wat kunnen we verwachten van onze gereformeerde Premier JPB?
Geplaatst: 15 jul 2002, 17:40
Geeft het ons hoop voor de toekomst van Nederland of is het alleen een vernislaagje?
Gereformeerde Balkenende aan roer van nieuw kabinet
DEN HAAG - Met CDA-leider Jan Peter Balkenende krijgt Nederland sinds lange tijd weer een gereformeerde premier in het Catshuis, dat ooit nog door een voorvader van hem, Claes Dirksz. Van Balkeneynde, is gebouwd. Voor zijn gereformeerde identiteit schaamt de nieuwe minister-president zich allerminst. Maar als politicus snel over zijn geloof spreken, doet hij nu ook weer niet.
Wie september vorig jaar gezegd zou hebben dat Nederland een jaar later een gereformeerde minister-president had, zou voor gek zijn verklaard. Het paarse kabinet zat nog stevig in het zadel en het CDA was in een diepe leiderschapcrisis geraakt.
Speculaties over een derde paars kabinet leken een stuk realistischer dan gedachtes over een premier, die zondags de kerk bezoekt en op de EO-jongerendag verschijnt. Toch staat nog geen jaar later het eerste kabinet onder leiding van de protestantse Jan Peter Balkenende straks bij koningin Beatrix op het bordes.
De loopbaan van de nieuwe eerste man van Nederland is in een bijna ongeloofwaardige stroomversnelling terechtgekomen. Uit het niets kwam hij in september bovendrijven, toen de CDA-voormannen De Hoop Scheffer en Van Rij onverwacht samen niet meer door één deur konden. Moest deze bebrilde professor met zijn saaie en oerdegelijke gereformeerde uitstraling het CDA weer uit het moeras halen?
Met de kritiek op zijn uiterlijk - het kapsel, zijn pakken en zijn bril - is Balkenende uiterst handig omgesprongen. Hij is het levende bewijs dat het beroepsgilde van mediatrainers en marketingdeskundigen niet het laatste woord hebben. Met grapjes over de gelijkenis tussen hem en tovenaarsleerling Harry Potter en het voortdurend centraal stellen van de inhoud van het CDA-gedachtegoed, wist Balkenende alle kritiek in de kiem te smoren. Wie nu nog over zijn uiterlijk begint, maakt zich volstrekt belachelijk.
Jan Peter Balkenende (de naam Jan werd overigens pas toegevoegd toen hij twaalf was) is opgegroeid in het Zeeuwse Kapelle Biezinge. Zijn ouders waren lid van de Gereformeerde Kerk en zijn dat nog steeds. Ze behoren tot de hoofdstroom van de Gereformeerde Kerk die nu met de Hervormde en Lutherse Kerk in het Samen Op Weg proces verwikkeld is. Een zeer bewuste keuze, benadrukt de moeder van de nieuwe premier geregeld. Het stoort haar en haar man enigszins dat hun zoon vaak in de hoek van de 'streng gereformeerden' wordt ingedeeld. Ze zijn niet ,,van de stroming die zondags drie keer naar de kerk gaat'' en benadrukken dat ze ,,ruim van gedachten zijn'' en ,,oecumenisch'' ingesteld.
Van zijn ouders heeft Jan Peter meegekregen dat gereformeerd zijn juist niet betekent dat je je in isolement terugtrekt. Een grote betrokkenheid op politiek en samenleving is hem met de paplepel ingegoten. Zijn ouders vervulden hun leven lang diverse bestuursfuncties in de kerk, het streekziekenhuis, bij het Rode Kruis en aan de VU, waarin zoonlief hen is gevolgd. Het NCRV-bestuur, de Christen JuristenVereniging, de Stichting Christelijke Pers (uitgever van het dagblad Trouw) en de Stichting Parlementaire Geschiedenis konden de afgelopen jaren op Balkenende als bestuurslid rekenen. Bovendien is hij sinds 1993 hoogleraar christelijk sociaal denken aan de universiteit, waarvoor zijn moeder zich altijd met hart en ziel heeft ingezet. Met al zijn functies in christelijke maatschappelijke organisaties wordt de nieuwe minister-president niet voor niets als een 'tweede Abraham Kuyper' aangeduid.
