Ik denk dat je op basis van één uitspraak van Luther nu zijn vertaalkeuzes wel wat vertekend weergeeft.Tiberius schreef:Luther was degene die zei, dat hij liever de Duitse taal geweld aan zou doen, dan de grondtaal niet betrouwbaar overzetten.
De RF-Luther (om het zo maar eens te zeggen) heeft me een boekje gegeven, waarin Luther op zijn vertaalprincipes ingaat. Ik kan me niet voorstellen, dat hij daar in genoemde preek van afwijkt.
Luthers vertaling kenmerkt zich juist door een grote vrijheid en soms zelfs een bewuste keuze vanuit theologisch oogpunt voor een bepaald woord. Dat gaat wel ver.
Van 't Spijker zegt het in zijn Luther-biografie Belofte en ervaring als volgt:
Ik denk dat het citaat wat je bedoelt, ook wordt bedoeld in bovenstaand stukje. Ik herken daar juist veel meer in wat Wilhelm zegt, dat je bij Luther een bepaalde vrijheid/nuchterheid tegenkomt als het om het vertalen gaat. (De bewuste zin wordt zelfs tegelijk met het woordje 'soms' genoemd) Soms ben ik zelfs vrij "bizarre" vertalingen tegengekomen. Ook uit andere boeken (ik verdiep me de laatste tijd een beetje in Luther) krijg ik dat beeld.In 1530 heeft Luther een klein boekje geschreven over het vertalen van de bijbel (Sendbrief von Dolmetschen). (...)
Over de manier van vertalen merkt Luther op, dat het niet genoeg is, wanneer men voor een hebreeuws of grieks woord een duits woord heeft gevonden. Men moet de letters loslaten en men moet vragen, hoe een duitser dat uitdrukt, wat er in het hebreeuws staat. Maar daarin mag men ook weer niet al te vrij worden. Somds moet men inderdaad de letterlijke tekst vasthouden en er niet van afwijken. In zulke gevallen heeft Luther eerder afbreuk willen doen aan het duits dan aan het Woord. (...)
Een vertaling moet volgens Luther niet om de woorden gaan, maar om de zaak. Zo verdedigt hij zijn vertaling van Rom. 3:28: 'door het geloof alleen'. Het woordje alleen staat niet in het grieks. Maar om de zin te verstaan is het noodzakelijk, "want men moet niet aan de letters in de latijnse taal vragen, hoe men duits moet spreken, zoals deze ezels doen, maar men moet de moeder in huis, de kinderen op de straat, de eenvoudige man op de markt ernaar vragen, en hem naar de mond kijken en daarnaar vertalen; dan verstaan ze het en bemerken, dat men duits met hen spreekt".
Doet verder wellicht niet zoveel ter zake in de discussie, maar ik vind het beeld van Luthers vertaalwerk uit deze éne zin die je noemt echt te beperkt. Minstens moet daarbij zijn verlangen worden genoemd, om te vertalen voor de moeder in huis, etc. In ieder geval gebruikt hij niet de argumentatie (soort argumentatie, bedoel ik natuurlijk) 'ze kunnen ook leren computeren, dus kunnen ze ook moeilijk duits lezen'.
