Herziene Statenvertaling nadert eindfase

[Luther]

Sommige woorden zijn zo essentieel, dat je de betekenis verduisterd door er een hedendaags Nederlands synoniem voor te nemen. Het zijn geen gewone woorden, maar theologische termen. Ze hebben een betekenis die niet door enig woord gedekt wordt, en hebben dus ALTIJD toelichting nodig.

Oneens. Het zijn theologische termen geworden. Het waren voor Israël gewone woorden waarmee de Heere tot hen sprak. Wíj hebben er theologische termen van gemaakt, lijkt me.

Het zijn theologische termen, omdat God er een boodschap mee overdraagt, die dieper gaat dan de woorden die die boodschap meedragen. Die woorden worden in de Bijbel bewust op een bepaalde manier gebruikt, en het gebruik van die woorden is essentieel voor het volledig vatten van de boodschap.

Stel: Een vertaler gaat een kookboek hertalen. Komt hij daar allerlei ingrediënten tegen die niet meer bij iedereen bekend zijn (ze zijn er nog wel, maar dan moet je er in een speciaalzaak naar vragen). Weet je wat, denkt hij: ik kies gewoon een hedendaags ingrediënt voor die minder-bekende ingrediënten. En zo krijg je sommige recepten die helemaal nergens meer naar smaken, omdat de hertaler in zijn dwaasheid een essentieel ingrediënt heeft vervangen door iets wat heel anders is.

Maar dan komen we nu op een cruciaal punt, namelijk: Dat de Nederlandse taal van heden ervoor zorgt dat de lezer van nu nooit zelfstandig bepaalde delen van de Bijbel zal kunnen begrijpen. (Ik bedoel nu niet de verlichting van Gods Geest, maar puur de taalkundige uitleg met theologische noties.) Is dat de bedoeling geweest?

[Luther]

Misschien mag ik ook nog een korte reactie geven:
- 'zaad' is geen oud-Nederlands woord voor nageslacht, het is gewoon Bijbeltaal.
- het wijst ons op de levenscyclus: zaad is niet alleen nageslacht, maar zaad komt ook tot wasdom en brengt ook zelf weer vruchten en nieuw zaad voort; dat element is wezenlijk, ook als het gaat om de belofte van de Messias. Hij is als Zaad niet alleen het nageslacht van Adam, Abraham en David, maar ook Zelf is hij de Fontein (het Zaad) waaruit vrucht en een nieuw zaad uit voortspruit.
- ook Luther vertaalde hier trouwens letterlijk, zou het dan nu echt onverstaanbaar zijn?

Z.

Klopt het dat je met 'Bijbeltaal' altijd een kloof zult hebben met de moderne Nederlandse taal?
Ik kan overigens de motivatie om 'zaad' te laten staan goed volgen hoor.

Anders wordt het met de uitdrukking: "En Samuël maakte zich op en ging af..."
"Maakte zich op" lijkt me geen theologisch kernbegrip en heeft een totaal andere betekenis. Ik merk steeds vaker gegniffel als dit in de klas gelezen wordt. Is dit niet gewoon een uidrukking die in onbruik is geraakt, en vervangen mag worden?

[memento]

Misschien mag ik ook nog een korte reactie geven:
- 'zaad' is geen oud-Nederlands woord voor nageslacht, het is gewoon Bijbeltaal.
- het wijst ons op de levenscyclus: zaad is niet alleen nageslacht, maar zaad komt ook tot wasdom en brengt ook zelf weer vruchten en nieuw zaad voort; dat element is wezenlijk, ook als het gaat om de belofte van de Messias. Hij is als Zaad niet alleen het nageslacht van Adam, Abraham en David, maar ook Zelf is hij de Fontein (het Zaad) waaruit vrucht en een nieuw zaad uit voortspruit.
- ook Luther vertaalde hier trouwens letterlijk, zou het dan nu echt onverstaanbaar zijn?

Z.

