Doodstraf voor Saddam
Geplaatst: 07 nov 2006, 09:27
Vandaag in het ND onderstaand artikel.
Wat vinden jullie van de doodstraf voor iemand als Saddam?
------------------------------
SGP ziet in Bijbel legitimatie doodstraf Saddam
door onze redacteuren Rien van den Berg en Gerard Beverdam
DEN HAAG - Het vonnis tegen Saddam Hussein heeft de discussie over de doodstraf doen losbarsten, vooral nu premier Balkenende vindt dat het doodvonnis voor Saddam - ondanks dat Nederland de doodstraf afwijst - terecht is. De SGP vindt dat juist de Bijbel het uitvoeren van een doodvonnis legitimeert.
Het doodvonnis tegen Saddam Hussein mag worden uitgevoerd, mits duidelijk is dat het proces op een eerlijke manier is gevoerd en het vonnis onherroepelijk is geworden. ,,Bij de procesvoering zijn nog wel wat vraagtekens te plaatsen'', zegt Kees van der Staaij, Tweede Kamerlid voor de SGP. ,,Maar ik ben niet tegen de doodstraf voor Saddam Hussein. Omdat zijn getuigenis echter in de andere zaken van belang kan zijn, vind ik niet dat het vonnis zo snel mogelijk moet worden uitgevoerd.''
Het standpunt van de Nederlandse regering rond het doodvonnis tegen Saddam noemt Van der Staaij ,,vreemd'' en een ,,beetje hypocriet''. Premier Balkenende zei zondag de straf terecht te vinden, maar verklaarde tegelijk dat Nederland tegen de doodstraf is. Van der Staaij: ,,Nederland is zeer principieel tegen de doodstraf. In de Kamer is een tijdje geleden nog een internationaal verdrag vastgesteld waarin is vastgelegd dat de doodstraf nooit mag worden uitgevoerd, ook niet bij terroristische misdrijven.''
De SGP was daar als een van de weinige partijen in de Kamer tegen. ,,Omdat wij het niet willen uitsluiten dat in bepaalde omstandigheden de doodstraf kan worden opgelegd.'' Een optie waar Van der Staaij niet zo veel voor voelt, is het opleggen van de doodstraf zonder die daadwerkelijk uit te voeren. ,,Zou je dan ook moeten zeggen dat het onterecht is dat de doodvonnissen van het Neurenberg-tribunaal, na de Tweede Wereldoorlog, zijn uitgevoerd? Zeker wanneer het gaat om massamoorden, zoals bij Saddam Hussein, is de doodstraf te rechtvaardigen.''
Persoonlijk vindt Van der Staaij de uitspraken in de Bijbel over de doodstraf belangrijk. ,,Zonder de Bijbel zou ik het eigenlijk niet aandurven de doodstraf te verdedigen. In mijn beleving geven Romeinen 13 en Genesis 9, als kernteksten, aan dat het bevoegd gezag uiteindelijk een doodstraf mag opleggen en ook uitvoeren.'' Zónder die uitdrukkelijke grondslag is het veel lastiger de doodstraf te hanteren, meent Van der Staaij. ,,Louter begrippen als preventie en wenselijkheid, vind ik een gevaarlijke basis om doodvonnissen op te leggen.''
Volgens dr. A.L.Th. de Bruijne hanteert de SGP daarmee te zeer een één op één benadering van de Bijbel. ,,Veel christenen in de vroege kerk waren tegen de doodstraf.'' Dat leverde volgens de Kamper ethicus een dilemma op toen het christendom geaccepteerd werd en christenen overheidsposities bekleedden. Toen erkenden christenen dat de overheid bevoegd was de doodstraf te voltrekken. ,,Maar het zou een ambitie van christelijke regeerders moeten zijn een andere oplossing te verzinnen.''
Volgens De Bruijne is het ,,misgegaan'' toen het domein van de wereld het domein van de kerk werd. Sindsdien werden de teksten die Van der Staaij aanhaalt in een theocratische context gezien en te rechtstreeks opgevat als overheidsplicht. ,,De tekst over de overheid als zwaarddrager geeft aan dat de overheid die volmacht heeft, maar zegt niet dat de overheid ook de opdracht heeft.''
