Rechtvaardiging van eeuwigheid

[vragensteller]

Het eerste citaat is van wijlen Ds W van Gorsel. Niet echt een remonstrant dus.

Maar afgaande op het citaat dat je opvoert heeft Erasmiaan wél een punt. Wat is dat voor een geloof dat eerst gelooft (met de daad des geloofs?) en daarbij kennelijk nog niet de gerechtigheid van Christus aangrijpt (los van de vraag rondom de twijfel en aanvechtig over het daarop volgende weten van Christus als persoonlijke Borg en Middelaar te zijn)? Met dezelfde woorden kun je ook een verstandelijk belijden van de Naam van Christus hier geloof noemen dat zichzelf door een daarop volgend verstandelijk leerwerk de rechtvaardiging aanpraat. Die ruimte lieten de reformatoren in ieder geval niet. Daarin is Comrie wel anders in formulering, maar of het om andere zaken gaat, is daarmee nog niet niet gezegd.

Ds W van Gorsel zegt hier hetzelfde als Rom 5:1 "Wij dan, gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede bij God, door onzen Heere Jezus Christus;"

Een citaat van een voor Ersamiaan onverdachte gereformeerde dan maar

Zijn de uitverkorenen van eeuwigheid gerechtvaardigd? En het antwoord daarop is: Neen, zij zijn wel geliefden des Vaders, en op de borgstelling des Zoons, is het Gods voornemen, dat zij in de tijd gerechtvaardigd worden, Rom. 8 : 29, 30.

of

Is de rechtvaardigmaking niet van eeuwigheid geschied in Gods besluit? En dan is daarop zijn antwoord: Geenszins; want hoewel God van eeuwigheid heeft voorgenomen de uitverkorenen in de tijd om de verdiensten van Christus te rechtvaardigen, zo is evenwel dit voornemen de rechtvaardigmaking zelf niet.

Dus God verandert in de tijd t.o.v. de mens, omdat/wanneer de mens gelooft?
Is dat je standpunt?

Dan zie ik 2 dwalingen:
1 God is veranderlijk;
2 Hij laat Zich veranderen door het geloof dat Hij geeft aan de de mens
Ergo:
Het geloof dat God geeft aan de mens kan God t.o.v. de mens veranderen. Hij is dus in Zichzelf tegenstrijdig? Zijn gave zou dan gebruikt worden om Zichzelf te bewegen genadig te zijn ...

Dat zou dan de consequentie zijn, Huisman.

[huisman]

Het eerste citaat is van wijlen Ds W van Gorsel. Niet echt een remonstrant dus.

Maar afgaande op het citaat dat je opvoert heeft Erasmiaan wél een punt. Wat is dat voor een geloof dat eerst gelooft (met de daad des geloofs?) en daarbij kennelijk nog niet de gerechtigheid van Christus aangrijpt (los van de vraag rondom de twijfel en aanvechtig over het daarop volgende weten van Christus als persoonlijke Borg en Middelaar te zijn)? Met dezelfde woorden kun je ook een verstandelijk belijden van de Naam van Christus hier geloof noemen dat zichzelf door een daarop volgend verstandelijk leerwerk de rechtvaardiging aanpraat. Die ruimte lieten de reformatoren in ieder geval niet. Daarin is Comrie wel anders in formulering, maar of het om andere zaken gaat, is daarmee nog niet niet gezegd.

Ds W van Gorsel zegt hier hetzelfde als Rom 5:1 "Wij dan, gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede bij God, door onzen Heere Jezus Christus;"

Een citaat van een voor Ersamiaan onverdachte gereformeerde dan maar

Zijn de uitverkorenen van eeuwigheid gerechtvaardigd? En het antwoord daarop is: Neen, zij zijn wel geliefden des Vaders, en op de borgstelling des Zoons, is het Gods voornemen, dat zij in de tijd gerechtvaardigd worden, Rom. 8 : 29, 30.

of

Is de rechtvaardigmaking niet van eeuwigheid geschied in Gods besluit? En dan is daarop zijn antwoord: Geenszins; want hoewel God van eeuwigheid heeft voorgenomen de uitverkorenen in de tijd om de verdiensten van Christus te rechtvaardigen, zo is evenwel dit voornemen de rechtvaardigmaking zelf niet.

Dus God verandert in de tijd t.o.v. de mens, omdat/wanneer de mens gelooft?
Is dat je standpunt?

