Men zegt, dat de Reformatoren (: Zwingli, Bucer, Bullinger, Luther, Calvijn en Oecolampadius) een letterlijke Schriftexegese voorstonden. Dat wil ik geloven. Ze verwierpen de viervoudige scholasieke exegese, dat zal waar zijn.

Maar wat is de definitie/ omschrijving van letterlijke Schriftexegese?

Johann Gottfried Walther schreef:Men zegt, dat de Reformatoren (: Zwingli, Bucer, Bullinger, Luther, Calvijn en Oecolampadius) een letterlijke Schriftexegese voorstonden. Dat wil ik geloven. Ze verwierpen de viervoudige scholasieke exegese, dat zal waar zijn.

Maar wat is de definitie/ omschrijving van letterlijke Schriftexegese?

De reformatie heeft uniform geleerd, met name tegen de Roomse vergeestelijking (allegorie), dat de letterlijke betekenis van de tekst de enige en werkelijke betekenis is, voor zowel de eerste hoorders, als voor ons nu. Onder letterlijk wordt dan verstaan: de betekenis die de tekst zelf aangeeft, in zijn context. Een gedicht (bv psalmen) interpreteer je dus anders dan een geschiedenis. Ook is er wel ruimte voor typologiën (in de zin dat een bijbels figuur een GEDEELTELIJKE voorafschaduwing is van bv. Christus). Het verschil met de Roomsen, Dopersen, en enkele Nadere Reformatoren, zat m erin dat:
1. Indien de tekst zelf geen aanleiding geeft om deze niet letterlijk te lezen, dan dient deze per definitie letterlijk gelezen te worden.
2. Typologiën mogen slechs toegepast worden, als deze (1) zelf-evident zijn, en (2) voor zover de tekst reikt. Het afleiden van gegevens uit het beeld, die niet in de tekst genoemt worden, mag dus niet.
3. Ze kent regels/een methode waarmee een exegese getoetst kan worden.

Vele bevindelijk-gereformeerden vallen over de letterlijke uitleg, men vindt dat oppervlakkig en geesteloos. Helaas geven veel moderne commentaren inderdaad dat beeld. Maar wanneer we in de gereformeerde exegese spreken over de "letterlijke" betekenis, doen we dat met de belijdenis in het hart dat we in het woord God en Zijn handelen leren kennen. De tekst hoeft dus niet geestelijk gemaakt te worden, maar is al geestelijk (wie dus meent een tekst te moeten vergeestelijken, zoals helaas vaak gebeurt, miskent daarmee de geestelijke inhoud van de letterlijke betekenis van de tekst). Want het verteld ons Wie God is, en hoe God handelen wil.

Helaas voor bevindelijk-gereformeerden zal je dan zien, dat de Bijbel niet gaat over de bevinding van het komen tot geloof. Als er bevindelijk gesproken wordt, is dat praktisch altijd van een al bekeerd christen, van iemand die al in Christus is. Maar zelfs dat gebeurt relatief weinig, het grootste gedeelte van de Bijbel bestaat immers uit geschiedschrijving en wetten. Bevinding komt dus wel aan de orde in de Bijbel (psalmen, brieven van Paulus, etc), maar het is geen hoofd-thema. Het hoofdthema is God, Wie Hij is, en hoe Hij handelt. Zelfs in het bevindelijke spreken (bv: de psalmen leren ons veel over Wie God is, net als de brieven van Paulus)

Voor wie echt geinteresseerd is, zijn er genoeg (Engelstalige) handboeken te verkrijgen over Schrift-uitleg. Schrift-uitleg is enerzijds eenvoudig: de hoofdboodschap van de Bijbel is voor iedere lezer te vatten. Anderzijds zijn er ook gedeelten die veel studie vereisen, omdat ze een moeilijke structuur hebben, een boodschap die niet zo snel duidelijk is, of omdat ze veel historische en culturele achtergrond vereisen (bv: wat betekend de kleur rood in het OT).

