so(m)berheid: waarom?

Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16749
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

so(m)berheid: waarom?

Bericht door Hendrikus »

In "ons soort kerken" is men als regel voorstander van soberheid in de eredienst.

Het kerkgebouw moet vooral functioneel en doelmatig zijn, plaats bieden aan (veel) mensen. Maar kunstzinnige uitingen, een mooi glas-in-lood-raam, een wandversiering, een mooi stuk architectuur, daarvoor is vaak geen plaats.

We zingen uitsluitend psalmen. We zingen ze (in veel gemeenten) niet-ritmisch, want ritmisch zingen is een symptoom van theologische ontsporing. We gebruiken het orgel als begeleiding van de samenzang, maar als de organist een te lang of te uitbundig voorspel maakt, wordt hij op het matje geroepen bij de kerkenraad. En te snel spelen mag natuurlijk ook niet, want de rechtzinnigheid van de gemeente wordt vaak afgemeten aan de snelheid -herstel: langzaamheid- van de gemeentezang.

Liturgische gewaden, kleuren van het kerkelijk jaar? Allemaal tekenen van verval. Andere instrumenten in de kerk? Zelfs een blokfluitje bij het kinderkerstfeest is in veel gemeenten nog uit den boze.

Ik vraag me af: WAAROM? Vanwaar deze krampachtige soberheid, die door velen wordt ervaren als soMberheid? Vinden we in het Oude Testament niet genoeg aanleiding om onze God op alle mogelijke manieren te loven, met snarenspel, met beurtzang, met trompetgeschal? Is de lof niet betamelijk? Waar blijven we met Psalm 150? Waarom zijn we zo bang voor kunst, terwijl de kanttekening bij Psalm 33:1 (Speelt wèl, met vrolijk geschal) uitdrukkelijk het woord "KUNSTiglijk" gebruikt?
~~Soli Deo Gloria~~
Adorote

Bericht door Adorote »

Ten eerste ;het beste is nog niet goed genoeg voor Hem!!!

Dus de kerken moeten huizen zijn Hem waardig.

De bedienaren kleden zich met de beste stoffen die er zijn.

De gemeente zal Hem glorievol aanbidden loven en prijzen en Hem aanbidden.


Het geloof is glorievol,het geloof is een genezende weg tot zaligheid,uit genade mogen wij Hem onverdiend toe behoren.

Een Christen is ten principale een blij mens die een grote toekomst te gemoet gaat.
Gebruikersavatar
Herman
Moderator
Berichten: 12065
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:21
Locatie: Geldermalsen

Bericht door Herman »

Soberheid heeft ook zo zijn vreugde
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Bericht door memento »

De calvinistische soberheid in de eredienst is omdat het woord centraal staat, en niet de tekenen. Vandaar geen kleuren van het kerkelijke jaar, geen kaarsjes met pasen, geen beeldend glas-in-lood. Deze soberheid is mn. ontstaan bij het afscheiden van de RK, bij de RK was de vorm heel belangrijk, de inhoud van de eredienst was onverstaanbaar (Latijn). Bij het calvinisme werd juist de inhoud heel belangrijk, en werd alle opsmuk verwijderd, om juist alle aandacht te richten op het gepredikte woord. Dus soberheid? Helemaal zo gek nog niet....
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16749
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Bericht door Hendrikus »

Oorspronkelijk gepost door memento
Bij het calvinisme werd juist de inhoud heel belangrijk, en werd alle opsmuk verwijderd, om juist alle aandacht te richten op het gepredikte woord. Dus soberheid? Helemaal zo gek nog niet....
OK, Memento, en nou even doorgaan over het kind en het badwater!?
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Herman
Moderator
Berichten: 12065
Lid geworden op: 29 dec 2001, 12:21
Locatie: Geldermalsen

Bericht door Herman »

