Gelezen (geloofsopbouwend)

[refomart]

Dit is de troost van het Evangelies, dat Christus alles voor ons heeft weer gebracht, wat wij in Adam verloren hebben. Een nieuw Paradijs is ons van God, de Heere, geplant geworden. Door de Geest des geloofs, de Geest der wedergeboorte, worden wij in het geloof herschapen, om als een nieuw schepsel in dit nieuwe Paradijs te wonen. En evenals Adam in de hof Eden gezet werd om die te bouwen en te bewaren, zo zijn wij ook in de nieuwe Hof gezet om die te bouwen en te bewaren; evenwel met dit onderscheid, dat het blijven in de hof toen van Adams gehoorzaamheid afhing, nu daarentegen ons verzekerd is in het geloof aan de gehoorzaamheid van Christus.

Door de bedeling der eeuwige genade valt ons te beurt, dat wij heden bediening hebben van de Heilige Doop en op de aanstaande Dag des Heeren bediening van het Heilige Avondmaal.
De Heilige Doop kondigt ons aan, uit kracht van het Woord, hetwelk met het water over ons komt, en verzegelt het ons, dat wij, die geloven, met onze kinderen in Christus' dood en opstanding, ja, met Christus uit de eeuwigen dood in het eeuwige leven zijn overgegaan; dat wij in Christus nieuw geschapen zijn, dat wij een koninklijk en priesterlijk volk zijn, tot alle goed werk toebereid.
Het Heilige Avondmaal kondigt ons aan, uit kracht van het Woord, hetwelk met het brood en de wijn tot ons komt, en verzegelt het ons, dat Christus onze Levensboom is, en dat wij in Zijn vlees en bloed waarachtige versterking en voeding hebben, en dat wel juist daartoe, om het nieuwe Paradijs te bouwen en te bewaren.
Beide deze Sacramenten verzegelen ons mitsdien de volkomen vergeving der zonden in het bloed van Christus; beide zeggen het ons, dat wij als een nieuw schepsel in Christus, in het Paradijs onzes Gods staan; beide dienen er toe, om ons goede moed te doen hebben tot het bouwen en bewaren van de nieuwe Hof, ondanks al wat ons tegenstaat.

Ik heb reden om te betwijfelen, dat gij allen dit naar waarheid verstaat. De eigenliefde verbeeldt zich, dat God alles om ons doet, terwijl evenwel de Zoon alles om de Vader en de Vader alles om Zijn Christus doet. Het is een uitgemaakte zaak, dat de mens rechtvaardig wordt door het geloof, zonder werken der wet. Nu echter Christus het werk volbracht heeft op aarde, hetwelk de Vader Hem gegeven had om te doen, nu Christus de rechtsgrond onzer zaligheid voor de Vader vastgelegd heeft zonder ons toedoen, en wij mitsdien zonder ons toedoen evenzo zeker zalig worden, als wij zonder ons toedoen geboren worden, nu zult gij het toch ook voor uzelf moeten weten, dat God Zijn volk, om de wil van Zijn Christus, door Zijn Heilige Geest in alle Gode welbehaaglijke werken doet wandelen, dat Hij hen daarin zich laat bewegen, zo zeker, als Hij dit volk in Christus in een stand van goede werken geschapen heeft.

Wilt gijlieden het gevaar ontvloden zijn, het gevaar om als onnutte dienstknechten door den Heere veroordeeld te worden, zo doet datgene, waartoe gij naar Gods Woord geroepen zijt, en wat uw eigen geweten u wel zegt. Begint echter daarmee, dat gij u voor de Heere verootmoedigt, de schuld bij uzelf zoekt, uzelf veroordeelt en des Heeren gerechtigheid en sterkte aangrijpt. Want dat toch maakt luie en onnutte dienstknechten, dat men niet wil uit het geloof rechtvaardig zijn. Wie uit het geloof rechtvaardig is, die verwerpt gedurig zichzelf, verloochent zichzelf, en gelooft Gods gerechtigheid, zich houdend aan hetgeen niet gezien wordt; daarom is bij hem de liefde, welke de vervulling is der Wet.
Voorts: wie uit het geloof rechtvaardig is, die gelooft, dat hij Gods maaksel is, geschapen in Christus Jesus tot goede werken; juist voor die zijn de Heilige Doop en het Heilig Avondmaal tekenen en zegelen, dat hij tegen al zijn onmacht uit des Heeren volheid genomen heeft ook genade voor genade, en alzo alle dingen vermag in Christus, Die hem kracht geeft.

