Waarom zingen wij zo?

[Hendrikus]

Berijmde psalmen zijn inderdaad mensenwerk. Maar wel één-op-één gerelateerd aan de Bijbel (nu even afgezien van de zinnetjes als "Zo doe Hij ook aan mij" etc.). Zijn er nu zoveel gezangen die zó gerelateerd zijn aan de Bijbel?

Allemaal?

Huh? Ik bedoelde met mijn vraag: zijn er nu zoveel gezangen die als berijmde Bijbelgedeelten te benoemen zijn? Want daar lijkt Hendrikus een pleidooi voor te voeren.

Ik denk dat Refo die vraag wel begrepen had hoor. Zijn antwoord was alleen wel wat kort door de bocht. Als alle gezangen even dicht bij de Schrift bleven als de berijmde psalmen, zou er ook niet zo veel oppositie tegen zijn. Maar ze zijn er wel degelijk, de psalmen die heel dicht bij de Bijbel blijven. Wie de moeite neemt om eens te gaan zoeken, vindt ze zeker. Wie zich veiliger voelt met een beperking tot psalmen alléén: prima. Maar je gooit het kind met het badwater weg als je gezangen in z'n algemeenheid afwijst omdat er minder schriftgetrouwe gezangen bestaan.

We hadden gisteren een mooie preek over 1 Petrus 5:10-11: „De God nu van alle genade, Die ons geroepen heeft tot Zijn eeuwige heerlijkheid in Christus Jezus, nadat wij een korte tijd zullen geleden hebben, Die volmake, bevestige, versterke en fundere u. Hem zij de heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen.” Rondom dat "funderen" -en waarschijnlijk ook met de naam Petrus in gedachten- citeerde de predikant "Vaste rots van mijn behoud". Na de dienst koos ik niet dit lied, maar Gez. 440:

Ik heb de vaste grond gevonden,
waarin mijn anker eeuwig hecht,
de dood van Christus voor de zonden
van eeuwigheid als grond gelegd,
Die grond zal onverwrikt bestaan
schoon aard`en hemel ondergaan.

Ik ben enorm gehecht aan de psalmen, maar in aansluiting op deze preek was dit gezang helemaal op z'n plek. Toch?

[Marieke]

Concreet: wat zijn nu echte Kerstpsalmen, of Paaspsalmen en hoe klinkt de Heere Jezus daar in door?

Kerst psalmen: de lofzang van Maria, de lofzang van Zacharias
Paaspsalm, Psalm 22

Als dit alles is, bewijst dit mijn stelling dat er geen echte Kerst- of Paaspsalmen zijn.
De lofzangen van Maria en Zacharias zijn namelijk geen psalmen (eerder gezangen!) en psalm 22 is eerder een Goede Vrijdag psalm.

Wellicht ten overvloede, maar ik zing vele psalmen met mijn hele hart en uit volle borst, maar we moeten niet doen alsof de psalmen direct en nieuw-testamentisch over de Heere Jezus en Zijn werk spreken. En dat laatste mis ik vooral bij de viering van de heilsfeiten vaak.

ZWP, lees psalm 2 en psalm 45 eens goed!

[Tiberius]

Wilde je zeggen, dat de Oudtestamentische profeten dat niet wisten?

Nee, dat wisten ze niet exact, hoeveel ze van een hoop dingen geinspireerd wel profeteerden. (velen overigens ook na David en dus nadat de Psalmen geschreven werden). Men zag het van verre en profeteerde... en later hebben we verslagen van ooggetuigen, die vertellen wat Jezus zei en deed. Ik denk niet dat als David dat had meegemaakt, hij gezegd zou hebben: Ach, alles staat al helder in de Psalmen, ik hoef er geen nieuwe liederen over te schrijven.

Kennelijk wel. Anders hadden we in het NT ook wel een boek der Psalmen gehad.

Wat de geestelijke liederen betreft, ook prima... dan houden we het op "geestelijke liederen" volgens jouw uitleg.... dan is het dus breder dan de geïnspireerde Psalmen.

Sorry, dan heb ik het denk ik niet goed uitgelegd.
Ik probeerde uit te leggen, dat de term "geestelijke liederen" zoals wij die gebruiken, in het hedendaagse Nederlands, zeg maar, een bredere betekenis heeft dan de term "geestelijke liederen" zoals die vanuit de grondtaal is overgezet.