Dan zie ik 2 dwalingen:
1 God is veranderlijk;
2 Hij laat Zich veranderen door het geloof van de mens
Ergo:
Het geloof van de mens kan God veranderen ...

Dat zou dan de consequentie zijn, Huisman.

Dit is speculatief en nergens zo gezegd. Ik kan nog veel meer citaten posten van Owen tot Ds W Pieters van Bavinck tot Dr P de Vries. van Thomas Watson tot Calvijn die allen de rechtvaardiging van eeuwigheid of verwierpen of niet leerden.
Laten wij maar blijven bij wat Calvijn zei: Het eerste druppeltje geloof rechtvaardigt de zondaar.

Leer je wel de rechtvaardiging van eeuwigheid doe het dan met de kanttekening die Ds Kersten erbij plaatst. Dan blijf je nog in het gereformeerde spoor.

"Mitsdien is elk ter zaligheid de rechtvaardigmaking dóór het geloof onmisbaar. Wie zich op de rechtvaardigmaking van eeuwigheid en de opstanding van Christus beroept, zonder de rechtvaardigmaking door het geloof deelachtig te zijn, bedriegt zichzelf en loochent de leer der Schriften, die ons zegt dat de zondaar uit of door het geloof gerechtvaardigd wordt.
Wij houden dus staande dat er een rechtvaardigmaking is vóór het geloof, maar eveneens dat de rechtvaardigmaking dóór het geloof onmisbaar is. Deze stelt ons in een verzoende betrekking met God. Want toch de rechtvaardigmaking door het geloof is meer dan een zich bewust worden, dat wij eigenlijk al waren gerechtvaardigd. O, het is iets heel anders, want niemand is rechtvaardig. In de rechtvaardigmaking door het geloof is een staatsverwisseling. De uitverkoren zondaar gaat daarin uit de staat der verdoemenis over in de staat der verzoening met God. Hij wordt vrijgesproken van schuld en straf en ontvangt een recht ten eeuwigen leven. "

[GJdeBruijn]

Ds W van Gorsel zegt hier hetzelfde als Rom 5:1 "Wij dan, gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede bij God, door onzen Heere Jezus Christus;"

Dat is wat anders dan te stellen ná of óp het geloof!

Zijn de uitverkorenen van eeuwigheid gerechtvaardigd? En het antwoord daarop is: Neen, zij zijn wel geliefden des Vaders, en op de borgstelling des Zoons, is het Gods voornemen, dat zij in de tijd gerechtvaardigd worden, Rom. 8 : 29, 30.

Even zoeken in Digibron op ds. Fransen in de Wachter Sions, en daar vindt je een antwoord op deze vermeende paradox.

[GJdeBruijn]

Laten wij maar blijven bij wat Calvijn zei: Het eerste druppeltje geloof rechtvaardigt de zondaar.

Hier wil ik wel even apart op ingaan. Het gaat hier natuurlijk wel om wát je precies invult bij dat geloof. Het geloof rechtvaardigt niet. Een instrument is op zichzelf genomen zonder waarde. Het geloof, in de zin dat het de gerechtigheid in Christus aangrijpt, dát geloof, dat wordt tot rechtvaardigheid gerekend. Dat geloof is een gave van Gods Geest dat enkel kan gevonden worden in zondaren die weten dat ze in zichzelf rechteloos zijn, onrechtvaardig, goddeloos en dáárom in nood zijn, daarom vanuit hun dodelijke gesteldheid omzien naar Christus gerechtigheid en niets anders kunnen dan met Esther zeggen: Kom ik om, dan kom ik om.
Als we hier de geloofsdefinitie niet helder stellen, dan kom je verkeerd uit. Calvijn is heel concreet in het stuk van de rechtvaardiging en het stellen van het geloofsbegrip. Als diezelfde stelligheid op dat druppeltje geloof betrokken wordt, zijn we het eens. Maar dan is het verschil met ds. Kersten en Comrie enkel de theologische ordening, en niet de inhoudelijke zaak.

[vragensteller]

Dus God verandert in de tijd t.o.v. de mens, omdat/wanneer de mens gelooft?
Is dat je standpunt?

Dan zie ik 2 dwalingen:
1 God is veranderlijk;
2 Hij laat Zich veranderen door het geloof van de mens
Ergo:
Het geloof van de mens kan God veranderen ...

Dat zou dan de consequentie zijn, Huisman.

