Beste forumleden,

Calvijn schreef ritmische psalmen voor.
Het zat zo:
-Het volk moest mee kunnen zingen in de eredienst.
-Gezangen en hymnen van voor de reformatie waren te moeilijk of niet strokend met het reformatorische denken.
-Calvijn e.a. 'bestelden' het geneefse psalter met alleen open en gesloten noten. Langzame en snelle noten, halve en kwartsnoten.
-Deze melodieën waren dus RITMISCH.

Vaak wordt nu echter in kerken 'niet'ritmisch gezongen. Voor zover je daarvan kunt spreken, want als iedere noot even lang is, is er nog wel degelijk van een ritme te spreken. een ritme waarbij iedere noot even lang is.

Nu is mijn vraag aan jullie de volgende:
-Hoe is het nu gekomen dat de ritmische psalmen op den duur 'niet-ritmisch' werden? [tegenwoordig worden ze zelfs vaak niet-ritmisch uitgegeven]

Ik weet het niet, maer heb ooit deze veronderstelling gehoord:

De tijd dan men op hele noten ging zingen (zo dat waar is) zou er een gebrek aan goede organisten en/of voorzangers zijn geweest,
zodat de zang bepaald niet stichtelijk was. Daarna zou men (zo het waar is) op hele noten zijn gaan zingen.

In de 16e eeuw waren de Geneefse melodieën in Nederland niet ingeburgerd.
Voor het eerst werden de psalmen tijdens de hagepreken gezongen.
Ik meen dat toen al niet-ritmisch gezongen is, waarschijnlijk omdat het ritmisch zingen in praktische zin lastig was met zoveel mensen die bovendien de wijzen nog moesten leren.
Het niet-ritmisch zingen is vervolgens in Nederland zo gebleven.

Het is m.i. niet vol te houden dat de psalmen vroeger in Nederland ritmisch gezongen zouden zijn. Met die gewoonte zou anders niet gemakkelijk meer gebroken zijn. Dit is anders dan in Genève waar het ritmisch zingen wel van meet af aan gewoonte was.

Marius schreef:Beste forumleden,

Calvijn schreef ritmische psalmen voor.
Het zat zo:
-Het volk moest mee kunnen zingen in de eredienst.
-Gezangen en hymnen van voor de reformatie waren te moeilijk of niet strokend met het reformatorische denken.
-Calvijn e.a. 'bestelden' het geneefse psalter met alleen open en gesloten noten. Langzame en snelle noten, halve en kwartsnoten.
-Deze melodieën waren dus RITMISCH.

Vaak wordt nu echter in kerken 'niet'ritmisch gezongen. Voor zover je daarvan kunt spreken, want als iedere noot even lang is, is er nog wel degelijk van een ritme te spreken. een ritme waarbij iedere noot even lang is.

Nu is mijn vraag aan jullie de volgende:
-Hoe is het nu gekomen dat de ritmische psalmen op den duur 'niet-ritmisch' werden? [tegenwoordig worden ze zelfs vaak niet-ritmisch uitgegeven]

Dat kan ik je wel vertellen. We danken dat aan Datheen.

Na de Reformatie zong men in ons land eerst de Souterliedekens. In het woord Souter herken je Psalter, het waren teksten die gebaseerd waren op de psalmen, en ze werden gezongen op bestaande volksmelodieën.

Zoals je zelf al aangaf: Calvijn vond het belangrijk dat de gemeente de psalmen zou kunnen zingen. Hij liet ze dus berijmen en zette vakkundige mensen aan het werk om daar melodieën bij te maken.

Datheen vond dat een goed plan en wilde die manier van zingen ook in de Nederlanden introduceren. Hij vertaalde de psalmen dus uit het Frans, maar hield geen rekening met de woordaccenten en de muziekaccenten. Hij zorgde er alleen voor dat het aantal lettergrepen per regel klopte.