Prof. dr. G.C. den Hertog, De Bruijnes collega uit Apeldoorn, toont meer begrip voor het SGP-standpunt. Hij noemt als voorbeeld de strafeis gisteren in de zaak tegen Samir A., lid van de hofstadgroep. Het OM eist vijftien jaar cel. ,,De argumenten daarvoor zijn onder meer de ernst van het delict, de onrust in de samenleving en de afschrikwekkende werking van een strenge straf. Dat zijn subjectieve factoren. Wie de mening van 'het volk' bij de bepaling van de strafmaat laat meewegen, weet nog niet waar hij uitkomt. Er moet een heldere, consistente lijn zitten in de rechtspraak. Dus in die zin kan ik de SGP wel volgen.'' Den Hertog maakt ook de vergelijking met een andere dictator, Hitler. ,,Die pleegde zelfmoord, maar stel dat je die man in leven had gehouden. Hele generaties joden hadden niet kunnen leven met dat feit. Iets soortgelijks kan ik me ook voorstellen van de slachtoffers van Saddam.''
Op dit punt lopen de wegen tussen de ethici uiteen. De Bruijne heeft juist in het geval van Saddam wat bedenkingen bij de doodstraf. ,,Ik neig ertoe dat zelfs wat hypocriet te vinden, in het licht van wat er nog meer in de wereld gaande is en hoe we daarmee omgaan.'' De hoogleraren zijn het erover eens dat de doodstraf een hoge uitzondering hoort te zijn. Ook volgens Den Hertog is het één op één toepassen van Bijbelteksten niet terecht: ,,In de Bijbelse tijd waren er bijvoorbeeld geen gevangenissen waarin je iemand kon opsluiten.'' Ook de moeite in de hedendaagse rechtspraak om vast te stellen wat iemand precies heeft gedaan, dwingt tot grote voorzichtigheid, vindt Den Hertog. ,,Kijk naar de Schiedammer Parkmoord. Als de rechters daar de doodstraf hadden toegepast, was er een grote fout gemaakt. De mogelijkheid om fouten te herstellen lijkt mij winst.'' Volgens beide hoogleraren was de verzoeningsgedachte de reden voor de terughoudendheid van de eerste christenen. De Bruijne: ,,Bij de doodstraf ontnam je iemand een tweede kans om vergeving te vragen en zich te bekeren.'' Den Hertog: ,,In het Nieuwe Testament lazen christenen dat ze de wraak uit hun gedachten moesten weren. De wraak is aan God.''
Ook Den Hertog leest de tekst uit Romeinen 13 anders dan SGP-Kamerlid Van der Staaij. ,,In mijn catechismus lees ik dat deze tekst wordt aangehaald bij de bespreking van het verbod op doodslag. De overheid draagt het zwaard om doodslag tegen te gaan. Dus niet om te straffen, maar preventief.'' Ook Van der Staaijs PvdA-collega Aleid Wolfsen is het niet met de SGP'er eens. ,,Ik zou tegen Van der Staaij willen zeggen: je mag nooit voor een hogere autoriteit spelen. Mijn uitgangspunt is: gij zult niet doodslaan. Uiteindelijk is het ook een teken van beschaving als je tegen onbeschaafde moordenaars een eerlijk proces voert.'' Daarbij past volgens Wolfsen dus nooit de doodstraf, maar wel de zwaarst mogelijke andere straf. ,,Dat is een levenslange gevangenisstraf.'' De PvdA'er zegt zich wel voor te kunnen stellen dat mensen de doodstraf tegen Saddam gerechtvaardigd vinden. ,,Als je zijn barbaarse regime bekijkt, is dat heel goed invoelbaar. Maar uiteindelijk moet in de rechtsgang niet de hitte van de emotie de straf bepalen. In de VS is ook gebleken dat veel doodvonnissen achteraf onterecht waren. Rechters kunnen zich altijd vergissen.'' Dat premier Balkenende zei het doodvonnis terecht te vinden, is volgens Wolfsen een ,,ongelukkige uitlating''. ,,Balkenende wilde natuurlijk geen enkele relativerende opmerking maken over het vonnis. Op het dossier-Irak schiet hij altijd in een kramp, omdat het land is binnengevallen op basis van leugens'', meent de PvdA'er, die vindt dat Balkenende - net als de EU - meer afstand had moeten nemen.