Klopt het dat je met 'Bijbeltaal' altijd een kloof zult hebben met de moderne Nederlandse taal?
Ik kan overigens de motivatie om 'zaad' te laten staan goed volgen hoor.

Anders wordt het met de uitdrukking: "En Samuël maakte zich op en ging af..."
"Maakte zich op" lijkt me geen theologisch kernbegrip en heeft een totaal andere betekenis. Ik merk steeds vaker gegniffel als dit in de klas gelezen wordt. Is dit niet gewoon een uidrukking die in onbruik is geraakt, en vervangen mag worden?

Ik ben er ook groot voorstander van om gewoon Nederlands te vertalen, waar dat mogelijk is zonder de tekst geweld aan te doen, en zonder theologische terminologie te verduisteren.

[Zonderling]

Anders wordt het met de uitdrukking: "En Samuël maakte zich op en ging af..."
"Maakte zich op" lijkt me geen theologisch kernbegrip en heeft een totaal andere betekenis. Ik merk steeds vaker gegniffel als dit in de klas gelezen wordt. Is dit niet gewoon een uidrukking die in onbruik is geraakt, en vervangen mag worden?

Natuurlijk mag zo'n uitdrukking in beginsel vervangen worden.

Echter: de associatie die aan deze uitdrukking gegeven is/wordt, is bewust opgeroepen.
Toen ik jong was, maakten vrouwen zich ook al op, maar ik en mijn leeftijdsgenoten hadden daar geen enkele associatie mee wanneer we zo'n tekst lazen. Het is nu eenmaal zo dat woorden meerdere betekenissen hebben, het valt nooit te vermijden dat mensen bewust de verkeerde betekenis willen lezen. Maar dat is eerder kwaadwilligheid of spot dan een houding te goeder trouw.

Verkeerde associaties kun je ook maken wanneer je bepaalde woorden uit een willekeurige tekst haalt, bijvoorbeeld de Troonrede, een toespraak van een minister, enzovoort. Dat is niet zo moeilijk, hoor, wanneer je daarop uit bent. De Nederlandse taal biedt genoeg mogelijkheden voor dit grapjes.

Wat dit betreft vind ik de houding van de HSV wel laakbaar. Zo heeft men ook gezegd dat in bepaalde teksten het woord 'vlees' niet meer gebruikt kan worden omdat dit een verkeerde associatie oproept. Dat vind ik buitengewoon ver gaan. Dan ga je anticiperen op mensen die bewust te kwader trouw lezen.

Grappig is trouwens dat ik in seculiere nieuwsmedia soms woorden tegenkom waarvan ik weet dat de HSV die in de SV aan het vervangen is omdat ze zogenaamd niet begrepen zouden worden (ik had ze moeten opschrijven, helaas heb ik het nu niet meer paraat).

Overigens: Het hoofdbezwaar tegen de HSV betreft niet de taalkundige vernieuwing, maar de vele inhoudelijke wijzigingen op plaatsen waar dat volstrekt onnodig is en tegen de SV ingaat. Dat soort wijzigingen worden in de recent verschenen brochure ook helemaal niet toegelicht. De brochure speelt hier 'mooi weer' net als de tekst op de omslag achterop de deeluitgaven.

[Zonderling]

Nog even het verschil tussen lankmoedig en geduldig volgens de Van Dale (online woordenboek):

lankmoedig = in staat veel te verdragen vóór boos te worden

geduldig = met geduld
geduld = vermogen om rustig af te wachten

Geduldig is een 'ruimer' begrip (in staat om af te wachten) dan lankmoedig (in staat om te verdragen vóór dat iemand overgaat tot toorn of straf).

Lankmoedig voegt dus twee elementen toe die in het woord 'geduldig' niet per definitie aanwezig zijn
1. het verdragen van iets;
2. het uitstellen van toorn of straf.

In de brochure van de HSV lezen we dat 'geduldig' een goed alternatief is voor 'lankmoedig' en dat het verder vooral een kwestie van (misplaatst) gevoel is. Niet waar dus, er is een echt verschil tussen beide woorden!!
(In de neerlandici van Van Dale heb ik meer vertrouwen dan in de neerlandici van de HSV.)

