Heidelberger Catechismus 450 jaar

[Fjodor]

Ik vraag me af, gezien de breedte van een stichiting (of wat het is) of die allemaal de acht voor 100 % achter de HC staan. Als dat het geval was zou het er denk ik heel anders uitzien in ons land en daarbuiten.
Nee, ik wil geen spelbreker of zwartkijker zijn, maar ik heb er wel zo mijn twijfels over.

Lees het Schatboek(b.v. over de doop) en vraag je af of je zelf wel achter de H.C. kunt staan. Doop en verbond onlosmakelijk verbonden!

Lees jij het Schatboek (over de doop) en vraag je af of je zelf wel achter de H.C. kunt staan. Doop en verbond en geloof onlosmakelijk verbonden!

[Tiberius]

Al eerder gezegd, maar ik zal het nog maar eens zeggen: het is niet correct om een is-gelijk-teken te zetten tussen de HC en de uitleg die je in het Schatboek vindt.

[Simon]

Omschrijving
Wie kent niet het spel 'Kwistet' een spel met Bijbelse vragen waarbij je door die juist te beantwoorden verder mag in het spel. In deze serie is nu een nieuw spel verschenen... Speel nu het Grote Catechismus spel en maak op een goede manier (opnieuw) kennis met de Heidelberger Catechismus. Een verantwoord spel voor jong en oud.

De H.C. wordt zo nog een hype

Goed gezien.

http://www.youtube.com/watch?v=AXpAoIZPzOA

[Afgewezen]

Al eerder gezegd, maar ik zal het nog maar eens zeggen: het is niet correct om een is-gelijk-teken te zetten tussen de HC en de uitleg die je in het Schatboek vindt.

Anderzijds kun je de HC niet lospellen uit tijd en context, om er vervolgens een eigen invulling aan te geven, die 'naar de letter' wel mogelijk is, maar nooit zo door de auteurs is bedoeld.

[JolandaOudshoorn]

Nu de vraag dan: Kan iemand bevestigen dat het waar is, dat er minder uit de
Catechismus wordt gepreekt?

Wij zijn net begonnen met de behandeling van de Nederlandse Geloofsbelijdenis in de leerdiensten.
Dus als je nou wilt gaan roepen "Zie je nou wel", dan moet je dat vooral doen.

Beter zou zijn: kom luisteren. Het zijn mooie diensten!

Wij hebben net de HC helemaal afgerond. Dus nee, ik kan het niet bevestigen.

[huisman]

Al eerder gezegd, maar ik zal het nog maar eens zeggen: het is niet correct om een is-gelijk-teken te zetten tussen de HC en de uitleg die je in het Schatboek vindt.

Anderzijds kun je de HC niet lospellen uit tijd en context, om er vervolgens een eigen invulling aan te geven, die 'naar de letter' wel mogelijk is, maar nooit zo door de auteurs is bedoeld.

Precies..het Schatboek lijkt mij redelijk gezaghebbend als het op de uitleg van de H.C. aankomt. Wat Fjodor dan ook terecht opmerkt zie je bij veel oudvaders, doop, verbond en geloof onlosmakelijk verbonden. Veel oudvaders veronderstelden toch een vonkje geloof bij de dopeling. Ik kan het daar op grond van mijn Schriftverstaan niet in meegaan.

[Gabrielle]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.


AMEN

[Marieke]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.


AMEN

Als je dit helder vindt, heb je gelogen toen je je aanmeldde voor het forum.

[huisman]

Mooi initiatief.

BARNEVELD – Uitgeverij Gebr. Koster in Barneveld onderzoekt de mogelijkheid om tot een „betrouwbare en complete” heruitgave van het ”Schatboek” van Zacharias Ursinus te komen.

Dat heeft de uitgever woensdag laten weten. Bij voldoende belangstelling komt Koster dit najaar met een uitgave van een van de eerste Nederlandse edities, die van 1617. „Wij willen terug naar de originele vertaling van Festus Hommius zelf.”

Het ”Schatboek” is de oudste verklaring van de Heidelberger Catechismus (1563) en wordt vaak toegeschreven aan Zacharius Ursinus (1534-1583), maar is samengesteld aan de hand van aantekeningen die leerlingen van hem tijdens zijn lessen hadden gemaakt.

In 1584, een jaar na het overlijden van hun leermeester, laten zij het Handboek der christelijke leer of Commentaar op de Catechismus (Doctrinae christianae compendium seu Commentarii Catechetici) verschijnen. In 1591 verschijnt van de hand van dr. David Pareus, eveneens een leerling van Ursinus, de Verklaring van de Catechismus (Explicationum Catecheticarum). Vrienden van Pareus hadden er bij hem op aangedrongen de ‘leerlingeneditie’ te herzien, omdat deze het gedachtegoed van Ursinus niet helder zou weergeven. „Pareus maakte gebruik van uitvoerige notities die tijdens de colleges van Ursinus waren opgeschreven, en niet minder van zijn geheugen, waarin de lessen waren ingeprent”, aldus uitgeverij Koster.