De Geest nu uit de hoogte, de Geest door onzen Heere verworven, doe een iegelijk uwer bij de Bediening der Sacramenten, heden bij de Doop en over acht dagen bij het Avondmaal, daarop aandachtig letten, dat deze Sacramenten ons verzekeren en verzegelen, dat wij volkomen vergeving hebben van al onze zonden en het recht op het eeuwige leven, en dat wij geschapen zijn in Christus in een stand van goede werken; voorts, dat de getrouwe Ontfermer ons daarin bevestigen en behouden wil tot op de dag der toekomst des Heeren, opdat het alsdan van niemand onzer gezegd worde: "de onnutte dienstknecht werpt uit in de buitenste duisternis, aldaar zal zijn weening en knersing der tanden".

Dr. H.F. Kohlbrugge

[J.C. Philpot]

Het was de gewoonte van oude tirannen om, als ze mensen aan de meest angstaanjagende straffen wilden onderwerpen, een dood lichaam aan hen vast te binden en de twee rug aan rug te plaatsen; en daar was de levende man, met een dood lichaam nauw aan hem vastgebonden, rottend, verrot, bedervend, en dit moest hij met zich meeslepen waar hij ook heen ging. Dit is precies wat de christen moet doen. Hij heeft het nieuwe leven in zich; hij heeft een levend en onsterfelijk principe, dat de Heilige Geest in hem heeft gelegd, maar hij voelt dat hij elke dag dit dode lichaam, dit lichaam van de dood, met zich mee moet slepen, een ding dat zo afschuwelijk, zo afzichtelijk, zo afschuwelijk is voor zijn nieuwe leven, als een dood stinkend karkas zou zijn voor een levend mens.

Ds C.H. Spurgeon

[J.C. Philpot]

U die de Heere zoekt en gering bent in eigen ogen, verheug u dat het schenken van genade in Zijn handen ligt. Als de mensen erover zouden beschikken, had men u misschien over het hoofd gezien. We zouden misschien geneigd zijn die keurige jongeman aan te nemen die onze Heere met zoveel uitwendige achting aanklampte en zoveel ten voordele van zichzelf te zeggen had (Mark. 10:20). Waarschijnlijk hadden we de moordenaar aan het kruis als een ellendig mens verloren laten gaan omdat hij dat verdiende. Maar de Heere ziet niet zoals een mens ziet (Sam. 16:7). Zijn wegen zijn hoger dan onze wegen, en Zijn gedachten hoger dan onze gedachten (Jes. 55:9). Daarom is er een bemoediging voor de geringsten en de slechtsten. Hij heeft niemand uitgesloten dan degenen die zichzelf uitsluiten. Zie, nu is het de welaangename tijd, zie, nu is het de dag der zaligheid! (2 Kor. 6:2). De goddeloze verlate zijn weg, en de ongerechtige man zijn gedachten; en hij bekere zich tot de HEERE, zo zal Hij Zich zijner ontfermen, en tot onze God, want Hij vergeeft menigvuldiglijk (Jes. 55:7).

Ds. J. Newton

[J.C. Philpot]

Want alleen de aan ons toegerekende gerechtigheid van Christus is het fundament en de verdienstelijke oorzaak waarop ons absolutaire (vrijsprekende) vonnis rust, zodat God om geen andere reden de vergeving van zonde en het recht op leven schenkt dan op grond van de meest volmaakte gerechtigheid van Christus die ons wordt toegerekend en door het geloof wordt aangenomen. Vandaar dat het gemakkelijk te begrijpen is dat we hier niet slechts een twistgesprek over woorden hebben (zoals sommigen zich ten onrechte voorstellen), maar een controverse die zeer reëel en zelfs van het hoogste belang is. Hierin behandelen we het belangrijkste fundament van onze verlossing, dat omvergeworpen of verzwakt moet worden, waardoor al ons vertrouwen en onze troost zowel in het leven als in de dood noodzakelijkerwijs moet vergaan.

...Het evangelie leert dat wat niet in ons gevonden kon worden, gezocht moest worden in een ander, nergens anders gevonden kon worden dan in Christus, de God-mens; die door het op zich nemen van het ambt van borg de rechtvaardigheid van God het meest volledig bevredigde door zijn volmaakte gehoorzaamheid en ons zo een eeuwigdurende gerechtigheid bracht waardoor alleen wij gerechtvaardigd kunnen worden voor God; zodat wij bedekt en bekleed met dat kleed alsof het van onze eerstgeborene was (zoals Jakob), onder in de eeuwige zegen van onze hemelse Vader kunnen verkrijgen.

...De gehoorzaamheid van Christus die in onze naam aan God de Vader wordt betoond, wordt ons door God zo gegeven dat zij wordt beschouwd als werkelijk de onze en dat zij de enige gerechtigheid is op grond waarvan en door de verdienste waarvan wij worden vrijgesproken van de schuld van onze zonden en een recht op leven verkrijgen....