[Zonderling]

In vervolg op voorgaande post.
Volgens de brochure HSV komt het woord 'lankmoedig' in het hedendaags Nederlands niet meer voor.

1. Volgens de Van Dale on-line versie wel: het woord is niet aangegeven als verouderd.

2. Hoofdartikel Volkskrant 11 juli 2007 (kop van het artikel): "Albayrak te lankmoedig"
(en dat is echt niet hetzelfde als geduldig trouwens)

3. En zelfs in de sport: Goal.com 21 september 2009: "Villa niet blij met lankmoedig Valencia"

4. Nieuwsbank.nl 11 november 2009 (kop van het artikel): "Metaalbazen: Artsen te lankmoedig met zieke werknemers"

In al deze gevallen is 'geduldig' bewust niet gebruikt in deze nieuwsmedia, omdat het woord 'lankmoedig' hier specifiek betekent 'verdragen & uitstel van toorn/straf).

Moeten we dan met de Bijbel, Gods Woord, anders omgaan en een woord gebruiken dat de betekenis minder nauwkeurig weergeeft? Terwijl het juiste woord niet verouderd is?

[freek]

In vervolg op voorgaande post.
Volgens de brochure HSV komt het woord 'lankmoedig' in het hedendaags Nederlands niet meer voor.

1. Volgens de Van Dale on-line versie wel: het woord is niet aangegeven als verouderd.

2. Hoofdartikel Volkskrant 11 juli 2007 (kop van het artikel): "Albayrak te lankmoedig"
(en dat is echt niet hetzelfde als geduldig trouwens)

3. En zelfs in de sport: Goal.com 21 september 2009: "Villa niet blij met lankmoedig Valencia"

4. Nieuwsbank.nl 11 november 2009 (kop van het artikel): "Metaalbazen: Artsen te lankmoedig met zieke werknemers"

In al deze gevallen is 'geduldig' bewust niet gebruikt in deze nieuwsmedia, omdat het woord 'lankmoedig' hier specifiek betekent 'verdragen & uitstel van toorn/straf).

Moeten we dan met de Bijbel, Gods Woord, anders omgaan en een woord gebruiken dat de betekenis minder nauwkeurig weergeeft? Terwijl het juiste woord niet verouderd is?

Daar heb je wel een punt, ja.
Overigens geef ik je gelijk dat sommige woorden wegvertaald zijn, die mákkelijk konden blijven staan.
Maar zoals hier door sommigen (en dan bedoel ik jou niet) de SV als een soort geliefdkoosd, reformatorisch hebbedingetje wordt verdedigd, daar kan ik echt niet in meegaan. Laat staan dat gekoppel tussen geestelijke staat of stand en het bepleiten van de HSV

[memento]

Nog even het verschil tussen lankmoedig en geduldig volgens de Van Dale (online woordenboek):

lankmoedig = in staat veel te verdragen vóór boos te worden

geduldig = met geduld
geduld = vermogen om rustig af te wachten

Geduldig is een 'ruimer' begrip (in staat om af te wachten) dan lankmoedig (in staat om te verdragen vóór dat iemand overgaat tot toorn of straf).

Lankmoedig voegt dus twee elementen toe die in het woord 'geduldig' niet per definitie aanwezig zijn
1. het verdragen van iets;
2. het uitstellen van toorn of straf.

In de brochure van de HSV lezen we dat 'geduldig' een goed alternatief is voor 'lankmoedig' en dat het verder vooral een kwestie van (misplaatst) gevoel is. Niet waar dus, er is een echt verschil tussen beide woorden!!
(In de neerlandici van Van Dale heb ik meer vertrouwen dan in de neerlandici van de HSV.)

Dit is natuurlijk een onzin-argument. Het gaat erom wat er in het Hebreews staat, en om daar een goede vertaling van te geven. Niet om het beste synoniem te geven van het woord dat de SV gebruikt.

