Het oliekruikje

[Mara]

Gelezen op DWARS op Refoweb. Het ontroerde mij zeer.

Ik heb een heel bijzondere jaarwisseling achter de rug. In de preek van oudejaarsavond heb ik daar iets van meegedeeld. Tot eer van God, tot bemoediging van Christus’ strijdende kerk op aarde en om u allen jaloers te maken wil ik er graag iets meer van meedelen. Op 31 december ging bij ons ’s nachts om 10 voor half twee de telefoon.



Een medewerkster van de thuiszorg R.S.T. van het zorgcentrum ’t Achterdorp in Barneveld. ‘Vannacht om kwart over twaalf heb ik mevrouw Slottje gevonden. Ze lag naast haar rollater en was al overleden’. Ik heb me meteen aangekleed en ben er heengegaan om samen met een nicht haar begrafenis te regelen. Met blijdschap! Dat klinkt misschien heel vreemd in uw oren, maar toch was het zo. Ik zal het u uitleggen.

Dora Slottje was een alleenstaande vrouw die nooit gehuwd is geweest. Al jaren geleden had ze mij gevraagd om haar zaken te behartigen, ook als ze zou overlijden. Vandaar dat telefoontje. Nu de reden waarom ik niet bedroef kon zijn bij het sterven van deze geliefde vriendin. Ongeveer een week na onze terugkeer uit Australië belde ik haar op een vrijdagavond op met de vraag of het goed was dat ik even langskwam. ‘Ik zie uit naar je komst’ zei ze. Dus ging ik er heen. Tijdens het gesprek zei ik tegen haar: ‘Dora, als je het beleven mag, zul je over enkele weken nog 100 jaar worden.’ Haar verjaardag zou namelijk op 8 januari zijn. ‘Daar zie ik heel erg tegen op’ was haar reactie, en ging ze verder: ‘ik hoop dat de Heere mij voor die tijd wegneemt’. Vragend keek ik haar aan en lokte haar uit om dat toe te lichten. ‘Ja’ zei ze, ‘want ik heb Hem aan het kruis zien hangen, betalend voor mijn zonden en God verzoenend.’ Ik zei: ‘dan kan het.’ De Heere had haar namelijk hetzelfde beloofd als wat Hij Simeon beloofd had: ze zou niet sterven voordat ze Heere Jezus zien zou. Vaak kon ze van die belofte niets zien en leek het wel of die helemaal uit haar leven was verdwenen. Als ik haar wel eens op die belofte wees kon ze bijvoorbeeld zeggen: ‘Ja, maar het moet wel waar geweest zijn’. Of: ‘Ik kan het zomaar niet pakken, de Heere moet het mij geven’. Toen de ontmoeting ten einde liep heb ik met haar de geschiedenis van Simeon gelezen en een gebed gedaan. We stonden op om van elkaar afscheid te nemen. Toen ik haar kleine hand vasthield keek ze met haar heldere ogen en zei: ‘In het huis mijns Vaders zijn vele woningen.’ Daar was ze vorig jaar tijdens het lezen in het dagboek van ds. C. Smits krachtig door de Heere bij bepaald. ‘Dat woord ging naar binnen’ zei ze toen.

Zo heb ik haar achtergelaten. Met een stille verwondering in mijn hart ben ik naar huis gereden. Ik was er vol van. Het was namelijk lang geleden dat Dora zo ruim gesproken had. Het was de laatste tijd geestelijk vaak heel stil. Thuisgekomen vertelde ik het mijn vrouw. ‘Ik denk dat het niet lang meer duurt’ zo zei ik, ‘de Heere kon haar wel eens spoedig thuishalen.’