Ds. F(rancis) Turrentin

[Bertiel]

nog nooit van de beste man gehoord, ben je iets van hem aan het lezen?

[J.C. Philpot]

nog nooit van de beste man gehoord, ben je iets van hem aan het lezen?

Hij heeft ook een Institutie geschrven, waar dit uit komt. Ik kwam op dit citaat vanuit een boek over/van R.C. Sproul.

[refomart]

Francis Turretin (17 oktober 1623 - 28 september 1687; ook bekend als François Turrettini) was een Geneefs-Italiaans gereformeerd scholastisch theoloog.

Turretin is vooral bekend als een ijverig tegenstander van de gematigde calvinistische theologie van de Academie van Saumur (belichaamd door Moise Amyraut en amyraldianisme genoemd). Hij was een ernstig verdediger van de calvinistische orthodoxie vertegenwoordigd door de Synode van Dort, en als een van de auteurs van de Helvetische Consensus, die de formulering van predestinatie uit de Synode van Dort en de verbale inspiratie van de Bijbel verdedigde.

Franciscus was de zoon van Bénédict Turrettini, en werd net als zijn vader geboren in Genève. Franciscus studeerde theologie in Genève[2] (1640-1644), Leiden (1644), Utrecht, Parijs (1645-1646), Saumur (1646-1648),Montauban en Nîmes. In Parijs studeerde hij ook filosofie bij de rooms-katholieke Pierre Gassendi. Hij keerde terug naar zijn geboortestad Genève en werd daar van 1648 tot 1687 predikant van de Italiaanse kerk, van 1653 tot 1687 van de Franse gemeente en in 1653 hoogleraar theologie aan de Universiteit van Genève. Hij is de vader van Jean-Alphonse Turrettini, die veel zou doen om de theologie die zijn vader propageerde te ontmantelen.

[Marck]

Laatste weken mooie serie meditaties over Lukas 12:3 in de DWS.
De meditatie van ds M.L. Dekker in de DSB : Ik zal Israël zijn als de dauw.
En nog zo veel meer hoewel er zo weinig leestijd was.

[Marck]

Vergeet even de meditatie van Ds Jac Koeleman in het Kerkblad over Het onnaspeurlijke van Gods wegen.
Dat de wegen en handeling Gods in de weg der verlossing dikwijls door Zijn volk niet gekend wordt, evenals die met Zijn volk in het algemeen en met sommigen in het bijzonder.
Dat vooral opdat wij Hem alleen de eer zouden toebrengen want Hij wil daarmee tonen dat Hij het is, Die alleen hulp en redding schenken kan. Dat het dikwijls wegen zijn van diepe donkerheid en diepe verborgenheid, waar men niet in noch doorzien kan, hetwelk de Heere op bijzondere wijze dienstbaar maakt tot Zijn roem en heerlijkheid. De reden daartoe is zeer onderscheiden. God wil vooral aantonen dat Hij souverein is evenals Zijn handelingen. Die kunnen door een mensen verstand niet doorgrond worden. Zijn Goddelijk wijsheid gaat die van de mensen ver te boven. Hieruit blijkt dat de allerverstandigste en de meest gevorderde in ondervonden genade slechts een mensen verstand bezit en bij Goddelijke ontdekking een groot beest voor God blijkt te zijn......

[refomart]

0, die eeuwige rampzaligheid. Men hoort het zo weinig bespreken; 't is of men er niet meer aan gelooft; of dat men bang is om er over te spreken; mede uit angst dat de "gerusten in Sion" er eens wakker door zouden geschud en ... boos op zulke predikers zouden worden! De "gerusten" worden niet graag in hun zoete dommeling gestoord; ze horen liever "zachte dingen" en gaan alzo liever... verloren.
Vooral worden ze boos en hatelijk als die predikers aandringen om de gronden hunner vermeende hoop eens nauwkeurig te onderzoeken. Dat is allemaal ziekelijk gedoe, zo heet dat dan.
Wij geloven, en dan zijn we klaar, zo is de redenering. Wij geloven, en we nemen Christus aan, daar zijn we verbondskinderen voor; waag het dus niet, ons in onze gerustheid te storen ... En wee de prediker die dezulken om te beginnen niet aanmaant om Christus aan te grijpen, maar die in tegendeel dezulken om te beginnen vermaant om hun handen van Christus af te houden.
Verbeeld u, wij, Abrahams zaad, we zouden niet op eigen gelegenheid ons een "gestolen" Christus mogen toe-eigenen.