Dit is speculatief en nergens zo gezegd. Ik kan nog veel meer citaten posten van Owen tot Ds W Pieters van Bavinck tot Dr P de Vries. van Thomas Watson tot Calvijn die allen de rechtvaardiging van eeuwigheid of verwierpen of niet leerden.
Laten wij maar blijven bij wat Calvijn zei: Het eerste druppeltje geloof rechtvaardigt de zondaar.

Leer je wel de rechtvaardiging van eeuwigheid doe het dan met de kanttekening die Ds Kersten erbij plaatst. Dan blijf je nog in het gereformeerde spoor.

"Mitsdien is elk ter zaligheid de rechtvaardigmaking dóór het geloof onmisbaar. Wie zich op de rechtvaardigmaking van eeuwigheid en de opstanding van Christus beroept, zonder de rechtvaardigmaking door het geloof deelachtig te zijn, bedriegt zichzelf en loochent de leer der Schriften, die ons zegt dat de zondaar uit of door het geloof gerechtvaardigd wordt.
Wij houden dus staande dat er een rechtvaardigmaking is vóór het geloof, maar eveneens dat de rechtvaardigmaking dóór het geloof onmisbaar is. Deze stelt ons in een verzoende betrekking met God. Want toch de rechtvaardigmaking door het geloof is meer dan een zich bewust worden, dat wij eigenlijk al waren gerechtvaardigd. O, het is iets heel anders, want niemand is rechtvaardig. In de rechtvaardigmaking door het geloof is een staatsverwisseling. De uitverkoren zondaar gaat daarin uit de staat der verdoemenis over in de staat der verzoening met God. Hij wordt vrijgesproken van schuld en straf en ontvangt een recht ten eeuwigen leven. "

Dat doe ik ook. Zie mijn eerdere post:

Dat geldt m.i. vanuit de mens gezien. De mens moet veranderen van staat.

God verandert niet t.o.v. de mens. De staat van de mens t.o.v. God verandert wel. Dan pas ziet hij de eeuwige liefde Gods voor hem
persoonlijk.

Rechtvaardiging van eeuwigheid toont de onveranderlijkheid Gods t.o.v. de mens.
Mens verandert t.o.v. God alleen door het ingeplante geloof! Bij geloofsoefeningen krijgt hij daar de wetenschap van.

[GJdeBruijn]

Overigens ben ik persoonlijk geen voorstander van de term rechtvaardiging van eeuwigheid. Verder dan het noemen van het besluit tot rechtvaardiging van degenen die in Christus Jezus verkoren zijn, kunnen we mijns inziens niet gaan. We spreken immers over de besluiten Gods en de predestinatie, wat voorbestemming betekent. Een bestemming is iets wat nog bereikt moet worden.
De uitverkorenen worden niet in een verzoende betrekking met God ontvangen en geboren, maar integendeel in zonden en ongerechtigheid. Zelfs David, de man Gods moest dat erkennen en belijden.
Rechtvaardiging betekent letterlijk in overéénstemming met het recht stellen. Dat is van eeuwigheid besloten, maar niet als feit uitgevoerd. Het heilsplan is besloten. De uitvoering is de verwezenlijking van het heil in Christus; Dat is wat in de tijd geschiedt en noemen we de heilsorde. De rechtvaardiging betreft een Goddelijke daad die onderdeel is van de heilsorde. Dus in de tijd. Dat leren althans alle reformatoren, en de vroege kerkvaders zoals Augustinus.

[GJdeBruijn]

Rechtvaardiging van eeuwigheid toont de onveranderlijkheid Gods t.o.v. de mens.

Dat is geen argument. Met dezelfde redenering kun je alles van de heilsorde wel naar de eeuwigheid verplaatsen. We moeten besluiten en uitvoering nadrukkelijk onderscheiden, zoals elke goede dogmatiek dat ook doet.

[vragensteller]

Rechtvaardiging van eeuwigheid toont de onveranderlijkheid Gods t.o.v. de mens.

Dat is geen argument. Met dezelfde redenering kun je alles van de heilsorde wel naar de eeuwigheid verplaatsen. We moeten besluiten en uitvoering nadrukkelijk onderscheiden, zoals elke goede dogmatiek dat ook doet.

