Psalmen

[Fjodor]

Ik heb een vraag over de oud berijmde psalmen. Van 1773 (of 1777?)
Pas verdedigde ik die bij iemand tegenover opwekking. Werd mij verteld dat de schrijvers arminianen waren.
En dat het daarom is dat er zoveel gemeente Datheen zijn blijven zingen.
Kan iemand mij vertellen hoe dat zit?
Ik kon het namelijk niet vinden op internet..

[albion]

Ik heb een vraag over de oud berijmde psalmen. Van 1773 (of 1777?)
Pas verdedigde ik die bij iemand tegenover opwekking. Werd mij verteld dat de schrijvers arminianen waren.
En dat het daarom is dat er zoveel gemeente Datheen zijn blijven zingen.
Kan iemand mij vertellen hoe dat zit?
Ik kon het namelijk niet vinden op internet..

Hendrikus weet er alles van....

[caprice]

Hier kun je vinden welke gemeenten Datheen zingen:

http://www.petrusdatheenstichting.nl/Da ... eenten.htm

[Hendrikus]

Nu wij meer dan twee eeuwen afstand hebben kunnen nemen van het jaar 1773, zien we dat de "Statenberijming" behoorlijk gestempeld is door de geest van de Verlichting. Zie "het pad der deugd", termen als "Opperwezen" et cetera. We weten ook dat bijvoorbeeld Lucretia van Merken, dichteres van het nu zo geliefde "'t Hijgend hert der jacht ontkomen", een remonstrantse dame was.
Maar toen de berijming 1773 werd ingevoerd, zal dat allemaal nog niet zo'n grote rol hebben gespeeld. Ik betwijfel ten zeerste of men die nieuwe berijming al zo grondig had doorgevlooid.

Waarschijnlijk was men op sommige plaatsen tegen omdat het iets nieuws was, opgedrongen door de staat, en omdat men nog heel content was met het vertrouwde Datheen. En er kwam nog iets bij: op verschillende plaatsen probeerde men, gelijktijdig met de invoering van de nieuwe berijming-1773, ook de "korte zingtrant" in te voeren, om de slepend langzame gemeentezang eindelijk eens te verbeteren. Bij de korte zingtrant worden van elke regel de eerste en de laatste regel lang gezongen, de tussenliggende noten kort. 't Is dus een soort van ritmisch zingen, maar dan in een vereenvoudigde vorm. Hoe dan ook: twee veranderingen tegelijk, dat stuitte natuurlijk op heel veel weerstand. Lees "Het Psalmenoproer" van Maarten 't Hart maar...

Per saldo: men was tégen die nieuwe rijm omdat men er niet op zat te wachten en omdat het van hogerhand werd opgelegd. Het arminianenverhaal zal niet of nauwelijks een rol hebben gespeeld.

Overigens: zó veel gemeenten zijn er nou ook weer niet die Datheen zijn blijven zingen.

[-DIA-]

Nu wij meer dan twee eeuwen afstand hebben kunnen nemen van het jaar 1773, zien we dat de "Statenberijming" behoorlijk gestempeld is door de geest van de Verlichting. Zie "het pad der deugd", termen als "Opperwezen" et cetera. We weten ook dat bijvoorbeeld Lucretia van Merken, dichteres van het nu zo geliefde "'t Hijgend hert der jacht ontkomen", een remonstrantse dame was.
Maar toen de berijming 1773 werd ingevoerd, zal dat allemaal nog niet zo'n grote rol hebben gespeeld. Ik betwijfel ten zeerste of men die nieuwe berijming al zo grondig had doorgevlooid.

Waarschijnlijk was men op sommige plaatsen tegen omdat het iets nieuws was, opgedrongen door de staat, en omdat men nog heel content was met het vertrouwde Datheen. En er kwam nog iets bij: op verschillende plaatsen probeerde men, gelijktijdig met de invoering van de nieuwe berijming-1773, ook de "korte zingtrant" in te voeren, om de slepend langzame gemeentezang eindelijk eens te verbeteren. Bij de korte zingtrant worden van elke regel de eerste en de laatste regel lang gezongen, de tussenliggende noten kort. 't Is dus een soort van ritmisch zingen, maar dan in een vereenvoudigde vorm. Hoe dan ook: twee veranderingen tegelijk, dat stuitte natuurlijk op heel veel weerstand. Lees "Het Psalmenoproer" van Maarten 't Hart maar...

