Een spiegel die wordt voorgehouden.
Geplaatst: 12 jan 2009, 06:06
in Trouw een column van dhr. Jan Kuitenbrouwer waarin hij het Calvinisme een spiegel voorhoudt.
Een column die ik jullie toch niet wil onthouden.
===
Hedo-Calvinisme
Jan Kuitenbrouwer
De krant stond afgelopen zaterdag in het teken van Calvijn, die dit jaar vijf eeuwen geleden werd geboren en een groot stempel op de Nederlandse cultuur zou drukken. Was ’calvinist’ aanvankelijk een scheldnaam voor de aanhangers van deze dissident, later werd het juist een geuzennaam, waarna de term in het moderne spraakgebruik alsnog een pejoratief karakter kreeg, in de zin van zuinig, sober, ijverig, bescheiden, puriteins, levensangstig.
Wat in de diverse artikelen helaas ontbrak was een verwijzing naar een nieuwe vorm van calvinisme die de laatste jaren in Nederland is opgekomen, waarin geprobeerd wordt de oude kernwaarden van het calvinisme te verzoenen met moderne vormen van onmatigheid en genotzucht - het zogenaamde hedo-calvinisme.
Grondlegger van het hedo-calvinisme, althans in Nederland, is Drs. Merijn Mochtwat, schrijver van het boek ’Gewoon ís niet gek genoeg - van predestinatie tot funshoppen’ , dat onlangs bij uitgeverij Cock verscheen. Mochtwat betoogt in dit boek dat we Calvijn eigenlijk altijd verkeerd begrepen hebben, en dat hij ergens eigenlijk best wel een losbol was. ’De associatie tussen Calvijn en vergaande soberheid is een historisch misverstand,’ zegt Mochtwat, die ons ontvangt in zijn werkkamer aan de Vrije Universiteit. De kamer is nagenoeg leeg, op een gouden stoel na. ’Zo had hij een zwak voor snelle rijtuigen, was hij dol op skiën en werd hij vaak omringd door mooie vrouwen, al waren die dan meestal gecamoufleerd als non. Dat hij vroeg naar bed ging, zoals je vaak leest, had vooral dáármee te maken.’
Mochtwat ziet overal tekenen van de opmars van het hedo-calvinisme. ’Kijk naar het succes van de budget-airlines, de EasyJets en de Ryan Airs. We willen genieten, we willen consumeren, maar we willen óók zuinig zijn en sparen. Of neem de grote budgetsupers, zoals Lidl en Aldi, die steeds meer luxeproducten beginnen te verkopen. Reebout, gerookte zalm, champagne, het ligt er, tegen afslagprijzen, en de mensen staan ervoor in de rij. Allemaal hedo-calvinisten. Jezelf sober te buiten gaan, daar gaat het om, die combi, daar was Calvijn ook mee bezig. Calvijn pleitte voor nuchterheid, maar juist omdát hij zoveel dronk. Dat wordt vaak vergeten.’
Nu de wereld in de greep is van meerdere crises, voedsel, energie, geld, klimaat, heeft het hedo-calvinisme ons iets te bieden, betoogt Mochtwat. ’Het is die combinatie van jezelf én de wereld. Zet jezelf op die eerste plaats, maar mét dat stukje rekenschap van waar zijn we nou eigenlijk mee bezig? Maak die vliegreis, maar doe iets terug. Koop een kerstboom mét kluit, ik noem maar iets.’
Het huidige kabinet, dat van alles wil verbieden, roken, drinken, snoep, vuurwerk, is volgens drs. Mochtwat op de verkeerde weg. ’Zij denken te handelen in de geest van Calvijn, maar op deze manier breng je Calvijn juist verder in diskrediet en weet je zeker dat zijn gedachtegoed de 21e eeuw niet zal overleven.
Wie het calvinisme wil redden en ook voor de toekomst relevantie wil geven, kan dat alleen doen door te kiezen voor het hedo-calvinisme. De wereld gaat voor, maar éérst ben jij aan de beurt, begrijp je? Neem af en toe gewoon witte wijn in plaats van prosecco. Scheelt toch weer C02. Dat bedoel ik, dát is hedo-calvinisme.’
