"Goddeloos Europa onder druk"
Geplaatst: 02 apr 2007, 11:10
Goddeloos Europa onder druk
ED GROOT
Kapitalisme leidt niet vanzelf tot minder religie. Hoe lang blijft Europa een eenzaam eiland van ongeloof?
DEN HAAG - Het goddeloze Europa wordt een zendingsgebied voor vrome moslims en evangelische christenen. De nu nog seculiere Europese cultuur komt onder druk en Europa wordt een groeiend risico voor de internationale veiligheid.
Dit betoogde de Britse hoogleraar Scott M. Thomas deze week op een conferentie van de Society for International Development in Den Haag. Religie is wereldwijd bezig aan een ongekende opmars. Ook Europa ontkomt daar niet aan, of mensen dat nou leuk vinden of niet, is de boodschap van Thomas.
De wereldwijde heropleving van religie is vooral een verhaal over demografie. Algemeen bekend is dat veel islamitische landen een hoge bevolkingsgroei hebben. Minder bekend is dat ook de evangelische protestanten zich als een 'prairie fire' over de wereld verspreiden. Volgens data van Amerikaanse christelijke denktanks behoort inmiddels een kwart van de twee miljard christenen tot de evangelische stroming. Het grootste deel hiervan betreft 'pentecostals', in Nederland vaak behorend tot de Pinkstergemeente. Het gaat om evangelische christenen die zich opnieuw laten dopen en als herborenen hun leven in dienst stellen van hun religieuze overtuiging.
De 'pentecostals' begonnen hun opmars in Amerika (20 à 30 miljoen, afhankelijk van definitie), maar worden in aantal al ruim overtroffen door China, waar er 72 miljoen te vinden zijn. Het komt op in Afrika en zelfs in Nepal. In Latijns Amerika is de opmars zó sterk, dat sommige wetenschappers denken dat deze regio ooit overwegend protestants kan worden.
De protestantse revolutie leidt ook tot strengere normen over werken, alcoholgebruik, spaarzin en seks. 'Latijns Amerika is een levend experiment van Max Webers these over het verband tussen protestantisme en de opkomst van het kapitalisme', zegt Thomas.
De Britse wetenschapper verwijst de oude secularisatietheorie, die zegt dat liberalisering en kapitalisme vanzelf leiden tot minder religie, resoluut naar de prullenmand. Religie is vooral in opmars in bevolkingsrijke gebieden met middeninkomens. En zo blijkt dat juist rijke Indiërs in Silicon Valley fundamentalistische hindoepartijen in India financieren.
Ten tweede staat de scheiding tussen kerk en staat onder druk. De moderne religie is niet individueel, maar publiek en politiek georiënteerd, over de landsgrenzen heen. Landen worden verzamelingen van etnische en religieuze groepen die hun identiteit zoeken in de internationale diaspora waarvan ze deel uitmaken. Globalisering fragmenteert en verbindt: 'Jihad en McWorld'.
Nationale en internationale politiek vervloeien. Een voorbeeld is de Deense cartoonrel. Dat was een binnenlands dispuut over de grenzen van vrijheid van meningsuiting, die tot in Nigeria tot dodelijke botsingen tussen christenen en moslims leidde.
Thomas denkt dat de verdeeldheid in Europa, de wankelmoedige steun voor zijn eigen tradities en de moeizame integratie van moslims het continent kwetsbaar maken voor de zendingsdrang van zowel de islam als de nieuwe christenen. Religie is nu al terug in de Europese politiek, getuige de conflicten over hoofddoekjes en zelfmoord bomaanslagen in Madrid en Londen.
Europa wordt een groeiend risico voor de internationale veiligheid. Maar bedreigt religie elders in de wereld ook de vrede? De nieuwe minister van defensie van de ChristenUnie, Eimert van Middelkoop, erkende op de bijeenkomst dat religie een zeker risico inhoudt, omdat diepgelovige mensen een claim op de absolute waarheid hebben. Vanuit zijn eigen geloofsovertuiging steunt hij de strikte scheiding van kerk en staat en respect voor andersdenkenden. 'Maar voor andere religies kan ik de vraag niet beantwoorden.'
Thomas constateert dat veel van de dichtstbevolkte landen van morgen ook landen zijn met significante minderheden van christenen of moslims. Die mix is gevaarlijk, maar niet per se explosief. 'Je kunt ook zeggen dat het opvallend is dat er nog steeds zo weinig conflicten zijn tussen christenen en moslims'. Conflicten hangen niet alleen af van religie en demografie, maar ook van vele andere factoren.
Multireligieuze samenlevingen bieden ook kansen. De vertrouwde non-gouvernementele organisaties voor mensen- en vrouwenrechten, ontwikkelingshulp en milieu krijgen gezelschap van 'new religious movements'. Dat kan op de internationale podia tot vruchtbare debatten leiden. En op nationaal niveau kunnen religieuze minderheden bijdragen aan internationaal begrip en samenwerking. In een multireligieuze samenleving is 'multi track diplomacy' een logische optie.
Copyright (c) 2007 Het Financieele Dagblad
Het valt me overigens op dat juist de "zware" orthodoxe kerken, zoals de GerGem, tegen álle verdrukking in, juist ledenWINST boeken, daar waar alle overige kerken ledenverlies moeten incasseren!!