[Marieke]

Ik las gisteren een stukje van ds. J. Westerink hierover in een Gezinsgids. Hij laat daar duidelijk zien hoe de Psalmen van Christus getuigen en dat deze bij heilsfeiten steeds aangehaald worden: de kruiswoorden zijn uit de psalmen, bij de uitstorting van de Heilige Geest citeert Paulus Psalm 16, etc.

Het is natuurlijk wel veelzeggend dat ds Westerink het moet laten zien in een artikel. M.a.w. het blijkt niet overduidelijk uit de Psalmen zelf, de naam Jezus komt er immers niet in voor. En natuurlijk, de Psalmen getuigen wel van Christus, dat mogen we als NT-gemeente ook zien, maar het is getuigen op een profetische manier, soms heel duidelijk, maar vaak ook als van verre staande.
Paulus zegt dat hij Jezus Christus predikt, waarom kunnen we dan niet direct van Hem zingen in de eredienst?

Concreet: wat zijn nu echte Kerstpsalmen, of Paaspsalmen en hoe klinkt de Heere Jezus daar in door?

Eigenlijk zijn alle Psalmen echte Kerstpsalmen en Paaspsalmen tegelijk.

Een mager (en een beetje flauw) antwoord op mijn vraag hoor.
Nog een keer: welke psalmen zingen we in kerk op Paasmorgen? Komt het in de buurt van 'De Heere is waarlijk opgestaan!'?

Psalm 21:4 is een echte Paaspsalm

[Marnix]

Kennelijk wel. Anders hadden we in het NT ook wel een boek der Psalmen gehad.

Of dat is de reden dat er in het nieuwe testament ook wordt opgeroepen om Psalmen en hymnen en geestelijke liederen te zingen.

[eilander]

Berijmde psalmen zijn inderdaad mensenwerk. Maar wel één-op-één gerelateerd aan de Bijbel (nu even afgezien van de zinnetjes als "Zo doe Hij ook aan mij" etc.). Zijn er nu zoveel gezangen die zó gerelateerd zijn aan de Bijbel?

Allemaal?

Huh? Ik bedoelde met mijn vraag: zijn er nu zoveel gezangen die als berijmde Bijbelgedeelten te benoemen zijn? Want daar lijkt Hendrikus een pleidooi voor te voeren.

Ik denk dat Refo die vraag wel begrepen had hoor. Zijn antwoord was alleen wel wat kort door de bocht. Als alle gezangen even dicht bij de Schrift bleven als de berijmde psalmen, zou er ook niet zo veel oppositie tegen zijn. Maar ze zijn er wel degelijk, de psalmen die heel dicht bij de Bijbel blijven. Wie de moeite neemt om eens te gaan zoeken, vindt ze zeker. Wie zich veiliger voelt met een beperking tot psalmen alléén: prima. Maar je gooit het kind met het badwater weg als je gezangen in z'n algemeenheid afwijst omdat er minder schriftgetrouwe gezangen bestaan.

We hadden gisteren een mooie preek over 1 Petrus 5:10-11: „De God nu van alle genade, Die ons geroepen heeft tot Zijn eeuwige heerlijkheid in Christus Jezus, nadat wij een korte tijd zullen geleden hebben, Die volmake, bevestige, versterke en fundere u. Hem zij de heerlijkheid en de kracht in alle eeuwigheid. Amen.” Rondom dat "funderen" -en waarschijnlijk ook met de naam Petrus in gedachten- citeerde de predikant "Vaste rots van mijn behoud". Na de dienst koos ik niet dit lied, maar Gez. 440:

Ik heb de vaste grond gevonden,
waarin mijn anker eeuwig hecht,
de dood van Christus voor de zonden
van eeuwigheid als grond gelegd,
Die grond zal onverwrikt bestaan
schoon aard`en hemel ondergaan.

Ik ben enorm gehecht aan de psalmen, maar in aansluiting op deze preek was dit gezang helemaal op z'n plek. Toch?