Het belangrijkste voor gereformeerde exegese is (1) dat het biddend gebeurt, (2) onder inwachting van Gods Heilige Geest, (3) in het vaste geloof dat God in de tekst zoals die er ligt openbaart Wie Hij is en hoe Hij handelen wil. Een praktische aanzet: Lees een Bijbelgedeelte, en vraag je na het lezen af: (1) wat staat er nu eigenlijk (dus: wat is het verhaal wat verteld wordt), (2) wat zegt dit gedeelte over God, (3) wat zegt dit gedeelte over hoe God handelt, en waarom God zo handelt, (4) wat kunnen we leren (of juist niet leren) van de mensen die in dit verhaal voorkomen. En, ten slotte: De tekst is het woord van God, en legt een claim op je als lezer. Het is niet iets wat je zomaar leest, maar het vraagt/eist een antwoord van jou als lezer, het vraagt dat je je denken, ja heel je leven, laat vormen door de boodschap die de tekst bevat.

Ten laatste: Hét schoolvoorbeeld van goede, gereformeerde exegese zijn de commentaren van Calvijn.

Bedankt voor deze reactie !

Dus we kunnen stellen, dat predikanten die echt volgeling van de Reformatie zijn, ook een voorkeur hebben voor de letterlijke schriftuitleg.

memento schreef:. Indien de tekst zelf geen aanleiding geeft om deze niet letterlijk te lezen, dan dient deze per definitie letterlijk gelezen te worden.
2. Typologiën mogen slechs toegepast worden, als deze (1) zelf-evident zijn, en (2) voor zover de tekst reikt. Het afleiden van gegevens uit het beeld, die niet in de tekst genoemt worden, mag dus niet.

Volgens mij is dit meer de methode van Darby.

Voor de reformatie was de uitleg meer dat Christus en Zijn werk openbaar werden.

bv. dat Mozes op de rots sloeg heeft voor mij letterlijk geen betekenis, maar als die Rots Christus is dan gaat het voor mij leven, dan wijst ook die gebeurtenis naar Christus.

Voor de reformatie was schrift met schrift vergelijken belangrijk.

Als de tien plagen die over Egypte kwamen geen betekenis hebben voor deze tijd wat interesseert het mij dan anders dan dat ik het aanneem als historisch feit.
Alleen de letterlijke uitleg haalt veel weg van de bijbelse boodschap.

memento schreef: Vele bevindelijk-gereformeerden vallen over de letterlijke uitleg, men vindt dat oppervlakkig en geesteloos.

Memento, noem eens een stuk of 5 van die vele bevindelijk-gereformeerden die vallen over een letterlijke uitleg van de tekst?

memento schreef:

Johann Gottfried Walther schreef:Men zegt, dat de Reformatoren (: Zwingli, Bucer, Bullinger, Luther, Calvijn en Oecolampadius) een letterlijke Schriftexegese voorstonden. Dat wil ik geloven. Ze verwierpen de viervoudige scholasieke exegese, dat zal waar zijn.

Maar wat is de definitie/ omschrijving van letterlijke Schriftexegese?

De reformatie heeft uniform geleerd, met name tegen de Roomse vergeestelijking (allegorie), dat de letterlijke betekenis van de tekst de enige en werkelijke betekenis is, voor zowel de eerste hoorders, als voor ons nu. Onder letterlijk wordt dan verstaan: de betekenis die de tekst zelf aangeeft, in zijn context. Een gedicht (bv psalmen) interpreteer je dus anders dan een geschiedenis. Ook is er wel ruimte voor typologiën (in de zin dat een bijbels figuur een GEDEELTELIJKE voorafschaduwing is van bv. Christus). Het verschil met de Roomsen, Dopersen, en enkele Nadere Reformatoren, zat m erin dat:
1. Indien de tekst zelf geen aanleiding geeft om deze niet letterlijk te lezen, dan dient deze per definitie letterlijk gelezen te worden.
2. Typologiën mogen slechs toegepast worden, als deze (1) zelf-evident zijn, en (2) voor zover de tekst reikt. Het afleiden van gegevens uit het beeld, die niet in de tekst genoemt worden, mag dus niet.
3. Ze kent regels/een methode waarmee een exegese getoetst kan worden.

