Losgeweekt van eigen gemeente

[refo]

Deze vervroegde synode kwam bijeen doordat op 24 oktober 1949 door de Vlaardingse predikant M. van de Ketterij officieel een tweede gereformeerde gemeente in Veenendaal werd genstitueerd. De Vlaardingse predikant negeerde hiermee het synodale besluit van 1949. De instituering was in strijd met artikel 80 van de Dordtse Kerkorde en werd gezien als scheurmakerij.

De onwettige daad van ds. Van de Ketterij werd niet veroordeeld. Integendeel, de wettige predikant van de gereformeerde gemeente in Veenendaal, ds. R. Kok (1890-1982) werd geschorst en losgemaakt van zijn gemeente. Tot op de dag van heden is nimmer door de Gereformeerde Gemeenten de uitspraak van de schorsing van ds. Kok onderbouwd en met argumenten uit de Heilige Schrift en belijdenis bewezen.

[Bureaucraat]

Ik denk dat je je dan toch nog eens moet verdiepen in de theologie van ds. Kok: hij was sowieso helemaal niet voor allerlei activiteiten op zondag. Hij was zo mogelijk nog strikter als ds. Kersten, zeker op het gebied van zondagsheiliging.

Het feit dat ik in de lijn sta van ds. R. Kok in zijn dispuut met ds. G. Kersten, wil niet zeggen dat ik hem in alles volg.

De meeste invloedrijke posities werden bemand door relatief laagopgeleide ambtsdragers.

Dat laatste is overigens nog een probleem, met name in kerkenraden. Mijns inziens is dat ook een oorzaak dat toch velen buiten de kerk op zoek gaan naar antwoorden, omdat ambtsdragers niet de capaciteiten hebben vragen te beantwoorden. Men verschuilt zich vaak achter de traditie.

[Jac]

Ik denk, dat er heden ten dag wel ruimte in de GG zou zijn voor de ligging van zowel ds. Kok als ds. Steenblok. Er zijn wel studenten aan te wijzen in die respectievelijke liggingen.
@Jac: Een verbreding van de GG dus.

Dan is het inhoudelijke eerherstel van ds. Kok dus binnenkort nog te verwachten?

[Tiberius]

De meeste invloedrijke posities werden bemand door relatief laagopgeleide ambtsdragers.

Dat laatste is overigens nog een probleem, met name in kerkenraden.

Dat is sterk afhankelijk van de gemeente. Als ik kijk naar onze eigen gemeente en een aantal omliggende (in dezelfde classis), dan zitten daar overwegend (ca. 80%) hoger opgeleiden in de kerkenraad.
Maar ik ken ook een wat kleinere gemeente, waar alleen maar laaggeschoolden in de kerkenraad zitten.

Het zal zo zijn, dat in een gemeente met veel hoogopgeleide leden er ook veel hoogopgeleide ambtsdragers zijn (en andersom).

[Wormser]

Ik wel.
Voor je het weet wordt ds Kok geofferd ten gunste van ds Steenblok. En dan zitten we echt vast in het drijfzand.

Zolang die 2 predikanten niet openlijk en zonder voorbehoud door beide kerkverbanden worden gerehabilteerd wordt het nooit meer wat. En

Zo is het. En ik heb weleens van een GGiN lid begrepen dat zij geen samenwerking met de GG willen met daarin predikanten als Harinck, Vreugdenhil, van der Net en Kattenberg om er maar een paar te noemen.
Deze predikanten uit te sluiten lijkt mij geen optie dus zal hereniging nooit een feit worden.

[Tiberius]

Ik wel.
Voor je het weet wordt ds Kok geofferd ten gunste van ds Steenblok. En dan zitten we echt vast in het drijfzand.

Zolang die 2 predikanten niet openlijk en zonder voorbehoud door beide kerkverbanden worden gerehabilteerd wordt het nooit meer wat. En

Zo is het. En ik heb weleens van een GGiN lid begrepen dat zij geen samenwerking met de GG willen met daarin predikanten als Harinck, Vreugdenhil, van der Net en Kattenberg om er maar een paar te noemen.
Deze predikanten uit te sluiten lijkt mij geen optie dus zal hereniging nooit een feit worden.

Sommige GGiN leden roepen soms zomaar wat (evenals sommige GG leden), dus het lijkt voorbarig om daar deze conclusie aan te verbinden.