In 1598 komt de derde en tevens herziene druk uit. Voor deze uitgave gebruikte Pareus ook aantekeningen van Ursinus zelf, die hem door de zoon van Ursinus waren aangereikt.

De eerste Nederlandse vertaling van de catechismusverklaring verschijnt in het jaar 1602 onder de titel ”Het Schatboek der christelijke leer of Uitlegging over de Catechismus”. De vertaler is ds. Festus Hommius, scriba van de Dordtse Synode en medewerker aan de Statenvertaling.

„Vergelijk met de Latijnse tekst toont aan dat Hommius gebruik heeft gemaakt van zowel de eerste (1591) als de herziene (1598) uitgave van Pareus. Blijkbaar zag Hommius geen reden om zich strikt te houden aan de herziene uitgave, die ook wat ingekort was.”

Vanaf de derde druk (1617) voegt Hommius zijn ”tafels” toe. „Elke zondag begint voortaan met zo’n ‘tafel’: een leerzame, kernachtige en overzichtelijk opgestelde verklaring van die zondag.” „Tot versterking van het geheugen”, zegt Hommius in zijn voorwoord. Verder wisselt hij, daar waar hij het nuttig acht, Ursinus’ werk af met enkele citaten uit de catechismusverklaringen van Bastingius, Lansbergen en anderen.

In latere uitgaven, na het overlijden van Festus Hommius, wordt achter elke zondag een toepassing van ds. Spiljardus geplaatst. In 1736 komt een wat vrije bewerking van Het Schatboek uit, van de hand van de predikant Johan van den Honert.

Ten slotte verschijnt in 1977 bij uitgeverij Van den Tol te Dordrecht een nieuwe uitgave, samengesteld door ds. J. van der Haar. In zijn voorwoord geeft ds. Van der Haar aan dat hij zich omwille van de omvang fors moest beperken. De ”tafels van Hommius” en andere aanhalingen zijn weggelaten. Bovendien komt de tekst in deze editie niet overeen met de oorspronkelijke uitgave van Hommius. Later verzorgt uitgeverij Den Hertog in Hertog hiervan een herdruk.

Aangekoekt
De heruitgave van het ”Schatboek” door Koster zal gebaseerd zijn op de editie van 1617 – inclusief de ”tafels”. Tera Voorwinden uit Montfoort, die vorig jaar een scriptie schreef over de opeenvolgende uitgaven van het ”Schatboek”, begrijpt deze keuze, maar is niet zonder kritiek. „De plannen voor het Schatboek-project van uitgeverij Koster geven er blijk van dat reformatorisch Nederland er inmiddels van doordrongen is dat we met de uitgave van Van der Haar geen oorspronkelijke catechismusverklaring in handen hebben, maar een behoorlijk ‘aangekoekt’ geschrift.”

De editie van Hommius uit 1617, die de uitgever als uitgangspunt wil nemen, bevat echter ook de sinds 1606 aangebrachte aanvullingen uit andere catechismi, constateert Voorwinden. „Ze is dus in feite niet als de „originele vertaling van Hommius” aan te merken. Wel zijn met zo’n uitgave de Nederlandse aankoeksels van na 1617 in Van der Haar verdwenen. Dat is winst. Daarbij heeft Hommius in tegenstelling tot Van der Haar verschillende Latijnse uitgaven van Pareus geraadpleegd.

De edities van Pareus verschillen echter soms behoorlijk van elkaar en meer nog van de eerste uitgave in Genève uit 1584. Zo staat bijvoorbeeld in een passage in 1584 dat ellendekennis „ons” tot troost is, in 1591 in de parallelle zin dat ze tot troost is „voor de gelovigen” en in 1598 dat ze tot troost is „wanneer het geloof erbij komt.” In een passage over de zekerheid van de verkiezing wordt in 1584 Christus het fundament van de verkiezing genoemd; deze notie is bij Pareus verdwenen. Ook een ‘herziene’ Hommius bevat wel de neerslag van theologische keuzes na 1584, die een groeiende kloof met de catechismus zelf leken te veroorzaken.”

Voorwinden: „Bij ‘herbronning’ van het Schatboek is het daarom zinvol ook de (in Engelse vertaling digitaal beschikbare) ‘oertekst’ uit 1584 erbij te betrekken.”

[ejvl]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.


AMEN

Als je dit helder vindt, heb je gelogen toen je je aanmeldde voor het forum.

Die snap ik niet?
Ik zit even de regels door te lezen maar zie het niet? Deze ds zegt toch niet dat hij de HC niet onderschrijft maar alleen dat het niet nodig is tot zaligheid en we aan de bijbel genoeg hebben?

[Simon]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.


AMEN

Als je dit helder vindt, heb je gelogen toen je je aanmeldde voor het forum.

Die snap ik niet?
Ik zit even de regels door te lezen maar zie het niet? Deze ds zegt toch niet dat hij de HC niet onderschrijft maar alleen dat het niet nodig is tot zaligheid en we aan de bijbel genoeg hebben?

mee eens, Marieke heeft het vast niet goed gelezen.

[eilander]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.