Zeker! Ik maakte alleen bezwaar tegen de zinsnede dat de psalmen "gebaseerd zijn" op de Bijbel, zoals er ook gezangen zijn die "gebaseerd zijn" op de Bijbel. Kijk, het gezang dat je hierboven noemt, is ook gebaseerd op de Bijbel. Maar het is geen berijmde Bijbeltekst. En dat zijn de psalmen wel.
Ik heb er geen enkele moeite mee om vast te houden aan de psalmen voor de eredienst: we zingen nu maar 25% van alle verzen, dus we kunnen voorlopig nog vooruit. En die gezangen (sommige dan) zing ik thuis wel.
Maar soms is het jammer: onlangs heeft een predikant het laatste deel van zijn preek besteed aan "Eens was ik een vreemdling" (gebaseerd op een gedicht van R.M. M'Cheyne). 't Zou mooi zijn als de organist dat na de preek kon spelen, maar ja dat wordt door mij (onder andere) niet toegestaan. En terecht.... (ingewikkeld wel )

[Tiberius]

Kennelijk wel. Anders hadden we in het NT ook wel een boek der Psalmen gehad.

Of dat is de reden dat er in het nieuwe testament ook wordt opgeroepen om Psalmen en hymnen en geestelijke liederen te zingen.

Juist!

[Hendrikus]

Ik heb er geen enkele moeite mee om vast te houden aan de psalmen voor de eredienst: we zingen nu maar 25% van alle verzen, dus we kunnen voorlopig nog vooruit. En die gezangen (sommige dan) zing ik thuis wel.
Maar soms is het jammer: onlangs heeft een predikant het laatste deel van zijn preek besteed aan "Eens was ik een vreemdling" (gebaseerd op een gedicht van R.M. M'Cheyne). 't Zou mooi zijn als de organist dat na de preek kon spelen, maar ja dat wordt door mij (onder andere) niet toegestaan. En terecht.... (ingewikkeld wel )

Dr. J. Smelik stelde eens (het letterlijke citaat heb ik niet bij de hand, maar dit was de strekking) dat wij helemaal geen "psalmen" zingen wanneer we zo selectief alleen de versjes eruit knippen die ons in de kraam te pas komen. Dan stel je uit het psalmboek je eigen gezangenboek samen, aldus Smelik, maar je kunt niet volhouden dat je "de psalmen" zingt als je uit die psalmen alleen maar bepaalde versjes zingt.

Je voorbeeld m.b.t. M'Cheyne toont aan hoe lastig het kan zijn: van dat lied bestaan minstens drie verschillende melodieën. Welke had de organist dan moeten spelen? Nou ja, wat we hier kort geleden lazen, was even discutabel: als beweerd wordt dat de organist "Gedenk niet meer aan 't kwaad dat wij bedreven" speelde, terwijl je alleen de melodie van Psalm 79 hoort, da's ook een stukje inlegkunde.
Een van onze vroegere predikanten reikte de organisten altijd een aantal suggesties aan voor toepasselijke liederen die rondom de dienst gespeeld zouden kunnen worden. Daarbij kwamen ook wel eens suggesties voorbij van liederen die er heel goed bij zouden passen, maar die voor de meeste mensen niet herkenbaar zouden zijn. Dan "landt" zo'n lied niet als het instrumentaal wordt uitgevoerd: zulke suggesties heb ik dan maar terzijde gelegd.

[eilander]

Dr. J. Smelik stelde eens (het letterlijke citaat heb ik niet bij de hand, maar dit was de strekking) dat wij helemaal geen "psalmen" zingen wanneer we zo selectief alleen de versjes eruit knippen die ons in de kraam te pas komen. Dan stel je uit het psalmboek je eigen gezangenboek samen, aldus Smelik, maar je kunt niet volhouden dat je "de psalmen" zingt als je uit die psalmen alleen maar bepaalde versjes zingt.

Ik neem aan dat hij ook alleen hele Bijbelboeken als tekst nam voor een preek?

[ZWP]

Nog een keer: welke psalmen zingen we in kerk op Paasmorgen? Komt het in de buurt van 'De Heere is waarlijk opgestaan!'?

Psalm 21:4 is een echte Paaspsalm

Hij heeft, O God, van U begeerd
Het onverganklijk leven;
Gij hebt het hem gegeven.
Zo zijn de dagen hem vermeerd,
Zo leeft de Vorst altoos,
Zo leeft hij eindeloos.

