Sorry GJdeBruijn, maar hier klopt niet veel van.GJdeBruijn schreef:De vraag of er leven ís, concreet, existentieel, vóór de ware kennis van Christus is een filosofisch vraagstuk, geen émpirisch te contateren feit.
Daarom krijgen we nooit een antwoord op de vraag.
Mijns inziens heeft ds. Kort te weinig oog voor het feit dat Comrie filosofie en theologie onderscheid. Anderzijds geldt dat ook voor bepaalde navolgers van Comrie die dan op een andere systematische constructie uitkomen.
Zowel de reformatoren als de nadere reformatoren leren zeer duidelijk dat er geen leven ERVAREN kan worden in eigen ziel voordat Christus gekend wordt. Dat geldt ook het waarnemen van leven bij de ander zonder getuigenis van ware kennis van Christus. Daar is de prediking en pastoraat op gespitst. Het systematisch in chronologische orde de weg van de bekering bepreken is een 20e eeuwse uitvinding.
Dat er bij theologen van de nadere reformatie ook sprake is van filosofische gedachtengangen, vooral bedoeld voor theologen die wetenschappelijk geschoold waren en inderdaad de filosofie beheersten, is tegelijk een feit. Dat de filosofie van met name Comrie het leven onderscheidde van de kennis van Christus is echter niet in de tijd te onderscheiden. Alleen in de orde van besluiten en uitvoering van Gods kant uit bezien. Niet ten aanzien van de tijdsvolgordelijke toepassing van het heil met fasering van levendmaking, wedergeboorte, Christuskennis etc. Door dit niet te onderkennen krijg je de bekende tegenwerpingen zoals ds. Kort die publiceert.
Overigens denk ik dat ds. Kort een deel van de nadere reformatie ook afwijst. Dat hij incidenteel doorgeschoten Comrianen wil beteugelen is goed, maar daarbij kun je ook zelf doorschieten naar een andere kant.
Systematiseren van het werk van Gods Geest zal altijd leiden tot vragen.
Waar het leven begint hoeven we niet te weten. Als het leven er maar is.
Persoonlijk kan een mens niets met kennis leven leven voor de kennis van Christus.
Wat heb je eraan als je geen vrede met God hebt?
Een volgorde vind je zelfs bij Calvijn al! Zie zijn commentaar bij Zacheüs.
En wat te denken van Brakel en Smytegelt?
Bij Comrie is er echt niet alleen sprake van een filosofische gedachtegang, die dan geen gevolgen zou hebben voor de praktijk!
In de 19e eeuw vind je ook een chronologie van wedergeboorte en kennis van Christus bij bevindelijke predikanten, zoals ds. E. Fransen en de - hervormde - ds. A.P.A. du Cloux.