parsifal schreef: ↑Gisteren, 10:39
Of je krijgt 1 partij meerderheid en je krijgt daardoor radicalisering.
Nee, daarvoor het is electoraat te verdeeld.
Mijn punt is dat je hier dogmatisch over bent, maar op geen enkel punt hebt duidelijk gemaakt hoe in Nederland de kleine partijen bijdragen aan de onbestuurbaarheid.
Het wordt tijd dat je je bril op zet. Ik heb dat meerdere keren geduid. Een groot aantal fracties zorgt voor moeizame coalitieonderhandelingen, zorgt voor incoherent beleid (iedere partij moet immers scoren), en zorgt voor politieke profilering tijdens de regeerperiode, met instabiliteit tot gevolg.
Je had een LPF die het allemaal wat moeilijk maakte, maar dat was zeker geen kleine partij.
De LPF was een onthoofde partij, die niet bepaald uitblonk in werving van kandidaten.
Later PVV die gedoogde en die was ook niet klein, paar jaar terug VVD die de boel liet ontploffen en dat was de grootste, dit jaar was het PVV, ook weer de grootste. Ondertussen was CU wel klein en droeg haar steentje bij.
Dat mislukken kwam door politieke profilering.
M.i. heb je op geen enkele manier duidelijk gemaakt dat het wegwerken van de kleine partijen ook maar iets oplost.
Ik heb niet het idee dat je het snapt, want ik heb meerdere keren hiervoor argumenten aangedragen.
Het verschil is dat jij de stemmen op de partijen die de kiesdrempel niet halen wil weggooien en ik die kiezers hun stem wil laten behouden. Ideaal gezien door mensen partijen te laten ordenen naar voorkeur, maar dat is wat lastig tellen als je niet met stemcomputers werkt. Dus alternatief is dan dat degenen die zonder kiesdrempel wel in de Kamer zouden komen, maar met niet, kunnen kiezen naar welke "grote partij" hun zetel gaat. Dus in plaats van de stemmen weggooien is het voor deze zetels getrapt. Nu gaat er door de kiesdrempel minder dan 2% van de stemmen verloren, bij 5% kiesdrempel zou dat bij 2023 verkiezingen 25% geweest zijn. Natuurlijk gaan mensen dan strategischer stemmen, maar is dat echt goed voor de democratie?
Het is wel goed voor de bestuurbaarheid van het land.
Een ander alternatief is om zoals de Fransen bij presidentsverkiezingen doen, een verkiezing in twee ronden te hebben, waarbij de kiesdrempel bij eerste ronde wordt gehanteerd. Een kiesdrempel waarbij veel stemmen worden weggegooid, lijkt me gewoon niet geweldig. Ook al zijn het kleinere partijen. SP verschilt genoeg van PvdA/GL maar de stemmers zullen vast een voorkeur hebben voor deze partij als we kijken naar de 5 partijen die de 5% haalden in 2025. Bij SGP stemmers is het al een stuk onduidelijker, net als bij CU stemmers, al verwacht ik dat men dan toch richting NSC gaat.
De NSC houdt op te bestaan, maar dat terzijde. Er zijn natuurlijk verschillende alternatieven mogelijk.
Zoals ik al zei het verschil is minder dan 2% van de stemmen negeren of een kwart van de stemmen negeren. In Zweden kan het zo om 8% gaan, en daar werkt men traditioneel met blokken (als Moderaten, Christendemocraten, Centrum en Liberalen een meerderheid hebben is er binnen een week een regering: Net als Sociaal Democraten, Linksen en Milieupartij dat hebben) De kiesdrempel kan er voor zorgen dat door de drempel bepaalt wordt welke regering je krijgt. Dat lijkt me niet mooi.
Zo kun je er naar kijken. Als een partij onvoldoende steun weet te verkrijgen, dan kun je ook beredeneren dat hun ideeën weinig weerklank kennen bij het electoraat en dat de betreffende standpunten dus minder relevant zijn om rekening mee te houden.
Ja, daar doel ik op. Het werkt al jaren zo, maar principieel is het beroerd natuurlijk. Zeker als je bijvoorbeeld lijsttrekkers hebt die vertrekken als ze niet in de regering komen.
