Preken & techniek
Geplaatst: 06 jul 2007, 09:55
Ik wil geen namen in dit topic zien.
Ook wil ik zeggen dat ik met de meerderheid van de predikanten geen moeite heb, maar toch wil ik een discussie aanzwengelen over de gebruikte techniek bij het preken.
Systematisch gezien heb ik de volgende moeiten:
1. De preek duurt geforceerd altijd even lang wat de inhoud niet te goede komt.
Ik heb regelmatig meegemaakt dat een predikant nog niet klaar was met preken of dat een predikant al 20 minuten klaar was met preken, maar door afkappen of herhalen wordt dan toch gepoogt de beoogde lengte te benaderen. Een ander negatief effect is de sleur. Er zijn mensen die hun biologische klok inmiddels gelijk hebben staan aan de lengte van de gemiddelde preek. Voor de interesse is variatie in de preeklengte gewenst. En een preek moet zo lang duren als dat nodig is. De bijbelboeken zijn ook niet allemaal precies even lang en de psalmen ook niet. Het is een kwestie van verwachtingsmanagement. De gemeente verwacht iets en de dominee vervult die verwachting.
2. Een preek moet veel te veel evenwichtig zijn. Soms heeft een dominee een onderwerp die zich minder goed leent om alle elementen van ellende, verlossing en dankbaarheid te preken en de preek op te delen in de drie klassieke onderdelen. Andere predikanten zijn systematisch onevenwichtig naar 1 kant toe. Waarom is dit zo? Ik durf met grote stelligheid te stellen dat dit ook weer een kwestie van verwachtingsmanagement is. De gemeente verwacht van een dominee iets en hij vervult die verwachting. Wanneer de dominee door de Heilige Geest een drang voelt om Christus te prijzen of om een boetepreek te houden, dan moet hij dat zeker doen en wel tot op het bot toe! Dan maar niet wat de gemeente verwacht!
3. Een dominee moet oppassen dat de prediking, maar zeker ook het gebed, een aaneennschakeling wordt van terminologie dat ook weer terug te leiden is naar de verwachting van de gemeente. Soms is een preek niet anders dan een voortdurende herhaling van vertrouwde termen en standaardzinnen.
50% van de preken die ik hoor (gelukkig veel minder bij de kandidaten van de HHK) gaan als volgt:
In het gebed legt de dominee aan God uit hoe Hij mensen moet bekeren en het eindigt met de vraag of Hij dit ook deze dienst wil doen.
Men plukke een tekst. Leest die voor.
Vervolgens begint de predikant met een anekdote. Die anekdote die vaak vermanend van aard is, is een opmaat voor de rest van de preek. Deel 1: Het is niet meer zoals het zou moeten. Deel 2: We kunnen niet anders. Deel 3: Als God het wil, dan komt het goed.
Voeg daar de gewenste uitdrukkingen, het benadrukken dat we het niet kunnen, een bemoediging om maar veel te bidden voor de mensen die dit tot last is geworden en minimaal 3 bijlslagen naar bijv. de wereld (sport, internet en tv), een ander kerkverband (geen vrije genade, geen gedegen ellendekennis) en de gemeenteleden (jullie doen toch niet aan sport, hebben toch geen tv en gaan toch niet uit?) En iedereen gaat weer voldaan naar huis.
Dit is geestesdodend. Inspiratieloze (lees: Heilige Geest-loze) zondagsopvulling. Geruststellend slaapbehoudend voor de ongewenst onbekeerde gewoonteganger.
Ook wil ik zeggen dat ik met de meerderheid van de predikanten geen moeite heb, maar toch wil ik een discussie aanzwengelen over de gebruikte techniek bij het preken.
Systematisch gezien heb ik de volgende moeiten:
1. De preek duurt geforceerd altijd even lang wat de inhoud niet te goede komt.
Ik heb regelmatig meegemaakt dat een predikant nog niet klaar was met preken of dat een predikant al 20 minuten klaar was met preken, maar door afkappen of herhalen wordt dan toch gepoogt de beoogde lengte te benaderen. Een ander negatief effect is de sleur. Er zijn mensen die hun biologische klok inmiddels gelijk hebben staan aan de lengte van de gemiddelde preek. Voor de interesse is variatie in de preeklengte gewenst. En een preek moet zo lang duren als dat nodig is. De bijbelboeken zijn ook niet allemaal precies even lang en de psalmen ook niet. Het is een kwestie van verwachtingsmanagement. De gemeente verwacht iets en de dominee vervult die verwachting.
2. Een preek moet veel te veel evenwichtig zijn. Soms heeft een dominee een onderwerp die zich minder goed leent om alle elementen van ellende, verlossing en dankbaarheid te preken en de preek op te delen in de drie klassieke onderdelen. Andere predikanten zijn systematisch onevenwichtig naar 1 kant toe. Waarom is dit zo? Ik durf met grote stelligheid te stellen dat dit ook weer een kwestie van verwachtingsmanagement is. De gemeente verwacht van een dominee iets en hij vervult die verwachting. Wanneer de dominee door de Heilige Geest een drang voelt om Christus te prijzen of om een boetepreek te houden, dan moet hij dat zeker doen en wel tot op het bot toe! Dan maar niet wat de gemeente verwacht!
3. Een dominee moet oppassen dat de prediking, maar zeker ook het gebed, een aaneennschakeling wordt van terminologie dat ook weer terug te leiden is naar de verwachting van de gemeente. Soms is een preek niet anders dan een voortdurende herhaling van vertrouwde termen en standaardzinnen.
50% van de preken die ik hoor (gelukkig veel minder bij de kandidaten van de HHK) gaan als volgt:
In het gebed legt de dominee aan God uit hoe Hij mensen moet bekeren en het eindigt met de vraag of Hij dit ook deze dienst wil doen.
Men plukke een tekst. Leest die voor.
Vervolgens begint de predikant met een anekdote. Die anekdote die vaak vermanend van aard is, is een opmaat voor de rest van de preek. Deel 1: Het is niet meer zoals het zou moeten. Deel 2: We kunnen niet anders. Deel 3: Als God het wil, dan komt het goed.
Voeg daar de gewenste uitdrukkingen, het benadrukken dat we het niet kunnen, een bemoediging om maar veel te bidden voor de mensen die dit tot last is geworden en minimaal 3 bijlslagen naar bijv. de wereld (sport, internet en tv), een ander kerkverband (geen vrije genade, geen gedegen ellendekennis) en de gemeenteleden (jullie doen toch niet aan sport, hebben toch geen tv en gaan toch niet uit?) En iedereen gaat weer voldaan naar huis.
Dit is geestesdodend. Inspiratieloze (lees: Heilige Geest-loze) zondagsopvulling. Geruststellend slaapbehoudend voor de ongewenst onbekeerde gewoonteganger.