Catechisatie

[GerefGemeente-lid]

Ik ben op zich wel van parate kennis. Je kunt er misschien niet meteen iets mee, maar ik vind het goed om jonge kinderen al vroeg dingen in te scherpen. Bv ook het leren van psalmversjes. Ook het leren van bepaalde termen etc. Het vergroot je denkwereld en sluit aan bij zondagse preken.

Daar ben ik niet op tegen. Ik ken vrijwel alle psalmverzen in de berijming 1773 uit mijn hoofd, een groot deel van de berijming 1967 en een groot deel van de bijbelboeken kan ik ook zo herkennen of (mee)opzeggen. Ik zie daar zonder meer de waarde van in. Maar dan gaat het niet zozeer over de vragen en antwoorden van Hellenbroek.

Jeroen Kriekaard heeft een tijdje bepaalde termen uit de 'tale Kanaäns' uitgelegd in de Daniël. Helaas is dat inmiddels weer gestopt. Maar ik vond het een goede vervolgserie. De Daniël wordt namelijk door veel kinderen gelezen.

[Christen]

Abcvanhetgeloof.nl iets voor thuis Merel?

Er is veel te vinden op internet maar dan blijft het extra vanuit thuis en niet qua leeftijdsgenoten wat jij bedoelt.

Ik ga ook niet alles delen...ik zie de reacties al komen .

[merel]

Abcvanhetgeloof.nl iets voor thuis Merel?

Er is veel te vinden op internet maar dan blijft het extra vanuit thuis en niet qua leeftijdsgenoten wat jij bedoelt.

Ik ga ook niet alles delen...ik zie de reacties al komen .

Dat is wel een leuke dit! Dank je!

[Anselmus]

Zou de groepen verdelen op niveau ipv leeftijd helpend kunnen zijn als een deel van de oplossing?

Daar ben ik in de kerk ook niet voor. Het is ongeveer de enige plaats in de samenleving waarbij je niet door niveau, prestatie, eigen keuze, etc. een groep vormt of waar gedifferentieerd wordt met plusklassen, maar waar iedereen gelijk is en aan elkaar gegeven is. Hoe inclusief kun je het maken ;-). In de gemeente ben je aan elkaar gegeven. Op zondag telt dat ook, of zou je voorstel daar ook zijn om de kerk te verdelen in een dienst met abstractie voor hoger opgeleiden en een dienst met praktische voorbeelden voor praktisch opgeleiden? Juist in de kerk mogen we leren om op een goede geduldige manier met elkaar om te gaan, elkaar te waarderen en van elkaar te leren en vooral om ook rekening met elkaar te houden. En te weten dat je tot een groep hoort zonder dat daar iets voor nodig is. Tegelijk realiseer ik me dat dit de nodige zelfverloochening van de catechisanten en creativiteit van de catecheet vraagt.

Goed dat je dit zegt, mijn spontane gedachte was er een zoals het op een school wordt opgelost (tenminste, ik neem aan dat het wordt geprobeerd). Dus eens met jou en @Ditbenik.

Toch vraag ik verder: Hoe zie je die mooi benoemde zelfverloochening van de catechisanten en creativiteit van de catecheet in de praktijk voor je in een diverse groep?

Hoe zou jij er als catechiseermeester voor zorgen dat jouw pupillen straks niet dezelfde herinnering hebben aan jouw catechisatielessen als jij nu hebt aan die van jou?

Het begint denk ik al met kleinere groepen en een persoonlijkere band. Mijn ouderling wist vroeger niet hoe ik heette en ooit kregen we huisbezoek en vroeg de ouderling wanneer ik belijdenis ging doen en kon ik hem vertellen dat ik dat afgelopen keer had gedaan. Het begint met een persoonlijke band omdat je op die manier de leefwereld kent van de jongeren en hier naar kunt vragen, maar ook voorbeelden bij kunt bedenken/gebruiken.
Vervolgens is voorkennis-activering belangrijk om aan te sluiten bij het goede haakje/laadje. Stel een open voorvraag waar iedereen op kan reageren. Er is geen goed of fout. Vervolgens kun je dan verder en stel je voor de praktisch opgeleiden wat meer feitenvragen, voor de abstracte denkers een consequentie-vraag of bedenk je met elkaar toepassingsvragen. De houding hierbij is van - en met elkaar leren (constructivistische leertheorie) en op verschillende niveaus binnen de taxonomie. Dit betekent dat je als catecheet ook luistert naar wat jongeren inbrengen, hen serieus neemt en luistert naar wat er leeft en wat hun vragen zijn. Niet elke keer kan elke vraag behandeld worden, maar het is wel mogelijk dit in de loop van het seizoen mee te nemen. Hieronder twee voorbeelden uit de losse pols:

Voorbeeld 1: thema armoede
- Voorkennisactivering: waar denk je aan bij 'armoede'
- Feitenvraag: kun je een Bijbelse figuur noemen die met armoede te maken had?
- Analysevraag: hoe verhoudt die Bijbelse geschiedenis zich tot de tijd waarin we nu leven?
- Toepassingsvraag: wat kunnen we leren van armoede in de Bijbel en hoe moeten we daar in onze tijd mee omgaan?
- Praktisch handen uit de mouwen: wat kunnen wij als gemeente en jij persoonlijk betekenen voor mensen die het krapper hebben zowel binnen als buiten de gemeente?

