Walcherse artikelen

[huisman]

Wie kent dit belijdenisgeschrift uit 1693 die Ds G.H. Kersten blijkbaar gebruikte om 1931 te verdedigen?

http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieu ... 3_1_566967

In zijn dissertatie ”De menschlijcke reeden onmaetiglijck gelaudeert. De Walcherse artikelen 1693 tegen de achtergrond van de Vroege Verlichting in de Republiek” (uitg. Kok, Utrecht) beschrijft drs. Veltkamp de Walcherse artikelen in het kader van het wijsgerige en theologische klimaat in de Republiek, de richtingen binnen de gereformeerde theologie en de positie van de Zeeuwse Gereformeerde Kerk.

De Walcherse artikelen zijn weinig bekend gebleven totdat ds. G. H. Kersten ze opnieuw uitgaf in de editie van J. J. Brahé (1758). Hij beriep zich op deze artikelen om de eigen leeruitspraken van de Gereformeerde Gemeenten in 1931 te kunnen legitimeren, aldus drs. Veltkamp.

Voor de promovendus zijn deze toespitsingen echter een versmalling van de gereformeerde leer vergeleken met de Walcherse artikelen. „Ze missen de breedte van de Drie Formulieren van Enigheid. De opstellers van de Walcherse artikelen geven een klassiek gereformeerd geluid. Ze beroepen zich op de Schrift, de kerkvaders en reformatoren en gebruiken niet-specifieke theologische en scholastische formuleringen. De dragende theologie is die van de ”theologia traditiva”, een theologische stroming die voetianen en coccejanen verenigt en die minder scholastisch is en meer confessioneel.”

De Walcherse artikelen wilden een actualisering van de gereformeerde belijdenis zijn. „Ze geven een antwoord op onderwerpen die in de bestaande belijdenisgeschriften niet of niet meer dan terloops genoemd worden. Enerzijds is er sprake van een duidelijk confessioneel karakter door de formuleringen: wij geloven en belijden. Anderzijds wilden de Walcherse artikelen niet een vierde belijdenisgeschrift zijn maar slechts een toespitsing van de bestaande formulieren.”

[J.C. Philpot]

Je kunt ze hier lezen:
http://ia700607.us.archive.org/6/items/ ... ticles.pdf

[huisman]

Je kunt ze hier lezen:
http://ia700607.us.archive.org/6/items/ ... ticles.pdf

Bedankt , kan iemand mij ook vertellen wat ds G.H. Kersten gebruikte uit deze artikelen om 1931 te verdedigen?

[Johann Gottfried Walther]

Het klopt dat de artikelen opnieuw zijn uitgegeven in de editie van Ds. J.J. Brahé, waarbij Ds. Brahé aanmerkingen had toegevoegd. Het boek werd uitgegeven in 1937 en ook gegeven aan de Catechisanten van Ds. Kersten.
Het werd uitgegeven door de Gereformeerde gemeente te Rotterdam, Boezemsingel. Blijkbaar kon Ds. Kersten zich goed vinden in de opmerkingen die Ds. Brahé bij deze artikelen had.

De 5 Walcherse artikelen zijn mij niet onbekend, ze handelen over:
- De verdorvenheid van de menselijke rede,
- de verborgenheid van de Heilige Drieëenheid inzonderheid ten aanzien van de personen van de Zoon en van de Heilige Geest,
- De rechtvaardigmaking,
- De toerekening van Adams zonde,
- De werkingen van de goede en de kwade engelen.

Ik weet niet wat Ds. Kersten uit deze artikelen heeft gebruikt om de leeruitspraken van 1931 te verdedigen.

[Zonderling]

M.i. ging het ds. Kersten vooral om de uitleg van ds. Brahé bij deze Walcherse artikelen.

Brahé was een neef van Nicolaas Holtius en verdedigde evenals Holtius en Comrie de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof (dus vóór het geloof in orde van tijd). Buiten deze drie zijn er echter m.i. geen oudvaders te vinden die dit geleerd hebben. Het is dan ook verdrietig dat ds. Kersten deze leer van de genoemde drie oudvaders heeft overgenomen en meende zich hiervoor ook op ds. Brahé te moeten beroepen. Ds. Brahé is overigens bepaald niet het type geweest van een Nadere Reformator. Zie het artikel over ds. Brahé van dr. Post in het tijdschrift Nadere Reformatie.

[GJdeBruijn]

M.i. ging het ds. Kersten vooral om de uitleg van ds. Brahé bij deze Walcherse artikelen.