Misschien moet je je definities wat bijscherpen, Hendrikus. Hoezo somberheid als Psalm 150 gezongen wordt, of 56, of welke lofpsalm dan ook? Wordt er dan in zichzelf gekeerd gezongen? Een lofpsalm, met trillende stemmen? Nee? Wel, hoezo dan somberheid?
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Bericht door memento »

Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
Oorspronkelijk gepost door memento
Bij het calvinisme werd juist de inhoud heel belangrijk, en werd alle opsmuk verwijderd, om juist alle aandacht te richten op het gepredikte woord. Dus soberheid? Helemaal zo gek nog niet....
OK, Memento, en nou even doorgaan over het kind en het badwater!?
Het calvinisme heeft korte metten gemaakt met al Roomse gewoonten. Soms onnodig. Maargoed, die soberheid komt dus voor uit een traditie.

Daarbij blijf ik erbij dat het woord centraal moet staan. De kerk hoeft geen toonbeeld te worden van rijkdom; dat geld kunnen we nuttiger besteden. God vraagt geen duur huis, maar een huis waarin Hij gedient wordt.

Maarre, een sober interieur hoef nog geen somber interieur te zijn! Enne, een sober interieur zegt niets over de manier waarop je een lofpsalm zingt. Als we een vrolijke psalm zingen trek dan maar alle registers open! Laat er dan ook een vrolijk geklank opklinken! Laat ons hart zich dan ook vrolijk verheffen naar omhoog!

En waarom geen andere instrumenten, of nieuwe tradities (zoals bv kleur vh kerkelijk jaar)? Opzich nix mis mee. Helemaal mee eens. Maar kijk maar eens naar de GK, waar men dat ook heeft gedaan. Hoe langer hoe meer gingen al die nieuwigheden de plaats van het woord innemen. En wat is er nu nog over van de eens-zo-degelijke Gereformeerde Kerk?
Adorote

Bericht door Adorote »

Oorspronkelijk gepost door memento
Oorspronkelijk gepost door Hendrikus
Oorspronkelijk gepost door memento
Bij het calvinisme werd juist de inhoud heel belangrijk, en werd alle opsmuk verwijderd, om juist alle aandacht te richten op het gepredikte woord. Dus soberheid? Helemaal zo gek nog niet....
OK, Memento, en nou even doorgaan over het kind en het badwater!?
Het calvinisme heeft korte metten gemaakt met al Roomse gewoonten. Soms onnodig. Maargoed, die soberheid komt dus voor uit een traditie.

Daarbij blijf ik erbij dat het woord centraal moet staan. De kerk hoeft geen toonbeeld te worden van rijkdom; dat geld kunnen we nuttiger besteden. God vraagt geen duur huis, maar een huis waarin Hij gedient wordt.

Maarre, een sober interieur hoef nog geen somber interieur te zijn! Enne, een sober interieur zegt niets over de manier waarop je een lofpsalm zingt. Als we een vrolijke psalm zingen trek dan maar alle registers open! Laat er dan ook een vrolijk geklank opklinken! Laat ons hart zich dan ook vrolijk verheffen naar omhoog!

En waarom geen andere instrumenten, of nieuwe tradities (zoals bv kleur vh kerkelijk jaar)? Opzich nix mis mee. Helemaal mee eens. Maar kijk maar eens naar de GK, waar men dat ook heeft gedaan. Hoe langer hoe meer gingen al die nieuwigheden de plaats van het woord innemen. En wat is er nu nog over van de eens-zo-degelijke Gereformeerde Kerk?

Even voor de goede orde;de woordbediening ; de drie lezingen preek/overweging is maar een onderdeel van de Heilige Eredienst.


En de zogenaamde degelijke Gereformeerde Kerk ,was een rationele kerk,zo ook toen men de liturgische praktijk ging herstellen deed men dat zonder ziel,daar er al geen levend geloof was.