Vele bevindelijk-gereformeerden vallen over de letterlijke uitleg, men vindt dat oppervlakkig en geesteloos. Helaas geven veel moderne commentaren inderdaad dat beeld. Maar wanneer we in de gereformeerde exegese spreken over de "letterlijke" betekenis, doen we dat met de belijdenis in het hart dat we in het woord God en Zijn handelen leren kennen. De tekst hoeft dus niet geestelijk gemaakt te worden, maar is al geestelijk (wie dus meent een tekst te moeten vergeestelijken, zoals helaas vaak gebeurt, miskent daarmee de geestelijke inhoud van de letterlijke betekenis van de tekst). Want het verteld ons Wie God is, en hoe God handelen wil.

Helaas voor bevindelijk-gereformeerden zal je dan zien, dat de Bijbel niet gaat over de bevinding van het komen tot geloof. Als er bevindelijk gesproken wordt, is dat praktisch altijd van een al bekeerd christen, van iemand die al in Christus is. Maar zelfs dat gebeurt relatief weinig, het grootste gedeelte van de Bijbel bestaat immers uit geschiedschrijving en wetten. Bevinding komt dus wel aan de orde in de Bijbel (psalmen, brieven van Paulus, etc), maar het is geen hoofd-thema. Het hoofdthema is God, Wie Hij is, en hoe Hij handelt. Zelfs in het bevindelijke spreken (bv: de psalmen leren ons veel over Wie God is, net als de brieven van Paulus)

Voor wie echt geinteresseerd is, zijn er genoeg (Engelstalige) handboeken te verkrijgen over Schrift-uitleg. Schrift-uitleg is enerzijds eenvoudig: de hoofdboodschap van de Bijbel is voor iedere lezer te vatten. Anderzijds zijn er ook gedeelten die veel studie vereisen, omdat ze een moeilijke structuur hebben, een boodschap die niet zo snel duidelijk is, of omdat ze veel historische en culturele achtergrond vereisen (bv: wat betekend de kleur rood in het OT).

Het belangrijkste voor gereformeerde exegese is (1) dat het biddend gebeurt, (2) onder inwachting van Gods Heilige Geest, (3) in het vaste geloof dat God in de tekst zoals die er ligt openbaart Wie Hij is en hoe Hij handelen wil. Een praktische aanzet: Lees een Bijbelgedeelte, en vraag je na het lezen af: (1) wat staat er nu eigenlijk (dus: wat is het verhaal wat verteld wordt), (2) wat zegt dit gedeelte over God, (3) wat zegt dit gedeelte over hoe God handelt, en waarom God zo handelt, (4) wat kunnen we leren (of juist niet leren) van de mensen die in dit verhaal voorkomen. En, ten slotte: De tekst is het woord van God, en legt een claim op je als lezer. Het is niet iets wat je zomaar leest, maar het vraagt/eist een antwoord van jou als lezer, het vraagt dat je je denken, ja heel je leven, laat vormen door de boodschap die de tekst bevat.

Ten laatste: Hét schoolvoorbeeld van goede, gereformeerde exegese zijn de commentaren van Calvijn.

Maar het is pas echt goed met de genade die Calvijn mocht kennen erbij... Je kan de meest geleerde
theoloog zijn, zonder genade klinkt het toch als een luidende schel of een klinkend metaal... Hol en leeg...
Het komt op de praktijk aan... Daar klinkt het leven in door... de warmte... Theorie op zich is niet verkeerd,
maar is op zich wel erg leeg.
De eenvoudige boerenknechten die nauwelijks lezen of schrijven konden hadden soms zoveel van God geleerd
dat het eerbied en respect afdwong, maar het tegenwooriuge greslacht heeft ze nauwelijks meer gekend...
Lees Wulfert Floor maar eens...
Maar nogmaals, op zich is kennis niet verkeerd, als het maar niet opgeblazen maakt...