Er zijn maar weinig lijsttrekkers van coalitiepartijen die opstappen. Dat je opstapt nadat je een nederlaag hebt geleden, is een heel ander verhaal. Dan maak je gewoon ruimte voor iemand anders.
Mogelijk, al doelde ik meer op de niche van de punten bij elkaar. Het is een punt dat alle partijen bereid moeten zijn wat in te leveren.
En met heel veel partijen wordt dat steeds moeilijker. Of je krijgt uitruil van punten waardoor incoherentie ontstaat.
Of je moet van partijen gaan verwachten dat ze hun horizon verder leggen dan de volgende verkiezingen.
Voor een politicus geldt maar één termijn, namelijk die tot de volgende verkiezingen.
En dat zelfs een minderheidskabinet stabiel wordt, omdat je weet dat ook oppositiepartijen principieel kiezen, en niet tegen iets stemmen met als voornaamste doel de regering te laten klappen.
Dan krijg je dus een onbestuurbaar geheel.
Iets wat je bijvoorbeeld van SGP kan verwachten.
De SGP heef wat dat betreft een makkelijke positie. Ze kunnen hun eigen pad kiezen omdat ze toch geen deel uitmaken van de de coalitie. Het wordt heel anders als de SGP zou fungeren als coalitiepartij, dan moeten ze over hun eigen schaduw heen springen, ook op ethische punten.
In tegenstelling tot Nederland bijvoorbeeld? En zou het werken met weinig partijen aan die polarisatie kunnen bijdragen?
Nee, in elk land neemt de polarisatie toe. Dat heeft gevolgen voor de bestuurbaarheid, als de regering geen meerderheid heeft. Het systeem in de VS is net wat anders, daar lopen de verkiezingen voor de uitvoerende macht niet gelijk met de verkiezingen van de controlerende macht.
O werkelijk? Was het bij den Uyl ook het probleem van de kleine partijen? En bij Lubbers?
Als je kijkt naar de duur van de formatie dan zie je dat sinds Rutte IV 298 dagen nodig had, Rutte III 225 dagen, Schoof 223 dagen. Gevolgd door Van Agt I. Dat laatste kwam door onredelijke eisen van de nogal ideologisch ingestelde PvdA. Op een gegeven moment was de liefde over tussen het CDA en de PvdA en toen was het kabinet Van Agt I er vrij snel met de VVD. In het algemeen kun je stellen dat er snelle formaties zijn als minder partijen een meerderheid kunnen vormen. Je ziet dus dat in de laatste 10 - 15 jaar de formatie nogal lang duurt, omdat er geen afgetekende meerderheid is van een beperkt aantal partijen. Rutte II is een positieve uitzondering, omdat VVD en PvdA een ruime meerderheid hadden.
Ik wil me zo af en toe ook door data laten leiden, in plaats van door dogma. Ik doe ook aardig wat statistiek tegenwoordig.
Dat kan. Maar politiek opportunisme is moeilijk te vangen in statistieken.
Ik weet van een burgemeester van een grote stad, die het boerenleven van binnenuit kent, alleenstaande moeder is geweest en bovendien via een kleine partij de politiek in is gerold en redelijk wordt gewaardeerd
Dat is een bestuurlijke benoeming en niet te vergelijken met iemand die verkozen is door burgers.
En de generalisten krijg je niet perse door de opleiding.
Zeker niet.
Bolkestein kon redelijk meepraten op veel punten en dat was een echte beta qua opleiding.
Bolkestein was 45 toen hij Kamerlid werd. Hij had al een heel werkzaam leven achter zich.
Maar het punt waar het eerder om ging was dat m.i. de MBO-er, met goed analytisch vermogen (laat ik het nu zo zeggen), een heel goed Kamerlid kan zijn, ook als zij is opgeleid als verpleegster. Maar dat je dat analytisch vermogen niet moet opofferen om nu maar de MBO-er in je fractie te krijgen. En dat hoef je niet met diplomas aan te tonen. Dat kan goed genoeg tijdens selectie procedure.
Het gaat om twee punten. De eerste is kwaliteit. Het tweede punt is representativiteit.