Hier wordt een zeer oneigenlijke tegenstelling gesuggereerd tussen Catechismus en Gods Woord.
Catechismus is uitleg van de Bijbel. Preken over de Catechismus horen ook uitleg van de Schrift te zijn en niet een zelfstandig iets. Wie de HC hoog acht bóven de Bijbel is heel fout bezig. Maar om het pennenmes te gaan hanteren... Ik heb ook nog nooit een predikant horen zeggen: lees veel in de Catechismus. Wel: lees veel in Gods Woord.

Ik weet niet of je Kohlbrugge kent? Je kunt hem moeilijk verwijten dat hij niet steeds wees op het Woord Gods als enige leidraad. Toch zei hij kort voor hij stierf de bekende woorden: "De eenvoudige Heidelberger, houdt daaraan vast!"

Als moderator wil ik daar nog aan toevoegen: ik ga er nu van uit dat deze posting nog te rijmen is met het onderschrijven van de grondslag van dit forum. Voor mezelf zou ik dat lastig vinden, maar ik ga uit van de goede bedoelingen van Gabriëlle.

[Simon]

ds. de Liefde had het in 1863 al heel helder gezien :

‘ Ik wil gaarne gelooven, dat menige ziel door den Catechismus tot kennis der zaligheid gekomen is, maar ik geloof tevens, dat ook menige ziel door hem tot onherstelbare doodigheid, dorheid en vormelijkheid is gebracht geworden. Is het ons alleen om zaligheid, dat is om redding te doen: nu ja, dan kan reeds een enkele tekst den armen Jozef uit den dood in het leven overvoeren. Daartoe hebben wij, Gode zij dank! Geen Catechismus met zijn 52 zondagen en 129 antwoorden noodig. (…) Neemt een pennemes, en snijdt den Catechismus van achter uwe Bijbels weg, en legt en enkele Woord Gods in het midden, en heft dan uw hand op nar den hemel en roept: Dit is het leerboek en geen ander voor ons en onze kinderen’.

Hier wordt een zeer oneigenlijke tegenstelling gesuggereerd tussen Catechismus en Gods Woord.
Catechismus is uitleg van de Bijbel. Preken over de Catechismus horen ook uitleg van de Schrift te zijn en niet een zelfstandig iets. Wie de HC hoog acht bóven de Bijbel is heel fout bezig. Maar om het pennenmes te gaan hanteren... Ik heb ook nog nooit een predikant horen zeggen: lees veel in de Catechismus. Wel: lees veel in Gods Woord.

Ik weet niet of je Kohlbrugge kent? Je kunt hem moeilijk verwijten dat hij niet steeds wees op het Woord Gods als enige leidraad. Toch zei hij kort voor hij stierf de bekende woorden: "De eenvoudige Heidelberger, houdt daaraan vast!"

Als moderator wil ik daar nog aan toevoegen: ik ga er nu van uit dat deze posting nog te rijmen is met het onderschrijven van de grondslag van dit forum. Voor mezelf zou ik dat lastig vinden, maar ik ga uit van de goede bedoelingen van Gabriëlle.

De nog steeds voortdurende golf aan scheuringen en twisten die de zg formulieren van Enigheid tot gevolg hebben gehad, hebben helaas bewezen, dat er weinig zegen op lijkt te rusten, wanneer je bijzaken tot hoofdzaken maakt en andersom, en daar vervolgens je mede broeders en zusters mee om de oren gaat slaan, ipv elkaar te aanvaarden zoals we zijn, omdat we zelf ook aanvaard zijn door Jezus.
De tijd zal komen dat we deze ''luxe'' echt niet meer hebben en écht voor het blok gezet worden, wanneer het tweesnijdend zwaard, dat verdeelt tot op het merg, ons zal dwingen tot ernstigere beslissingen.
Wie zal dan bestaan?

Was ds de Liefde trouwens niet de stichter van "tot Heil des Volks" ?

PS: Hoe ontzettend veel mensen, vooral ook in onze gezindten, hebben ernstige twijfels omtrent de kinderdoop, de zondag als OT rustdag enz, waarbij ze indirect al zeggen, dat ze de HC niet al te serieus nemen?
Behoren dergelijke gedachten omtrent bijzaken, niet gewoon tot de christelijke vrijheid, waarin we elkaar vrij mogen laten, denk je?

[eilander]

@Simon:

Iets met hart en ziel belijden houdt NIET hetzelfde in als de ander veroordelen.

Anders gezegd: als we - uit angst voor het veroordelen van de ander - alleen maar heel vaag en op hoofdlijnen gaan belijden, is dat een verkeerde reactie op een reëel gevaar.

[huisman]

Start herdenking 450 jaar catechismus live op RD.nl

GOUDA – Met een symposium en openingsavond op zaterdag in Gouda start het herdenkingsjaar 450 jaar Heidelbergse Catechismus. De Reformatorische Omroep zendt beide activiteiten live op RD.nl uit.

De herdenking en het symposium worden gehouden in het gebouw van Driestar Educatief en in de Sint-Janskerk te Gouda. Ga naar RD.nl/catechismus voor het dagprogramma, de sprekers en het live bekijken van de uitzendingen.

http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieu ... l_1_707599