Brahé was een neef van Nicolaas Holtius en verdedigde evenals Holtius en Comrie de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof (dus vóór het geloof in orde van tijd). Buiten deze drie zijn er echter m.i. geen oudvaders te vinden die dit geleerd hebben.

Comrie beriep zich op Petrus van Maestricht(1630—1706). Zie ook http://www.digibron.nl/search/detail.js ... 53&docid=2

Off-Topic
Overigens is "de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof " niet een correcte formulering van wat Comrie en Holtius leerden. Zie http://www.digibron.nl/search/detail.js ... a&docid=37

[Zonderling]

M.i. ging het ds. Kersten vooral om de uitleg van ds. Brahé bij deze Walcherse artikelen.

Brahé was een neef van Nicolaas Holtius en verdedigde evenals Holtius en Comrie de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof (dus vóór het geloof in orde van tijd). Buiten deze drie zijn er echter m.i. geen oudvaders te vinden die dit geleerd hebben.

Comrie beriep zich op Petrus van Maestricht(1630—1706). Zie ook http://www.digibron.nl/search/detail.js ... 53&docid=2

Dat weet ik. Comrie beriep zich op nog veel meer theologen en zelfs op de Dordtse Synode.
Dat wil nog niet zeggen dat dit beroep terecht was.
Er zijn namelijk nogal wat verschillen in de manier van spreken tussen deze oudere theologen enerzijds en Comrie en Holtius anderzijds.

Off-Topic
Overigens is "de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof " niet een correcte formulering van wat Comrie en Holtius leerden. Zie http://www.digibron.nl/search/detail.js ... a&docid=37

Sowieso leerden zij een rechtvaardigmaking van eeuwigheid.
Daarnaast leerden zij een dadelijke rechtvaardigmaking die voorafgaat aan het geloof (ook aan de habitus) en waarin volgens Comrie en Holtius het geloof geen enkele rol speelt, ook niet in instrumentele of aannemende zin.
Het is niet moeilijk om dit met citaten aan te tonen.
(Ik zeg overigens niet dat deze leer door ds. Kersten geheel ongewijzigd is overgenomen, maar hij is er wel sterk door beïnvloed.)

[GJdeBruijn]

Dat weet ik. Comrie beriep zich op nog veel meer theologen en zelfs op de Dordtse Synode.
Dat wil nog niet zeggen dat dit beroep terecht was.

Volg de genoemde link eens, dan kun je zien wat dit beroep van Comrie inhield. Ik vraag me af of je Comrie wel juist verstaat.

Off-Topic
Overigens is "de leer van een rechtvaardigmaking vóór en zonder het geloof " niet een correcte formulering van wat Comrie en Holtius leerden. Zie http://www.digibron.nl/search/detail.js ... a&docid=37

Sowieso leerden zij een rechtvaardigmaking van eeuwigheid (dus voor en zonder het geloof).

De vraag is wat ze daarmee bedoelden! Volg ook hier de link eens. Jouw zin "Daarnaast leerden zij een dadelijke rechtvaardigmaking die voorafgaat aan het geloof (ook aan de habitus) en waarin volgens Comrie en Holtius het geloof geen enkele rol speelt, ook niet in instrumentele of aannemende zin." komt niet echt als juiste conclusie naar voren.

[Zonderling]

Dat weet ik. Comrie beriep zich op nog veel meer theologen en zelfs op de Dordtse Synode.
Dat wil nog niet zeggen dat dit beroep terecht was.

Volg de genoemde link eens, dan kun je zien wat dit beroep van Comrie inhield. Ik vraag me af of je Comrie wel juist verstaat.

Ik heb de geschriften van Comrie en Holtius gelezen, ja bestudeerd en vergeleken.

[GJdeBruijn]

Dat weet ik. Comrie beriep zich op nog veel meer theologen en zelfs op de Dordtse Synode.
Dat wil nog niet zeggen dat dit beroep terecht was.

Volg de genoemde link eens, dan kun je zien wat dit beroep van Comrie inhield. Ik vraag me af of je Comrie wel juist verstaat.

Ik heb de geschriften van Comrie en Holtius gelezen, ja bestudeerd en vergeleken.

Daarin ben je niet de enige.
De vraag is of de getrokken (deel)conclusies juist zijn en recht doen aan de intenties van de theologen. Zie aanvulling op mijn vorige reactie.