En dat heeft Hij gedaan! De dood waar ze zo vaak tegenop gezien had, heeft ze niet gezien. God nam haar weg. Ze schreef altijd de tekst en de psalmen van de preek op. Dat had ze al klaar liggen voor de oudejaarsavond, zag ik later. Maar dat hoefde niet meer. In de avond van 30 december was het met het oude leven van Dora Slottje voorbij, voorgoed voorbij en mocht het nieuwe Jaar aanvangen, waar niemand meer oud zal worden maar eeuwig jong zal blijven! Samen met een medewerker van de begrafenisonderneming heb ik haar kleine lichaam in de kist gelegd. Dinsdag 6 januari werd haar stoffelijk overschot aan de schoot van de aarde toevertrouwd in de gegronde hoop dat het eenmaal onsterfelijk zal opgewekt worden, met haar ziel verenigd, om - zoals ze het een keer zei - ‘mijn lieve Koning’ eeuwig groot te maken.

Op nieuwjaarsdag hebben mijn vrouw en Wijnanda van ‘tante Dora’ afscheid genomen. Na afloop ontmoetten we een verzorgster die kort geleden nog met Dora gesproken had. ‘Ik ben zo ruim, ik ben zo ruim’ had ze toen gezegd. Bij het verlaten van ’t Achterdorp spraken we nog met de voormalige beheerder van ’t Achterdorp die haar goed gekend had. ‘Er ging de laatste weken zo’n rust van haar uit’ zei hij. Zo werd ik opnieuw bevestigd ik de overtuiging dat Dora Slottje een goede ruil had mogen doen!

God werkt nog en Hij laat het werk van Zijn handen nooit varen! Neem dit sterven ter harte! Alleen wanneer u met ogen des geloofs Christus hebt gezien, kunt u sterven! Zie Hem dan aan, wordt behouden! En volk des Heeren: ‘Houd aan, grijp moed, uw hart zal vrolijk leven!’

Jarenlang heeft Dora Slottje in Hilversum gewoond. Ze was daar in de jaren vijftig ooit terechtgekomen als huishoudster bij de familie Duim: een oudere weduwnaar − ze noemde hem altijd ‘pake’ omdat hij een Fries was − met zijn zoon Jan, die bedrijfsleider was in een grote drogisterij. Toen vader Duim in 1959 overleed bleef Dora met zoon Jan achter. Die vroeg haar of ze voortaan voor hem wilde zorgen. Aan dit verzoek heeft ze voldaan, tot aan zijn dood! Aanvankelijk kreeg ze daar haar loon voor, maar toen Jan vanwege zijn leeftijd moest stoppen met werken en geen inkomen meer had heeft ze dat voor niets gedaan. Want Jan ‘leefde uit de hand des Heeren.’

Omdat velen deze uitdrukking misschien niet (meer) kennen zal ik uitleggen wat daarmee bedoeld wordt. Toen Jan Duim 65 jaar werd kreeg hij bericht van de overheid, dat hij gebruik mocht maken van de A.O.W. en zo maandelijks de uitkering kon krijgen waar hij recht op had. Met die brief kreeg Jan het moeilijk. Vrijmoedigheid om zich tegen ziektekosten te verzekeren had hij nooit gehad en de Heere had het nooit aan iets doen ontbreken. Zou Hij dan niet verder kunnen zorgen? Na veel worstelingen mocht Jan het, ook voor zijn verder leven, met de Heere wagen. Rond die tijd kwam zijn broer Harmen langs. ‘Jan, je neemt toch zeker wel A.O.W?’ zo vroeg hij. Heel bescheiden − zoals Jan was − antwoordde hij: ‘Nee, Harmen, ik heb daar geen vrijmoedigheid voor.’ Dat viel bij Harmen, die de vishandel van ‘pake’ had overgenomen, niet in goede aarde. Hij wees met zijn vinger naar zijn voorhoofd en zei boos: ‘Gek ben je, stapelgek, en je hoeft bij mij nooit aan te komen om ook maar één cent. Wie laat dat geld nou liggen?’