[Luther]

Ik wel.
Voor je het weet wordt ds Kok geofferd ten gunste van ds Steenblok. En dan zitten we echt vast in het drijfzand.

Zolang die 2 predikanten niet openlijk en zonder voorbehoud door beide kerkverbanden worden gerehabilteerd wordt het nooit meer wat. En

Zo is het. En ik heb weleens van een GGiN lid begrepen dat zij geen samenwerking met de GG willen met daarin predikanten als Harinck, Vreugdenhil, van der Net en Kattenberg om er maar een paar te noemen.
Deze predikanten uit te sluiten lijkt mij geen optie dus zal hereniging nooit een feit worden.

Sommige GGiN leden roepen soms zomaar wat (evenals sommige GG leden), dus het lijkt voorbarig om daar deze conclusie aan te verbinden.

Dat is waar, maar op dergelijke wijze is (weliswaar bedekt) toch geschreven in De Wachter Sions.
Misschien moeten we ook gewoon reeël zijn, dat bij fusie van de GG en de GGiN er uiteindelijk 3 kerkverbanden zullen ontstaan: Het fusieverband, degenen uit de GGiN die niet mee kunnen en idem uit de GG.

[Erasmiaan]

Het feit dat ik in de lijn sta van ds. R. Kok in zijn dispuut met ds. G. Kersten, wil niet zeggen dat ik hem in alles volg.

Tja, dan volg je hem alleen in dat hele kleine verschilletje met ds. Kersten. Want ik durf de stelling wel aan dat ds. Kersten en ds. Kok voor 90 tot 95% op dezelfde lijn zaten.

En die "boude uitspraken" zou ik kunnen citeren maar ik ben er niet op uit ds. Kok negatief voor het voetlicht te halen.

[freek]

Ik wel.
Voor je het weet wordt ds Kok geofferd ten gunste van ds Steenblok. En dan zitten we echt vast in het drijfzand.

Zolang die 2 predikanten niet openlijk en zonder voorbehoud door beide kerkverbanden worden gerehabilteerd wordt het nooit meer wat. En

Zo is het. En ik heb weleens van een GGiN lid begrepen dat zij geen samenwerking met de GG willen met daarin predikanten als Harinck, Vreugdenhil, van der Net en Kattenberg om er maar een paar te noemen.
Deze predikanten uit te sluiten lijkt mij geen optie dus zal hereniging nooit een feit worden.

Sommige GGiN leden roepen soms zomaar wat (evenals sommige GG leden), dus het lijkt voorbarig om daar deze conclusie aan te verbinden.

Dat is waar, maar op dergelijke wijze is (weliswaar bedekt) toch geschreven in De Wachter Sions.
Misschien moeten we ook gewoon reeël zijn, dat bij fusie van de GG en de GGiN er uiteindelijk 3 kerkverbanden zullen ontstaan: Het fusieverband, degenen uit de GGiN die niet mee kunnen en idem uit de GG.

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

[Luther]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

[Tiberius]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

Zou dat ook voor de wiskundige breuken gelden?

[Luther]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

Zou dat ook voor de wiskundige breuken gelden?

(Ik heb geen wiskundeknobbel...)

[freek]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

Nou ja, precies. Maar in dat licht blijf ik het merkwaardig vinden dat vrijwel iedereen het bestaan van kerkverbanden normaal vindt. En dat 'kerkelijk besef' (lees: kerkverbandelijk besef) gezond is.

[Luther]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

Nou ja, precies. Maar in dat licht blijf ik het merkwaardig vinden dat vrijwel iedereen het bestaan van kerkverbanden normaal vindt. En dat 'kerkelijk besef' (lees: kerkverbandelijk besef) gezond is.

Een "gezond kerkelijk besef" is inderdaad een rare, zo niet nare uitdrukking. Ik ben het wat dat betreft helemaal eens met wat dr. S.D. Post daarover schreef in het RD. Fenomenale column:

Kerkelijk besef
(Rd 6 maart 2009)
Laat ik dit voorop stellen, ik heb niets met mensen die van de ene kerkelijke gemeente overstappen op de andere, omdat ze zich daar beter thuis voelen. Of die hun lidmaatschap opvragen, omdat de preken van de dominee hen niet aanspreken. Of die met hun hele gezin vertrekken, omdat ze het niet eens zijn met het beleid van de kerkenraad. Of die ’s morgens naar de eigen gemeente gaan en ’s middags gaan shoppen bij kerkelijke gemeentes in de buurt. Wie zo denkt over zijn plaats in de gemeente, denkt in het schema van deze wereld en is in dat opzicht volstrekt wereldgelijkvormig.