Behandelde onderwerpen: liefde tot God en Zijn schepping (1e tafel) naastenliefde (2e tafel), sociale gerechtigheid (Bijbelgedeelten en eventueel een aan te leren tekst of bijv. catechismusvraag over christelijke handreiking), praktische toepassing in de gemeente.

Voorbeeld 2: thema bekering
- Voorkennisactivering: stelling: bekering is een actief werkwoord, wat vind je daarvan?
- Feitenvraag: Kun je Bijbelse voorbeelden noemen van personen die bekeerd werden?
- Analysevraag: Zijn er verschillen, is dat wel of niet belangrijk? Welke overeenkomsten zijn er? Wat zegt de Bijbel over bekering?
- Toepassingsvraag: wat vind mooi of moeilijk als het om dit onderwerp gaat? Wat kunnen we leren vanuit de Bijbel?
- Praktische handelen: kies komende week 1 persoon uit waarmee je spreekt over 'bekering'. Dit mag zowel een kerkelijk als een onkerkelijk iemand zijn. Vraag eens hoe zij daar tegenaan kijken en op welke manier zij daar mee bezig zijn in hun leven.

Volgens mij bedien je zo elke doelgroep, leer je van en met elkaar en leer je elkaar ook waarderen binnen de gemeente. Geen idee of het werkt, maar zo zou ik het voor me zien.

Ik denk dat het ook belangrijk is dat de catecheet nadenkt over leerdoelen: wat wil ik dat ze in ieder geval vanavond meenemen naar huis? Dat maakt je doelen specifiek en als de les dan door een mooi gesprek anders loopt in plaats van dat de les volgens planning verliep, is dat ook goed, want het doel was dat er bewustwording was over onderwerp X en dat is dan gebeurt.

Wat de zelfverloochening van de catechisant betreft: met bovenstaand idee zit er mogelijk altijd wel iets bij om over na te denken. Verder kom je in een christelijke gemeente niet alleen wat halen, maar ook wat brengen en bij te dragen. En misschien kun jij met iets wat je zegt de ander op een denkspoor zetten of iets laten inzien wat de ander eerst niet zag. Verder kan de catecheet uitdagen tot het stellen van prikkelende en kritische vragen. Ik denk dat dat ook helpt: dat het mag en gewaardeerd wordt wanneer er vragen gesteld worden en waar dan eventueel samen naar een antwoord gezocht wordt. Misschien kan de catecheet als laatste nog wat denkduwtjes meegeven voor deze groep.

[Ad Anker]

@Anselmus, mooi verhaal, met theorie over taxonomie en leertheorieën.
Wat ik daarbij denk:
Jouw voorbeelden gaan deels werken, maar is deels onderdeel van het verenigingswerk/christelijk en reformatorisch onderwijs. Je hebt vast iets gedaan in een opleiding in het onderwijs, het ligt als een blauwdruk op je post, al is het wat hapsnap. Voorkennis, begeleide inoefening, verwerking, praktische toepassing, doel van de les formuleren, differentiatie, je propt het er allemaal in. Jij gaat catechisatie (vanuit jouw negatieve ervaringen uit verleden) professionaliseren alsof het om onderwijs gaat. Dat is het nadrukkelijk niet.
Daar moeten we de catechiseermeesters maar niet mee vermoeien. Het mogen Godvruchtige mannen zijn die in bewogenheid de leer die naar de Godzaligheid is aan het hart van de kinderen leggen.

Van en met elkaar leren (constructivistische leertheorie) is ook wat horizontaal georiënteerd. Ik ben daar in de geloofsleer wat huiverig voor. Het is een gevaarlijke, seculiere gedachte dat we dit in de catechisatie (en ook in Bijbelstudies etc.) in willen brengen. We vinden er allemaal wat van, en wat we er van vinden is ook goed. Laat de jeugd, onder leiding van de catechiseermeester, maar eerbiedig luisteren (!!) naar het Woord.

Catechisatie is onderwijs in de geloofsleer ter voorbereiding op de openbare belijdenis. Het doel is om iets te leren over het leven met de Heere, een uitleg van de geloofsleer (begrippen als rechtvaardigmaking, heiligmaking, geloof, bekering, wedergeboorte etc) en om weerbaar te zijn t.o. van dwalingen.

