bijbel duidelijk genoeg, over wie "het geloven" schenkt (zie hiervoor, o.a. Ef. 2:6 en Filipp. 1:29).

@ejvl: nergens heb ik gezegd dat er geen aannemen is. Maar wat is nu aannemen? Een passiviteit van ons en een activiteit van God. God schenkt, wij moeten alles laten vallen wat we in onze hand hebben om Hem aan te nemen (te ontvangen). Dat de oproep tot bekering moet plaatshebben in de prediking om ons op onze verantwoordelijkheid te wijzen, daar ben ik het mee eens. Dat sneeuwt helaas wat onder in deze discussie, maar daar heb ik toch wel elke keer op gewezen in mijn bestrijden van de uitdrukkingen door jou gebruikt.

Zondag 7 in de Heidelberger zegt het zo duidelijk:

Nee, maar alleen zij die door waar geloof bij Hem worden ingelijfd en al zijn weldaden aannemen

Door het geplantte geloof worden we hem ingelijfd en dan gaat het geloof geloven en neemt Hem en al Zijn weldaden aan.

[Fjodor]

@ Fjodor, ik weet niet precies wat je met die citaten van Calvijn wilt aantonen. Feit is dat Calvijn juist benadrukt dat het geloven niet in onze macht staat.

Wij hebben nu betuigd door de mond van Augustinus, wat wij vooral willen hebben, namelijk, dat door de Heere de genade niet slechts aangeboden wordt, om door ieders vrije verkiezing aangenomen of versmaad te worden; maar dat zij zelve het is, die in het hart de verkiezing en de wil werkt: zodat al het goede werk, dat daarop volgt, haar vrucht en uitwerking is, en dat ze geen andere, haar gehoorzamende, wil heeft, dan die zij zelf heeft gemaakt. Inst. II, iii, 13

Wat ik wil aantonen is dat Calvijn bepaalde mensen die spreken over de vrije wil (nog meer dan ejvl dat doet) toch nog behoorlijk waardeert. Hij wil hen niet Pelagiaans noemen of iets dergelijks. Erasmiaan doet dat bij ejvl wel "Zie je nu niet dat je met al je geredeneer in Pelagiaanse wateren bent gekomen?". En wat mij betreft gaat dat te ver. Calvijn probeerde de hele Chrysostomus te lezen en zijn bedoeling te lezen, en hem niet naar de letter aan te vallen. Dat hoeven wij volgens mij met elkaar ook niet te doen.

[Fjodor]

@Fjodor: Helaas gaat er wat mis met quoten. Ik kan dus niet gestructureerd reageren. Ik heb kennis genomen van het artikel van Van den Brink. Ik pretendeer echt niet dat ik, als niet theoloog, zo'n doorwrocht artikel kan weerleggen. Maar toch herken ik me eerlijk gezegd niet in het beeld dat hij van Comrie schetst. Als ik het goed lees beticht hij Comrie van antinomianisme, namelijk dat de oproep tot bekering niet functioneert bij Comrie. Daar kan ik het niet mee eens zijn. Comrie leert wel degelijk dat het geloof Christus omhelst en al zijn weldaden aanneemt. Wel stelt hij het geloof niet als oorzaak van de rechtvaardigmaking, en mijns inziens terecht. God is het die rechtvaardig maakt zo spreekt de Romeinenbrief. Door het geloof nemen we de vrijspraak aan. Maar dan moet die ons eerst in de particuliere toepassing zijn geschonken! We leren immers de uitwendige, maar ook de inwendige roeping. Verder is het m.i. zo dat overal in de Bijbel (vooral door Paulus) het geloof tegenover de werken wordt gesteld. Daarom kan ik me niet goed vinden in wat naar ik meen Lubbertus zegt, dat geloven uberhaupt een werk is.

Wat dat betreft is de Bijbel duidelijk genoeg, over wie "het geloven" schenkt (zie hiervoor, o.a. Ef. 2:6 en Filipp. 1:29).

@ejvl: nergens heb ik gezegd dat er geen aannemen is. Maar wat is nu aannemen? Een passiviteit van ons en een activiteit van God. God schenkt, wij moeten alles laten vallen wat we in onze hand hebben om Hem aan te nemen (te ontvangen). Dat de oproep tot bekering moet plaatshebben in de prediking om ons op onze verantwoordelijkheid te wijzen, daar ben ik het mee eens. Dat sneeuwt helaas wat onder in deze discussie, maar daar heb ik toch wel elke keer op gewezen in mijn bestrijden van de uitdrukkingen door jou gebruikt.

Zondag 7 in de Heidelberger zegt het zo duidelijk:

Nee, maar alleen zij die door waar geloof bij Hem worden ingelijfd en al zijn weldaden aannemen

Door het geplantte geloof worden we hem ingelijfd en dan gaat het geloof geloven en neemt Hem en al Zijn weldaden aan.

Of VdBrink vindt dat de oproep tot bekering niet functioneert, dat weet ik niet. Maar het gaat idd over het geloof als oorzaak van de rechtvaardigmaking. Ik weet niet eens of ik het persé zo verkeerd vind wat Comrie stelt. Maar het gaat even om onze discussie en die met ejvl. Jij geeft aan dat ejvl teveel zegt, teveel werk bij de mens legt. En dat beargumenteer je met Comrie. Maar als Comrie daar nu eens strenger in is dan veel mensen uit de tijd van de Dordtse Leerregels? Dan ben jij misschien ook wel te streng.
Want het geloof wordt in de reformatie continu geleerd als oorzaak van de rechtvaardigmaking. Als je zegt dat de vrijspraak ons eerst geschonken moet worden voordat we geloven, dan draai je die volgorde toch om.
En dat het geloof tegen de werken wordt gesteld is nu juist omdat het geloof Christus aangrijpt maar de werken zelf willen verdienen. Niet omdat het geloven volledig passief zou zijn. Dat probeert VdBrink aan te tonen. Daarom zet DL 3/4-12 bij de wedergeboorte meteen het 'daadwerkelijk geloven'.