Alexander CD schreef:

memento schreef:. Indien de tekst zelf geen aanleiding geeft om deze niet letterlijk te lezen, dan dient deze per definitie letterlijk gelezen te worden.
2. Typologiën mogen slechs toegepast worden, als deze (1) zelf-evident zijn, en (2) voor zover de tekst reikt. Het afleiden van gegevens uit het beeld, die niet in de tekst genoemt worden, mag dus niet.

Volgens mij is dit meer de methode van Darby.

Voor de reformatie was de uitleg meer dat Christus en Zijn werk openbaar werden.

bv. dat Mozes op de rots sloeg heeft voor mij letterlijk geen betekenis, maar als die Rots Christus is dan gaat het voor mij leven, dan wijst ook die gebeurtenis naar Christus.

Je verwart de visie van Luther met die van de Reformatie. Met reformatie bedoel ik meer Calvijn en mensen in zijn lijn, dus niet Lutheranen.

Daarnaast: De Schrift is een eenheid, dus als in een OT-tekst (mn de profetische teksten) iets van Christus opblinkt, dan mogen we ook in de exegese daar aandacht aan besteden. Of als vanuit het NT terug verwezen wordt bijvoorbeeld (1 Kor 10:4, maar dan zal je eerst moeten exegetiseren of de Korinthebriefschrijver nu hier geestelijk spreekt, of de letterlijke steenrots bedoelt)

Maar als jij zegt: dat Mozes op de rots sloeg heeft voor mij letterlijk geen betekenis, vindt ik dat schokkend. Je zegt daarmee dat een stuk Bijbel, wat God zó aan ons openbaart zoals het er staat, voor jou geen waarde heeft. Het spreken van God zo vooringenomen (dus zonder te zoeken naar wat we van de letterlijke betekenis leren kunnen) afwijzen als niets-betekend vindt ik nogal schokkend. Zo maar Gods woord, zoals het tot ons komt, verachten, met de schampere opmerking: Zoals het er staat is voor mij niet voldoende...

Voor de reformatie was schrift met schrift vergelijken belangrijk.

Absoluut, ze zagen de Schrift als eenheid. Maar dat was in Rome ook. Het unieke van de reformatie was, dat ze ALLEEN Schrift met Schrift vergeleken, en de kerkvaders en traditie als verplichtend vergelijkingsmateriaal verwierpen.

Als de tien plagen die over Egypte kwamen geen betekenis hebben voor deze tijd wat interesseert het mij dan anders dan dat ik het aanneem als historisch feit.
Alleen de letterlijke uitleg haalt veel weg van de bijbelse boodschap.

Dat is niet zo. Dan lees je de Schrift niet vanuit het geloof dat in elk gedeelte God Zichzelf openbaart, en Zijn handelen laat zien. Lees Calvijn maar eens na op de 10 plagen...


Daarnaast: Iets vergeestelijken zonder dat de tekst daar aanleiding toe geeft, is pure willekeur. Want jij leest er het één in, en een ander weer iets anders. Dat tast het gezag van de Schrift aan. Wie een gereformeerde, letterlijke uitleg neemt, kan altijd aanwijzen: Kijk, daar zegt God dat. Wie met een vergeestelijkte uitleg aankomt, kan dat niet doen, want iemand die het niet deelt zal zeggen: Ja, dat zeg je wel mooi, maar ik zie het er niet in terug.

Ik blijf het een probleem vinden, al die exegese-regeltjes.
Schrift met schrift is al een probleem. In de gereformeerde gezindte betekent dat over het algemeen dat al te veel genade aanbiedende teksten schaakmat gezet worden met teksten waarin staat dat je 'eerst getrokken' moet zijn of natuurlijk wel 'verkoren' of 'inwendig geroepen' moet zijn.