Voor heb die liturgisch besef hebben is een aanrader,de Liturgie vanStraatsburg is te bekijken,wordt ook het zicht op Johannes Calvijn anders,daar ziet men een Reformator die altijd voluit Katholiek is gebleven.

Katholiek= algemeen christelijk.
Gebruikersavatar
Hendrikus
Berichten: 16749
Lid geworden op: 10 apr 2004, 09:37

Bericht door Hendrikus »

Oorspronkelijk gepost door Herman
Misschien moet je je definities wat bijscherpen, Hendrikus. Hoezo somberheid als Psalm 150 gezongen wordt, of 56, of welke lofpsalm dan ook? Wordt er dan in zichzelf gekeerd gezongen? Een lofpsalm, met trillende stemmen? Nee? Wel, hoezo dan somberheid?
Inderdaad, dergelijke tegenstrijdigheden brachten me mede tot de vraag: waarom? We zingen "Juicht, o volken, juicht, handklapt en betuigt onze God uw eer" - maar we houden onze handen netjes gevouwen. Handklappen, dat doen we niet. We zingen Psalm 150, waarin een heel orkest wordt opgesomd - maar die instrumenten mogen de kerk niet in. En als de organist in z'n voorspel toch die lof, die vreugde laat doorklinken, wordt hij op 't matje geroepen door de kerkenraad, want dan was het onstichtelijk, zo zegt men. Ritmisch zingen is volgens sommigen een teken van onrechtzinnigheid. En ook al zingen we niet-ritmisch, dan wordt de ligging van de gemeente nog afgemeten aan het tempo van de gemeentezang. Dus: ook Psalm 150 moet met een ingetogen voorspel, niet-ritmisch en vooral langzaam: dat is de praktijk.

We dragen in onze kringen de last mee van de negentiende eeuw, denk ik. De wereldmijding van onze kerkelijke voorvaderen betekende natuurlijk ook cultuurmijding. Op kunstzinnig gebied heeft ons volksdeel dus geen traditie. En dat uit zich in een angst voor alles wat met kunst en cultuur te maken heeft, zeker in relatie tot de eredienst.
Natuurlijk staat het Woord centraal. Maar waarom die krampachtigheid als het gaat om een goed stuk muziek, om een mooi kunstwerk? "De kerk is geen concertzaal en ook geen museum." Goed, maar wie zei er dan dat ik pleit voor concerten tijdens de eredienst? Het voorbeeld van de Gereformeerde kerk, de glijdende schaal, dàt is een typerend antwoord voor onze kringen: "nee, als je dáármee begint, waar eindigt het dan?" En dus beginnen we er maar niet aan, aan dat blokfluitje in de kerk bij het kinderkerstfeest. Nee, want als je dáármee begint...
Het calvinisme heeft korte metten gemaakt met al Roomse gewoonten. Soms onnodig. Maargoed, die soberheid komt dus voor uit een traditie.
Je kunt inderdaad stellen dat het calvinisme het liturgische kind met het roomse badwater heeft weggegooid. Niet onbegrijpelijk: wanneer je je ergens van afkeert, sla je weleens door. Maar toch jammer! En kijk nog eens naar die Psalm 47: hoe vitaal is die melodie, sprankelend van ritme - en onder de ogen van Calvijn ontstaan! Wat blijft daarvan over wanneer je 'm zingt zoals onder ons gebruikelijk is?
Muziek is een scheppingsgave. Ook andere kunstzinnige talenten zijn gaven die God aan mensen geeft. Waarom krijgen die geen ruimte? Of zijn die alleen voor "midden in de week maar zondags niet?"
~~Soli Deo Gloria~~
Gebruikersavatar
Pim
Berichten: 4033
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42
Locatie: Zuid-Holland
Contacteer:

Bericht door Pim »

Wil deze discussie enige diepgang krijgen dan moeten we denk ik eerst gelijkgestemde ideeen hebben over de huidige situatie, en daarnaast na gaan denken over een bijbelse (dus niet-Roomse) manier van (lof)uitingen.

