Pagina 1 van 2

inrichting van de kerk

Geplaatst: 23 jan 2004, 11:14
door Bart-rk
Ik wist dat de inrichting van de kerk aan eisen moet voldoen en al surfend kwam ik het onderstaande tegen

Mijn vraag aan julie gelden er ook voor de niet RK kerken bepaalde inrichtings eisen ?
plaats van altaar , godslamp enz enz

groet

Bart

Voor de RK kerk geldt
Plaatsen van erediensten

Inleiding

Een kerkgebouw is het 'huis van God'. Het is de voornaamste plaats voor gelovige christenen om bijeen te komen en God aan te horen, eer aan te bieden, te bidden, troost te ontvangen en vooral de Eucharistie te vieren. Voor zover de godsdienstvrijheid dat niet toelaat, worden door christenen kerkgebouwen voor de eredienst gebruikt. Hiermee wordt de verblijfplaats van God zichtbaar gemaakt: het huis van God. Het is de tempel van het Nieuwe Verbond (verg. Joh. 2, 13-32)

Kerkinrichting

De inrichting van een kerk moet als huis van God uiteraard er verzorgd uitzien. De eerste christenen kwamen bijeen in huizen. In de loop der tijd kwamen beschikbare ruimten en architectonische mogelijkheden samen bij de bouw van nieuwe kerken. In de architectuur van Romeinse inzichten ontstonden basilieken als bouwtype voor een kerk. Een basiliek wordt gekenmerkt door een rechthoekige liturgische gebouw, met zuilen (of een zuilengang) aan de zijkanten. Een kerk stond bij voorkeur op een oost-west as. Bij de inrichting werd duidelijk rekening gehouden met de plaats van priester en leken in de parochie. Het schip van de kerk is de plaats voor de gelovigen; de altaarruimte (ookwel priesterkoor) is de plaats voor de clerus.

Het altaar

Centraal in iedere kerk is het altaar. Op het altaar worden de sacramentele tekens tegenwoordig gesteld: tijdens een Eucharistieviering is Jezus daadwerkelijk aanwezig onder ons. Het altaar wordt geëerbiedigd tijdens vieringen: het wordt bewierrookt en gekust. Op een altaar zijn minimaal een kruis met de gekruisigde Christus en twee kandelaars met waskaarsen geplaatst. Een altaar heeft geregeld de vormgeving van een rechthoekige sarcofaag. Dit is terug te leiden, toen vanaf de 6e/7e eeuw relieken onder het altaar werden geplaatst.

Ambo

Een ambo, of katheder, is het spreekgedeelte voor de verkondiging van Gods Woord. Aan het begin van een H. Mis wordt vanaf het ambo iedereen verwelkomd. De lezingen (door een lector) en preek (door de celebrant) vinden er plaats. Eventueel worden mededelingen, slotzegen en heenzending vanaf een ambo gesproken.

Sedes zitplaats van de celebrant

De zitplaats van de celebrant (priester, bisschop) geeft uitdrukking aan de bijzondere taak van deze voorganger. In een kathedraal is een bisschopszetel aanwezig. De richtlijnen zijn om deze zo eenvoudig mogelijk te houden, om de schijn van troon te vermijden. In het bisdom Rotterdam is dit geschied door een transparante zetel te plaatsen.

Tabernakel

In het tabernakel worden de geconsacreerde hosties bewaard. Het wordt wel de heilige Reserve genoemd. Hosties worden bewaard voor het communiceren van zieke gelovigen, het viaticum of speciale aanbidding buiten de H. Mis.

Doopvont

De eerste christenen konden zich dopen waar ze wilden, op plaatsen waar maar stromend water aanwezig was. Bij de christenen van de Pinkstergemeente wordt deze traditie nog in stand gehouden. In de katholieke kerk is na enkele eeuwen een aparte liturgische ruimte ontstaan, die voor het H. Doopsel werden gebruikt. Een voorbeeld is het Baptisterium in Florence. Maar vooral in kerken zelf werd gezocht naar eigen plaatsen voor initiatieriten. Een doopvont kent verschillende verschijningsvormen: rond, rechthoekig als een altaar, vier-, zes- of achtkantig, kruisvormig of anderszins.

