eilander schreef:caprice schreef:Ik heb ook een vraag:
Kan iemand mij meer informatie geven over een 'ds. Jacobus van Leeuwen'?
Wanneer leefde hij, in welke gemeenten stond hij, en eventueel kerkverband + wat verder bekend is?
Bedoel je ds. Jacob van Leeuwen (1845 - 1913)?
In de serie Predikanten en oefenaars staat hier wel iets over.
Sprak als oefenaar in allerlei vrije samenkomsten. Was in 1876 afgescheiden.
Werd door een particulier persoon tot predikant bevestigd te Aalsmeer in 1895. In 1901 richtte hij de Vereeniging van Gereformeerden op. Hiertoe behoorden ook nog wel wat andere gemeenten. Na zijn dood is de vereniging vrij snel opgeheven.
Iets uitgebreider:
Jacob van Leeuwen werd op 30 mei 1845 geboren in Aslsmeer, Zijn ouders waren Nederlands Hervormd.
Van zijn moeder, Christina Adriana de Merree, die hij op zevenjarige leeftijd moest verliezen, vermeldde
hij later in zijn bekeringsgeschiedenis met zekere trots dat zij uit een hugenotengeslacht stamde.
Zijn vader, Pieter van Leeuwen, was broodbakker. Hij moest al jong in de bakkerij meewerken.
Door gewetensbezwaar van zijn vader genoot hij slechts enkele jaren huisonderwijs.
Op 17-jarige leeftijd deed hij belijdenis des geloofs in de Nederlandse Hervormde Kerk van Noordwijk-Binnen,
bij dr. M. Salverda de Grave.
Hij trouwde op 8 juni 1869 met de eveneens uit Aalsmeer afkomstige boomkwekersdochter Aagje de Vries,
en hij vestigde zich als bakker te Nieuwer-Amstel bij Amsterdam.
In die tijd stond daar ds. H. van den Oever als predikant van een vrije gemeente. Van Leeuwen leefde als
fatsoenlijk Hervormd kerkganger, maar 'God-loos'. Er kwam een omkeer in zijn leven toen hij zich in 1971 weer
in Aalsmeer gevestigd had, in een eigen bakkerij op de Ringdijk.
In 1872 overleed zijn vader, niet zonder hoop, 'omdat hij de kenmerken droeg dat hij in God geloofde'.
Dat sterven gebruikte de Heere 'door de hand des Geestes als een wapen Zijner liefde' als een middel waardoor
zijn vrouw Aagje overtuigd werd van zonde, herechtigheid en oordeel. Twee jaar na haar bekering werd hij
in juni 1878 zelf een onderwerp van Gods bearbeiding. In zijn ongelukkige toestand las hij zijn zaken verklaard
in de bekeringsgeschiedenijs van ds. D. Bakker. Hij mocht na twee jaar de Borg leren kennen 'in de ontsluiting
van Zijn bloed en gerechtigheid' en -in 1882- 'de Geest der aanneming tot een kind'.
(***)
In maatschappelijk opzicht liep het Van Leeuwen niet tegen. Hij was graanhandelaar, als 'teelman' kocht hij bij
boeren de oogst op om te laten dorsen.
Tijdens zijn werk kreeg hij met kracht de woorden "gij zult Mijn getuige zijn voor vele volken". Op 10 december
1890 sprak hij voor het eerst in het gezelschap over Zacharia 4 vers 10. Toen bleek dat het arbeidsveld zo ruim was
"dat de 12 uren in de dag ten volle moesten besteed worden", beëindigde hij zijn graangroothandel en ging hij als
oefenaar spreken in allerlei vrije samenkomsten.
Van verschillende kanten kreeg hij een beroep: Amsterdam. Alkmaar, Hardinxveld en Zeist. De laatste twee waren
gemeenten "welke van oude psalmen houden en van een leraar getooid met een steek".
Van Leeuwen meende echter dat zijn lastbrief "geen directe plaatselijke bediening" inhield. Hij beargumenteerde dat,
door te wijzen op de priesterlijke arbeid van de vaders der gezinnen, waardoor de herdersstaf vanaf de kansel tot in
de gezinnen zou reiken.