Dat onderscheid maak ik ook. Ik gaf hiermee het nut/ de bate/ de troost van het handhaven van de uitdrukking aan. Het geeft m.i. meer zicht op de diepe rijkdom van Gods genade en Zijn eeuwige liefde! Als je mag weten dat Hij je aanzag in Christus voor je er überhaupt was, raak je toch meer dan verwonderd? Waarom willen we dit zo graag wegredeneren? Het bezwaar dat ik heb tegen het weglaten van de term is dat je m.i. een dimensie weghaalt van de diepte van Gods eeuwige, onveranderlijk liefde, en dus ook van Wie Hij is. Nu is ons kennen hier altijd ten dele, maar dit kunnen we weten op grond van de Schrift!

[GJdeBruijn]

Rechtvaardiging van eeuwigheid toont de onveranderlijkheid Gods t.o.v. de mens.

Dat is geen argument. Met dezelfde redenering kun je alles van de heilsorde wel naar de eeuwigheid verplaatsen. We moeten besluiten en uitvoering nadrukkelijk onderscheiden, zoals elke goede dogmatiek dat ook doet.

Dat onderscheid maak ik ook. Ik gaf hiermee het nut/ de bate/ de troost van het handhaven van de uitdrukking aan. Het geeft m.i. meer zicht op de diepe rijkdom van Gods genade! Als je mag weten dat Hij je aanzag in Christus voor je er überhaupt was, raak je toch meer dan verwonderd? Waarom willen we dit zo graag wegredeneren?

Het gaat hier niet over de besluiten en de verkiezing tot zaligheid, maar over het rechtvaardig stellen van zondaren van eeuwigheid. Dan zeg ik: Nee dat kan niet. Nog voor dat de mens gezondigd heeft, kan de rechtvaardiging niet plaats vinden. Dat kan pas als de zondaar als zondaar ter wereld komt, als gevallen nakomeling van Adam.
Wat jij bedoelt is niets meer en minder dan het besluit tót rechtvaardiging, niet de rechtvaardiging zelf.
Er zijn geen trappen in de rechtvaardigmaking. Er zijn wel stappen te onderscheiden in de uitwerking van het heil.
Het besluit tot rechtvaardiging lijdt tot het verzoenend lijden en sterven van Christus als rechtsgrond (de hitte van Uw gramschap is geblust, Ps.85), het toepassende werk van Gods Geest in wedergeboorte (toerekening, lijdelijk) en conciëntie (vrijspraak, dadelijk). Dit alles geschiedt in de tijd.
Zo schrijft ook ds. G.H. Kersten er over in lijn met dr. Comrie.

[Luther]

In Christus is wel alles tot de zaligheid van de uitverkorenen besloten, maar wat Christus nu voor de uitverkorene heeft verworven, bezit deze niet persoonlijk, zolang het in hem nog niet door de H.G. is toegepast.

Hier ben ik het mee eens, maar de vraag is dus, of men die verwerving van de rechtvaardiging mag benoemen met de naam "rechtvaardiging van eeuwigheid". Ik zou ervoor willen pleiten om het begrip "rechtvaardiging" daarvoor niet te gebruiken.

Ds. Kersten definieert rechtvaardig(mak)ing als vrijspreken van het oordeel der verdoemenis en recht geven op het eeuwige leven. Dit is in Christus aan de uitverkoren in de eeuwigheid geschonken. Er is niets mis met die term.
Met het geloof in de tijd pak je die vrijspraak aan, na toepassing door de Heilige Geest. Het geloof rechtvaardigt zelf niet. Daar zit het het verschil tussen HC 23 en de remonstrant.

Nee, nee, laten we het eenvoudig houden en laten we zondag 23 gewoon naspreken: Alleen door een waar geloof, ben ik rechtvaardig voor God.
Meer niet, minder ook niet. En dat daarin openbaar komt wat van eeuwigheid in Gods raadsplan besloten lag, zal zeker waar zijn, maar zonder het oprechte geloof, kun je daar niets mee.

[vragensteller]

In Christus is wel alles tot de zaligheid van de uitverkorenen besloten, maar wat Christus nu voor de uitverkorene heeft verworven, bezit deze niet persoonlijk, zolang het in hem nog niet door de H.G. is toegepast.

Hier ben ik het mee eens, maar de vraag is dus, of men die verwerving van de rechtvaardiging mag benoemen met de naam "rechtvaardiging van eeuwigheid". Ik zou ervoor willen pleiten om het begrip "rechtvaardiging" daarvoor niet te gebruiken.