Orgel

Bij voorkeur wordt een kerkorgel niet in het volle licht geplaatst. Het leidt dan de aandacht van de gelovigen af van het centrale punt van de viering. Geregeld staat een orgel opzij van het priesterkoor of geheel achterin de kerk.

Biechtstoel

Een van de zeven sacramenten in de katholieke kerk is die van boete en verzoening. Het sacrament staat beter bekend als de biecht. Biechthoren kan gebeuren in een biechtkamer of biechtstoel. Vanwege het private karakter van een biecht, is dit een afgesloten ruimte of meubelstuk in een zijgang van een kerk.

Paaskaars

Tijdens de paastijd, en bij doop- en uitvaartvieringen, heeft de Paaskaars een centrale plaats in de liturgie. Daarom wordt de Paaskaars op die momenten vlakbij het altaar geplaatst.

Maria-altaar

Vanwege de bijzondere plaats van Maria in de katholieke geloofswereld, kan een (zij)-altaar worden ingericht ter ere aan Maria. Ook komen in de regel heiligenaltaren voor.

Buitenlucht

De voornaamste plaats voor het vieringen is in het kerkgebouw. Toch komt het geregeld voor dat vieringen buiten het gebedshuis voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld, heel praktisch, omdat de kerk te klein is (bijvoorbeeld bij heiligverklaringen in Rome). Ook de aard van de viering, bijvoorbeeld bij dank bij een goede oogst, kan gekozen worden de viering buiten te houden.

Processies

Zowel in, als buiten de kerk kunnen processies worden gehouden. Zowel in het klein als in het groot. De binnenkomst van celebranten en acolieten aan het begin van een viering is een vorm een kleine processie. De Sint Jansprocessie in Laren is een voorbeeld van een grote processie: het is het jaarlijkse patroonsfeest dat duizenden gelovigen trekt. In 2002 werd voor het eerst sinds 1673 in Utrecht een grote processie met de reliekschrijn van de H. Willibrord gehouden. Lange tijd waren dit soort processies verboden. In de Grondwet was het tussen 1848 en 1989 verboden deze vorm van publieke godsdienstoefeningen te houden.

Om(me)gang

Een variant van de processie is de ommegang. Talrijke plaatsen hebben ommegangen gekend. Ommegang komt van 'omgaan', het rondgaan langs kerken en plaatsen voor bijzondere verering, zoals bedevaartplaatsen. Een ommegang biedt zo mogelijk meer expressie: het is een stoet van prekende, biddende en verklede mensen en organsaties. De Maria van Jesse-omgang in Delft, de Maria-omgaan in Bergen op Zoom of de Omgang van Brussel zijn enige, eeuwenoude voorbeelden die nog steeds worden gehouden.

Geplaatst: 23 jan 2004, 11:33
door Lecram
De woordverkondiging staat centraal, dus de preekstoel moet vanaf elke plek iig goed te zien zijn.
Verder wat praktische zaken, zoals een goede geluidsinstallatie ed. Maar geen voorschriften, behalve dan die van de brandweer.

Geplaatst: 23 jan 2004, 11:44
door tukkertje
Het gebouw moet voldoen aan het bouwbesluit. That's all.

Geplaatst: 23 jan 2004, 16:10
door Lecram
En de welstandscommissie

Geplaatst: 23 jan 2004, 19:49
door marsm104
Wij hebben wel de goede traditie om een oude bijbel voor in de kerk te leggen. En een avondmaalsbeker/bord. En we hebben bijvoorbeeld (voor iedereen leesbaar) een bord met opgaaf van de psalmen.
Maar échte eisen hebben we volgensmij niet

--> Wat vinden jullie trouwens van versieringen in een kerk; bijvoorbeeld kleuterschool-tekeningen in een kerk, rondom kerst, pasen e.d.