Even Ex 34:6 als uitgangspunt nemen: Daar staat voor lankmoedig "èrèg àpàjiem", letterlijk vertaald: "traag tot woede" ("slow to anger" hebben de meeste Engelse vertalingen dat, zoals ASV, NASB, NIV). Zowel Holladay* als Gesenius** geven in hun lexicon de vertaling "patient", geduldig (men zoeke onder "èrèg"). Wie er een goede grammatica op naslaat, zoals Joüon Muraoka*** (één van de wetenschappelijke standaarden van het moment) ziet dat deze de hier gebruikte constructie als voorbeeld opneemt van een manier van uitdrukken, met als betekenis "patient", geduldig.

Kortom, ik vindt de keuze voor "geduldig" een betere keuze dan het "lankmoedig" van de SV. Ik vraag me überhaubt af waarom de SV daar lankmoedig vertaald, in plaats van het letterlijke "traag tot woede".

* Holladay, W. L., Köhler, L., & Köhler, L. (1971). A concise Hebrew and Aramaic lexicon of the Old Testament. Leiden: Brill.
** Gesenius, W., & Tregelles, S. P. (2003). Gesenius' Hebrew and Chaldee lexicon to the Old Testament Scriptures. Bellingham, WA: Logos Research Systems, Inc.
*** Joüon, P., & Muraoka, T. (2006). A grammar of biblical Hebrew. Roma: Pontificio istituto biblico.

[Zonderling]

Nog even het verschil tussen lankmoedig en geduldig volgens de Van Dale (online woordenboek):

lankmoedig = in staat veel te verdragen vóór boos te worden

geduldig = met geduld
geduld = vermogen om rustig af te wachten

Geduldig is een 'ruimer' begrip (in staat om af te wachten) dan lankmoedig (in staat om te verdragen vóór dat iemand overgaat tot toorn of straf).

Lankmoedig voegt dus twee elementen toe die in het woord 'geduldig' niet per definitie aanwezig zijn
1. het verdragen van iets;
2. het uitstellen van toorn of straf.

In de brochure van de HSV lezen we dat 'geduldig' een goed alternatief is voor 'lankmoedig' en dat het verder vooral een kwestie van (misplaatst) gevoel is. Niet waar dus, er is een echt verschil tussen beide woorden!!
(In de neerlandici van Van Dale heb ik meer vertrouwen dan in de neerlandici van de HSV.)

Dit is natuurlijk een onzin-argument. Het gaat erom wat er in het Hebreews staat, en om daar een goede vertaling van te geven. Niet om het beste synoniem te geven van het woord dat de SV gebruikt.

Even Ex 34:6 als uitgangspunt nemen: Daar staat voor lankmoedig "èrèg àpàjiem", letterlijk vertaald: "traag tot woede" ("slow to anger" hebben de meeste Engelse vertalingen dat, zoals ASV, NASB, NIV). Zowel Holladay* als Gesenius** geven in hun lexicon de vertaling "patient", geduldig (men zoeke onder "èrèg"). Wie er een goede grammatica op naslaat, zoals Joüon Muraoka*** (één van de wetenschappelijke standaarden van het moment) ziet dat deze de hier gebruikte constructie als voorbeeld opneemt van een manier van uitdrukken, met als betekenis "patient", geduldig.

Kortom, ik vindt de keuze voor "geduldig" een betere keuze dan het "lankmoedig" van de SV. Ik vraag me überhaubt af waarom de SV daar lankmoedig vertaald, in plaats van het letterlijke "traag tot woede".

* Holladay, W. L., Köhler, L., & Köhler, L. (1971). A concise Hebrew and Aramaic lexicon of the Old Testament. Leiden: Brill.
** Gesenius, W., & Tregelles, S. P. (2003). Gesenius' Hebrew and Chaldee lexicon to the Old Testament Scriptures. Bellingham, WA: Logos Research Systems, Inc.
*** Joüon, P., & Muraoka, T. (2006). A grammar of biblical Hebrew. Roma: Pontificio istituto biblico.