Gereformeerd zijn uit zich bij Balkenende vooral in zijn intellectuele gedachtevorming en betrokkenheid op de samenleving. Hij geeft aan dat in de fractie geregeld wordt gebeden of een bijbelgedeelte gelezen, zoals bij het overlijden vorig jaar van een fractiegenoot. Maar over zijn persoonlijk geloof spreekt hij niet snel, zeker niet tegenover de seculiere media. Gereformeerd zijn is niet zozeer een zaak van dogma's maar zet aan tot handelen, is zijn devies.
In het politieke debat zal hij niet snel bijbelteksten gebruiken, omdat dat voor hem te gemakkelijk is. ,,Religie is wat mij betreft niet alleen iets tussen God en de mens, maar het bindt je ook met anderen. De Bijbel is geen spoorboekje. Je zult de context waarin dat boek geschreven is steeds moeten vertalen naar de huidige tijd'', legde hij eens aan het Financieele Dagblad uit. Vanuit die gedachtegang stoort het hem dat SGP en ChristenUnie het CDA vaak aanvallen op het gebrek aan verwijzing naar de Bijbel in het verkiezingsprogram.
De Bijbel ligt wel degelijk aan de basis van het politieke handelen van het CDA maar dat hoeft niet elke keer te worden geëxpliciteerd. ,,In het Program van Uitgangspunten staat dat het CDA de Bijbel als richtsnoer van het politieke handelen aanvaardt, dat de partij haar weg heeft gevonden door te kijken naar de betekenis van het Evangelie voor de politiek, en dat iedereen geschreven is in de palm van Gods hand. Op dit program spreken wij onze leden aan. Het is daarom veel te gemakkelijk om het CDA te verwijten dat het verwaterd is'', hield hij ChristenUnie-leider Kars Veling in een debat voor.
Veling en andere critici houden echter vol dat Balkenende dat wel kan beweren, maar dat hij veel te weinig laat zien wat het christelijk geloof nu werkelijk voor het politieke handelen van het CDA betekent.
Balkenende is lid van de SOW-gemeente in Capelle aan den IJssel en bezoekt net als zijn ouders geregeld de kerk. Toch wil hij daarin niet dogmatisch zijn, zoals hij dat ook van zijn ouders heeft meegekregen. Als hij voor het tv-programma Buitenhof wordt gevraagd, gaat dat voor en hij laat soms verstek gaan omdat hij gewoon moet uitrusten.
,,Ik heb een warme plezierige jeugd gehad'', blikte de nieuwe premier eens terug in een interview. ,,Ik ben opgevoed in een cultuur van discussie, mijn ouders namen de meningen van mij en mijn twee broers serieus. Nooit meegekregen: je moet naar de kerk. Natuurlijk, kerkgang was iets wat erbij hoorde, maar niet als dogma. Ik heb de warmte van het geloof gevoeld. Vaak wordt gezegd: gereformeerd is saai, degelijk en zonder humor. Ik zelf heb iets heel anders meegemaakt.''
Dat Balkenende humor heeft, weet iedereen in zijn omgeving te vertellen. Bekend is zijn imitatie van de muzikale fruitmand van de EO en zijn krokettenmotie in de Amstelveense gemeenteraad, die nu nog steeds voor warme kroketten zorgt als de raad na 22.00 uur doorvergadert. Ook in het politieke debat weet hij met een kwinkslag snel het ijs te breken, waarbij de grapjes over de gereformeerde cultuur hoog scoren.
Over zijn persoonlijk geloof laat hij zich in het politieke debat veel minder snel uit. Het gevaar bestaat, zo meent hij, dat je elkaar de christelijke maat neemt. Tegenover het EO-blad Visie, dat vroeg wie Christus voor hem persoonlijk is, zei hij vorig jaar: ,,Dat doortrekt je hele bestaan. Je kent Christus uit de Bijbel, maar het is een houvast, de inspiratie, Iemand bij wie je terecht kunt als je vragen hebt. Iemand die je rust en stabiliteit geeft, troost biedt.''