[Zonderling]

Ik citeer ter toelichting en als antwoord op GJ de Bruijn wat ik elders eerder over geschreven heb over Comrie en zijn opvatting over de dadelijke rechtvaardigmaking zonder het geloof als instrument daarin te erkennen:

In het theologisch verschil met Comrie en Holtius staat onder mee de vraag centraal:
"Wie zijn het die gerechtvaardigd worden, en hóe worden zij aangemerkt?"

Vanuit de Synopsis (Leidse professoren 1625, alle vier uitgenodigd voor de Dordtse Synode, één van de vier namelijk Rivet noodgedwongen afwezig - de gehele afvaardiging van de hugenoten kon helaas niet komen), kunnen we het volgende antwoord geven:

“Subject of Object, is de zondaar en goddeloze, Rom. 4:5, namelijk in zichzelf en naar zijn natuur, maar die uit het geloof en een gelovige is, Rom. 3:22,26; Hand. 13:39, ja veel meer de uitverkorene, en naar het voornemen Gods geroepene, Rom. 8:29,30.” (Synopsis, XXXIII.34 - Thysius was eerste opsteller van deze passage.)

Op de Synode van Dordrecht is de rechtvaardigmaking, en dus ook deze vraag niet expliciet behandeld. Toch vinden we er soms iets over. Bovengenoemde vraag werd door de afvaardiging van Hessen als volgt beantwoord:

“De rechtvaardigmaking geschiedt door het geloof in de tijd, zodat niemand gezegd wordt gerechtvaardigd te worden, dan die inderdaad in Christus gelooft en Zijn voldoening met waar geloof aanneemt. Alzo was Abraham, noch kon gezegd worden te zijn gerechtvaardigd, eer hij metterdaad zelve in Christus geloofde.” (Acta, blz. 366.)

Deze passage is zeer relevant, omdat Comrie ten aanzien van beide passages een geheel ander standpunt heeft ingenomen als het gaat om de eigenlijke rechtvaardigmaking (de dadelijke rechtvaardigmaking in de vierschaar Gods). Hij heeft namelijk de samenbestanelijkheid tussen Gods toerekenen en het toe-eigenen door het geloof losgelaten en de dadelijke toerekening geheel losgemaakt van het geloof en vóór het geloof geplaatst. De zondaar wordt volgens hem in de dadelijke rechtvaardigmaking gerechtvaardigd louter als goddeloze, zonder dat het geloof als instrument daarin een aannemende rol vervult. Zo heeft hij aangegeven dat het geloof

"alleen (!) een bewijs is en middel tot de kennis van ons voorrecht, zodat wij tevoren (!) van God gerechtvaardigd zijnde, Hij dit geloof in onze harten ontsteekt."

En ook zegt hij:

dat het geloof geenszins te pas komt als iets waarop, waardoor, waaruit of waarom God ons in Zijn Eigen vierschaar rechtvaardigt.

(Terwijl de Schrift de woorden 'door het geloof' en 'uit het geloof' wél gebruikt.)

Voor Comrie was het geloof alleen nog een instrument in de rechtvaardigmaking in de vierschaar van de consciëntie, wat voor hem slechts de bekendmaking (!) van de rechtvaardigmaking is, die op een later moment in de tijd kan plaatsvinden.

Althans zo spreekt hij in zijn latere werken, ik citeerde dit uit de Brief over de Rechtvaardigmaking, uitgave 1990, blz. 163. Hierover zouden meer citaten te geven zijn. De wijze waarop Comrie probeert te bewijzen dat hij in de lijn blijft van de Reformatie en Dordtse Synode, enzovoort, is - helaas moet ik het zeggen - ronduit niet te handhaven omdat hij zijn voorgangers niet citeert conform hun bedoeling, maar - helaas - citaten zoekt bij zijn eigen opvatting. Daarbij meent hij dat hij de Dordtse Synode aan zijn zijde kan plaatsen omdat Maccovius op de Dordtse Synode niet veroordeeld was (terwijl Maccovius' stellingen over de rechtvaardigmaking nooit op de Synode behandeld zijn). Helaas is door velen van Gods volk niet gezien dat Comrie, die in zijn eerdere geschriften nog veel rechtzinniger was, hier afweek van de oude Gereformeerde leer en zijn zij hem daarin gevolgd.