En toch, beste vriend, het zijn de ware zielendokters, die voor u het heil bedoelen, de zielenherder, die wel terdege een rijke Christus brengen, en een heerlijke lokstem doen horen om tot Hem te komen,
maar dan ook alleen voor hen, die waarlijk nood en dood in zichzelf hebben leren bevinden; die niet zo "half en half" een beetje omkomen, maar die gans ontbloot van ziel zijn, en die niet alleen hun wereldse goddeloosheid verfoeien, maar die ook en vooral aan hun “vrome” goddeloosheid zijn failliet gegaan.

Wat is eraan, om een goddeloze en zondaar te zijn? Is de zoetigheid der zonde nu wel waard, om er de eeuwige bittere nasmaak van te proeven? Nogmaals: bekering is noodzakelijk, maar ook de moeite waard.
0, bedenk het steeds: zalig worden is onuitsprekelijk zalig, maar verloren gaan is even onuitsprekelijk rampzalig.
Dat deze dingen nu ook in de kerk, de "godsdienstige" mens dienen voorgehouden te worden lijdt geen twijfel. Meer dan ooit is het tegenwoordig nodig, om ook in de samenkomsten der gemeenten, in de bediening des Woords deze dingen met ongeëvenaarde ernst voor ogen te stellen.

Er is dan nog wel vormdienst en veelal een godsdienst van "doen en laten", maar de mystieke unie met Christus wordt niet gekend. Een dergelijke godsdienst staat dan niet in het teken van Christus' wederkomst. De ziel gaat niet uit naar de komende Bruidegom. En een godsdienst zonder deze mystiek is een mummie gelijk, is een gebalsemd lijk. Men kan daar zó genoeg aan hebben.
En dat, dát noem ik een hoogst ziekelijke toestand, van ziekelijk gesproken. En het is ook zo aanstekelijk, de Heere zegt in de Openbaring van Johannes: en versterk het overige dat sterven zou (Openb. 3: 2).
Dat schreef de Heere aan de gemeente te Sardis, ook zo'n gemeente die de naam had dat zij leefde; de naam ja, vormelijk leefde er nogal wat. Werken waren er nog wel, maar 't was niet vol gevonden voor God. En met die naam van te leven houdt men dan zichzelf op de been, en tracht men te kunnen ontkomen aan het inwendige, ontdekkende, bekerende en tot Christus leidende werk des Heiligen Geestes. Dat wordt een z.g.n. godsdienst, waarbij men zijn "leven" niet behoeft te verliezen.
En óf dat erin wil! 't Geeft kerken vol, en avondmaalstafels vol, en zelfs kerkezakken vol; maar voor God is 't niet vol. Wat eraan ontbreekt? Men is zo meent men tot het leven gekomen, maar zonder eerst recht ontdekkend, ontkomend en bekerend, met onze dood kennis gemaakt te hebben. En dat is een religie, die aanstekelijk werkt.
Daarom versterk het overige dat sterven zou. 't Is dan altijd maar opbouwen, en nog eens opbouwen, maar eerst ontbloot worden tot aan de fundamenten.

0 neen, daar moet men niets van hebben, en men meent de hemel al in 't zicht te hebben. En men gaat geblinddoekt ter helle.
Het is veelal het kenmerk van het hedendaagse christendom in Europa en daarbuiten.
Een Christendom en kerk zonder de Heilige Geest.

Prof. G. Wisse

[J.C. Philpot]

Zo zal de Heere tegen de zondaar zeggen: "Waar zijn nu uw rijkdommen? Waar zijn nu uw vermaken? Waar zijn al uw ereambten? Waar zijn al uw vrienden, uw plannen en ondernemingen? Waar zijn nu al uw afgoden? Laat ze komen om u te verlossen.

God zal op een heilige wijze spotten met hen, die met Hem en Zijn boden hebben gespot. Zo sprak Hij: "Ziet de mens is geworden als Onzer één, kennende het goed en het kwaad." Hij wil zeggen: Nu bent u God gelijk. Is het nu niet goed?

Als de zondaar staat te beven, zal de Heere zeggen: Zie nu die moedige man, Nu is zijn aangezicht betrokken als een pot, nu hij naar het verderf moet gaan. Zie daar die mens, die dacht zalig te worden zonder Christus. Waar is nu uw mond, waarmee u hebt gevloekt? Godloochenaar, waar is uw bewijs, dat God niet rechtvaardig is? Naamchristen, zelfbedrieger, waar zijn nu de blijken van uw Christendom? Waar zijn de bewijzen van uw genadestaat en van al uw valse gronden?" Daarna zal de Heere zeggen: "Zie die bedrieger daar nu staan. Nu schreit hij, nu wringt hij zijn handen." Wat zal dat de zondaar door zijn hart snijden, wanneer God zó met hem spot.