Ondertussen verstreken de jaren aan de Violenstraat in Hilversum. Ook Dora werd 65, maakte evenmin gebruik van de A.O.W. en moest haar bijbaantje opgeven. Toe ze beiden geen inkomen meer hadden werd besloten dat het geld dat Jan kreeg (van vrienden en onbekenden) voor de huishuur was en het geld dat Dora kreeg voor de huishouding. Wat Dora kreeg stopte ze in een oude portefeuille. Ze noemt dat haar ‘oliekruikje’, met verwijzing naar de woorden van de Heere door de mond van Elia tegen de weduwe te Zarfath: ‘Want zo zegt de HEERE, de God van Israël: het meel van de kruik zal niet ontbreken, en de olie van de fles zal niet ontbreken, tot op de dag dat de Heere regen op de aardbodem geven zal.’ En zei ze eens tegen mij, dat ‘oliekruikje’ is nooit leeg geweest! 35 jaar lang niet! Daar ben ik getuige van geweest. Na haar overlijden − ik heb de taak haar nalatenschap af te wikkelen − trof ik in de kast op de vertrouwde plaats het ‘oliekruikje’ aan. Tot aan de rand gevuld: ongeveer 1000 Euro!

Maar nu terug naar Jan en Harmen. Regelmatig kwam Harmen even koffie drinken bij zijn broer Jan en diens huishoudster Dora. ‘Wat ziet onze Jan er toch goed uit’ zei hij dan tegen Dora. En dat was ook zo! Jan Duim was Gods kind en Hij zorgde kennelijk voor hem en voor Dora. Zo gebeurde het op een morgen dat er een envelop met 10.000 gulden op de deurmat lag. ‘Leg maar weg, Dora’, zei Jan, ‘de Heere geeft dat niet zomaar, het zal wel ergens voor nodig zijn.’ Enige tijd later - hij was de tachtig al gepasseerd - namen de hartklachten van Jan toe. ‘Meneer Duim’, zei de huisarts, ‘nu moet u toch echt aan een pacemaker.’ Jan stemde er mee in. Met de ambulance werd hij naar het ziekenhuis gebracht, de pacemaker werd geplaatst en na een dag mocht hij weer met de ambulance naar huis. Korte tijd later kwam de afrekening: 10.000 gulden. Kijk, beste lezer(es), dat wordt nu bedoeld met het leven uit ‘de hand des Heeren’. Van hen geldt: ‘eer dat zij roepen, zal Ik antwoorden.’ Is dit niet een leven om jaloers op te worden?

Nu had Jan, als blijk van waardering voor zijn jarenlange trouwe dienst van zijn werkgever − op diens eigen initiatief − een klein pensioen gekregen. Op een gegeven moment − Jan werkte toen nog − overleed zijn werkgever met wie hij altijd een goede relatie gehad had. Na enige tijd hertrouwde diens vrouw en kreeg Jan een andere baas. Met hem verliep de samenwerking minder goed. Nadat Jan vanwege zijn leeftijd zijn werk moest neerleggen ontving hij aanvankelijk het hem toegezegde pensioentje. Maar na verloop van tijd werden de maandelijkse bedragen kleiner totdat Jan tenslotte niets meer ontving van wat hem beloofd was. Nu was dat op zich niet zo erg, aangezien de Heere getrouw voor hen beiden zorgde. Echter, dit ging Dora ontzaglijk aan haar hart. Niet vanwege het gemis van dat geld, maar vanwege het onrecht dat men Jan aandeed. Ze zei het ongeveer zo tegen mij: ‘dat ze een kind van God dit afpakten!’ Wat deed ze? Ze schreef geen boze brief om haar ongenoegen te laten blijken of iets dergelijks. Integendeel: de nood dreef haar uit naar de Heere. Hem maakte ze het onrecht dat Jan Duim − aan wie ze zich hartelijk verbonden voelde − aangedaan was in het gebed bekend.