Pardon, Memento, wat kraam je hier allemaal uit??

Het Hebreeuwse woord betekent inderdaad 'traag tot toorn'. En dat is ook juist de betekenis van lankmoedig = langzaam tot toorn. Dus lankmoedig is een uitstekende vertaling die exact aansluit bij het grondwoord. Voor het Grieks geldt iets dergelijks.

Geduldig is duidelijk veel minder goed, omdat dit te weinig specifiek is. Geduldig hoef je niet met 'traag tot toorn' te associëren, lankmoedig wel. Ik dacht dat ik dat toch goed heb uitgelegd aan de hand van Van Dale. (Het engelse 'patient' betekent trouwens zowel geduldig als lankmoedig, dus je kunt echt niet concluderen dat de door jou genoemde bronnen pleiten voor 'geduldig' boven 'lankmoedig'.)

In feite bevestig je met de letterlijke betekenis van het Hebreeuwse woord dat 'lankmoedig' (= langzaam tot toorn) juist de goede vertaling is van het Hebreeuwse woord en ik begrijp dan ook niet dat je met 'onzin-argument' op mijn posting reageert. Lees eerst eens wat beter zou ik zeggen. Ja, sorry, hoor, maar dit verwijt roep je wel op.

Overigens vind ik het prima wanneer iemand in plaats van 'lankmoedig' zou willen vertalen met 'traag tot toorn'.
Wanneer we het in één woord willen vatten, dan komen we echter echt weer uit op 'lankmoedig' en niet op 'geduldig'.

Ten slotte: laten we het woord 'woede' en 'woedend' niet gebruiken voor God. Van Dale geeft als synoniem 'razernij'. Zo spreken we toch niet over God !! Toorn is het goede woord !!

[memento]

Geduldig (Engels: patient) is duidelijk veel minder goed, omdat dit te weinig specifiek is. Geduldig hoef je niet met 'traag tot toorn' te associëren, lankmoedig wel. Ik dacht dat ik dat toch goed heb uitgelegd.

Toch gek, dat de toonaangevende lexica en grammatica's het zien als uitdrukking, die "patient" betekend. Sommige lexica wijzen daarbij ook naar andere talen uit die streek, waarin vergelijkbare constructies voorkomen, waarbij het ook gewoon "patient" betekend.

Zelf zou ik "traag tot toorn" oid vertalen, simpelweg omdat het begrijpelijk Nederlands is, dus waarom zou je die uitdrukking willen parafraseren? Vertalingen als "lankmoedig" en "geduldig" zijn taalkundig gezien minder goed. Toorn is namelijk een negatief woord, traag tot toorn zijn is dus langzaam zijn in het doen van iets negatiefs. Geduldig en lankmoedig is echter een positief woord, dus een snel zijn iets positief te doen. M.i. moeten we die nuances waar mogelijk behouden.

Echter, ik blijf "geduldig" een acceptabele vertaling vinden. Traag tot toorn is m.i. precies hetzelfde als geduldig. Iemand die geduldig is, wordt niet snel boos. Als dit gevoel wat je hebt bij een woord bevestigd wordt door lexica, grammatica, en verwijzingen naar andere verwante talen waarin dat ook zo functioneert, is er m.i. geen enkele reden om een onbekend en archaïsch Nederlands woord te verkiezen boven een bekend Nederlands woord.

Wat betreft de verwijzingen naar de van Dale: M.i. gebruikt een goede Bijbelvertaling maar 2 soorten woorden:
1. Theologisch bepaalde woorden, die voor een onbekende altijd uitleg nodig hebben
2. Woorden die bij de gemiddelde Nederlander bekend zijn, en waarvan iedereen duidelijk weet wat de betekenis is. Een woord als "lankmoedig", tenzij dit onder de theologische woorden geschaard wordt, valt m.i. daarom af als geschikte vertaling, simpelweg omdat veel mensen niet weten wat het betekend. "Geduldig" daarentegen is een woord wat wél iedereen kent.