Toch is de Heere hierin heilig en rechtvaardig. Wie naar de Opperste Wijsheid niet hoort, maar Zijn raad verwerpt, toont duidelijk dat hij geen genade wil hebben. En is het dan niet rechtvaardig dat hij wordt gestraft? Zo iemand slaat de weg van het verderf in en ontvangt dan ook het einde van die weg, eeuwige rampzaligheid. Zo'n mens kiest de vloek. Hij zegt: "Ik wil wel naar de hel gaan, als ik de zonde maar mag doen." Hij verwerpt de Heere en spot met Hem en Zijn boden. Nu kan het niet uitblijven of God spot ook met hem. De Heere is rechtvaardig.

Ds. B. Smytegeld

[Marck]

Zie net dat ik het een paar dagen terug over Koeleman had. Daarvoor had ik al een paar keer Koeman als suggestie gehad van mijn phone

[refomart]

Bevindelijke prediking alleen brengt het volle evangelie

De Kerkgeschiedenis verhaalt ons van Ds. Philippus Jacob Spener in Duitsland, die men een vader van het Piëtisme daar te lande noemt. Ik zou niet gaarne zeggen, dat het Piëtisme 't zelfde is als de nadere reformatie in ons land en daarom heb ik bezwaar tegen de naam Piëtisme, die men van bepaalde zijden aan de nadere reformatie en aan de bevindelijke stroming in ons land geeft. Maar verwantschap is er toch wel. We kunnen dat gemakkelijk zien als we de andere vader van het Duitse Piëtisme August Herman Francke even naar voren halen. Van hem schrijft Dr. H. Berkhof in zijn Kerkgeschiedenis het volgende: „Toen hij zich reeds lang als gelovige gedroeg, had hij toch een plotselinge bekering doorleefd. En hij meende nu, dat iedere ware christen hetzelfde moest hebben doorgemaakt als hij: eerst een diep zondebesef, dan een „Busskampf' en een bekering, waarvan men plaats en uur kan aangeven, en dit alles vruchten dragend in een leven, waarin men in strenge wereldmijding en sombere wettelijkheid naar een christelijke volkomenheid jaagt."

We komen hier klanken tegen, die ons aanspreken. In de eerste plaats hebben we hier iemand, die zich als gelovige gedraagt, maar later heeft verstaan, dat hij het niet was. Ik vrees, dat er duizenden zo zijn, doch die in dit leven niet tot de erkenning komen, dat hun geloof alleen maar in hun hoofd en in hun onvernieuwd hart zit. Saulus van Tarsen is daar een voorbeeld van. Hij gedroeg zich als een gelovige, maar hij was het niet in de rechte zin. Toen kwam er eerst bij Francke een diep zondebesef. De catechismus stelt dat ook als het eerste stuk. De Heere Jezus trouwens ook. Ik begrijp niet, dat men daar telkens weer overheen leest, dat de Heere Jezus een diep zondebesef als voorwaarde stelt voor een genade vinden bij God. Dat diep zondebesef was niet bij de Farizeeër uit de bekende gelijkenis, doch wel bij de Tollenaar. Menigmaal heeft de Heere Jezus gezegd, dat Hij niet gekomen is voor de rechtvaardigen, doch voor de zondaren en verlorenen. Dat zijn klaarblijkelijk mensen, die zich verbeelden, dat zij rechtvaardig zijn of die weten, dat zij verloren zondaren zijn. Ik wil maar zeggen, dat wij wat voelen voor deze gedachte van Francke.

Ook de tweede gedachte van de geestelijke strijd en een uitkomst, een overwinning, waarvan men dag en uur kan aangeven, is niet zo erg verwerpelijk. Luther en Calvijn spreken er beiden van. Augustinus en Paulus en de Christen uit Bunyans Christenreize weten van die strijd en overwinning, van die benauwdheid en verlossing. Het is echter niet de prediking der nadere reformatie, dat dit alles volgens bepaalde methode bij ieder op dezelfde wijze verloopt. En voorts geeft het N. Testament heel wat aanwijzingen voor wereldmijding en voor een nauw leven, een kruis dragen, waarbij de oude mens gekruisigd wordt en een verloochening van eigen wil en zin en een leven naar al Gods geboden.