In deze wereld bewegen we ons steeds meer in losjes gekoppelde netwerken. In deze wereld moet je vooral aan je welbevinden denken. Aan je eigen ontwikkeling. Moet je vooral doen wat goed bij je past. Waar je je lekker bij voelt.

Maar in het Koninkrijk van God geldt een andere wet. Bij de gemeente van God past het beeld van dienstbaarheid en geestelijke verbondenheid. Het beeld van het lichaam, waar alle leden lijden als één lid lijdt. Als het dan wat minder gaat, moet dat juist de betrokkenheid vergroten en het gebed vermenigvuldigen. Moet je opzien naar het Hoofd van de gemeente. En wat betreft de weinig aansprekende dominee, luister naar MacCheyne. Hij zegt: „De Heere behoede mij dat ik ooit de ontrouwe prediking, de lauwheid en doodsheid in een gezant van Christus zou verdedigen, maar ik vraag: waar ligt de blaam van de ontrouw, anders dan in het gemis aan getrouwe gebeden?!”

Dus ik geloof in een grote mate van trouw en verbondenheid aan de kerkelijke gemeente, waarin je gedoopt bent, belijdenis hebt gedaan en waar je onder het Woord zit. De gemeente is een voluit Bijbels nieuwtestamentisch gegeven.

Hogepriesterlijk gebed
Geldt dat ook voor kerkelijk besef? Men zegt dan: kerkisme is fout, kerkelijk besef is belangrijk. Is dat zo? Nogmaals, een verbondenheid aan de gemeente waarin de Heere je geplaatst heeft, is belangrijk. De gemeente is een instelling van de Heere.

Maar dat kun je van een kerkverband toch moeilijk zeggen. Kerkmuren worden door mensen opgebouwd en in stand gehouden. Het is niet Gods bedoeling dat Zijn gemeente over verschillende kerkverbanden verspreid is. Het meest treffend is de tekst uit het hogepriesterlijk gebed, waar Jezus Christus bidt dat degenen die door het Woord in Hem geloven voor het oog van de wereld één zijn (Joh. 17: 21).

Dus hoewel de afgescheiden kerken niet buiten Gods voorzienigheid zijn ontstaan, is het bestaan van verschillende bevindelijk gereformeerde kerken niet in overeenstemming met de geopenbaarde wil van God. Waartoe dient dan de nadruk op het eigen kerkelijk instituut, als dat een afgescheiden kerk betreft? Waarom aandacht voor eigen dogmatische uitspraken, de eigen accenten in de prediking, de eigen organisatie, regels en kerkelijke cultuur? Waarom moeten we het met elkaar hebben over het eigene van de x-gemeenten of y-kerk? Waarvoor is kerkelijk besef waardevol? Het lijkt mij dat we daarmee iets in stand houden wat we zouden moeten willen loslaten. Dat kerkelijk besef op gespannen voet staat met Kerkelijk besef met een hoofdletter.

Leespreken
We zouden moeten schrijven over het katholieke van de x-gemeenten. We zouden als kerk ontspannen en vrijmoedig moeten zijn in het grensoverschrijdende verkeer van goederen en personen, zodat grenzen langzamerhand vervagen. Gebruikmaken van elkaars meditatiebundels, leespreken, opleiding, materiaal voor jongeren, van elkaars sprekers en misschien wel prekers, broeders en zusters in de Heere. Natuurlijk mag in alle gevallen de norm van Gods Woord en van de Schriftuurlijk-bevindelijke waarheid worden gehanteerd, maar dat is nog wat anders dan de norm van de kerkelijke afkomst.