--> Is een orgel ook een "verplicht" instrument? is dat ook zo bepaald? of mag ook op een andere manier de zang begeleid worden?

Geplaatst: 23 jan 2004, 20:20
door limosa
Ik vind het helemaal niet gek om aandacht aan de vormgeving en de indeling (architectuur dus) te besteden. En goede architect zal aan een heel aantal van de punten die Bart noemt ook zeker aandacht besteden. Zoals ik denk dat je je gepast moet kleden voor een kerkdienst zo denk ik ook dat je voor een gepast gebouw moet zorgen als dat tot de mogelijkheden behoort. De zegen van de Heere is verder niet van afhankelijk natuurlijk. Het zijn dan ook geen dwingend voorgeschreven regels.

In veel oudere kerkgebouwen herken je trouwens wel een aantal van de punten die genoemd zijn.
Buitenlucht

De voornaamste plaats voor het vieringen is in het kerkgebouw. Toch komt het geregeld voor dat vieringen buiten het gebedshuis voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld, heel praktisch, omdat de kerk te klein is (bijvoorbeeld bij heiligverklaringen in Rome). Ook de aard van de viering, bijvoorbeeld bij dank bij een goede oogst, kan gekozen worden de viering buiten te houden.
Dit vind ik wel een goeie. Zo'n kerkdienst zou best nog wel eens van uit kunnen gaan.

Geplaatst: 24 jan 2004, 02:48
door Egbert
Het liefst een kerk die aan deze eisen voldoet, want hoe meer eisen, hoe mooier de kerk, maar helaas ook hoe leger de harten.

[Aangepast op 24/1/04 door Egbert]

Geplaatst: 24 jan 2004, 03:08
door gerrit de 2e
Oorspronkelijk gepost door Bart-rk
Ik wist dat de inrichting van de kerk aan eisen moet voldoen en al surfend kwam ik het onderstaande tegen

Mijn vraag aan julie gelden er ook voor de niet RK kerken bepaalde inrichtings eisen ?
plaats van altaar , godslamp enz enz

groet

Bart

Voor de RK kerk geldt
Plaatsen van erediensten

Inleiding

Een kerkgebouw is het 'huis van God'. Het is de voornaamste plaats voor gelovige christenen om bijeen te komen en God aan te horen, eer aan te bieden, te bidden, troost te ontvangen en vooral de Eucharistie te vieren. Voor zover de godsdienstvrijheid dat niet toelaat, worden door christenen kerkgebouwen voor de eredienst gebruikt. Hiermee wordt de verblijfplaats van God zichtbaar gemaakt: het huis van God. Het is de tempel van het Nieuwe Verbond (verg. Joh. 2, 13-32)

Kerkinrichting

De inrichting van een kerk moet als huis van God uiteraard er verzorgd uitzien. De eerste christenen kwamen bijeen in huizen. In de loop der tijd kwamen beschikbare ruimten en architectonische mogelijkheden samen bij de bouw van nieuwe kerken. In de architectuur van Romeinse inzichten ontstonden basilieken als bouwtype voor een kerk. Een basiliek wordt gekenmerkt door een rechthoekige liturgische gebouw, met zuilen (of een zuilengang) aan de zijkanten. Een kerk stond bij voorkeur op een oost-west as. Bij de inrichting werd duidelijk rekening gehouden met de plaats van priester en leken in de parochie. Het schip van de kerk is de plaats voor de gelovigen; de altaarruimte (ookwel priesterkoor) is de plaats voor de clerus.

Het altaar

Centraal in iedere kerk is het altaar. Op het altaar worden de sacramentele tekens tegenwoordig gesteld: tijdens een Eucharistieviering is Jezus daadwerkelijk aanwezig onder ons. Het altaar wordt geëerbiedigd tijdens vieringen: het wordt bewierrookt en gekust. Op een altaar zijn minimaal een kruis met de gekruisigde Christus en twee kandelaars met waskaarsen geplaatst. Een altaar heeft geregeld de vormgeving van een rechthoekige sarcofaag. Dit is terug te leiden, toen vanaf de 6e/7e eeuw relieken onder het altaar werden geplaatst.