Meer en meer wordt gepropageerd om de bijbel te lezen met verklaringen. Prachtig. Maar hoe nuttig en noodzakelijk is dat? Wat als je geen geld hebt? Wat als je geen toegang tot welke verklaring (in jouw taal) ook? Hoe ging dat toen Calvijn er nog niet was?

Hooglied.

Marco schreef:Hooglied.

?

refo schreef:Meer en meer wordt gepropageerd om de bijbel te lezen met verklaringen. Prachtig. Maar hoe nuttig en noodzakelijk is dat? Wat als je geen geld hebt? Wat als je geen toegang tot welke verklaring (in jouw taal) ook?

Dan kan je naar de kerk gaan. Daar is de verklaring gratis.

refo schreef:Ik blijf het een probleem vinden, al die exegese-regeltjes.
Schrift met schrift is al een probleem. In de gereformeerde gezindte betekent dat over het algemeen dat al te veel genade aanbiedende teksten schaakmat gezet worden met teksten waarin staat dat je 'eerst getrokken' moet zijn of natuurlijk wel 'verkoren' of 'inwendig geroepen' moet zijn.

Het gaat om de samenhang. In feite ontdek je die pas als je de Bijbel veel leest. En je kunt gebruikmaken van de bevindingen van degenen die vóór jou de Bijbel gelezen hebben. Maar dan niet zo dat je iets op hun 'gezag' aanvaardt, maar, om met Brakel te spreken, "opdat de onderwezene zelf zie, dat de Schrift dit of dat zegt, en hoedanig de zaak is". Dus als iemand over 'gezaghebbende Schriftverklaarders' begint, niet te snel onder de indruk raken!

refo schreef:Meer en meer wordt gepropageerd om de bijbel te lezen met verklaringen. Prachtig. Maar hoe nuttig en noodzakelijk is dat? Wat als je geen geld hebt? Wat als je geen toegang tot welke verklaring (in jouw taal) ook? Hoe ging dat toen Calvijn er nog niet was?

Dan lees je 'm zonder verklaring. Dat gaat ook, al mis je dan wel de inzichten van hen die vóór jou de Bijbel gelezen hebben. Maar de Heilige Geest heeft zo de Bijbel al vaak gebruikt om mensen te bekeren.
En ten slotte, met Bijbellezen is het als met zoveel dingen: al doende leert men. Een eenvoudige, hapklare methode is er denk ik niet.

Tiberius schreef:

refo schreef:Meer en meer wordt gepropageerd om de bijbel te lezen met verklaringen. Prachtig. Maar hoe nuttig en noodzakelijk is dat? Wat als je geen geld hebt? Wat als je geen toegang tot welke verklaring (in jouw taal) ook?

Dan kan je naar de kerk gaan. Daar is de verklaring gratis.

Moet er wel verklaard worden, natuurlijk.
Bovendien, ook predikanten hebben hun handboeken toch?

Afgewezen schreef:

Tiberius schreef:

refo schreef:Meer en meer wordt gepropageerd om de bijbel te lezen met verklaringen. Prachtig. Maar hoe nuttig en noodzakelijk is dat? Wat als je geen geld hebt? Wat als je geen toegang tot welke verklaring (in jouw taal) ook?

Dan kan je naar de kerk gaan. Daar is de verklaring gratis.

Moet er wel verklaard worden, natuurlijk.
Bovendien, ook predikanten hebben hun handboeken toch?

Dat wel, maar die hoeft de kerkganger (in eerste instantie) niet te betalen.

Afgewezen schreef:

Marco schreef:Hooglied.

?

Voorbeeld van een heel bijbelboek dat heel vaak bij voorbaat allegorisch gelezen wordt, terwijl dat helemaal niet voor de hand ligt.