Wat vind jij het mooiste en lelijkste kerkgebouw van Nederland?

[Psalm]

Als dat waar was, vox populi vox dei, dan zou de wereld heel wat schoonheid zijn onthouden. Gelukkig zijn er kunstenaars die met regelmaat dingen durven te maken die jan publiek niet bij eerste oogopslag al mooi en lekker vindt. Dingen die hun geheim niet meteen prijs geven, maar waar je even de tijd voor moet nemen om de schoonheid ervan te ontdekken. Want daar raak je ook niet zo snel op uitgekeken of -geluisterd. Het klinkt misschien wel aantrekkelijk, zo'n populistische benadering, maar het is zo ontzettend plat...

Ja, maar dan heb het over bijzondere architectuur. De kerk die DDD deelde is geen bijzondere architectuur. Dat is echt een heel gemiddeld gebouw. Dat is het geval voor de meeste kerken uit de gereformeerde gezindte. Hier vind ik de mening van het volk echt wel doorslaggevend. Het kerkgebouw van Ronchamp vind ik weer een andere verhaal. Hier heb je het echt over een bijzonder ontwerp. Dan kan ik mij voorstellen dat het volk dit in eerste instantie niet mooi vindt.

Dit geldt natuurlijk ook voor orgelmuziek. Als een organist volledig zijn eigen gang gaat en niet luistert naar de belangen van zijn hoorders is dat toch een vorm van eigenwijsheid. Dan is er sprake van een mismatch in wat de organist mooi vindt en wat de gemeenteleden mooi vinden. Dat past niet bij het dienende karakter van een functie in de eredienst.

[Delftenaar]

Bovendien staat een kerkgebouw er vele decennia terwijl de publieke smaak, de mode, veel sneller wijzigt. Dat maakt dat een gebouw als de Elimkerk, die duidelijk een ontwerp uit een periode met een heel andere stijl is, soms lelijk gevonden wordt. Tot er een tijdje later weer de waarde van ingezien wordt en zo'n op de gemeente monumentenlijst komt.
Deze laatste ontwikkeling zie je nu vaak met gebouwen, niet alleen kerken, uit de tijd van de wederopbouw. Tegenwoordig krijgen die vaker een beschermde status waar eerder iedereen die bouwstijl verschrikkelijk vond. Een gebouw weerspiegelt ook een bepaalde tijd. Dat geeft een gebouw charme. Uiteraard kun je het dan zelf nog mooi of lelijk vinden: daar is niets verkeerd aan.

Wel heb ik het idee dat de nieuwe gebouwen de laatste jaren erg op elkaar lijken. Grote gemeenten hebben een ontwerp als de GGiN te Leerdam of de HHG te Lunteren. Kleinre gemeenten kiezen een ontwerp als nu in Nieuwdorp.
Dat komt denk ik doordat elke gemeente vermoedelijk vraagt om een "klassiek ontwerp dat de Oude Waarheid weerspiegelt". Dan krijg je een bepaalde stijl. Die overigens over 25 jaar ook weer anders zal zijn.

Een gemeente met wat meer durf kan aan een architect vragen om een gebouw met x zitplaatsen en y zaalruimte waarna de architect de vrije ruimte krijgt om zich uit te leven. Dat zal "spannender" resultaten geven.
Alleen zal niet elk gemeentelid op een laten we zeggen opmerkelijk ontwerp te wachten. En dan is zo'n klassiek gebouw aantrekkelijk omdat je weet wat je krijgt.
Net zoals bij de Mc: of die nu in Groningen of Madrid zit, je weet wat je gaat krijgen en "verrassingen" zijn daardoor uitgesloten.

[Hendrikus]

Dit geldt natuurlijk ook voor orgelmuziek. Als een organist volledig zijn eigen gang gaat en niet luistert naar de belangen van zijn hoorders is dat toch een vorm van eigenwijsheid. Dan is er sprake van een mismatch in wat de organist mooi vindt en wat de gemeenteleden mooi vinden. Dat past niet bij het dienende karakter van een functie in de eredienst.

Mooi dat er vandaag in het RD ruimte werd gegeven aan jongens die het aandurven om tegen de stroom in te roeien en samenzangavonden organiseren waar vakorganisten spelen, waar in cadans wordt gezongen, waar geen geliefde versjes uit hun context worden geplukt maar zo mogelijk hele psalmen worden gezongen. In de lijn van Calvijn. Daarmee versla je in refoland nooit je tienduizenden, maar het getuigt van moed als je zo'n initiatief doorzet.

[Psalm]

Ja, dat die jongens puik werk leveren ben ik het mee eens.

[J.C. Philpot]

Mooi dat er vandaag in het RD ruimte werd gegeven aan jongens die het aandurven om tegen de stroom in te roeien en samenzangavonden organiseren waar vakorganisten spelen, waar in cadans wordt gezongen, waar geen geliefde versjes uit hun context worden geplukt maar zo mogelijk hele psalmen worden gezongen. In de lijn van Calvijn. Daarmee versla je in refoland nooit je tienduizenden, maar het getuigt van moed als je zo'n initiatief doorzet.