Je kunt erover discussiëren of de Hersteld Hervormde Kerk een voortzetting is van de Nederlands Hervormde Kerk. Het is een zienswijze, er zijn ook andere zienswijzen mogelijk. Maar we moeten onszelf niet voor de gek houden. Als er in de afgescheiden kerken een sterk verlangen was naar kerkelijke eenheid, hadden we deze zienswijze met beide handen aangegrepen om terug te keren tot de kerk van de reformatie. Het blijft echter op dit gebied heel stil. Ik had mijn hoop nog het meest gevestigd op de Oud Gereformeerde Gemeenten, waar het besef van de tijdelijkheid van het eigen kerkverband nog het langst levend is geweest. Maar zelfs in dat kerkverband is de rek er blijkbaar uit. Is er nog een afgescheiden kerk die als eigen accent heeft dat de bede van Christus uit het hogepriesterlijk gebed een levend en krachtig verlangen is?

Steven Fuite
Met enige schroom sluit ik deze keer af met een persoonlijk gekleurd verhaal over mijn grootvader, Steven Fuite. Hij woonde in Genemuiden en zijn dochter, mijn moeder, woonde in Enkhuizen. De reis naar Enkhuizen voerde via Urk. Deze keer had zijn schoonzoon hem naar de boot gebracht. Mijn grootvader was al aan boord en stond op het achterdek te praten met mijn oom.

Een voorbijfietsende Urker zag hem over de reling hangen: zwarte kleren, zwarte hoed. Hij dacht: Die moet wel van een oud gereformeerde kerk zijn. Hij stapte van de fiets, liep naar de boot en riep: „U bent van de goede waarheid, zeker?”

Mijn grootvader ging rechtop staan, pakte de reling vast en antwoordde: „Ik? Ik ben lid van de Ene Algemene Christelijke Kerk.”

En toen hij de Urker terug zag lopen naar zijn fiets, riep hij hem op z’n Gallemunigers nog na: „En ie, ie ook?”

[Geka]

Waaruit duidelijk wordt dat het bestaan van kerkverbanden niet uit God is, maar uit de mens...

Dat klopt, zoals alle breuken na Genesis 3...

Nou ja, precies. Maar in dat licht blijf ik het merkwaardig vinden dat vrijwel iedereen het bestaan van kerkverbanden normaal vindt. En dat 'kerkelijk besef' (lees: kerkverbandelijk besef) gezond is.

Een "gezond kerkelijk besef" is inderdaad een rare, zo niet nare uitdrukking. Ik ben het wat dat betreft helemaal eens met wat dr. S.D. Post daarover schreef in het RD. Fenomenale column:

Kerkelijk besef
(Rd 6 maart 2009)
Laat ik dit voorop stellen, ik heb niets met mensen die van de ene kerkelijke gemeente overstappen op de andere, omdat ze zich daar beter thuis voelen. Of die hun lidmaatschap opvragen, omdat de preken van de dominee hen niet aanspreken. Of die met hun hele gezin vertrekken, omdat ze het niet eens zijn met het beleid van de kerkenraad. Of die ’s morgens naar de eigen gemeente gaan en ’s middags gaan shoppen bij kerkelijke gemeentes in de buurt. Wie zo denkt over zijn plaats in de gemeente, denkt in het schema van deze wereld en is in dat opzicht volstrekt wereldgelijkvormig.

In deze wereld bewegen we ons steeds meer in losjes gekoppelde netwerken. In deze wereld moet je vooral aan je welbevinden denken. Aan je eigen ontwikkeling. Moet je vooral doen wat goed bij je past. Waar je je lekker bij voelt.

Maar in het Koninkrijk van God geldt een andere wet. Bij de gemeente van God past het beeld van dienstbaarheid en geestelijke verbondenheid. Het beeld van het lichaam, waar alle leden lijden als één lid lijdt. Als het dan wat minder gaat, moet dat juist de betrokkenheid vergroten en het gebed vermenigvuldigen. Moet je opzien naar het Hoofd van de gemeente. En wat betreft de weinig aansprekende dominee, luister naar MacCheyne. Hij zegt: „De Heere behoede mij dat ik ooit de ontrouwe prediking, de lauwheid en doodsheid in een gezant van Christus zou verdedigen, maar ik vraag: waar ligt de blaam van de ontrouw, anders dan in het gemis aan getrouwe gebeden?!”

Dus ik geloof in een grote mate van trouw en verbondenheid aan de kerkelijke gemeente, waarin je gedoopt bent, belijdenis hebt gedaan en waar je onder het Woord zit. De gemeente is een voluit Bijbels nieuwtestamentisch gegeven.