Een column die ik jullie toch niet wil onthouden.
===
Hedo-Calvinisme
Jan Kuitenbrouwer
De krant stond afgelopen zaterdag in het teken van Calvijn, die dit jaar vijf eeuwen geleden werd geboren en een groot stempel op de Nederlandse cultuur zou drukken. Was ’calvinist’ aanvankelijk een scheldnaam voor de aanhangers van deze dissident, later werd het juist een geuzennaam, waarna de term in het moderne spraakgebruik alsnog een pejoratief karakter kreeg, in de zin van zuinig, sober, ijverig, bescheiden, puriteins, levensangstig.
Wat in de diverse artikelen helaas ontbrak was een verwijzing naar een nieuwe vorm van calvinisme die de laatste jaren in Nederland is opgekomen, waarin geprobeerd wordt de oude kernwaarden van het calvinisme te verzoenen met moderne vormen van onmatigheid en genotzucht - het zogenaamde hedo-calvinisme.
Grondlegger van het hedo-calvinisme, althans in Nederland, is Drs. Merijn Mochtwat, schrijver van het boek ’Gewoon ís niet gek genoeg - van predestinatie tot funshoppen’ , dat onlangs bij uitgeverij Cock verscheen. Mochtwat betoogt in dit boek dat we Calvijn eigenlijk altijd verkeerd begrepen hebben, en dat hij ergens eigenlijk best wel een losbol was. ’De associatie tussen Calvijn en vergaande soberheid is een historisch misverstand,’ zegt Mochtwat, die ons ontvangt in zijn werkkamer aan de Vrije Universiteit. De kamer is nagenoeg leeg, op een gouden stoel na. ’Zo had hij een zwak voor snelle rijtuigen, was hij dol op skiën en werd hij vaak omringd door mooie vrouwen, al waren die dan meestal gecamoufleerd als non. Dat hij vroeg naar bed ging, zoals je vaak leest, had vooral dáármee te maken.’
Mochtwat ziet overal tekenen van de opmars van het hedo-calvinisme. ’Kijk naar het succes van de budget-airlines, de EasyJets en de Ryan Airs. We willen genieten, we willen consumeren, maar we willen óók zuinig zijn en sparen. Of neem de grote budgetsupers, zoals Lidl en Aldi, die steeds meer luxeproducten beginnen te verkopen. Reebout, gerookte zalm, champagne, het ligt er, tegen afslagprijzen, en de mensen staan ervoor in de rij. Allemaal hedo-calvinisten. Jezelf sober te buiten gaan, daar gaat het om, die combi, daar was Calvijn ook mee bezig. Calvijn pleitte voor nuchterheid, maar juist omdát hij zoveel dronk. Dat wordt vaak vergeten.’
Nu de wereld in de greep is van meerdere crises, voedsel, energie, geld, klimaat, heeft het hedo-calvinisme ons iets te bieden, betoogt Mochtwat. ’Het is die combinatie van jezelf én de wereld. Zet jezelf op die eerste plaats, maar mét dat stukje rekenschap van waar zijn we nou eigenlijk mee bezig? Maak die vliegreis, maar doe iets terug. Koop een kerstboom mét kluit, ik noem maar iets.’
Het huidige kabinet, dat van alles wil verbieden, roken, drinken, snoep, vuurwerk, is volgens drs. Mochtwat op de verkeerde weg. ’Zij denken te handelen in de geest van Calvijn, maar op deze manier breng je Calvijn juist verder in diskrediet en weet je zeker dat zijn gedachtegoed de 21e eeuw niet zal overleven.
Wie het calvinisme wil redden en ook voor de toekomst relevantie wil geven, kan dat alleen doen door te kiezen voor het hedo-calvinisme. De wereld gaat voor, maar éérst ben jij aan de beurt, begrijp je? Neem af en toe gewoon witte wijn in plaats van prosecco. Scheelt toch weer C02. Dat bedoel ik, dát is hedo-calvinisme.’