Per saldo: men was tégen die nieuwe rijm omdat men er niet op zat te wachten en omdat het van hogerhand werd opgelegd. Het arminianenverhaal zal niet of nauwelijks een rol hebben gespeeld.

Overigens: zó veel gemeenten zijn er nou ook weer niet die Datheen zijn blijven zingen.

Je vergeet de kern: de berijming van Datheen was kreupelrijm, maar uit het hart van Gods kinderen,
en mocht de vuurproef van de brandstapels doorstaan...

[Fjodor]

Nu wij meer dan twee eeuwen afstand hebben kunnen nemen van het jaar 1773, zien we dat de "Statenberijming" behoorlijk gestempeld is door de geest van de Verlichting. Zie "het pad der deugd", termen als "Opperwezen" et cetera. We weten ook dat bijvoorbeeld Lucretia van Merken, dichteres van het nu zo geliefde "'t Hijgend hert der jacht ontkomen", een remonstrantse dame was.
Maar toen de berijming 1773 werd ingevoerd, zal dat allemaal nog niet zo'n grote rol hebben gespeeld. Ik betwijfel ten zeerste of men die nieuwe berijming al zo grondig had doorgevlooid.

Waarschijnlijk was men op sommige plaatsen tegen omdat het iets nieuws was, opgedrongen door de staat, en omdat men nog heel content was met het vertrouwde Datheen. En er kwam nog iets bij: op verschillende plaatsen probeerde men, gelijktijdig met de invoering van de nieuwe berijming-1773, ook de "korte zingtrant" in te voeren, om de slepend langzame gemeentezang eindelijk eens te verbeteren. Bij de korte zingtrant worden van elke regel de eerste en de laatste regel lang gezongen, de tussenliggende noten kort. 't Is dus een soort van ritmisch zingen, maar dan in een vereenvoudigde vorm. Hoe dan ook: twee veranderingen tegelijk, dat stuitte natuurlijk op heel veel weerstand. Lees "Het Psalmenoproer" van Maarten 't Hart maar...

Per saldo: men was tégen die nieuwe rijm omdat men er niet op zat te wachten en omdat het van hogerhand werd opgelegd. Het arminianenverhaal zal niet of nauwelijks een rol hebben gespeeld.

Overigens: zó veel gemeenten zijn er nou ook weer niet die Datheen zijn blijven zingen.

Maar wat zeggen we dan nu vandaag de dag van die oude berijming? Ik moet eerlijk zeggen dat ik er geen zeer duidelijk beeld van heb, maar opwekking wordt vaak aan de kant geschoven omdat het arminiaans is. Wat als de psalmen dat ook zijn? En ook nog eens gekleurd door de verlichting. Ik bedoel, hoe recht is het dat de oude berijming vaak zo positiever beoordeeld wordt dan bijvoorbeeld de gezangen. Men wil(de) vaak absoluut geen gezangen.
Tot een paar weken geleden had ik veel meer vertrouwen in de oude berijming dan dat ik nu heb.. 'arme jongen '

[albion]

Nu wij meer dan twee eeuwen afstand hebben kunnen nemen van het jaar 1773, zien we dat de "Statenberijming" behoorlijk gestempeld is door de geest van de Verlichting. Zie "het pad der deugd", termen als "Opperwezen" et cetera. We weten ook dat bijvoorbeeld Lucretia van Merken, dichteres van het nu zo geliefde "'t Hijgend hert der jacht ontkomen", een remonstrantse dame was.
Maar toen de berijming 1773 werd ingevoerd, zal dat allemaal nog niet zo'n grote rol hebben gespeeld. Ik betwijfel ten zeerste of men die nieuwe berijming al zo grondig had doorgevlooid.

Waarschijnlijk was men op sommige plaatsen tegen omdat het iets nieuws was, opgedrongen door de staat, en omdat men nog heel content was met het vertrouwde Datheen. En er kwam nog iets bij: op verschillende plaatsen probeerde men, gelijktijdig met de invoering van de nieuwe berijming-1773, ook de "korte zingtrant" in te voeren, om de slepend langzame gemeentezang eindelijk eens te verbeteren. Bij de korte zingtrant worden van elke regel de eerste en de laatste regel lang gezongen, de tussenliggende noten kort. 't Is dus een soort van ritmisch zingen, maar dan in een vereenvoudigde vorm. Hoe dan ook: twee veranderingen tegelijk, dat stuitte natuurlijk op heel veel weerstand. Lees "Het Psalmenoproer" van Maarten 't Hart maar...