Wat vinden jullie van de doodstraf voor iemand als Saddam?
------------------------------
SGP ziet in Bijbel legitimatie doodstraf Saddam
door onze redacteuren Rien van den Berg en Gerard Beverdam
DEN HAAG - Het vonnis tegen Saddam Hussein heeft de discussie over de doodstraf doen losbarsten, vooral nu premier Balkenende vindt dat het doodvonnis voor Saddam - ondanks dat Nederland de doodstraf afwijst - terecht is. De SGP vindt dat juist de Bijbel het uitvoeren van een doodvonnis legitimeert.
Het doodvonnis tegen Saddam Hussein mag worden uitgevoerd, mits duidelijk is dat het proces op een eerlijke manier is gevoerd en het vonnis onherroepelijk is geworden. ,,Bij de procesvoering zijn nog wel wat vraagtekens te plaatsen'', zegt Kees van der Staaij, Tweede Kamerlid voor de SGP. ,,Maar ik ben niet tegen de doodstraf voor Saddam Hussein. Omdat zijn getuigenis echter in de andere zaken van belang kan zijn, vind ik niet dat het vonnis zo snel mogelijk moet worden uitgevoerd.''
Het standpunt van de Nederlandse regering rond het doodvonnis tegen Saddam noemt Van der Staaij ,,vreemd'' en een ,,beetje hypocriet''. Premier Balkenende zei zondag de straf terecht te vinden, maar verklaarde tegelijk dat Nederland tegen de doodstraf is. Van der Staaij: ,,Nederland is zeer principieel tegen de doodstraf. In de Kamer is een tijdje geleden nog een internationaal verdrag vastgesteld waarin is vastgelegd dat de doodstraf nooit mag worden uitgevoerd, ook niet bij terroristische misdrijven.''
De SGP was daar als een van de weinige partijen in de Kamer tegen. ,,Omdat wij het niet willen uitsluiten dat in bepaalde omstandigheden de doodstraf kan worden opgelegd.'' Een optie waar Van der Staaij niet zo veel voor voelt, is het opleggen van de doodstraf zonder die daadwerkelijk uit te voeren. ,,Zou je dan ook moeten zeggen dat het onterecht is dat de doodvonnissen van het Neurenberg-tribunaal, na de Tweede Wereldoorlog, zijn uitgevoerd? Zeker wanneer het gaat om massamoorden, zoals bij Saddam Hussein, is de doodstraf te rechtvaardigen.''
Persoonlijk vindt Van der Staaij de uitspraken in de Bijbel over de doodstraf belangrijk. ,,Zonder de Bijbel zou ik het eigenlijk niet aandurven de doodstraf te verdedigen. In mijn beleving geven Romeinen 13 en Genesis 9, als kernteksten, aan dat het bevoegd gezag uiteindelijk een doodstraf mag opleggen en ook uitvoeren.'' Zónder die uitdrukkelijke grondslag is het veel lastiger de doodstraf te hanteren, meent Van der Staaij. ,,Louter begrippen als preventie en wenselijkheid, vind ik een gevaarlijke basis om doodvonnissen op te leggen.''
Volgens dr. A.L.Th. de Bruijne hanteert de SGP daarmee te zeer een één op één benadering van de Bijbel. ,,Veel christenen in de vroege kerk waren tegen de doodstraf.'' Dat leverde volgens de Kamper ethicus een dilemma op toen het christendom geaccepteerd werd en christenen overheidsposities bekleedden. Toen erkenden christenen dat de overheid bevoegd was de doodstraf te voltrekken. ,,Maar het zou een ambitie van christelijke regeerders moeten zijn een andere oplossing te verzinnen.''
Volgens De Bruijne is het ,,misgegaan'' toen het domein van de wereld het domein van de kerk werd. Sindsdien werden de teksten die Van der Staaij aanhaalt in een theocratische context gezien en te rechtstreeks opgevat als overheidsplicht. ,,De tekst over de overheid als zwaarddrager geeft aan dat de overheid die volmacht heeft, maar zegt niet dat de overheid ook de opdracht heeft.''