ED GROOT
Kapitalisme leidt niet vanzelf tot minder religie. Hoe lang blijft Europa een eenzaam eiland van ongeloof?
DEN HAAG - Het goddeloze Europa wordt een zendingsgebied voor vrome moslims en evangelische christenen. De nu nog seculiere Europese cultuur komt onder druk en Europa wordt een groeiend risico voor de internationale veiligheid.
Dit betoogde de Britse hoogleraar Scott M. Thomas deze week op een conferentie van de Society for International Development in Den Haag. Religie is wereldwijd bezig aan een ongekende opmars. Ook Europa ontkomt daar niet aan, of mensen dat nou leuk vinden of niet, is de boodschap van Thomas.
De wereldwijde heropleving van religie is vooral een verhaal over demografie. Algemeen bekend is dat veel islamitische landen een hoge bevolkingsgroei hebben. Minder bekend is dat ook de evangelische protestanten zich als een 'prairie fire' over de wereld verspreiden. Volgens data van Amerikaanse christelijke denktanks behoort inmiddels een kwart van de twee miljard christenen tot de evangelische stroming. Het grootste deel hiervan betreft 'pentecostals', in Nederland vaak behorend tot de Pinkstergemeente. Het gaat om evangelische christenen die zich opnieuw laten dopen en als herborenen hun leven in dienst stellen van hun religieuze overtuiging.
De 'pentecostals' begonnen hun opmars in Amerika (20 à 30 miljoen, afhankelijk van definitie), maar worden in aantal al ruim overtroffen door China, waar er 72 miljoen te vinden zijn. Het komt op in Afrika en zelfs in Nepal. In Latijns Amerika is de opmars zó sterk, dat sommige wetenschappers denken dat deze regio ooit overwegend protestants kan worden.
De protestantse revolutie leidt ook tot strengere normen over werken, alcoholgebruik, spaarzin en seks. 'Latijns Amerika is een levend experiment van Max Webers these over het verband tussen protestantisme en de opkomst van het kapitalisme', zegt Thomas.
De Britse wetenschapper verwijst de oude secularisatietheorie, die zegt dat liberalisering en kapitalisme vanzelf leiden tot minder religie, resoluut naar de prullenmand. Religie is vooral in opmars in bevolkingsrijke gebieden met middeninkomens. En zo blijkt dat juist rijke Indiërs in Silicon Valley fundamentalistische hindoepartijen in India financieren.
Ten tweede staat de scheiding tussen kerk en staat onder druk. De moderne religie is niet individueel, maar publiek en politiek georiënteerd, over de landsgrenzen heen. Landen worden verzamelingen van etnische en religieuze groepen die hun identiteit zoeken in de internationale diaspora waarvan ze deel uitmaken. Globalisering fragmenteert en verbindt: 'Jihad en McWorld'.
Nationale en internationale politiek vervloeien. Een voorbeeld is de Deense cartoonrel. Dat was een binnenlands dispuut over de grenzen van vrijheid van meningsuiting, die tot in Nigeria tot dodelijke botsingen tussen christenen en moslims leidde.
Thomas denkt dat de verdeeldheid in Europa, de wankelmoedige steun voor zijn eigen tradities en de moeizame integratie van moslims het continent kwetsbaar maken voor de zendingsdrang van zowel de islam als de nieuwe christenen. Religie is nu al terug in de Europese politiek, getuige de conflicten over hoofddoekjes en zelfmoord bomaanslagen in Madrid en Londen.
Europa wordt een groeiend risico voor de internationale veiligheid. Maar bedreigt religie elders in de wereld ook de vrede? De nieuwe minister van defensie van de ChristenUnie, Eimert van Middelkoop, erkende op de bijeenkomst dat religie een zeker risico inhoudt, omdat diepgelovige mensen een claim op de absolute waarheid hebben. Vanuit zijn eigen geloofsovertuiging steunt hij de strikte scheiding van kerk en staat en respect voor andersdenkenden. 'Maar voor andere religies kan ik de vraag niet beantwoorden.'
Thomas constateert dat veel van de dichtstbevolkte landen van morgen ook landen zijn met significante minderheden van christenen of moslims. Die mix is gevaarlijk, maar niet per se explosief. 'Je kunt ook zeggen dat het opvallend is dat er nog steeds zo weinig conflicten zijn tussen christenen en moslims'. Conflicten hangen niet alleen af van religie en demografie, maar ook van vele andere factoren.
Multireligieuze samenlevingen bieden ook kansen. De vertrouwde non-gouvernementele organisaties voor mensen- en vrouwenrechten, ontwikkelingshulp en milieu krijgen gezelschap van 'new religious movements'. Dat kan op de internationale podia tot vruchtbare debatten leiden. En op nationaal niveau kunnen religieuze minderheden bijdragen aan internationaal begrip en samenwerking. In een multireligieuze samenleving is 'multi track diplomacy' een logische optie.
Copyright (c) 2007 Het Financieele Dagblad
Het valt me overigens op dat juist de "zware" orthodoxe kerken, zoals de GerGem, tegen álle verdrukking in, juist ledenWINST boeken, daar waar alle overige kerken ledenverlies moeten incasseren!!