Per saldo: men was tégen die nieuwe rijm omdat men er niet op zat te wachten en omdat het van hogerhand werd opgelegd. Het arminianenverhaal zal niet of nauwelijks een rol hebben gespeeld.

Overigens: zó veel gemeenten zijn er nou ook weer niet die Datheen zijn blijven zingen.

Vind jij Maarten 't Hart objectief? Ik heb niet zoveel vertrouwen in zijn opinie om eerlijk te zijn.

[Hendrikus]

Je vergeet de kern: de berijming van Datheen was kreupelrijm, maar uit het hart van Gods kinderen,
en mocht de vuurproef van de brandstapels doorstaan...

Een typische DIAgnose.
Wat de vuurproef van de brandstapels mocht doorstaan, is niet aan ons om te oordelen.
En 'uit het hart van Gods kinderen'? Ach, men was eraan gewend en aan gehecht, dat zei ik toch?
Hang er toch niet zo'n mystiek waas omheen, wat heb je daar nou aan?

[Hendrikus]

Vind jij Maarten 't Hart objectief? Ik heb niet zoveel vertrouwen in zijn opinie om eerlijk te zijn.

Als het gaat om de commotie die in Maassluis ontstond over de invoering van de nije rijm in combinatie met de korte zingtrant, baseert hij zich gewoon op documenten uit die tijd, die voor iedereen verifieerbaar zijn.
Ik ben geen Maarten 't Hart-fan, maar in dezen is hij gewoon getrouw aan de historische bronnen.

[-DIA-]

Nu wij meer dan twee eeuwen afstand hebben kunnen nemen van het jaar 1773, zien we dat de "Statenberijming" behoorlijk gestempeld is door de geest van de Verlichting. Zie "het pad der deugd", termen als "Opperwezen" et cetera. We weten ook dat bijvoorbeeld Lucretia van Merken, dichteres van het nu zo geliefde "'t Hijgend hert der jacht ontkomen", een remonstrantse dame was.
Maar toen de berijming 1773 werd ingevoerd, zal dat allemaal nog niet zo'n grote rol hebben gespeeld. Ik betwijfel ten zeerste of men die nieuwe berijming al zo grondig had doorgevlooid.

Waarschijnlijk was men op sommige plaatsen tegen omdat het iets nieuws was, opgedrongen door de staat, en omdat men nog heel content was met het vertrouwde Datheen. En er kwam nog iets bij: op verschillende plaatsen probeerde men, gelijktijdig met de invoering van de nieuwe berijming-1773, ook de "korte zingtrant" in te voeren, om de slepend langzame gemeentezang eindelijk eens te verbeteren. Bij de korte zingtrant worden van elke regel de eerste en de laatste regel lang gezongen, de tussenliggende noten kort. 't Is dus een soort van ritmisch zingen, maar dan in een vereenvoudigde vorm. Hoe dan ook: twee veranderingen tegelijk, dat stuitte natuurlijk op heel veel weerstand. Lees "Het Psalmenoproer" van Maarten 't Hart maar...

Per saldo: men was tégen die nieuwe rijm omdat men er niet op zat te wachten en omdat het van hogerhand werd opgelegd. Het arminianenverhaal zal niet of nauwelijks een rol hebben gespeeld.

Overigens: zó veel gemeenten zijn er nou ook weer niet die Datheen zijn blijven zingen.

Maar wat zeggen we dan nu vandaag de dag van die oude berijming? Ik moet eerlijk zeggen dat ik er geen zeer duidelijk beeld van heb, maar opwekking wordt vaak aan de kant geschoven omdat het arminiaans is. Wat als de psalmen dat ook zijn? En ook nog eens gekleurd door de verlichting. Ik bedoel, hoe recht is het dat de oude berijming vaak zo positiever beoordeeld wordt dan bijvoorbeeld de gezangen. Men wil(de) vaak absoluut geen gezangen.
Tot een paar weken geleden had ik veel meer vertrouwen in de oude berijming dan dat ik nu heb.. 'arme jongen '