Ds. Kersten definieert rechtvaardig(mak)ing als vrijspreken van het oordeel der verdoemenis en recht geven op het eeuwige leven. Dit is in Christus aan de uitverkoren in de eeuwigheid geschonken. Er is niets mis met die term.
Met het geloof in de tijd pak je die vrijspraak aan, na toepassing door de Heilige Geest. Het geloof rechtvaardigt zelf niet. Daar zit het het verschil tussen HC 23 en de remonstrant.

Nee, nee, laten we het eenvoudig houden en laten we zondag 23 gewoon naspreken: Alleen door een waar geloof, ben ik rechtvaardig voor God.
Meer niet, minder ook niet. En dat daarin openbaar komt wat van eeuwigheid in Gods raadsplan besloten lag, zal zeker waar zijn, maar zonder het oprechte geloof, kun je daar niets mee.

Door een waar geloof ja, niet om een waar geloof of op grond van een waar geloof.
En:
1. zonder enige verdienste mijnerzijds
2. uit louter genade mij de volkomen genoegdoeninggerechtigheid en heiligheid van Christus schenkt en toerekent, evenals had ik nooit zonde gehad noch gedaan

[Luther]

Nee, nee, laten we het eenvoudig houden en laten we zondag 23 gewoon naspreken: Alleen door een waar geloof, ben ik rechtvaardig voor God.
Meer niet, minder ook niet. En dat daarin openbaar komt wat van eeuwigheid in Gods raadsplan besloten lag, zal zeker waar zijn, maar zonder het oprechte geloof, kun je daar niets mee.

Door een waar geloof ja, niet om een waar geloof of op grond van een waar geloof.
En:
1. zonder enige verdienste mijnerzijds
2. uit louter genade mij de volkomen genoegdoeninggerechtigheid en heiligheid van Christus schenkt en toerekent, evenals had ik nooit zonde gehad noch gedaan

Precies. Maar die staat van rechtvaardigheid wordt dus pas geschonken door het geloof; die staat van rechtvaardigheid is er dus nog niet van eeuwigheid. (En dat doet de term 'rechrtvaardiging van eeuwigheid wel vermoeden.)

[Jongere]

Dus God verandert in de tijd t.o.v. de mens, omdat/wanneer de mens gelooft?
Is dat je standpunt?

Dan zie ik 2 dwalingen:
1 God is veranderlijk;
2 Hij laat Zich veranderen door het geloof dat Hij geeft aan de de mens
Ergo:
Het geloof dat God geeft aan de mens kan God t.o.v. de mens veranderen. Hij is dus in Zichzelf tegenstrijdig? Zijn gave zou dan gebruikt worden om Zichzelf te bewegen genadig te zijn ...

Dat zou dan de consequentie zijn, Huisman.

Het spijt me, maar als dit de redenatie gaat worden, laten we echt de filosofie prevaleren boven het Woord van God.
De onveranderlijkheid van God wordt werkelijk nérgens in de Bijbel op een dergelijk filosofische manier neergezet, waaruit wij kunnen concluderen dat hij een mens dus ook eeuwig als rechtvaardig moet aanzien. Wel zegt God herhaaldelijk bijv. dat Hij genadig zal zijn als Israël zich bekeert.
We moeten daar principieel een lijn trekken. Dát is hoe God Zich wil openbaren. Heel duidelijk spreekt de Bijbel over een overgaan van de duisternis naar het licht. Over de toorn van God die wordt 'weggenomen' (hoe kan dat dan, met jouw redenatie?). En zou God in deze redenatie "veranderen" op het moment dat Hij de mens gaat oordelen die Hij eerst nog welmenend (Dordtse Leerregels!) tot bekering riep?
We mogen nooit op deze manier spreken over Gods onveranderlijkheid. Dan maken we van Hem een Griekse god, een soort onbewogen beweger. Zo openbaart de God van de Bijbel Zichzelf niet. Zo is ook onze belijdenis niet bedoeld.

Ik sta hartelijk achter bijv. de Dordtse Leerregels. Zie elders op het forum waar ik die uitvoerig heb verdedigd. Maar ik zie nu dingen Remonstrants genoemd worden, die die naam niet verdienen. (Sowieso vind ik etiketterend discussieren niet prettig en niet nodig.) Als we deze kant opgaan, dan kunnen we ook echt niet meer uit de voeten met een groot gedeelte van de Schrift, die zich kenmerkt door een grote spanning.
Ja, het geloof 'doet' iets. Ik geloof ook dat het een middel is en niet de grond van de rechtvaardiging. Maar het enige wat de Schrift leert is dat rechtvaardiging en geloof bij elkaar horen.