Gereformeerde Balkenende aan roer van nieuw kabinet
DEN HAAG - Met CDA-leider Jan Peter Balkenende krijgt Nederland sinds lange tijd weer een gereformeerde premier in het Catshuis, dat ooit nog door een voorvader van hem, Claes Dirksz. Van Balkeneynde, is gebouwd. Voor zijn gereformeerde identiteit schaamt de nieuwe minister-president zich allerminst. Maar als politicus snel over zijn geloof spreken, doet hij nu ook weer niet.
Wie september vorig jaar gezegd zou hebben dat Nederland een jaar later een gereformeerde minister-president had, zou voor gek zijn verklaard. Het paarse kabinet zat nog stevig in het zadel en het CDA was in een diepe leiderschapcrisis geraakt.
Speculaties over een derde paars kabinet leken een stuk realistischer dan gedachtes over een premier, die zondags de kerk bezoekt en op de EO-jongerendag verschijnt. Toch staat nog geen jaar later het eerste kabinet onder leiding van de protestantse Jan Peter Balkenende straks bij koningin Beatrix op het bordes.
De loopbaan van de nieuwe eerste man van Nederland is in een bijna ongeloofwaardige stroomversnelling terechtgekomen. Uit het niets kwam hij in september bovendrijven, toen de CDA-voormannen De Hoop Scheffer en Van Rij onverwacht samen niet meer door één deur konden. Moest deze bebrilde professor met zijn saaie en oerdegelijke gereformeerde uitstraling het CDA weer uit het moeras halen?
Met de kritiek op zijn uiterlijk - het kapsel, zijn pakken en zijn bril - is Balkenende uiterst handig omgesprongen. Hij is het levende bewijs dat het beroepsgilde van mediatrainers en marketingdeskundigen niet het laatste woord hebben. Met grapjes over de gelijkenis tussen hem en tovenaarsleerling Harry Potter en het voortdurend centraal stellen van de inhoud van het CDA-gedachtegoed, wist Balkenende alle kritiek in de kiem te smoren. Wie nu nog over zijn uiterlijk begint, maakt zich volstrekt belachelijk.
Jan Peter Balkenende (de naam Jan werd overigens pas toegevoegd toen hij twaalf was) is opgegroeid in het Zeeuwse Kapelle Biezinge. Zijn ouders waren lid van de Gereformeerde Kerk en zijn dat nog steeds. Ze behoren tot de hoofdstroom van de Gereformeerde Kerk die nu met de Hervormde en Lutherse Kerk in het Samen Op Weg proces verwikkeld is. Een zeer bewuste keuze, benadrukt de moeder van de nieuwe premier geregeld. Het stoort haar en haar man enigszins dat hun zoon vaak in de hoek van de 'streng gereformeerden' wordt ingedeeld. Ze zijn niet ,,van de stroming die zondags drie keer naar de kerk gaat'' en benadrukken dat ze ,,ruim van gedachten zijn'' en ,,oecumenisch'' ingesteld.
Van zijn ouders heeft Jan Peter meegekregen dat gereformeerd zijn juist niet betekent dat je je in isolement terugtrekt. Een grote betrokkenheid op politiek en samenleving is hem met de paplepel ingegoten. Zijn ouders vervulden hun leven lang diverse bestuursfuncties in de kerk, het streekziekenhuis, bij het Rode Kruis en aan de VU, waarin zoonlief hen is gevolgd. Het NCRV-bestuur, de Christen JuristenVereniging, de Stichting Christelijke Pers (uitgever van het dagblad Trouw) en de Stichting Parlementaire Geschiedenis konden de afgelopen jaren op Balkenende als bestuurslid rekenen. Bovendien is hij sinds 1993 hoogleraar christelijk sociaal denken aan de universiteit, waarvoor zijn moeder zich altijd met hart en ziel heeft ingezet. Met al zijn functies in christelijke maatschappelijke organisaties wordt de nieuwe minister-president niet voor niets als een 'tweede Abraham Kuyper' aangeduid.