Ambo

Een ambo, of katheder, is het spreekgedeelte voor de verkondiging van Gods Woord. Aan het begin van een H. Mis wordt vanaf het ambo iedereen verwelkomd. De lezingen (door een lector) en preek (door de celebrant) vinden er plaats. Eventueel worden mededelingen, slotzegen en heenzending vanaf een ambo gesproken.

Sedes zitplaats van de celebrant

De zitplaats van de celebrant (priester, bisschop) geeft uitdrukking aan de bijzondere taak van deze voorganger. In een kathedraal is een bisschopszetel aanwezig. De richtlijnen zijn om deze zo eenvoudig mogelijk te houden, om de schijn van troon te vermijden. In het bisdom Rotterdam is dit geschied door een transparante zetel te plaatsen.

Tabernakel

In het tabernakel worden de geconsacreerde hosties bewaard. Het wordt wel de heilige Reserve genoemd. Hosties worden bewaard voor het communiceren van zieke gelovigen, het viaticum of speciale aanbidding buiten de H. Mis.

Doopvont

De eerste christenen konden zich dopen waar ze wilden, op plaatsen waar maar stromend water aanwezig was. Bij de christenen van de Pinkstergemeente wordt deze traditie nog in stand gehouden. In de katholieke kerk is na enkele eeuwen een aparte liturgische ruimte ontstaan, die voor het H. Doopsel werden gebruikt. Een voorbeeld is het Baptisterium in Florence. Maar vooral in kerken zelf werd gezocht naar eigen plaatsen voor initiatieriten. Een doopvont kent verschillende verschijningsvormen: rond, rechthoekig als een altaar, vier-, zes- of achtkantig, kruisvormig of anderszins.

Orgel

Bij voorkeur wordt een kerkorgel niet in het volle licht geplaatst. Het leidt dan de aandacht van de gelovigen af van het centrale punt van de viering. Geregeld staat een orgel opzij van het priesterkoor of geheel achterin de kerk.

Biechtstoel

Een van de zeven sacramenten in de katholieke kerk is die van boete en verzoening. Het sacrament staat beter bekend als de biecht. Biechthoren kan gebeuren in een biechtkamer of biechtstoel. Vanwege het private karakter van een biecht, is dit een afgesloten ruimte of meubelstuk in een zijgang van een kerk.

Paaskaars

Tijdens de paastijd, en bij doop- en uitvaartvieringen, heeft de Paaskaars een centrale plaats in de liturgie. Daarom wordt de Paaskaars op die momenten vlakbij het altaar geplaatst.

Maria-altaar

Vanwege de bijzondere plaats van Maria in de katholieke geloofswereld, kan een (zij)-altaar worden ingericht ter ere aan Maria. Ook komen in de regel heiligenaltaren voor.

Buitenlucht

De voornaamste plaats voor het vieringen is in het kerkgebouw. Toch komt het geregeld voor dat vieringen buiten het gebedshuis voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld, heel praktisch, omdat de kerk te klein is (bijvoorbeeld bij heiligverklaringen in Rome). Ook de aard van de viering, bijvoorbeeld bij dank bij een goede oogst, kan gekozen worden de viering buiten te houden.

Processies

Zowel in, als buiten de kerk kunnen processies worden gehouden. Zowel in het klein als in het groot. De binnenkomst van celebranten en acolieten aan het begin van een viering is een vorm een kleine processie. De Sint Jansprocessie in Laren is een voorbeeld van een grote processie: het is het jaarlijkse patroonsfeest dat duizenden gelovigen trekt. In 2002 werd voor het eerst sinds 1673 in Utrecht een grote processie met de reliekschrijn van de H. Willibrord gehouden. Lange tijd waren dit soort processies verboden. In de Grondwet was het tussen 1848 en 1989 verboden deze vorm van publieke godsdienstoefeningen te houden.