En de Heere gaf antwoord. Ik kon me dat niet meer precies herinneren en vroeg de familie om informatie. Die vonden een klein briefje waarvan ik de inhoud hieronder weergeef: “Jes. 16:4, Maar nu spreekt de Heere zeggende, binnen drie jaren als de jaren eens huurlings, dan zal de eer van Moab verachtzaam gemaakt worden, met al die grote menigte en het overblijfsel zal klein, weinig onmachtig zijn, 1971. Jes. 21:16, Want alzo heeft de Heere tot mij gezegd: nog binnen een jaar als de jaren eens dagloners zijn, zo zal de heerlijkheid van Kedar ten ondergaan, 1973. Februari 1974: Gesloten. Dit aangaande de zaak waar ik werkte heeft de Heere tot mij gesproken. En het is alles zo uitgekomen.”

Wat bedoelde ze met deze woorden? Heel eenvoudig dit: nadat ze voor de Heere haar hart had uitgestort maakte Hij haar door middel van Zijn Woord bekend dat Hij het onrecht niet alleen gezien had maar ook dat Hij het bezoeken zou: binnen drie jaar zou het met die zaak waar Jan gewerkt had, gedaan zijn. En zo is het ook werkelijk gebeurd! Aangrijpend voor allen die Gods kinderen tegenstaan. Maar ook bemoedigend: voor allen die Hem vrezen en met hun nood tot Hem vluchten. Immers: “want die ulieden (Gods volk, BvL) aanraakt, die raakt Zijn oogappel aan’. En... “Zal God dan geen recht doen, Zijn uitverkorenen die dag en nacht tot Hem roepen, hoewel Hij lankmoedig is over hen? Ik zeg u, dat Hij hun haastelijk recht doen zal.”

Dora Slottje is altijd ongehuwd gebleven. Dat viel soms niet mee. Ze wilde ook graag een man en kinderen. Toen ze nog aan de Nieuwe Doelen woonde was er tegenover het huis een schoenenwinkel. Terwijl Dora voor het raam stond zag ze daar een vader en moeder met een paar kinderen naar binnen gaan. O, wat voelde ze het gemis van een eigen gezin met kinderen. En terwijl ze daar zo stond in haar verdriet sprak de Heere krachtig tot haar met de woorden van Elkana die hij tegen zijn kinderloze en bedroefde vrouw Hanna zei (1 Samuël 1:8): ‘Ben Ik u niet beter dan tien zonen’. U begrijpt het wel, ‘Ik’ was voor Dora niet Elkana maar haar hemelse Bruidegom! Daarom ben ik zo vrij geweest om het met een hoofdletter te schrijven.


Ds. B. van Leeuwen

[helma]

inderdaad ontroerend Mara

[Orchidee]

inderdaad ontroerend Mara

En bijzonder!

[PvS]

...De Heere had haar namelijk hetzelfde beloofd als wat Hij Simeon beloofd had: ze zou niet sterven voordat ze Heere Jezus zien zou.

Met alle respect voor mevr. Slottje, maar deze uitspraak vraagt wel om enige toelichting.

[Wim Anker]

...De Heere had haar namelijk hetzelfde beloofd als wat Hij Simeon beloofd had: ze zou niet sterven voordat ze Heere Jezus zien zou.

Met alle respect voor mevr. Slottje, maar deze uitspraak vraagt wel om enige toelichting.

Blijkbaar een kind van God die verklaard wordt in artikel 16 h1 dl.

[DDD]

Heel mooi, Mara! Ontroerend, inderdaad.

Wat heerlijk om te weten dat God ook zo kennelijk voor iemand zorgt als diegene een nauwer geweten heeft dan Hij vraagt. Misschien moet dat ook een les voor mij (ons?) zijn om liever iets te weinig vrijheid te nemen met God dan iets teveel vrijheid, waarbij blijkt dat het is zonder God.

[Jo-Ann]

Bedankt voor het delen!

[refo]

Het gaat wel erg veel over geld en geldzaken, eerlijk gezegd.