Gereformeerd zijn uit zich bij Balkenende vooral in zijn intellectuele gedachtevorming en betrokkenheid op de samenleving. Hij geeft aan dat in de fractie geregeld wordt gebeden of een bijbelgedeelte gelezen, zoals bij het overlijden vorig jaar van een fractiegenoot. Maar over zijn persoonlijk geloof spreekt hij niet snel, zeker niet tegenover de seculiere media. Gereformeerd zijn is niet zozeer een zaak van dogma's maar zet aan tot handelen, is zijn devies.
In het politieke debat zal hij niet snel bijbelteksten gebruiken, omdat dat voor hem te gemakkelijk is. ,,Religie is wat mij betreft niet alleen iets tussen God en de mens, maar het bindt je ook met anderen. De Bijbel is geen spoorboekje. Je zult de context waarin dat boek geschreven is steeds moeten vertalen naar de huidige tijd'', legde hij eens aan het Financieele Dagblad uit. Vanuit die gedachtegang stoort het hem dat SGP en ChristenUnie het CDA vaak aanvallen op het gebrek aan verwijzing naar de Bijbel in het verkiezingsprogram.
De Bijbel ligt wel degelijk aan de basis van het politieke handelen van het CDA maar dat hoeft niet elke keer te worden geëxpliciteerd. ,,In het Program van Uitgangspunten staat dat het CDA de Bijbel als richtsnoer van het politieke handelen aanvaardt, dat de partij haar weg heeft gevonden door te kijken naar de betekenis van het Evangelie voor de politiek, en dat iedereen geschreven is in de palm van Gods hand. Op dit program spreken wij onze leden aan. Het is daarom veel te gemakkelijk om het CDA te verwijten dat het verwaterd is'', hield hij ChristenUnie-leider Kars Veling in een debat voor.
Veling en andere critici houden echter vol dat Balkenende dat wel kan beweren, maar dat hij veel te weinig laat zien wat het christelijk geloof nu werkelijk voor het politieke handelen van het CDA betekent.
Balkenende is lid van de SOW-gemeente in Capelle aan den IJssel en bezoekt net als zijn ouders geregeld de kerk. Toch wil hij daarin niet dogmatisch zijn, zoals hij dat ook van zijn ouders heeft meegekregen. Als hij voor het tv-programma Buitenhof wordt gevraagd, gaat dat voor en hij laat soms verstek gaan omdat hij gewoon moet uitrusten.
,,Ik heb een warme plezierige jeugd gehad'', blikte de nieuwe premier eens terug in een interview. ,,Ik ben opgevoed in een cultuur van discussie, mijn ouders namen de meningen van mij en mijn twee broers serieus. Nooit meegekregen: je moet naar de kerk. Natuurlijk, kerkgang was iets wat erbij hoorde, maar niet als dogma. Ik heb de warmte van het geloof gevoeld. Vaak wordt gezegd: gereformeerd is saai, degelijk en zonder humor. Ik zelf heb iets heel anders meegemaakt.''
Dat Balkenende humor heeft, weet iedereen in zijn omgeving te vertellen. Bekend is zijn imitatie van de muzikale fruitmand van de EO en zijn krokettenmotie in de Amstelveense gemeenteraad, die nu nog steeds voor warme kroketten zorgt als de raad na 22.00 uur doorvergadert. Ook in het politieke debat weet hij met een kwinkslag snel het ijs te breken, waarbij de grapjes over de gereformeerde cultuur hoog scoren.
Over zijn persoonlijk geloof laat hij zich in het politieke debat veel minder snel uit. Het gevaar bestaat, zo meent hij, dat je elkaar de christelijke maat neemt. Tegenover het EO-blad Visie, dat vroeg wie Christus voor hem persoonlijk is, zei hij vorig jaar: ,,Dat doortrekt je hele bestaan. Je kent Christus uit de Bijbel, maar het is een houvast, de inspiratie, Iemand bij wie je terecht kunt als je vragen hebt. Iemand die je rust en stabiliteit geeft, troost biedt.''