Toen de berijming/vertaling van Datheen klaar was (1566) werd die in Nederland ingevoerd. De Franse melodieën waren nieuw, het orgel werd in die tijd niet gebruikt tijdens de eredienst, de zang werd geleid door voorzangers. En die kenden deze melodieën ook niet zo goed. Voeg daar nog bij dat de Franse melodieën dus niet goed samengaan met de vertaling van Datheen, dan is duidelijk waarom het een puinhoop werd. Van armoe is men toen maar alle noten even lang gaan zingen. En zelfs dát werd geen succes, zodat men uiteindelijk in de 17e eeuw toch maar het orgel weer is gaan gebruiken om die chaotische gemeentezang in goede banen te leiden.

Helaas wordt langzaam en isometrisch zingen door sommigen gezien als een teken van rechtzinnigheid, terwijl het dus haaks staat op de bedoelingen van de grote reformator Calvijn. In de psalmboekjes werden de psalmmelodieën nog heel lang correct afgedrukt, ook al zong men ze in de praktijk niet zo. De in onze kringen veelgeroemde GBS valt de twijfelachtige eer te beurt om psalmboekjes uit te brengen waarin die misvorming van de psalmmelodieën gewoon staat afgedrukt, alsof het zo hoort....

Hendrikus, dit lijken mij allemaal hele noten te zijn:

http://books.google.ca/books?id=bhcDAAA ... &q&f=false

of heb ik dat verkeerd?

Nee hoor. Er zijn ruitjes-noten met en zonder stokje.

refo schreef:Nee hoor. Er zijn ruitjes-noten met en zonder stokje.

Die zonder stokje zouden wij dus hele noten noemen, die met stokje halve

Tiberius houdt van sprookjes

Ik kan daar niet over oordelen, Hendrikus, omdat ik daar te weinig van af weet.
Maar jij vindt het sprookjes wat deze lector beweert?

CR v.d. Berg weet veel over Guido de Brès. Hij houdt zich alleen niet altijd aan de feiten.

Het verhaal van de parades waarbij gezongen wordt heeft hij verbonden aan de gemeentezang.
Parades kunnen niet ritmisch zingen? In de oorlog konden de Duitsers dat toch ook?

Tiberius schreef:Ik kan daar niet over oordelen, Hendrikus, omdat ik daar te weinig van af weet.
Maar jij vindt het sprookjes wat deze lector beweert?

Het zou in de hymnologie een opzienbarend nieuw gezichtspunt zijn geweest als dit met onderbouwing was gepubliceerd.
Gezien het feit dat het binnen dit vakgebied nooit is gemeld, moet ik het vooralsnog tot het rijk der fabelen rekenen.
Als de lector er bronnen voor heeft, zou ik zeggen: publiceren! Daar zal zeker belangstelling voor zijn.

refo schreef:CR v.d. Berg weet veel over Guido de Brès. Hij houdt zich alleen niet altijd aan de feiten.

Het verhaal van de parades waarbij gezongen wordt heeft hij verbonden aan de gemeentezang.
Parades kunnen niet ritmisch zingen? In de oorlog konden de Duitsers dat toch ook?

Nogal, ja. Dit zijn bepaald geen hele noten...
[youtube]u77md3CKSEc&skipcontrinter=1[/youtube]

Hendrikus schreef:

refo schreef:Nee hoor. Er zijn ruitjes-noten met en zonder stokje.

Die zonder stokje zouden wij dus hele noten noemen, die met stokje halve

weer wat geleerd

Deskundigen hier in huis vertellen me dat wat wij hele en halve noten noemen, in werkelijkheid halve en kwartnoten zijn.
Hele noten zijn wit zonder stok.

refo schreef:Deskundigen hier in huis vertellen me dat wat wij hele en halve noten noemen, in werkelijkheid halve en kwartnoten zijn.
Hele noten zijn wit zonder stok.

Klopt helemaal.

Die deskundigen kunnen jouw dan ook vertellen dat de verhouding hele noot : halve noot
bij een dergelijke notatie op het zelfde neerkomt als halve noot : kwart noot

Dus in ieder geval is het beiden een voorbeeld van ritmische notatie