Marieke, ik begrijp dat je deze psalm noemt en het is best een toepasselijke psalm (en wij zingen ‘m ook met Pasen), maar het contrast met De Heere is waarlijk opgestaan! blijft.
Deze psalm gaat allereerst over David en is een danklied voor de overwinning. De overwinning die hier bezongen wordt, gaat niet direct over de overwinning van Christus over de dood. David spreekt hier van een gouden kroon op zijn hoofd, terwijl Christus een paar dagen voor Pasen nog een doornenkroon op had. De Heere Jezus heeft niet aan de Vader gevraagd om (eeuwig) leven, Hij is Zoon van God, Leven is Zijn Naam!
De laatste verzen wijzen ook (zoals vaak in Psalmen) naar het laatste oordel: vernietiging van de goddelozen. Dit sluit ook niet aan bij het directe heilsfeit van Pasen. En zo zijn er wel meer kanttekeningen te plaatsen.

Waar het mij om gaat is niet dat deze psalmen niet meer gezongen mogen worden, maar dat hier op een tamelijk bedekte wijze of profetische wijze over Christus wordt gezongen en ook dat er zo veel Bijbelse gezangen zijn die bijvoorbeeld dit heilsfeit duidelijk onder woorden brengt!
Het uitsluiten van nieuw-testamentische liederen in de eredienst leidt direct tot het minder zingen over de enige Naam onder de hemel gegeven door welke wij zalig moeten worden!

[Hendrikus]

Dr. J. Smelik stelde eens (het letterlijke citaat heb ik niet bij de hand, maar dit was de strekking) dat wij helemaal geen "psalmen" zingen wanneer we zo selectief alleen de versjes eruit knippen die ons in de kraam te pas komen. Dan stel je uit het psalmboek je eigen gezangenboek samen, aldus Smelik, maar je kunt niet volhouden dat je "de psalmen" zingt als je uit die psalmen alleen maar bepaalde versjes zingt.

Ik neem aan dat hij ook alleen hele Bijbelboeken als tekst nam voor een preek?

Jan Smelik is geen dominee, dus preken behoort niet tot zijn core business.

[eilander]

Dr. J. Smelik stelde eens (het letterlijke citaat heb ik niet bij de hand, maar dit was de strekking) dat wij helemaal geen "psalmen" zingen wanneer we zo selectief alleen de versjes eruit knippen die ons in de kraam te pas komen. Dan stel je uit het psalmboek je eigen gezangenboek samen, aldus Smelik, maar je kunt niet volhouden dat je "de psalmen" zingt als je uit die psalmen alleen maar bepaalde versjes zingt.

Ik neem aan dat hij ook alleen hele Bijbelboeken als tekst nam voor een preek?

Jan Smelik is geen dominee, dus preken behoort niet tot zijn core business.

Ik neem aan dat Jan Smelik aan predikanten voorstelde om hele Bijbelboeken als tekst te nemen voor een preek?

[Hendrikus]

Dr. J. Smelik stelde eens (het letterlijke citaat heb ik niet bij de hand, maar dit was de strekking) dat wij helemaal geen "psalmen" zingen wanneer we zo selectief alleen de versjes eruit knippen die ons in de kraam te pas komen. Dan stel je uit het psalmboek je eigen gezangenboek samen, aldus Smelik, maar je kunt niet volhouden dat je "de psalmen" zingt als je uit die psalmen alleen maar bepaalde versjes zingt.

Ik neem aan dat hij ook alleen hele Bijbelboeken als tekst nam voor een preek?

Jan Smelik is geen dominee, dus preken behoort niet tot zijn core business.

Ik neem aan dat Jan Smelik aan predikanten voorstelde om hele Bijbelboeken als tekst te nemen voor een preek?

Lees "Gods lof op de lippen", absoluut een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in dit onderwerp.

[theoloog]

Het is opvallend dat gesuggereerd wordt dat er überhaupt kerken/groepen/gemeenten zijn waar geen psalmen meer worden gezongen. Inderdaad niet altijd zoals in de vorm van het Psalmenboek. Echter heel veel liederen zijn gebaseerd op de psalmen.

Laat me nog een punt noemen. Naast de 150 psalmen zijn er veel meer psalmen in de Bijbel zijn aan te wijzen. Denk aan het lied van Mirjam bij de overtocht van de Rode Zee, denk aan veel gedeelten uit de profeten, zoals Jona 2 of Habakkuk 3. In het NT komen we ze tegen als de lofzang van Elizabeth, Zacharias, Maria, Simeon. Ook zijn er in het NT duidelijke lofliederen van de eerste kerk aan te wijzen. Allemaal geïnspireerde gedeelten die je zo kunt gebruiken om liederen van te maken, die ook nu nog kunnen worden gezongen. Denk ook aan de liederen die in Openbaring worden genoemd. Ik begrijp dus niet waar het beperken tot de 150 psalmen vandaan komt dan behalve uit de kloostertraditie die al voor de reformatie aanwezig was. Ook nu wordt in alle Benedictijnerkloosters nog steeds het hele Psalmboek doorgezongen. Die monniken doen het wel met de letterlijke tekst!