Hoewel ook sommige eerdere Gereformeerde theologen de dadelijke en de lijdelijke rechtvaardigmaking (of bekendmaking van de rechtvaardigmaking) hebben onderscheiden, verschilt Comrie van AL ZIJN GEREFORMEERDE VOORGANGERS door het geloof IEDERE PLAATS te ontzeggen (dus ook niet als aannemend middel of instrument) in de dadelijke rechtvaardigmaking in de vierschaar Gods. De GGem hebben Comrie overigens hierin niet helemaal nagevolgd, omdat zij (althans diverse theologen in de GGem) wél het geloof (maar dan alleen de habitus of hebbelijkheid) erkennen als instrument in de dadelijke rechtvaardigmaking.

[huisman]

Iemand als Thomas Watson verwierp ook krachtig dat er een rechtvaardiging van eeuwigheid is.

Is men van eeuwigheid gerechtvaardigd?
Antwoord. Nee, want van nature liggen wij onder het vonnis van veroordeling,
Johannes 3:18. Wij zouden nooit veroordeeld kunnen liggen, als wij van eeuwigheid
zouden gerechtvaardigd zijn. De Heilige Schrift beperkt de rechtvaardiging tot
degenen die geloven en zich bekeren. "Bekeert u, opdat uw zonden mogen uitgewist
worden", Handelingen 3:19. Derhalve zijn de zonden niet weggedaan en is men niet
gerechtvaardigd, tenzij men zich bekeert. Hoewel God ons niet rechtvaardigt om onze
bekering, gaat het ook niet zonder.
De Antinomianen houden aan hun dwaling vast, dat men van eeuwigheid
gerechtvaardigd is. Deze leer opent een deur voor allerlei losbandigheid; want
waarvoor moeten zij zich zorgen maken als ze zondigen, zolang ze vasthouden dat ze
van eeuwigheid gerechtvaardigd zijn, of ze zich nu bekeren of niet?

En idd ook Watson zegt dat het geloof onmisbaar is in onze rechtvaardiging

Wat is het middel of instrument waardoor men gerechtvaardigd wordt?
Antwoord. Het geloof. "Wij dan gerechtvaardigd zijnde uit het geloof', Romeinen 5:1.
De waardigheid ligt niet in het geloof als genadegave, maar het geloof is instrument,
omdat het Christus' verdiensten aangrijpt.
Wie is

[GJdeBruijn]

Voor Comrie was het geloof alleen nog een instrument in de rechtvaardigmaking in de vierschaar van de consciëntie, wat voor hem slechts de bekendmaking (!) van de rechtvaardigmaking is, die op een later moment in de tijd kan plaatsvinden.

En hoe dat bedoeld is:

Ja maar, zal nu misschien iemand nog willen zeggen, hoe moeten wij het dan verstaan, dat Brahé en Comrie eerst spreken van de toerekening van Christus' gerechtigheid. Wanneer deze aan de zondaar is toegerekend, heeft hij ze toch? Zo is het klaarblijkelijk niet bedoeld. De zondaar bezit de gerechtigheid van Christus als hij haar heeft aangenomen. Men leest ook bij Comrie niet, dat hij tot de zondaren in hun ellende en benauwdheid zegt: houd het er voor, dat u de gerechtigheid van Christus reeds geschonken is. Integendeel, hij spreekt er van, dat de Borg eerst bij de Vader pleit, ziende de vernedering die in de zondaar is en dan Zichzelf aan hem bekend maakt. De toeleiding tot Christus wordt niet in in verband gebracht met de schenking van de gerechtigheid, doch de laatste is veel meer te zien in verband met de uitverkiezing. Gelijk nu de uitverkiezing het lijden en sterven van Christus ten volle noodzakelijk laat, zo laat deze toerekening de voorbede van de Borg in de dadelijke toepassing ten volle noodzakelijk. Waarom beginnen dan Brahé en Comrie met de toerekening? Om de gedachte uit te sluiten, dat ons geloof de grond is van onze zaligheid. Wat volgt er echter op de toerekening volgens de eigen woorden van Brahé en Comrie? Daar volgt niet op de schenking van Christus in het hart, doch van de Geest der overtuiging en ontlediging. Ik hoef er toch niet voor te waarschuwen, denk ik, dat men het niet omkere: wie diep of minder diepe overtuigingen heeft, houde het er voor, dat hem de gerechtigheid _ van Christus geschonken is. Hij zou er bedrogen mee kunnen uitkomen. Immers de overtuigingen, hoe diep ook, kunnen nimmer de grond van ons geloof in Christus zijn en in de toerekening van Zijn gerechtigheid. Daar zijn zoveel algemene overtuigingen. Dus het blijft er bij: alleenlijk ken uw ongerechtigheid — niet opdat gij wete, dat gerechtigheid van Christus u toegerekend is, maar opdat gij gerechtvaardigd worde. Wie wordt er gerechtvaardigd? Die tot Christus, tot het aannemen van Christus is gebracht in een weg van ontdekking!

