Zonderling schreef:VOORBEELDEN HSV - ANDERE VERTAALPRINCIPES DAN SV (1)
Ik had beloofd voorbeelden te geven waaruit blijkt dat de HSV:
(1) niet dezelfde vertaalprincipes hanteert als de SV
(2) onnodige inhoudelijke wijzigingen aanbrengt in de SV
Hierbij dan enkele voorbeelden uit Deuteronomium en Psalmen verzen met het woord
"oog".
(Het had ook een andere selectie kunnen zijn, voorbeelden zijn er genoeg. Het kost meer tijd de voorbeelde uit te werken dan ze te vinden.)
1. Deuteronomium 7:16
SV: uw oog zal hen niet verschonen
HSV: ontzien hen niet
NKJV: your eye shall have no pity on them
NASB: your eye shall not pity them
Rabbijn Vredenburg: uw oog mag hen niet sparen
Albert Koster: niet mag jouw oog deernis met hen hebben
NBG51: gij zult hen niet ontzien
Allemaal vertalingen waarin het woord "oog" is behouden. Behalve de minder letterlijke vertalingen NBG51 en de HSV !
Wanneer we het woord "verschonen" te ouderwets vinden, dan kan het woord "sparen" of "ontzien" prima, echter daarmee hoeft het woord "oog" nog niet weg te vallen !!
1a. Deuteronomium 7:16
De interpunctie in de HSV is gewijzigd tov de SV.
De SV (in de laatste editie conform de oorspronkelijke editie 1657!!) volgt met de plaatsing van een puntkomma ná "verschonen" de Hebreeuwse versdeler (atnach-accent). In de HSV is deze puntkomma verdwenen, er staat zelfs helemaal niets meer (ook geen komma).
De Hebreeuwse versdeler is gebaseerd op eeuwenoude Joodse overlevering, zelf van vóór onze jaartelling (het ritme waarin de verzen worden voorgezongen in de synagoge). De SV heeft dat ritme gevolgd, de HSV let er niet op.
2. Deut. 28:34
SV: het gezicht uwer ogen dat gij zien zult
HSV: datgene wat uw ogen allemaal zien
Albert Koster: het zicht van je ogen dat je zien zult
Rabbijn Vredenburg: het gezicht uwer ogen, dat gij zien zult
Van deze vier vertalingen is de HSV duidelijk het minst letterlijk. Het woord "gezicht" is vervallen en het onderwerp bij "zien" is niet "gij/jij", maar "uw ogen" geworden. De andere vertalingen zijn een letterlijke weergave van het Hebreeuws, de HSV niet.
3. Deut. 28:65
SV: bezwijking der ogen
HSV: doffe ogen (=NBV)
NASB: failing of eyes
NKJV: failing eyes
Albert Koster: ten einde rakende ogen
NBG51: ogen vol heimwee
Vredenburg: smachting der ogen
Het Hebreeuws woordenboek (Gesenius) heeft: pining away, wasting away = wegkwijnen.
SV, NASB, NKJV en Albert Koster hebben conform het Hebreeuws vertaald. De andere vier (HSV, NBV, NBG51 en Vredenburg) hebben hier een interpretatie. Over die interpretatie zijn ze het ook niet eens, want "ogen vol heimwee" is toch wel iets anders dan "doffe ogen".
Duidelijk is dat SV in zo'n geval liever letterlijk vertaalt dan zich te begeven tot een interpretatie die bovendien niet zeker is.
4. Psalm 35:19
SV: wenken met de ogen
HSV: spottend kijken
NKJV: wink with the eye
NBG51: met de ogen knippen.
Wat opvalt is dat de HSV het woord 'oog/ogen' niet heeft.
De kanttek. SV verklaren dit als 'spijtig en spotachtig aanzien', vandaar ook de HSV. Het Hebr. woordenboek (Gesenius) vat het echter op als het wet de ogen achter iemands rug.
Je kunt je afvragen hoe de HSV straks Spreuken 6:13 gaat vertalen met exact dezelfde uitdrukking:
SV: Een Belialsmens ... wenkt met zijn ogen, spreekt met zijn voeten, leert met zijn vingers.
5. Psalm 92:12
SV: Mijn oog zal mijn verspieders aanschouwen
HSV: ipv verspieders: vijanden
NBG51: die mij beloeren
Het Hebreeuwse woord komt waarschijnlijk van een woord dat van 'draaien' komt. Het gaat hier om een vijand die niet met open vizier komt, maar op een listige manier ('draaiend').
De SV en NBG51 brengen dit goed in rekening, de HSV niet.
Bovenstaande vijf voorbeelden heb ik gisteren verzameld vanuit het woord "oog". In een volgende posting later deze week zal ik nog twee voorbeelden uit het NT geven, die niet alleen de woordkeus raken, maar 'echte' consequenties hebben voor de betekenis (exegese).
Voor bovenstaande vijf voorbeelden geldt:
1. De herziening hanteert niet de strikte letterlijke vertaling zoals de SV
2. Dit leidt in de herziening soms tot een minder nauwkeurige vertaling (zoals "vijanden" ipv "verspieders") of een vertaling die door de gekozen interpretatie enigszins speculatief is (zoals "doffe ogen").
3. Dit zijn geen toevallige 'foutjes' in de HSV, nee, het is het gevolg van een andere methode van vertalen en het zich onvoldoende rekenschap geven waarom de SV vertaalt zoals zij vertaalt. Al te gemakkelijk worden de 'oude' inzichten aan de kant geschoven en vervangen door gemakkelijker, maar wel minder nauwkeurige alternatieven.
Kortom: De SV is in deze voorbeelden GOED VERTAALD, MAAR SLECHT HERZIEN.