Als je werkelijk vast wilt houden aan geïnspireerde Bijbelteksten, zing dan die liederen die inderdaad zoveel mogelijk letterlijke Bijbeltekst op rijm zijn. Dan is er nog steeds veel werk aan de winkel!
Wat je misschien nog mist zijn liederen waar het hele heilswerk van Christus in één keer wordt bezongen van incarnatie tot wederkomst.

Klopt het trouwens dat ds. Meeuwse de Psalmen opnieuw aan het dichten is?

[Marieke]

Nog een keer: welke psalmen zingen we in kerk op Paasmorgen? Komt het in de buurt van 'De Heere is waarlijk opgestaan!'?

Psalm 21:4 is een echte Paaspsalm

Hij heeft, O God, van U begeerd
Het onverganklijk leven;
Gij hebt het hem gegeven.
Zo zijn de dagen hem vermeerd,
Zo leeft de Vorst altoos,
Zo leeft hij eindeloos.

Marieke, ik begrijp dat je deze psalm noemt en het is best een toepasselijke psalm (en wij zingen ‘m ook met Pasen), maar het contrast met De Heere is waarlijk opgestaan! blijft.
Deze psalm gaat allereerst over David en is een danklied voor de overwinning. De overwinning die hier bezongen wordt, gaat niet direct over de overwinning van Christus over de dood. David spreekt hier van een gouden kroon op zijn hoofd, terwijl Christus een paar dagen voor Pasen nog een doornenkroon op had. De Heere Jezus heeft niet aan de Vader gevraagd om (eeuwig) leven, Hij is Zoon van God, Leven is Zijn Naam!
De laatste verzen wijzen ook (zoals vaak in Psalmen) naar het laatste oordel: vernietiging van de goddelozen. Dit sluit ook niet aan bij het directe heilsfeit van Pasen. En zo zijn er wel meer kanttekeningen te plaatsen.

Waar het mij om gaat is niet dat deze psalmen niet meer gezongen mogen worden, maar dat hier op een tamelijk bedekte wijze of profetische wijze over Christus wordt gezongen en ook dat er zo veel Bijbelse gezangen zijn die bijvoorbeeld dit heilsfeit duidelijk onder woorden brengt!
Het uitsluiten van nieuw-testamentische liederen in de eredienst leidt direct tot het minder zingen over de enige Naam onder de hemel gegeven door welke wij zalig moeten worden!

ZWP ik begrijp je wel hoor. De psalmen zijn allemaal geschreven vanuit de belofte. Maar een David en een Abraham, een Salomo en een Asaf, het zijn allemaal kinderen van God, die Christus niet daadwerkelijk gezien hebben, maar wel door het geloof mochten verwachten. Dat geloof werd hen gegeven. Ook een Micha mocht rijk van Hem profeteren. Toen is het Woord Vlees geworden, Simeon en Anna mochten Hem zien. Dat kon met hun ogen, maar als het geloof niet in hun hart gewerkt was, dan hadden ze Hem nog niet gezien. Nu is het 2011. We hebben zoveel rijke psalmen tot onze beschikking, die ook heenwijzen naar Christus (psalm 2, psalm 45). Ook veel psalmen die slaan op een situatie van toen, maar die zo ontzettend actueel zijn en blijven voor nu. We zouden er oneindig veel gezangen aan toe kunnen voegen. Maar als het geloof niet in ons hart is, dan is het tekort. We hebben zo'n rijkdom in het Woord, waar Christus rijk uitgestald wordt voor mensen die het niet waardig zijn. Daar heb ik persoonlijk geen gezangen voor nodig in de eredienst. Die Naam wordt ons iedere zondag gepreekt, de psalmen wijzen Hem aan. En waar ligt de grens? Ik meen dat het de Gereformeerde Kerk is geweest die eerst met iets van 30 gezangen begon, inmiddels is het uitgebreid tot vele, vele gezangen. Ook veel gezangen die niet meer Bijbels zijn, waar zo duidelijk de algemene verzoening of alverzoening in doorklinkt. En daar ben ik beducht voor!