Afkomstig uit eerder gelinkte bron.
Zonderling, de citaten die jij aanhaalt moet je wel in de context plaatsen van de gehele theologische structuur!
Doe je dat niet, dan trek je verkeerde conclusies en bestrijdt je die conclusies met citaten die eerder aansluiten bij wat Comrie bedoelde, doch die hij theologisch op een andere wijze verwoordde.
In de polemiek die hij voerde met vdGroe heeft Comrie niet voor niets gesteld dat hij niet van systema veranderd was!
Klaarblijkelijk dacht ook vdGroe aanvankelijk in de lijn zoals jij meent te moeten concluderen. Bij mijn weten heeft vdGroe afgezien van verdere polemisch schrijven nadat Comrie zich verantwoord had over zijn visie op dit punt.

[Zonderling]

Zonderling, de citaten die jij aanhaalt moet je wel in de context plaatsen van de gehele theologische structuur!
Doe je dat niet, dan trek je verkeerde conclusies en bestrijdt je die conclusies met citaten die eerder aansluiten bij wat Comrie bedoelde, doch die hij theologisch op een andere wijze verwoordde.
In de polemiek die hij voerde met vdGroe heeft Comrie niet voor niets gesteld dat hij niet van systema veranderd was!
Klaarblijkelijk dacht ook vdGroe aanvankelijk in de lijn zoals jij meent te moeten concluderen. Bij mijn weten heeft vdGroe afgezien van verdere polemisch schrijven nadat Comrie zich verantwoord had over zijn visie op dit punt.

Beste De Bruijn,

Ik begrijp heel goed wat Comrie bedoelde en welke leer hij wilde bestrijden.
Maar dat neemt niet weg dat hij theologisch op meer dan een punt afgedwaald is van de Gereformeerde leer.

De citaten die ik citeerde heb ik naar hun eigen bedoeling geciteerd. Natuurlijk past dat in een groter theologisch geheel waar ik nu niet op ben ingegaan. Maar dat grotere theologische geheel kan niet verhinderen dat Comrie hier toch een verkeerde kant opging.

Verder heeft Comrie geen polemiek gevoerd met Van der Groe.

Van der Groe heeft wel een geschrift voor de drukpers klaargemaakt, maar niet gepubliceerd. De reden waarom hij dit niet publiceerde, is historisch niet opgehelderd. Het is louter een veronderstelling van dr. Honig geweest dat Van der Groe gezien zou hebben dat hij minder ver van Comrie afstond dan hij eerst dacht. Maar terecht is door anderen aangetoond dat dit de reden niet geweest kan zijn omdat het verschil door publicatie van Comries brief over de rechtvaardigmaking juist groter bleek te zijn. Bovendien was Van der Groe in zijn geschrift zeer voorzichtig en noemt hij de naam van Comrie niet (net zo min als Holtius of Brahé). De redenen die Van der Groe tegen de opvattingen van Brahé, Holtius en Comrie aanvoert tegen de rechtvaardigmaking vóór het geloof en zónder het geloof als instrument in de dadelijke rechtvaardigmaking, zijn echter nog steeds geheel geldig.

[GJdeBruijn]

De redenen die Van der Groe tegen de opvattingen van Brahé, Holtius en Comrie aanvoert tegen de rechtvaardigmaking vóór het geloof en zónder het geloof als instrument in de dadelijke rechtvaardigmaking, zijn echter nog steeds geheel geldig.

Niet als je de toerekening van de gerechtighheid nadrukkelijk onderscheid van de daadwerkelijke rechtvaardiging in de vierschaar der conciëntie waar het geloof wel het instrument is (aanneming) . Dáár ligt het zwaartepunt bij zowel vdGroe en Comrie cs.
Leerde ook vdGroe niet dat de toerekening vooraf gaat aan de aanneming? En zei hij niet dat uiteindelijk het geschil niet bestaat over het samenkomen van toerekening en aanneming? Dát toerekening en aanneming samenkomen staat voor zowel Comrie als vdGroe onomstotelijk vast. Dát het geloof een gave is evenzeer. Dat het geloof enkel instrumenteel is en geen grond voor de rechtvaardiging óók!
Nu, wat is dat het werkelijke probleem, afgezien van de theologisch afwijkende formulering van Comrie cs.?