Als de een niet-ritmisch langzaam zingen in strijd vindt met bijv. Ps. 150 en de ander vindt dat volledig in lijn ervan, dan ben je snel uitgepraat en is verdere bezinning op dit vlak niet echt mogelijk denk ik......

Wij lezen nu na het eten over de inwijding van de tempel in de dagen van koning Salomo. Nu waren er in die dagen natuurlijk ceremoniele wetten, maar de blijdschap en feestvreugde was daar m.i. geen onderdeel van, dus noem iedere vorm van uitbundigheid/lofuiting niet direct Rooms.
Hartelijke groet,

Pim.

Het is vandaag een dag van Goede Boodschap. PrekenWeb.nl
Gebruikersavatar
tukkertje
Berichten: 3358
Lid geworden op: 07 mar 2002, 19:26
Locatie: Rijssen
Contacteer:

Bericht door tukkertje »

Ik ben het wel met Hendrikus eens. In sommige gemeenten krijg je het gevoel dat als je nog iets langzamer zingt, je achteruit gaat zingen.

Wie kan mij helpen. Waar staat er in de bijbel dat je ingetogen moet zingen?? Ik lees vaker dat het met gejuich moet. Kun je ook ingetogen juichen??

MOet zeggen dat er bij ons in de kerk nog wel redelijk gezongen word, alleen ben ik wel bang dat dat gaat veranderen:D;);););)
Breekijzertje

Bericht door Breekijzertje »

Oorspronkelijk gepost door tukkertje..........MOet zeggen dat er bij ons in de kerk nog wel redelijk gezongen word, alleen ben ik wel bang dat dat gaat veranderen:D;);););)
Waarom bang dat dat gaat veranderen?
Gebruikersavatar
tukkertje
Berichten: 3358
Lid geworden op: 07 mar 2002, 19:26
Locatie: Rijssen
Contacteer:

Bericht door tukkertje »

Oorspronkelijk gepost door Breekijzertje
Oorspronkelijk gepost door tukkertje..........MOet zeggen dat er bij ons in de kerk nog wel redelijk gezongen word, alleen ben ik wel bang dat dat gaat veranderen:D;);););)
Waarom bang dat dat gaat veranderen?
OMdat onze organist de laan is uitgestuurd omdat hij te snel zou spelen.
Breekijzertje

Bericht door Breekijzertje »

Oorspronkelijk gepost door tukkertje
Oorspronkelijk gepost door Breekijzertje
Oorspronkelijk gepost door tukkertje..........MOet zeggen dat er bij ons in de kerk nog wel redelijk gezongen word, alleen ben ik wel bang dat dat gaat veranderen:D;);););)
Waarom bang dat dat gaat veranderen?
OMdat onze organist de laan is uitgestuurd omdat hij te snel zou spelen.
Tja.......wat voor de een te snel is, is voor de ander te langzaam en dat geldt ook weer voor het omgekeerde en in spiegelbeeld en van buiten naar binnen..............:D
gerrit de 2e
Berichten: 754
Lid geworden op: 15 dec 2003, 22:38
Contacteer:

Bericht door gerrit de 2e »

Het kerkgebouw moet vooral functioneel en doelmatig zijn, plaats bieden aan (veel) mensen. Maar kunstzinnige uitingen, een mooi glas-in-lood-raam, een wandversiering, een mooi stuk architectuur, daarvoor is vaak geen plaats.
Tja, sombere gebouwen, en nog duur ook...

Is het in het geheel niet een lachertje om te kwebbelen over ritmisch zingen of niet?

Kunst vind ik best, heb ik toch geen oog voor. Bij ons in de kerk hangen nu ook kunstwerken. Zit je er een uur naar te kijken, kom je plots tot de ontdekking dat het een gelijkenis is....
"Rijkdom geeft geen wijsheid, maar vervangt het "
Plaats reactie