[Zonderling]

Geduldig (Engels: patient) is duidelijk veel minder goed, omdat dit te weinig specifiek is. Geduldig hoef je niet met 'traag tot toorn' te associëren, lankmoedig wel. Ik dacht dat ik dat toch goed heb uitgelegd.

Toch gek, dat de toonaangevende lexica en grammatica's het zien als uitdrukking, die "patient" betekend. Sommige lexica wijzen daarbij ook naar andere talen uit die streek, waarin vergelijkbare constructies voorkomen, waarbij het ook gewoon "patient" betekend.

Ik had mijn posting op dit punt nog iets aangepast. Het engelse patient betekent niet alleen geduldig, maar ook lankmoedig volgens mijn simpele woordenboek. Maar nogmaals: Lees nog eens wat Van Dale zegt over de betekenis van geduldig, waarom doe je dat eigenlijk niet?

Toch nog twee voorbeelden om het duidelijk te maken:

Voorbeeld 1: Het meisje bleef geduldig op haar moeder wachten.
Betekent dit dat het meisje haar boosheid inhield????? Nee, het betekent alleen dat het meisje in staat was om rustig af te wachten en dat is exact wat volgens Van Dale de betekenis is.

Voorbeeld 2: Hij is te lankmoedig voor zijn kinderen.
Betekent dit dat iemand in het algemeen te geduldig is? Nee, dat betekent het niet. Het betekent dat iemand de kwade praktijken van zijn kinderen door de vingers ziet en hen daarom niet bestraft.

Dat is het verschil. Het is subtiel, maar het is wel duidelijk een verschil.
En nu sluit juist dit woord 'lankmoedigheid' exact aan bij zowel het Hebreeuws als het Grieks.

Echter, ik blijf "geduldig" een acceptabele vertaling vinden. Traag tot toorn is m.i. precies hetzelfde als geduldig. Iemand die geduldig is, wordt niet snel boos. Als dit gevoel wat je hebt bij een woord bevestigd wordt door lexica, grammatica, en verwijzingen naar andere verwante talen waarin dat ook zo functioneert, is er m.i. geen enkele reden om een onbekend en archaïsch Nederlands woord te verkiezen boven een bekend Nederlands woord.

Nogmaals: Je snapt het verschil kennelijk niet of wilt het niet snappen.
En de lexica geven wel degelijk de goede betekenissen wanneer je ze volledig citeert.
En de Nederlandse media gebruiken het woord ook nog steeds zoals ik eerder heb aangetoond. En waarom doen zij dat: JUIST OMDAT het woord 'lankmoedig' niet hetzelfde is als 'geduldig'. Lees nog eens de voorbeelden na die ik gepost heb. En realiseer je dat kranten als Volkskrant, Metro en sportartikelen nog steeds 'lankmoedig' gebruiken wanneer dit woord in het verband zinvol is.

[memento]

@Zonderling,

Ik snap het onderscheid wat jij ziet in "lankmoedig" en "geduldig", maar m.i. bevat de Hebreeuwse uitdrukking niet de nuances die jij in het Nederlandse "lankmoedig" ziet. M.i. dekt het Nederlandse "geduldig" de lading van de Hebreeuwse woorden beter, maar ook niet volledig. Daarom pleit ik voor een letterlijke vertaling met "traag tot woede".

[Zonderling]

@Zonderling,

Ik snap het onderscheid wat jij ziet in "lankmoedig" en "geduldig", maar m.i. bevat de Hebreeuwse uitdrukking niet de nuances die jij in het Nederlandse "lankmoedig" ziet.

Dan spreek je jezelf tegen, want het Hebreeuws betekent volgens jou (en volgens mij) 'traag tot toorn'.
In mijn voorbeelden heb ik duidelijk gemaakt dat dit nu juist de specifieke betekenis is van lankmoedig en niet van geduldig. Dus als je deze voorbeelden snapt, kun je niet zeggen wat je hierboven zegt.