Men kan die eisen van het N.T. wel sombere wettelijkheid noemen, maar schept men zich dan niet een eigenwillig christendom, waar men bedrogen mee uitkomt? Evenwel, het is mij nu niet te doen om de vraag in hoeverre Francke aanleiding gegeven heeft tot deze sombere klanken. Ik wilde alleen maar zeggen, dat er punten van overeenkomst zijn tussen het Piëtisme en de „Nadere Reformatie".
Daar zijn ook veel verschillen, vanwege het feit, dat beide op heel andere bodem zijn gegroeid. Doch nu wilde ik verder wijzen op een trek, die zij beiden gemeen hebben. Daartoe kom ik weer terug op Spener. Hij kon buitengewoon catechiseren voor volwassenen. Soms had hij 1400 hoorders op zo'n catechisatie bijeen. En toen moet het eens gebeurd zijn, dat een baron zijn werk gadesloeg en hem deze vraag stelde: „Spener, hoe krijgt ge de waarheid, die ge verkondigt uit het hoofd uwer hoorders in hun hart? " Om dit stuk ging het bij het Piëtisme in Duitsland, bij het Puritanisme in Engeland, bij het Methodisme van Wesley en bij de Nadere Reformatie van Teellinck en Voetius en bij de bevindelijke predikers van deze eeuw, die in waarheid bevindelijke predikers zijn. Het is dus niet zo, dat de vraag naar bevinding en naar bevindelijke prediking alleen maar kan opkomen in een kerk, waar de verkiezing tot zaligheid beleden wordt.

Kan men bevinding preken? M.a.w. kan men in de prediking uitstallen de heerlijke zaken, die een christen ondervindt als de H. Geest in hem werkt? Ik zou niet weten waarom dat niet mogelijk is, hoewel het niet uitputtend mogelijk is. Daarom spreken ook de oude schrijvers zo dikwijls over wat een zondaar gemeenlijk ondervindt. Zij laten ruimte voor bijzondere dingen.
Doch daar zijn een paar fundamentele stukken, die elk christen moet ondervinden en die in hem gewerkt moeten worden door de Heilige Geest. Het eerste is een zaligmakende overtuiging van zonden en het tweede is een schenken van het geloof, dat de Heilige Geest door het evangelie in het hart werkt en het derde is dat de Heilige Geest een walg van de zonde werkt en alle banden met de zonde inwendig doorsnijdt. Van deze dingen behoort elke prediker heldere voorstellingen aan zijn hoorders te geven. Maar de eigenlijke bevindelijke prediking is m.i. de prediking van het werk van de H. Geest en dus van de Heilige Geest Zelf en zijn Persoonlijk werk. Daar wordt wel eens tegenover elkaar gesteld: schriftuurlijke prediking en bevindelijke prediking. Die tegenstelling is een schijntegenstelling. Een schriftuurlijke prediking, die niet bevindelijk is, laat een groot stuk van de H. Schrift en van het evangelie liggen. Het bevindelijke stuk van de prediking is maar niet iets, dat bij de schriftuurlijke bij komt. Het bevindelijke stuk is een onderdeel van de schriftuurlijke prediking. Soms wordt het zo voorgesteld, dat de prediking zonder een bevindelijke inslag of hoe men dat wil noemen, nu net precies de prediking van het evangelie is. Maar die predikers van de Geref. Bond of van de Christelijk Geref. Kerk enz., die het bevindelijke niet weglaten, preken 't evangelie niet. Het is echter juist andersom. Laat ik proberen het in de volgende woorden te zeggen, hoe het ligt. Daar zijn onder de predikers veel Unitariërs. Schrik maar niet van dit vreemde woord. Ik bedoel er niet mee hen, die deze naam officieel dragen. Dan vormen zij een gedeelte der vrijzinnigen, misschien past zelfs deze naam op alle echte vrijzinnigen. Want met deze naam wordt aangegeven, dat iemand alleen gelooft in God de Vader. Daar is één God. Dat is de Vader. De Heere Jezus mag dan de Zoon Gods heten, doch dat is bij wijze van spreken. Maar over deze Unitariërs heb ik het nu niet. Ik heb de praktische op het oog, die in hun prediking in hoofdzaak de Voorzienigheid Gods naar voren brengen. Daar zijn in deze geest heel wat orthodoxe Unitariërs. De hoofdzaak van hun prediking is dat God liefde is en dat wij ons met heel ons leven aan Hem mogen toevertrouwen. Dat geldt voor tijd en eeuwigheid. Daar hoeft niets met een mens te gebeuren, maar hij moet geloven in God. Hij moet met al zijn moeilijkheden tot God gaan. Ook met zijn zonden. Als het dan een orthodoxe Unitariër is zal hij zeker niet ontkennen, dat Jezus voor de zonden is gestorven. Maar dat is op Golgotha gebeurd en toen is Jezus weer opgevaren ten hemel en nu is er niets nodig dan de weldaad van de verdiende vergeving. Men blijft in de prediking bij God de Vader steken. De zwakheid en hulpeloosheid van de mens wordt opgevangen door de kracht Gods. Zijn zonde wordt vergeven en dan komt er een goed stuk moralisme, waarbij hem de ondersteuning Gods in het doen van het goede wordt toegezegd.