Prof. dr. G.C. den Hertog, De Bruijnes collega uit Apeldoorn, toont meer begrip voor het SGP-standpunt. Hij noemt als voorbeeld de strafeis gisteren in de zaak tegen Samir A., lid van de hofstadgroep. Het OM eist vijftien jaar cel. ,,De argumenten daarvoor zijn onder meer de ernst van het delict, de onrust in de samenleving en de afschrikwekkende werking van een strenge straf. Dat zijn subjectieve factoren. Wie de mening van 'het volk' bij de bepaling van de strafmaat laat meewegen, weet nog niet waar hij uitkomt. Er moet een heldere, consistente lijn zitten in de rechtspraak. Dus in die zin kan ik de SGP wel volgen.'' Den Hertog maakt ook de vergelijking met een andere dictator, Hitler. ,,Die pleegde zelfmoord, maar stel dat je die man in leven had gehouden. Hele generaties joden hadden niet kunnen leven met dat feit. Iets soortgelijks kan ik me ook voorstellen van de slachtoffers van Saddam.''
Op dit punt lopen de wegen tussen de ethici uiteen. De Bruijne heeft juist in het geval van Saddam wat bedenkingen bij de doodstraf. ,,Ik neig ertoe dat zelfs wat hypocriet te vinden, in het licht van wat er nog meer in de wereld gaande is en hoe we daarmee omgaan.'' De hoogleraren zijn het erover eens dat de doodstraf een hoge uitzondering hoort te zijn. Ook volgens Den Hertog is het één op één toepassen van Bijbelteksten niet terecht: ,,In de Bijbelse tijd waren er bijvoorbeeld geen gevangenissen waarin je iemand kon opsluiten.'' Ook de moeite in de hedendaagse rechtspraak om vast te stellen wat iemand precies heeft gedaan, dwingt tot grote voorzichtigheid, vindt Den Hertog. ,,Kijk naar de Schiedammer Parkmoord. Als de rechters daar de doodstraf hadden toegepast, was er een grote fout gemaakt. De mogelijkheid om fouten te herstellen lijkt mij winst.'' Volgens beide hoogleraren was de verzoeningsgedachte de reden voor de terughoudendheid van de eerste christenen. De Bruijne: ,,Bij de doodstraf ontnam je iemand een tweede kans om vergeving te vragen en zich te bekeren.'' Den Hertog: ,,In het Nieuwe Testament lazen christenen dat ze de wraak uit hun gedachten moesten weren. De wraak is aan God.''
Ook Den Hertog leest de tekst uit Romeinen 13 anders dan SGP-Kamerlid Van der Staaij. ,,In mijn catechismus lees ik dat deze tekst wordt aangehaald bij de bespreking van het verbod op doodslag. De overheid draagt het zwaard om doodslag tegen te gaan. Dus niet om te straffen, maar preventief.'' Ook Van der Staaijs PvdA-collega Aleid Wolfsen is het niet met de SGP'er eens. ,,Ik zou tegen Van der Staaij willen zeggen: je mag nooit voor een hogere autoriteit spelen. Mijn uitgangspunt is: gij zult niet doodslaan. Uiteindelijk is het ook een teken van beschaving als je tegen onbeschaafde moordenaars een eerlijk proces voert.'' Daarbij past volgens Wolfsen dus nooit de doodstraf, maar wel de zwaarst mogelijke andere straf. ,,Dat is een levenslange gevangenisstraf.'' De PvdA'er zegt zich wel voor te kunnen stellen dat mensen de doodstraf tegen Saddam gerechtvaardigd vinden. ,,Als je zijn barbaarse regime bekijkt, is dat heel goed invoelbaar. Maar uiteindelijk moet in de rechtsgang niet de hitte van de emotie de straf bepalen. In de VS is ook gebleken dat veel doodvonnissen achteraf onterecht waren. Rechters kunnen zich altijd vergissen.'' Dat premier Balkenende zei het doodvonnis terecht te vinden, is volgens Wolfsen een ,,ongelukkige uitlating''. ,,Balkenende wilde natuurlijk geen enkele relativerende opmerking maken over het vonnis. Op het dossier-Irak schiet hij altijd in een kramp, omdat het land is binnengevallen op basis van leugens'', meent de PvdA'er, die vindt dat Balkenende - net als de EU - meer afstand had moeten nemen.