M.i. dekt het Nederlandse "geduldig" de lading van de Hebreeuwse woorden beter, maar ook niet volledig. Daarom pleit ik voor een letterlijke vertaling met "traag tot woede".

Ik heb gezegd dat ik 'traag tot toorn' een prima alternatief vind.
Maar ik wel wel herhalen dat ik 'traag tot woede' in relatie tot God zeer ongepast vind. Het spijt mij dat je dit woord steeds blijft gebruiken. Van Dale geeft als synoniem: 'razernij'. Zo mogen we van God niet spreken.

[memento]

@Zonderling,

Ik snap het onderscheid wat jij ziet in "lankmoedig" en "geduldig", maar m.i. bevat de Hebreeuwse uitdrukking niet de nuances die jij in het Nederlandse "lankmoedig" ziet.

Dan spreek je jezelf tegen, want het Hebreeuws betekent volgens jou (en volgens mij) 'traag tot toorn'.
In mijn voorbeelden heb ik duidelijk gemaakt dat dit nu juist de specifieke betekenis is van lankmoedig en niet van geduldig. Dus als je deze voorbeelden snapt, kun je niet zeggen wat je hierboven zegt.

Ik snap je voorbeelden, maar ik vind je uitleg van de betekenis van de woorden niet juist.

Je stelt trouwens dat het Engelse "patient" (wat de lexica en grammatica gebruiken) ook "lankmoedig" kan betekenen. Dat klopt. Echter, dat gaat hier niet op, omdat de primaire engelse betekenis "geduldig" is, en áls de woordenboek- of grammatica-schrijver "lankmoedig" had willen zeggen, zou hij daarvoor een woord als "longsuffering" gebruiken. Ik blijf erbij dat het volgen van de betekenis van de gezaghebbende lexica en grammatica's (geschreven door mensen wiens talenkennis onze ver overschrijdt) het beste is.

PS> Misschien dat iemand met de Duitse Köhler/Baumgarten even kan nakijken wat deze heeft?

[Genade door recht]

Misschien mag ik ook nog een korte reactie geven:
- 'zaad' is geen oud-Nederlands woord voor nageslacht, het is gewoon Bijbeltaal.
- het wijst ons op de levenscyclus: zaad is niet alleen nageslacht, maar zaad komt ook tot wasdom en brengt ook zelf weer vruchten en nieuw zaad voort; dat element is wezenlijk, ook als het gaat om de belofte van de Messias. Hij is als Zaad niet alleen het nageslacht van Adam, Abraham en David, maar ook Zelf is hij de Fontein (het Zaad) waaruit vrucht en een nieuw zaad uit voortspruit.
- ook Luther vertaalde hier trouwens letterlijk, zou het dan nu echt onverstaanbaar zijn?

Z.

Klopt het dat je met 'Bijbeltaal' altijd een kloof zult hebben met de moderne Nederlandse taal?
Ik kan overigens de motivatie om 'zaad' te laten staan goed volgen hoor.

Anders wordt het met de uitdrukking: "En Samuël maakte zich op en ging af..."
"Maakte zich op" lijkt me geen theologisch kernbegrip en heeft een totaal andere betekenis. Ik merk steeds vaker gegniffel als dit in de klas gelezen wordt. Is dit niet gewoon een uidrukking die in onbruik is geraakt, en vervangen mag worden?

Ik merk in de discussie dat velen woorden verouderd vinden die nog steeds gewoon in gebruik zijn. Van Dale geeft weleens bij woorden aan dat ze verouderd zijn. Bij (zich) opmaken worden 8 betekenissen gegeven, waarvan er geen een verouderd is.
De 2e betekenis die Van Dale noemt, is: opstaan en zich op weg begeven. Pas de 7e is: make-up aanbrengen. Als jouw klas lacht, dus een schone taak om de betekenis van een nog gangbaar Nederlands woord toe te lichten. Waarom zouden we niet verouderde woorden vervangen?