Andere predikers zijn Bini-tariërs. Zij prediken de Vader en de Zoon. Daardoor wordt hun prediking Christo-centrischer. De genade van Christus en de verzoening komen in het middelpunt. Zij prediken de schuld en zonde van de mens. Zij zijn ernstig. Zij strijden in de theologie voor het plaatsvervangend lijden van Christus. Zij willen de mens in alles met Christus in verbinding brengen. Ook prediken zij God de Vader. De werken des Vaders in Schepping en Voorzienigheid en in de zending des Zoons tot verlossing willen ze geenszins verwaarlozen. Zo prediken zij de leiding Gods voor heel het leven van ieder die het evangelie gelooft. En zij prediken de verdienste en het werk van Christus voor dezelfden. Maar de Heilige Geest hebben zij gevangen gezet. Bij de een zit Hij gevangen in de wedergeboorte vóór de geboorte. Hun prediking moet er van uitgaan, dat alle hoorders de H. Geest hebben ontvangen. En vanwege de volharding der heiligen moet de Geest in hen blijven werken. De Geest is echter niet vrij meer behalve in de enkele meters binnen de muren van zijn gevangenis. En nu komt het er op aan, dat de hoorders als wedergeborenen leven. Met behulp van de H. Geest moeten zij zichzelf bekeren en zo al meer. Doch altijd gaat de menselijke activiteit voorop, en de Geest laat zich leiden.

Anderen hebben God de Heilige Geest gevangen gezet in het Woord Gods of in hun prediking. Als dat Woord gepredikt wordt of als zij prediken, dan is dat de volle werking van de H. Geest. Het komt er maar op aan, dat de hoorder aan die kracht des H. Geestes, die in het Woord is of in de prediking is, geen tegenstand biedt. Hij moet zich onderwerpen. Dat is dan een onderwerping aan de kracht des Geestes, zodat de theorie of theologie, dat is hier gelijk, gered is. Maar de H. Geest zit gevangen. De dominee en de hoorder zijn echter vrij. Dat de Geest waait waarheen Hij wil. Dat Hij kan weigeren om onder hun prediking in jaren ook maar een mens te bekeren, dat zullen ze misschien — sommigen tenminste — wel toestemmen, maar tegelijk lachen ze deze gedachte weg. Dat er een oordeel der verharding kan liggen b.v. op hun gemeente of op personen, dat wuiven zij lachend weg. Dat Gods Geest bekeert die Hij wil, en dat er zovelen geloven als er verordineerd zijn tot het eeuwige leven, hebben sommigen uit hun Bijbel geschrapt. Voorzover zij van een vrijmacht des Geestes spreken is dat een pro-memorie post.

Zij preken dus God de Vader en God de Zoon. God de H. Geest hebben zij gevangen gezet. En zij doen zeker in hun prediking tekort aan dat grote werk des Geestes van wedergeboorte en bekering, ontdekking en overtuiging, verbrijzeling en vernedering. Zij doen tekort aan de prediking van de inplanting in Christus door de H. Geest, van de werking van het vertrouwen in het hart, van de vertroosting des Geestes, die God de H. Geest schenkt aan het volk, dat daartoe is verkoren. Van verkiezing moeten zij niets hebben, want dan wordt de mens totaal afhankelijk en de mens moet op zijn troon blijven. Hij moet het tenslotte in handen hebben. Zodoende brengen zij het evangelie niet. Ik weet wel, dat het juist omgekeerd wordt gezegd. Omdat de rechte Schriftuurlijke prediking zich houdt aan de woorden van de Heere Jezus, die sprak over een nauwe weg, die weinigen zullen vinden, en over de noodzakelijkheid der wedergeboorte en dat Hij alleen gekomen is voor die zich verloren weten, — zo staat het toch allemaal in de Bijbel of niet? — daarom zegt men wel eens dat zij niet helemaal het Evangelie brengt.

Maar het is juist andersom. Als de prediking God de H. Geest niet predikt in al zijn werken, wat moeten dan die tobbers beginnen, die zich als machteloos en goddeloos leren kennen? Als ge zegt, dat zij wedergeboren zijn, weten zij bij ondervinding, dat zij zo dood zijn als een draadnagel. Als ge zegt, dat Christus ze roept, roepen zij schreiend uit, dat ze niet willen. Als ge zegt, dat ze geloven moeten, zeggen zij: Och, kon ik dat maar. En als men nu verzuimt om het werk van de H. Geest te prediken, laat men deze mensen verloren gaan, die juist de personen zijn, voor wie de Heiland gekomen is. De niet-bevindelijke prediking, die unitarisch of binitarisch is, doch het volle trinitarische geluid van het evangelie afbindt, verminkt het evangelie zodanig, dat voor de verloren zondaren hun prediking troosteloos is. Weet u, wie er wat mee beginnen kan? De Farizeeër voorin de tempel en Saulus van Tarsen vóór zijn bekering, die hebben veel troost uit deze verminkte prediking.