Zeven plaatsen wist hij aan zich te binden, met de voorwaarde dat hij er alleen het Woord zou prediken, met uitsluiting
van andere voorgangers. Het waren de gemeenten van Alkmaar, Barneveld, Dordrecht, Gouda, Hilversum en Utrecht.
Namens deze samenkomsten liet Van Leeuwen zich op zondag 26 mei te Aalsmeer bevestigen als predikant door zijn
vriend Jan Verzaal (1841-1901), een kruidenier uit Boskoop die zich een jaar tevoren als lid van de Gereformeerde Kerk (A)
aldaar onttrokken had. In die dienst sprak hij zelf over 2 Kor. 5 vers 14-15. Vanaf die tijd diense hij om de zeven weken
de om hem gegroepeerde samenkomsten.
De bevestiging door een particulier persoon leverde veel kritiek op, vooral van hen, die een meer geordend kerkelijk
samenleven wensten.
(***)
Op 6 februari 1897 vestigde Van Leeuwen zich te Utrecht bij het als kerkzaal ingerichte gebouw aan de Zandhofsestraat.
Het bevolkingregister vermeldt in die tijd nog als beroep "koopman" en als godsdienst "reizend predikant" en
"Christelijk Gereformeerd".
Nog enkeke samenkosnten sloten zich bij Van Leeuwen aan: Neerlangbroek, Elst (U) en Leusden (Woudenberg). Een enkele
maal preekte hij te Oud-Beijerland en Enkhuizen. In die laatste plaats woonde zielsvriendin Hermina Hart met wie hij
veelvuldig correspondeerde.
Op 17 januari 1901 werd onder leiding van Van Leeuwen de "Vereeniging van Gereformeerde/Independenten" opgericht te
Aalsmeer. Uit een 13-tal leden werd Van Leeuwen tot voorzitter gekozen, Jan Verzaal (Boskoop) tot secretaris en
Teunis van Klaveren (Aalsmeer) tot penningmeester. Het doel was: 'De openbare prediking van het Woord met de
bediening der Heilige Sacramenten" De combinatie rond Van Leeuwen werd ook wel aangeduidt als Vereeninging van
Gereformeerden" In 1919 werd de vereniging omtbonden toen de samenkosmt in Aalsmeer overging tot de Christelijke
Gereformeerde Kerken.
Tot 1912 preekte Van Leeuwen in zijn combinatie van tien gemeenten. Meer dan 8.400 maal ging hij voor. Elke week
verzorgde hij op verschillende plaatsen catechaties en vele malen bediende hij de Sacramenten.
De uitgever van zijn levensschets, ds. K.P. de Groot, schreef dat zijn leven openbaar kwam "dat hij een dienaar der
Waarheid geweest is, geropen, niet door mensen, noch door een mens, maar den Heere des oogstes Zelve"
(***)
In verschillende plaatsen tekenden hoorders zijn preken op. Zo verschenen verschillende zestallen preken. In 1908
voorzag Van Leeuwen zijn zestal van een voorwoord, en hij voegde er nog enkle stukjes bij van ds. J.W. vd Broek,
hem wellicht verstrekt van vrienden uit Enkhuizen.
Verder verscheen onder de 'afgeluisterde" preken een complete serie over de Heidelberse Catechismus en een
brochure in ongeveer 25 afleveringen, die telkens twee preken bevatten
Op 22 juli 1913 overleed Jacob van Leeuwen. Op zijn strefbed mocht hij, ondanks bestrijdingen, van de Godsontmoetingen
die zijn ziel mocht smaken. Op 26 juli werd hij begraven in het familiegraf van zijn schoonfamilie, op de begraafplaats
Oud-Soestbergen te Utrecht.
Zijn vrouw bereikte de leeftijd van 99 jaar, zij overleed op 11 januari 1945 te Barneveld, en werd daar begraven.
Haar levensinde is beschreven door J.W. Slager, de latere Oud-Gereformeerde predikant (
die ook de Oud Gereformeerde
Gemeente te Rijssen heeft gediend (-DIA-))