Om(me)gang

Een variant van de processie is de ommegang. Talrijke plaatsen hebben ommegangen gekend. Ommegang komt van 'omgaan', het rondgaan langs kerken en plaatsen voor bijzondere verering, zoals bedevaartplaatsen. Een ommegang biedt zo mogelijk meer expressie: het is een stoet van prekende, biddende en verklede mensen en organsaties. De Maria van Jesse-omgang in Delft, de Maria-omgaan in Bergen op Zoom of de Omgang van Brussel zijn enige, eeuwenoude voorbeelden die nog steeds worden gehouden.



Verdwaal je daar nooit Bart?

Geplaatst: 26 jan 2004, 11:19
door Bart-rk
Gerrit 2e
Verdwaal je daar nooit Bart?
Nee hoor je weet op een gegeven moment wel hoe het in elkaar steekt (tis niet moeilijk

Kijk de richtlijnen zijn dus overal hetzelfde maar het is wel zo dat wanneer je in de St Pieter in Rome loopt dat je het ene altaar en kapel e.d na elkaar ziet Maar ook daar zie je duidelijk de structuur

Voorbeeld
Het hoofdaltaar is niet over het hoofd te zien en in de zij kapellen zie je steeds weer dezelfde inrichtings eisen terug

De kans dat je een kapel of een altaar mist daar in de St Pieter is groter dan dat je verdwaalt

http://www.ewtn.com/gallery/sp/sp1.htm
(kan het niet laten maar in het echt krijg je een betere indruk)

Bart

PS ik heb je een u2u gestuurd maar ik ben het kwijt laat het me ff weten

Geplaatst: 26 jan 2004, 20:50
door gerrit de 2e
Oorspronkelijk gepost door Bart-rk
Gerrit 2e
Verdwaal je daar nooit Bart?

http://www.ewtn.com/gallery/sp/sp1.htm
(kan het niet laten maar in het echt krijg je een betere indruk)

Bart

PS ik heb je een u2u gestuurd maar ik ben het kwijt laat het me ff weten
Hee... ik herken ineens iets van een vakantie bij die plaatjes..

[Aangepast op 26/1/04 door gerrit de 2e]

[Aangepast op 26/1/04 door gerrit de 2e]

Geplaatst: 27 jan 2004, 04:08
door moderne gelovige
Bart en Rens,

Ik mis iets: zijn voor een uitsluitend katholiek kerkgebouw iconen* niet verplicht?
Ik schrijf hier uitsluitend katholiek want als het een gehuurde ruimte of oecumenische kerk betreft gaat dit niet op (Ontmoetingskerk Waddinxveen = gereformeerd en RK)

* verklaring Iconen voor mensen onbekend met de katholieke traditie:
Aantal genummerde afbeeldingen waarop het leven, lijden en sterven van Jezus wordt afgebeeld.
Hangen op volgorde van voor naar achter in RK-kerken.
Sommigen gemaakt door beroemde schilders en van grote waarde!

Op goede vrijdag wordt hier de "kruisweg" langs gelopen waar bij ieder schilderij betreffend stuk bijbeltekst wordt gelezen. (en liederen passend hierbij worden gezongen.) Heel eerbiedig een indrukwekkend!

[Aangepast op 27/1/04 door moderne gelovige]

Geplaatst: 27 jan 2004, 09:05
door Bart-rk
MG

Of de Iconen verplicht zijn in een RK kerk durf ik niet te zeggen maar wel kan ik zegen dat ik eigenlijk nog nooit een RK kerk gezien heb waar geen iconen zijn

vwb een oecumenische kerk zoals jij aangaf denk ik dat het niet verplicht is want daar woon je ook geen echte RK Mis bij (denk aan de communie en het credo)

PS
* verklaring Iconen voor mensen onbekend met de katholieke traditie:
Aantal genummerde afbeeldingen waarop het leven, lijden en sterven van Jezus wordt afgebeeld.
Hangen op volgorde van voor naar achter in RK-kerken.
Sommigen gemaakt door beroemde schilders en van grote waarde
Er zijn ook Maria iconen en iconen van andere heiligen het is dus niet persé het lijden en sterven van Jezus (dit zijn ook wel iconen maar worden doorgaans de statie potretten genoemd uiteindelijk verwijzen de iconen inderdaad naar Jezus

volgens de kkk
De christelijke iconografie geeft de evangelische boodschap weer met een beeld, zoals de heilige Schrift haar doorgeeft via het woord. Beeld en woord verklaren elkaar wederzijds:

Om het op bondige wijze te belijden: we blijven trouw aan alle schriftelijke en niet-schriftelijke tradities van de kerk die ons onveranderd overgeleverd werden. Eén ervan is de levendige voorstelling van evangelische scÞnes door de schilderkunst. Dit komt goed overeen met de prediking van het evangelieverhaal, die het geloof verkondigt in het goddelijk Woord dat waarlijk en niet in schijn mens geworden is. Deze overlevering via beelden is ons even nuttig en voordelig, want de dingen die elkaar wederzijds verhelderen, voeren ongetwijfeld ook over en weer tot een duidelijker

1161

Alle tekens in de liturgische viering hebben betrekking op Christus: ook de heilige beeltenissen van de Moeder Gods en van de heiligen. Zij duiden inderdaad Christus aan die in hen verheerlijkt is. Zij maken 'die menigte getuigen' (Heb. 12,1) zichtbaar die blijven meewerken aan het heil van de wereld en met wie wij verenigd zijn, vooral in de sacramentele viering. Door middel van de iconen wordt de mens, geschapen 'naar het beeld van God' en nu omgevormd 'naar zijn gelijkenis', aan ons geloof geopenbaard, evenals de engelen, die ook in Christus onder één hoofd zijn gebracht:

Volgens de goddelijk geïnspireerde leer van onze heilige vaderen en de overlevering van de katholieke kerk, waarvan we weten dat zij de overlevering is van de heilige Geest die in haar woont, bepalen wij in alle zekerheid en nauwkeurigheid dat, net zoals de afbeelding van het kostbaar en levenschenkend kruis, ook de vererenswaardige en heilige beeltenissen, of ze geschilderd zijn of in moza´ek of op welke passende wijze ook vervaardigd, in de heilige kerken van God aangebracht moeten worden, op de heilige vaten of gewaden, op muren en schilderijen, in de huizen en langs de wegen; zowel het beeld van onze Heer, God en Verlosser, Jezus Christus, als van onze ongerepte en heilige Moeder Gods, van de eerbiedwaardige engelen en van alle heiligen en rechtvaardigen.
Bart

Geplaatst: 27 jan 2004, 16:03
door moderne gelovige
hallo Bart bedankt voor je aanvulling op het gebied van iconen!

een zinssnede licht ik er nog ff uit:
ik bedoel een oecumenisch kerkgebouw geen kerkdienst!
In dit kerkgebouw is er op zaterdagavond 19.00 een RK-viering, vervolgens op zondagmorgen 09.30 een gereformeerde dienst en dan om 11.15 weer een RK-viering > volwaardige eucharistieviering,
mits er een pator is anders Woord&Communeviering.
In genoemde kerk staat, al naar gelang de aanwezige geloofsgroep zelfs een
"mobiel" Mariabeeld!
mocht je willen snuffelen op internet:
Sint Victorparochie Waddinxveen
of parochiefederatie Levend Water.

groeten

Nicolas

Geplaatst: 28 jan 2004, 09:05
door Bart-rk
MG
"mobiel" Mariabeeld!
Geweldig dit werkt echt op mijn lachspieren !! Met alle respect voor Maria en je weet dat ik Maria heel erg respecteer (daar ben ik dan ook katholiek voor )

Maar ik zie dan in allerijl de koster rennend met het mobiele Maria beeld door de kerk rennen omdat de Mis begint en hij ff vergat het mobiel te halen

Sorry maar mijn dag begint dus lachend

(dit is dus niet beledigend bedoeld maar ik moet hier echt om lachen)

groeten van een lachende
Bart

[Aangepast op 28/1/04 door Bart-rk]