De Heilige Geest ‘vernietigt de wil en zijn eigenschappen niet’. Daar ligt voor mij het zwaartepunt van de uitdrukking ‘geen stokken en blokken’, maar blijkbaar wil jij er een bewijs in zien dat de overtuigde zondaar reeds wedergeboren is vóór hij Christus kent. Welnu, dat punt is in de DL helemaal niet aan de orde, dus je gaat hier zaken ‘inlezen’ die er niet staan.vragensteller schreef:Ik ga eerst maar even hierop in. De uitdrukking dat de Heilige Geest niet in een stok of blok werkt, vormt een tegenstelling met de zin die jij in jouw citaat uit de DL afkapt. III,IV, 16:Een mens als 'stok' of 'blok' is dus het tegenovergestelde van een (geestelijk) levend gemaakt mens. Daarom is de levendmaking in engere zin niet hetzelfde als de Christusomhelzing, zoals je betoogde.alzo werkt ook deze Goddelijke genade der wedergeboorte in de mensen niet als in stokken en blokken, en vernietigt den wil en zijn eigenschappen niet, en dwingt dien niet met geweld zijns ondanks, maar maakt hem geestelijk levend, heelt hem, verbetert hem, en buigt hem tegelijk lieflijk en krachtiglijk;
Nogmaals, de DL heeft het hier niet over wat de mens meemaakt vóór hij tot geloof komt, maar over wat er in de mens gebeurt als hij tót geloof komt. Ik ken de redenering: een mens kan niets goed doen van zichzelf, als hij God zoekt, is dat goed, dus moet hij wedergeboren zijn. Toch spreekt de Bijbel daar onbevangener over en maakt die daar geen gesloten systeem van. Denk aan de vernedering van Achab in 1 Kon. 20, waar God Zijn goedkeuring over uitspreekt. Denk aan de uitspraak van de Heere Jezus, als Hij tegen iemand zegt dat hij “niet ver is van het koninkrijk Gods” (maar niet ver, is toch niet erbinnen).vragensteller schreef:Wat jij over deze passage hier zegt, klopt ook, maar dat sluit mijn interpretatie in het geheel niet uit. Er wordt hier zeer zeker wel de tegenstelling gemaakt tussen dood en leven! Dat is wat ik ermee wilde zeggen. Als je suggereert dat de Heilige Geest een mens kan bewerken (bijv. droefheid over de zonde), zonder dat de mens levend is, is het goede dat de mens onder invloed van de Geest doet, dus 'robotachtig'. Uit zichzelf doet hij immers niets goeds, sterker nog: hij is tot alle kwaad geneigd.
De Schrift verbindt het leven aan het ‘kennen’ van God en Christus, niet aan het zoeken van een onbekende God. Joh. 17: 3 En dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, Die Gij gezonden hebt.
Hoe kom je erbij dat ik woord de ‘oorzaak’ van het geloof noem? Dat heb ik nergens gedaan. Het woord is geen oorzaak, het woord is voorwerp van het geloof: omdat het heil in Christus ons op géén andere wijze wordt aangeboden dan in het woord en dit heil alleen het onze wordt, door dit woord in geloof te ontvangen. God werkt door het woord: Jak. 1:18 Naar Zijn wil heeft Hij ons gebaard door het Woord der waarheid”, Het woord is dus middel in Gods hand.vragensteller schreef:Wat betreft de rol die het Woord speelt: Calvijn noemt het Woord geeneens als oorzaak in Inst. III.14.17:
werkende oorzaak: barmhartigheid en liefde des Vaders;
materiële oorzaak: de gerechtigheid van Christus;
instrumentele oorzaak: geloof;
doeloorzaak: betoning Gods gerechtigheid/ rechtvaardigheid en lof Zijner goedheid.
Het woord is een bekendmaking ‘met volmacht’. Dat laatste ontbreekt in jouw omschrijving en dat is nu net cruciaal.vragensteller schreef:De Schrift is een middel -bij Calvijn i.e.g. geen oorzaak, excuus voor mijn eerdere woord 'middeloorzaak'- om dit aan de mensen bekend te maken. Je kunt het als volgt verwoorden: "Door de Schrift maakt God de Vader Zijn barmhartigheid en liefde bekend, door de verdiensten van Christus, waaraan je door het geloof deel krijgt. De Schrift toont God als rechtvaardig én goedertieren God". Het Woord dat tot je komt, staat duidelijk in DL I,2-3Maar hierin is de liefde Gods geopenbaard, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat een iegelijk die in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe (1 Joh. 4:9; Joh. 3:16).