In je voorbeeld 2 vind ik de voorkennisvraag onjuist. Je gaat geen voorkennis activeren maar gaat direct om meningen vragen. Juist in de geloofsleer is een basiskennis belangrijk voordat je over meningen begint. Zo zegt de Heere...

[Thea]

Mooie post van Ad Anker! Daar ben ik het helemaal meenemen!

[Thea]

Mee eens

[DDD]

Ik zie geen enkele reden waarom catechisatie niet aan de normale onderwijseisen zou moeten voldoen terwijl een preek dat wel moet.

[Ad Anker]

Ik zie geen enkele reden waarom catechisatie niet aan de normale onderwijseisen zou moeten voldoen terwijl een preek dat wel moet.

Ik heb dit niet volledig uitgedacht, ik weet ook niet goed hoe ik daar in sta. Wil jij uitleggen wat je bedoelt met: een preek moet aan de normale onderwijseisen voldoen?

[Thea]

Volgens mij zit in het woord catechiseren: van bovenaf leren. Tenminste zo heb ik dat altijd geleerd op catechisatie . Dus het gaat om een monoloog.

[Tiberius]

Ik zie geen enkele reden waarom catechisatie niet aan de normale onderwijseisen zou moeten voldoen terwijl een preek dat wel moet.

Ik heb dit niet volledig uitgedacht, ik weet ook niet goed hoe ik daar in sta. Wil jij uitleggen wat je bedoelt met: een preek moet aan de normale onderwijseisen voldoen?

Het gaat wat ver om te stellen dat een preek aan de normale onderwijseisen moet voldoen: een preek is geen lezing.
Wel is het zo, dat je aan een preek eisen als welsprekendheid, opbouw, enz. kan stellen.

Dat lijkt me voor catechisatie ook wel verstandig, zonder het al te zeer te professionaliseren.
Ik ken inderdaad ook de catecheten die met hun neus in een boek en hun achterhoofd richting het lokaal een uur lang een monoloog op staan te dreunen. Dat werkt niet.
Dan is het handig als zo iemand zich wat bekwaamt in hoe hij lessen over kan brengen. Maar al te zeer lijkt me ook niet nodig.
Het gaat meer om de relatie, zoals Ad al zegt, dan om kennisoverdracht.

[Thea]

Volgens mij gaat het om kennisoverdracht, maar dat vinden wij mogelijk ouderwets.

[DDD]

Nee. Het gaat erom kinderen tot geloofsbelijdenis te brengen. Daar is kennisoverdracht óók voor van belang, maar dat is niet het enige.

@Tiberius:
Dat was Augustinus dan niet met je eens.

Homiletiek en catechetiek zijn gewone ambtelijke vakken op een predikantenopleiding. Dat in bepaalde kerkverbanden catechese ook door niet-professionals wordt gegeven, vind ik helemaal niet zo'n goede ontwikkeling. Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar ik kan mij niet voorstellen dat het de goedkeuring van Calvijn zou hebben kunnen wegdragen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Homiletiek`
https://www.hersteldhervormdekerk.nl/se ... atechetiek

De prediking én de catechisatie bieden geestelijk onderwijs. De prediking is meer. Die is ook prediking van de verzoening. Maar dat neemt het belang van een goede onderwijskundige opbouw niet weg.

[Ditbenik]

Nee. Het gaat erom kinderen tot geloofsbelijdenis te brengen. Daar is kennisoverdracht óók voor van belang, maar dat is niet het enige.

@Tiberius:
Dat was Augustinus dan niet met je eens.

Homiletiek en catechetiek zijn gewone ambtelijke vakken op een predikantenopleiding. Dat in bepaalde kerkverbanden catechese ook door niet-professionals wordt gegeven, vind ik helemaal niet zo'n goede ontwikkeling. Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar ik kan mij niet voorstellen dat het de goedkeuring van Calvijn zou hebben kunnen wegdragen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Homiletiek`
https://www.hersteldhervormdekerk.nl/se ... atechetiek

De prediking én de catechisatie bieden geestelijk onderwijs. De prediking is meer. Die is ook prediking van de verzoening. Maar dat neemt het belang van een goede onderwijskundige opbouw niet weg.

Helaas is het sinds de kerkordewijziging een enkele jaren geleden ook binnen de HHK mogelijk dat catechese gegeven wordt door niet-professionals. Ik ben het met je eens dat dit geen goede ontwikkeling is. Het onderwijs in de geloofsleer is wat mij betreft te belangrijk om geen minimale eisen te stellen aan de kwaliteit.

[Ararat]

Maar hoe borg je kwaliteit in een kerkelijke setting?