Ik houd het graag bij Brakel over de tijd van de rechtvaardiging (het hoofdstuk komt ná het geloof!). Hij stelt heel duidelijk dat het eeuwige besluit iets anders is dan de rechtvaardiging waar de Schrift van spreekt.

In de zesde plaats moeten wij overwegen waarop God de mens rechtvaardigt. Daarvan zeggen wij dat God van eeuwigheid heeft voorgenomen de Zijnen door de verdiensten van Christus te rechtvaardigen, maar dat is de rechtvaardigmaking zelf niet waarvan de Schrift spreekt. Christus heeft in de tijd daadwerkelijk voor alle zonden voldaan, en hun de zaligheid verworven, en is daarop gerechtvaardigd in de Geest. Zo ziet God Zijn kinderen aan in Hem. Maar ook dat is de rechtvaardigmaking niet. God rechtvaardigt de mens door het geloof. De rechtvaardigmaking is de rechterlijke uitspraak van God tot de mens. Deze uitspraak wordt niet éénmaal uitgesproken op de eerste geloofsdaad, maar geschiedt dikwijls, zo vaak de mens de geloofsdaad in Christus tot rechtvaardigmaking oefent, die niet een verzekerdheid is, dat ze ééns en voor altijd gerechtvaardigd waren, maar een daadwerkelijk en dagelijks vergeven.

Ook Brakels beschrijving "hoe het geloof in de rechtvaardigmaking werkt" is bijzonder de moeite waard om te lezen.
Ik reageer wat stellig, maar ik ben er echt van overtuigd dat het niet goed gaat als we op deze manier een eigenschap van God (onveranderlijkheid) uit onze belijdenis nemen en daarop verder redeneren. Laten we ons houden bij de openbaring. Dat is niet alleen wát gezegd is, maar ook hóe en hoe vaak bepaalde dingen worden gezegd. Dan herhaal ik wat ik eerder zei in het topic: gelukkig spreekt de Schrift heel duidelijk over wat de rechtvaardiging is. Het geloof is geen aanhangseltje. En nog belangrijker: de toorn van God die blijft op iedereen die niet wedergeboren is, is werkelijk.

[Bert Mulder]

We zijn niet in de eeuwigheid gerechtvaardigd, maar wel van eeuwigheid. Net als we door het geloof gerechtvaardigd zijn, niet door de uitverkiezing. Toch is onze rechtvaardigmaking gegrond in Gods besluit van eeuwigheid. Mensen van de tijd die we zijn, zullen we dat nooit goed begrijpen kunnen, maar juist omdat het van eeuwigheid besloten is, staat onze rechtvaardigmaking vast. Want God veranderd niet.

Lees in dit verband Num. 23:21: Hij schouwt niet aan de ongerechtigheid in Jakob; ook ziet Hij niet aan de boosheid in Israël. De HEERE, zijn God, is met hem, en het geklank des Konings is bij hem.

[huisman]

Laten wij maar blijven bij wat Calvijn zei: Het eerste druppeltje geloof rechtvaardigt de zondaar.

Hier wil ik wel even apart op ingaan. Het gaat hier natuurlijk wel om wát je precies invult bij dat geloof. Het geloof rechtvaardigt niet. Een instrument is op zichzelf genomen zonder waarde. Het geloof, in de zin dat het de gerechtigheid in Christus aangrijpt, dát geloof, dat wordt tot rechtvaardigheid gerekend. Dat geloof is een gave van Gods Geest dat enkel kan gevonden worden in zondaren die weten dat ze in zichzelf rechteloos zijn, onrechtvaardig, goddeloos en dáárom in nood zijn, daarom vanuit hun dodelijke gesteldheid omzien naar Christus gerechtigheid en niets anders kunnen dan met Esther zeggen: Kom ik om, dan kom ik om.
Als we hier de geloofsdefinitie niet helder stellen, dan kom je verkeerd uit. Calvijn is heel concreet in het stuk van de rechtvaardiging en het stellen van het geloofsbegrip. Als diezelfde stelligheid op dat druppeltje geloof betrokken wordt, zijn we het eens. Maar dan is het verschil met ds. Kersten en Comrie enkel de theologische ordening, en niet de inhoudelijke zaak.

Op je laatste zin na ben ik het helemaal eens met jou.