Betrouwbaar tegenover wie? Dat is de zaak waar het om gaat. Wat heb ik eraan te weten dat God betrouwbaar is tegenover de Zijnen als Hij Zijn heil niet aan míj aanbiedt?vragensteller schreef:Daarin is Hij betrouwbaar. Dit wordt ook expliciet verwoord in boek III.14.17.
Nogmaals, ik heb nergens de Schrift de oorzaak van de zaligheid genoemd.vragensteller schreef:Uit een van de citaten van Ursinus is gebleken dat de Heilige Geest inderdaad ook zonder de Schrift kán werken, maar dat Zijn gewone werking door middel van de Schrift gebeurt. Dat onderstreept dat je de Schrift op zich niet als oorzaak van de zaligheid moet zien. Ik denk dat je dát doet.
Weerspreken is wat anders dan weerleggen. De toe-eigening heeft niet in vs. 37 plaatsgevonden. Dat je dat stelt, is een postulaat: het moet wel zo zijn, anders zouden ze zo niet doen. Maar Petrus spreekt de betreffende mensen zo niet aan. Ze moeten behouden worden, ze moeten het woord aannemen.vragensteller schreef:Van Hand. 2 heeft ook Ursinus gezegd dat de eerste toe-eigening in vers 37 al heeft plaats gevonden. Dit argument heb je nu een aantal keer gegeven. Ik heb het al een aantal keer weerlegd, waar je niet op in gaat. Wat wil je nu van mij horen op dit argument?
Je maakt het erg ingewikkeld. Om te beginnen had ik eerst bewijzen uit de Bijbel genomen. Daar ga je niet op in. Wat Calvijn hier zegt, is heel verduidelijkend: “en aan de andere kant zouden wij zijn barmhartigheid niet kunnen omhelzen, indien Hij haar niet door zijn Woord aanbood.” Dan kun je honderd andere dingen gaan noemen die Calvijn óók gezegd heeft, maar dit dus ook. Wij moeten omhelzen, wat God in Zijn woord aanbiedt. Dat is wat ik nu steeds probeer uit te leggen en waar jij om de een of andere reden moeite mee hebt.vragensteller schreef:W.b.t. je citaat uit Inst. III.2.7:
Ik vind dat dit citaat wel héél erg uit de context is gehaald. Als je goed leest, zie je dat aan het begin van die paragraaf Calvijn zegt, dat het [ware, toev. van mij] geloof aan het wankelen wordt gebracht door Gods bedreigingen, maar het onze plicht is in te stemmen met Gods bedreigingen. Als dat het alleen is, wat we geloven, vluchten we echter weg van God. Dat is niet de bedoeling. Dan komt ongeveer de door jou geciteerde passage. Let erop dat er staat: "een goedgunstig Vader". Dan een aantal voorbeelden, en dan waar het mij om gaat.
Als de Heilige Geest ons dat openbaart, dan moet die barmhartigheid ook inderdaad op ons van toepassing zijn. Maar dat ontken jij steeds.vragensteller schreef:De Heilige Geest openbaart ons dat die barmhartigheid ook op ons van toepassing is.
Wat wij nodig hebben, is dat de Heilige Geest onze ogen verlicht, zodat wij zien dat het woord ons inderdaad geldt.
2 Kor. 4:3 Doch indien ook ons Evangelie bedekt is, zo is het bedekt in degenen, die verloren gaan;
4 In dewelke de god dezer eeuw de zinnen verblind heeft, namelijk der ongelovigen, opdat hen niet bestrale de verlichting van het Evangelie der heerlijkheid van Christus, Die het Beeld Gods is.
5 Want wij prediken niet onszelven, maar Christus Jezus, den Heere; en onszelven, dat wij uw dienaars zijn om Jezus' wil.
6 Want God, Die gezegd heeft, dat het licht uit de duisternis zou schijnen, is Degene, Die in onze harten geschenen heeft, om te geven verlichting der kennis der heerlijkheid Gods in het aangezicht van Jezus Christus.
Calvijn gebruikt in Inst. III, 11, 34 het beeld van de zon: “Het Woord Gods is wel als een zon, die toestraalt allen, aan wie het gepredikt word; maar het is zonder enige vrucht temidden van blinden. En wij zijn allen van nature in dit opzicht blind; daarom kan het in ons hart niet doordringen, tenzij de inwendige leermeester, de Geest, door Zijn verlichting, de toegang bereidt.” En elders schrijft Calvijn (Inst. III, XXIV, 17: “Daar dus aan beiden [vromen en goddelozen Afg.] Gods barmhartigheid door het evangelie aangeboden wordt, is het het geloof, dat is Gods verlichting, dat onderscheid maakt tussen vromen en goddelozen: zodat de eersten de werkdadigheid van het evangelie gevoelen, de anderen echter daaruit geen vrucht verkrijgen.”