Laat men zich eens afvragen of het mogelijk is het volle evangelie te brengen als men God de Heilige Geest in zijn vrijmacht opsluit in onze werken of helemaal over Hem zwijgt. Het komt mij voor van niet. Daarom nog eens. Die niet bevindelijk prediken verminken het evangelie, omdat zij praktisch als Unitariërs of als Binitariërs handelen, doch de Drie-enige God, Vader, Zoon en H. Geest niet verkondigen. De rechte prediking is vol des Heiligen Geestes, ook daarom, dat men Hem aanprijst. Dr. C. Brouwer heeft eens een lans gebroken voor de gedachte, dat de gelijkenissen niet plaatjes bij het evangelie zijn, doch het evangelie zelf. Ik voel er veel voor. En dan ook voor die bekende gelijkenis, dat God de H. Geest geven wil, die Hem bidden. Ook de H. Geest en vooral de H. Geest hoort in de verkondiging van het evangelie. Niemand kan Jezus kennen noch zichzelf. Niemand kan van dood levend worden noch in leven blijven. Niemand kan geloven noch Christus zien. Niemand kan bidden noch belijden, dan door de H. Geest. Wee de prediker, die dit uit zijn prediking weert.

Ds. L. Vroegindewey

[J.C. Philpot]

Weer anderen scheppen er vermaak in om moeilijke godsdienstige vraagstukken te bespreken. Daarover kunnen ze zeer gevat redeneren, zó dat men er verbaasd van staat. Intussen spreken zij niet over de belangrijkste vraag, de levensvraag, hoe zij zalig zullen worden. Daar zeilen ze omheen, want die vraag bevalt hun niet. Soms zijn ze wel bezig met allerlei vragen en verklaringen over de leer der zaligheid, maar dan zijn het slechts beschouwingen. Helaas, de innerlijke bezorgdheid des harten, hoe zij zalig zullen worden, ontbreekt. Het is te vrezen, dat veel schriftgeleerden, met al hun vragen, geschriften en bespiegelende kennis, verloren zullen gaan. De armen van geest, de treurende zondaars, zullen echter eens binnengaan in de hemel en daar eeuwig God verheerlijken.

Ds. F. Costerius

[Arja]

Weer anderen scheppen er vermaak in om moeilijke godsdienstige vraagstukken te bespreken. Daarover kunnen ze zeer gevat redeneren, zó dat men er verbaasd van staat. Intussen spreken zij niet over de belangrijkste vraag, de levensvraag, hoe zij zalig zullen worden. Daar zeilen ze omheen, want die vraag bevalt hun niet. Soms zijn ze wel bezig met allerlei vragen en verklaringen over de leer der zaligheid, maar dan zijn het slechts beschouwingen. Helaas, de innerlijke bezorgdheid des harten, hoe zij zalig zullen worden, ontbreekt. Het is te vrezen, dat veel schriftgeleerden, met al hun vragen, geschriften en bespiegelende kennis, verloren zullen gaan. De armen van geest, de treurende zondaars, zullen echter eens binnengaan in de hemel en daar eeuwig God verheerlijken.

Ds. F. Costerius

Daar past deze ook wel bij:

Stop er eens mee, Nicodemus! Je begint bij de verkeerde weg, je komt als een onderzoeker, Je moet als een kind komen, Je moet komen om te ontvangen en te luisteren. Neem Mijn juk op je."Is de moeilijkheid van velen van ons niet, dat wij met onze kritiek de Bijbel en Jezus benaderen? Wij zijn de onderzoekers. We zijn niet van plan om aan Zijn voeten te gaan zitten, Hem aan te kijken en naar Hem te luisteren. Liever komen wij vol van eigen theorieën en ideeën. Wij zeggen, 'nee, dit begrijpen we niet helemaal. Daarvan willen we graag uitleg.' Zo maken wij van Christus een soort leerling, Die door ons wordt geexamineerd. Wij zijn de gezagsdragers en Hij wordt, als het ware, op de proef gesteld. Maar dat is niet de betekenis van het komen tot Hem en het opnemen van Zijn juk...." Uit: The Heart of the Gospel, D. Martyn Lloyd Jones.