Hogepriesterlijk gebed
Geldt dat ook voor kerkelijk besef? Men zegt dan: kerkisme is fout, kerkelijk besef is belangrijk. Is dat zo? Nogmaals, een verbondenheid aan de gemeente waarin de Heere je geplaatst heeft, is belangrijk. De gemeente is een instelling van de Heere.

Maar dat kun je van een kerkverband toch moeilijk zeggen. Kerkmuren worden door mensen opgebouwd en in stand gehouden. Het is niet Gods bedoeling dat Zijn gemeente over verschillende kerkverbanden verspreid is. Het meest treffend is de tekst uit het hogepriesterlijk gebed, waar Jezus Christus bidt dat degenen die door het Woord in Hem geloven voor het oog van de wereld één zijn (Joh. 17: 21).

Dus hoewel de afgescheiden kerken niet buiten Gods voorzienigheid zijn ontstaan, is het bestaan van verschillende bevindelijk gereformeerde kerken niet in overeenstemming met de geopenbaarde wil van God. Waartoe dient dan de nadruk op het eigen kerkelijk instituut, als dat een afgescheiden kerk betreft? Waarom aandacht voor eigen dogmatische uitspraken, de eigen accenten in de prediking, de eigen organisatie, regels en kerkelijke cultuur? Waarom moeten we het met elkaar hebben over het eigene van de x-gemeenten of y-kerk? Waarvoor is kerkelijk besef waardevol? Het lijkt mij dat we daarmee iets in stand houden wat we zouden moeten willen loslaten. Dat kerkelijk besef op gespannen voet staat met Kerkelijk besef met een hoofdletter.

Leespreken
We zouden moeten schrijven over het katholieke van de x-gemeenten. We zouden als kerk ontspannen en vrijmoedig moeten zijn in het grensoverschrijdende verkeer van goederen en personen, zodat grenzen langzamerhand vervagen. Gebruikmaken van elkaars meditatiebundels, leespreken, opleiding, materiaal voor jongeren, van elkaars sprekers en misschien wel prekers, broeders en zusters in de Heere. Natuurlijk mag in alle gevallen de norm van Gods Woord en van de Schriftuurlijk-bevindelijke waarheid worden gehanteerd, maar dat is nog wat anders dan de norm van de kerkelijke afkomst.

Je kunt erover discussiëren of de Hersteld Hervormde Kerk een voortzetting is van de Nederlands Hervormde Kerk. Het is een zienswijze, er zijn ook andere zienswijzen mogelijk. Maar we moeten onszelf niet voor de gek houden. Als er in de afgescheiden kerken een sterk verlangen was naar kerkelijke eenheid, hadden we deze zienswijze met beide handen aangegrepen om terug te keren tot de kerk van de reformatie. Het blijft echter op dit gebied heel stil. Ik had mijn hoop nog het meest gevestigd op de Oud Gereformeerde Gemeenten, waar het besef van de tijdelijkheid van het eigen kerkverband nog het langst levend is geweest. Maar zelfs in dat kerkverband is de rek er blijkbaar uit. Is er nog een afgescheiden kerk die als eigen accent heeft dat de bede van Christus uit het hogepriesterlijk gebed een levend en krachtig verlangen is?

Steven Fuite
Met enige schroom sluit ik deze keer af met een persoonlijk gekleurd verhaal over mijn grootvader, Steven Fuite. Hij woonde in Genemuiden en zijn dochter, mijn moeder, woonde in Enkhuizen. De reis naar Enkhuizen voerde via Urk. Deze keer had zijn schoonzoon hem naar de boot gebracht. Mijn grootvader was al aan boord en stond op het achterdek te praten met mijn oom.

Een voorbijfietsende Urker zag hem over de reling hangen: zwarte kleren, zwarte hoed. Hij dacht: Die moet wel van een oud gereformeerde kerk zijn. Hij stapte van de fiets, liep naar de boot en riep: „U bent van de goede waarheid, zeker?”

Mijn grootvader ging rechtop staan, pakte de reling vast en antwoordde: „Ik? Ik ben lid van de Ene Algemene Christelijke Kerk.”

En toen hij de Urker terug zag lopen naar zijn fiets, riep hij hem op z’n Gallemunigers nog na: „En ie, ie ook?”

Een hele mooie column. Met zeer grote instemming gelezen.