Ik vind het een prima initiatief. Maar of het van moed getuigd? Zo ver ik kan inschatten zullen de kogels op deze avonden niet om de oren van de organisatoren vliegen, dus wat mij betreft is hier niet veel moed voor nodig. Het grootste risico dat ze nemen in dat het initiatief niet aanslaat.

[Herman]

Als je een bepaalde speelstijl hanteert die de kerkenraad niet waardeert, dan begint er een soort van psychologische oorlogsvoering. Daar zijn nogal wat voorbeelden van. Helaas heeft dat ingrijpende kanten en zou je inderdaad wel van moed kunnen spreken om zo'n project aan te vangen. Maar dit is nog buiten de zondagse eredienst, dus ik denk dat het weinig kwaad kan.

[J.C. Philpot]

Als je een bepaalde speelstijl hanteert die de kerkenraad niet waardeert, dan begint er een soort van psychologische oorlogsvoering. Daar zijn nogal wat voorbeelden van. Helaas heeft dat ingrijpende kanten en zou je inderdaad wel van moed kunnen spreken om zo'n project aan te vangen. Maar dit is nog buiten de zondagse eredienst, dus ik denk dat het weinig kwaad kan.

Binnen de eredienst kan ik me voorstellen er kaders worden gesteld door kerkenraden, en dat organisten niet op eigen initiatief moeten gaan "freewheelen". En dat vind ik ook helemaal niet gek.

Maar ik schat in dat in dit geval dat jouw laatste zin van toepassing is

[Henk J]

Volgens de initiatiefnemer zaten er ook onbekende psalmen tussen maar met 75, 63, 28, 6 en 138 kun je toch niet echt van onbekende psalmen spreken? Psalm 28 is dan niet zo bekend maar ik zou die ook niet onbekend willen noemen. Had de avond wel in mijn agenda gezet trouwens maar er is iets tussen gekomen dus het gaat helaas niet lukken.
Toevoeging: een van de heren is denk ik website bouwer want ze hebben een keurige website gemaakt.
En nog een toevoeging met een vraag aan Hendrikus want die weet dat wel: ze zeggen dat Calvijn zong op 72 slagen per minuut en dat zij op 55 slagen per minuut zingen. Maar er zit een aardig verschil qua snelheid tussen de opnames uit Kampen en uit Rotterdam. In welke opname wordt op 55 slagen per minuut gezongen?

[Herman]

Ik heb overigens meer plezier beleefd aan de serie cd's van Gerben Mourik over de Psalmen, dan aan deze huidige uitvoeringen.

Overigens hoop ik dat de muziek van vanavond snel op het internet verschijnt, want de improvisatiekunsten van Rien Donkersloot stellen me bijna nooit teleur.

[Hendrikus]

Volgens de initiatiefnemer zaten er ook onbekende psalmen tussen maar met 75, 63, 28, 6 en 138 kun je toch niet echt van onbekende psalmen spreken? Psalm 28 is dan niet zo bekend maar ik zou die ook niet onbekend willen noemen. Had de avond wel in mijn agenda gezet trouwens maar er is iets tussen gekomen dus het gaat helaas niet lukken.
Toevoeging: een van de heren is denk ik website bouwer want ze hebben een keurige website gemaakt.
En nog een toevoeging met een vraag aan Hendrikus want die weet dat wel: ze zeggen dat Calvijn zong op 72 slagen per minuut en dat zij op 55 slagen per minuut zingen. Maar er zit een aardig verschil qua snelheid tussen de opnames uit Kampen en uit Rotterdam. In welke opname wordt op 55 slagen per minuut gezongen?

Uit beide avonden nog even twee psalmen beluisterd. Sietze de Vries zit in Kampen op MM 95 voor de kwartnoot, dus 47 voor de halve noot. Gerben Budding in Delfshaven is sneller: MM 112 voor de kwart, dus 56 voor de halve.

Mijns inziens kun je nooit vooraf zeggen "wij zingen op 55", want het maakt nogal verschil of je met 60 mensen zingt of met 300, en de akoestiek van de kerk is ook van invloed op het tempo.

We weten natuurlijk niet precies hoe snel er bij Calvijn werd gezongen. Aangenomen wordt dat het ongeveer tempo polsslag is geweest, en dan is die 72 een soort gemiddelde. Maar dan hebben we het over onbegeleide zang. Begeleiding werkt vaak ook vertragend. Het tempo is bij Calvijn zeker niet langzaam geweest, gezien het feit dat hij de psalmen bij voorkeur in hun geheel liet zingen.

[Henk J]

Aha, dank voor de toelichting. Vond het tempo bij Gerben Budding al aardig hoog.
En ik hoor niet zo veel verschil tussen de begeleiding van Sietze de Vries in de cd-serie die door Gerben Mourik was opgezet en de zangavond in Kampen. Gerben Budding ging wel een stuk verder qua tekstuitbeelding in de begeleiding, dat zullen sommigen misschien te gek vinden.