Je kan de berijming van 1773 rustig gebruiken. Over het algemeen zijn invloeden van de verlichting niet zo groot.
Enkele van de voornaamste voorbeeldel zijn: Psalm 1 vers 4: "Met vasten gang het pad der deugd betreden"
en de Lof.v.Zacharias vers 4: "Die met ons lot bewogen..."
Wat het laatste betreft: In de tijd ds. A. Bregman hier stond, alweer heel wat jaartjes geleden, heeft hij een
poging ondernomen om in de Adventstijd en Kerst te zingen: "Die in Zichzelf bewogen..."
Het is niet gelukt, we zingen weer MET ONS LOT BEWOGEN...
Ik denk als je deze dingen weet, dat je de berijming best met zegen kan gebruiken. De geschiedenis heeft het
ook geleerd: Kinderen Gods zijn met een psalm uit 1773 de eeuwige heerlijkheid ingegaan... Dat geeft aan
dat we deze berijming niet behoeven te verachten.

[Fjodor]

Maar wat zijn dan de argumenten waarom er in zoveel kerken zoveel verschillen zijn tussen liedkeuze?
Waarom worden in zoveel kerken dan de nieuwe berijming en de gezangen zo geweerd?
Waarom wilden de afgescheidenen de gezangen niet zingen en de psalmen (van die arminianen..) wel?

[-DIA-]

Maar wat zijn dan de argumenten waarom er in zoveel kerken zoveel verschillen zijn tussen liedkeuze?
Waarom worden in zoveel kerken dan de nieuwe berijming en de gezangen zo geweerd?
Waarom wilden de afgescheidenen de gezangen niet zingen en de psalmen (van die arminianen..) wel?

De bundel Evangelische Gezangen waren doordrongen van ongeestelijke zaken. Het was de tijd vlak voor de
afscheiding, en het werd stikdonker in de kerk van Nederland. Ds vd Groe heeft de nieuwe psalmen ook betreurd,
maar ze toch ook niet echt afgewezen.
Na de afscheiding bloeide de kerk weer op, en velen grepen de afscheiding ook aan om terug te grijpen naar
de psalmbundel van Datheen. En met name de Ledeboeriaanse gemeenten, vooral geconcemtreerd in Zeeland,
wat verklaart dat in Zeeland nog wat meer Datheen wordt gezongen dan in de rest van het land.

[Afgewezen]

Maar wat zijn dan de argumenten waarom er in zoveel kerken zoveel verschillen zijn tussen liedkeuze?
Waarom worden in zoveel kerken dan de nieuwe berijming en de gezangen zo geweerd?
Waarom wilden de afgescheidenen de gezangen niet zingen en de psalmen (van die arminianen..) wel?

Als een arminiaan een bestaande tekst berijmt, wordt deze toch niet vanzelf arminiaans? Iets anders is het wanneer een arminiaan zélf liederen gaat maken.
Dus het probleem is niet zo groot als het lijkt.

[Mister]

Maar wat zijn dan de argumenten waarom er in zoveel kerken zoveel verschillen zijn tussen liedkeuze?
Waarom worden in zoveel kerken dan de nieuwe berijming en de gezangen zo geweerd?
Waarom wilden de afgescheidenen de gezangen niet zingen en de psalmen (van die arminianen..) wel?

De bundel Evangelische Gezangen waren doordrongen van ongeestelijke zaken. Het was de tijd vlak voor de
afscheiding, en het werd stikdonker in de kerk van Nederland. Ds vd Groe heeft de nieuwe psalmen ook betreurd,
maar ze toch ook niet echt afgewezen.
Na de afscheiding bloeide de kerk weer op, en velen grepen de afscheiding ook aan om terug te grijpen naar
de psalmbundel van Datheen. En met name de Ledeboeriaanse gemeenten, vooral geconcemtreerd in Zeeland,
wat verklaart dat in Zeeland nog wat meer Datheen wordt gezongen dan in de rest van het land.

Men greep niet terug, men zong er nog steeds uit en is dat blijven doen. Overigens waren er naast de concentratie Ledeboeriaanse gemeenten in Zeeland ook nog gemeenten in Holland.

[caprice]

En de Oud Gereformeerde Gemeenten van Rhenen, Achterberg, Elst (Ut), Ederveen en Geldermalsen, die redelijk dicht bij elkaar liggen op de topografische kaart, zingen ook uit de berijming van Petrus Datheen. Dus ook een bepaald gebied in Utrecht.