Generale Synode Christelijke Gereformeerde Kerken 2024

[MidMid]

Ik schrijf bij de delen die ik vet maak: 'Een route en weg waar ik van harte achter sta... '
Dus snap die verdachtmaking middels jouw arcering niet.

Ga nu gewoon eens inhoudelijk in op wat hier als route beschreven wordt en de route die nu gekozen wordt. Kan dat, lukt dat niet. Laat dan a.u.b. ook het steeds herhalen van die ene zin uit kerk-zijn achterwege.

[huisman]

Ik schrijf bij de delen die ik vet maak: 'Een route en weg waar ik van harte achter sta... '
Dus snap die verdachtmaking middels jouw arcering niet.

Ga nu gewoon eens inhoudelijk in op wat hier als route beschreven wordt en de route die nu gekozen wordt. Kan dat, lukt dat niet. Laat dan a.u.b. ook het steeds herhalen van die ene zin uit kerk-zijn achterwege.

Er zijn op diverse meerdere vergaderingen (zeker in onze classis) en op de G.S. woorden gesproken in de trant van jouw vetgedrukte deel. Het gebed voor het geheel en de heelheid van onze kerken is vaak gehoord. Persoonlijk was mijn bede in de synodetijd met beroep op de woorden uit ons zegel ‘en toch niet verteerd’ . Dat we na sluiting van de G.S. dat in verwondering zouden mogen zeggen was mijn bede. Toch is het anders gelopen. Dat ligt niet aan de trouw van de HEERE maar aan ons.

Vraag: Jij hebt het over een route die je leest in het door jouw geplaatste deel uit het rapport. Wat moet dan het einddoel van die route zijn. Gewoon praktisch: Terugkeer van gemeenten binnen de bedding van de kerkelijke besluiten? Of het ruimte geven voor v&a maar niet voor afwijkingen over homoseksualiteit. Of ruimte geven op beide thema’s. Of…..?

[MidMid]

Door meteen al de uitkomst vast te leggen, blokkeer je naar mijn mening al het gesprek.
Simpelweg dus maar doen wat hier staat: '(1.) bidden om nieuwe verbrokenheid van hart, nieuwe verwondering over Gods genade en over het Evangelie van zijn Zoon, (2.) diepgaande en open gesprekken over wat het is om te belijden dat Jezus Christus de Heere is, en van daaruit te zien wat het is dat ons werkelijk samenbindt.'

Dus bid en werk.
Een gesprek over de basis.
Samen vaststellen wat daar nog wel en niet van overeind staat.
En daar vervolgens conclusies aan verbinden.

Dus het werk doen wat afgelopen GS had moeten doen.

[huisman]

Door meteen al de uitkomst vast te leggen, blokkeer je naar mijn mening al het gesprek.
Simpelweg dus maar doen wat hier staat: '(1.) bidden om nieuwe verbrokenheid van hart, nieuwe verwondering over Gods genade en over het Evangelie van zijn Zoon, (2.) diepgaande en open gesprekken over wat het is om te belijden dat Jezus Christus de Heere is, en van daaruit te zien wat het is dat ons werkelijk samenbindt.'

Dus bid en werk.
Een gesprek over de basis.
Samen vaststellen wat daar nog wel en niet van overeind staat.
En daar vervolgens conclusies aan verbinden.

Dus het werk doen wat afgelopen GS had moeten doen.

Jammer dat je geen doel voor ogen hebt. Wat jij nu wil is helaas veel te laat. Daar is immers wederzijds vertrouwen voor nodig en die is er niet meer. Links/midden is alleen tevreden als v&a ondanks alle kerkelijke besluiten geaccepteerd wordt en rechts/midden is bang dat dit de uitkomst gaat worden en zij kunnen v&a niet accepteren. Met het zinnetje ‘werkelijk samenbindt’ komt bij mij ook de gedachte op dat alles daarbuiten dus facultatief is. Ik zeg het maar eerlijk zoals ik het voel.
Weet je @MidMid wat werkelijk moet samenbinden in de kerk is de Schrift en juist op dat punt gaan de wegen uiteen. Dat is een trieste constatering maar wel een terechte.
Ik waardeer je principiële keuze om niet te willen meewerken aan een scheiding maar het gaat wel gebeuren.

Over de G.S. die ook jouw G.S. was (zie mijn vetgedrukte deel ) ben je uiterst negatief. Commissie toekomst kerkverband en de G.S. hebben talloze uren voor en vooral achter de schermen geworsteld om nog door te kunnen. Om een toekomst voor een ongedeelde CGK te zoeken. Het is niet gelukt en als de afvaardiging van Noord en Zuid wat anders was geweest was het ook niet gelukt. Het lag niet aan de afgevaardigden, het lag niet aan het moderamen, het lag niet aan commissie toekomst kerkverband, het lag niet aan commissie 7 en 8. Het kerkverband was voor de G.S. al enkele jaren stuk. Het is voorbij…..

[BSH]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

[MGG]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Deze vragen kan je ook omdraaien.

Kort door de bocht is het doel van links dat zij hun gang mogen gaan. Het doel van rechts is links als zij zich niet bekeren eruit krijgen. Doel van midden alles bij elkaar houden en zo ook voor zichzelf de opties voor de toekomst open te houden.

[MidMid]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Deze vragen kan je ook omdraaien.

Kort door de bocht is het doel van links dat zij hun gang mogen gaan. Het doel van rechts is links als zij zich niet bekeren eruit krijgen. Doel van midden alles bij elkaar houden en zo ook voor zichzelf de opties voor de toekomst open te houden.

Voor mij ligt het anders.
Zoals veel vaker gezegd deel ik een groot deel van de zorgen die er zijn bij Rijnsburg c.s.
Zorgen die er al waren voor de GS.
De gekozen route deel ik niet. Die is fout en daarmee zonde! Je broeder en zuster op die weg door laten gaan, kan niet. Want ja - ook ik ben mijn broeders hoeder.

Tijdens de covid Synode verscheen er een rapport waarin een weg uit de impasse werd gewezen. Een weg van elkaar ontmoeten, spreken en buigen rondom de Schrift. Een weg die maar mondjesmaat is gegaan en zeker niet in alle classes is gegaan (ook niet in die waar huisman deel van is!) Of je moet het standpunt huldigen dat elkaar een keer spreken over het rapport voldoende recht doet aan de weg die daarin wordt gewezen en de moeite en duur waarmee in het rapport over deze weg geschreven wordt.

De laatste GS zocht de oplossing in modellen i.p.v. doen waartoe ze eerder zelf de kerken opgeroepen hebben. Huisman achtte dit gesprek niet haalbaar omdat het meer verdeeldheid zou brengen en zichtbaar zou maken dan dat het eenheid zou bevorderen.

Mijn insteek is dat deze gesprekken alsnog gevoerd worden.
Dat men tot heldere uitspraken komt.
Is de ander nog wel of niet meer broeder en zuster in Christus?
Dienen we - zoals tijdens de GS werd opgeworpen - nog dezelfde Christus als Hoofd van de kerk?

Antwoord op die vraag, bepaalt vervolgens de richting die gegaan moet worden.
Het probleem versmallen tot de huidige ongehoorzaamheid, is niet eerlijk en volkomen in strijd met het door huisman zo graag geciteerde rapport.

[MGG]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Deze vragen kan je ook omdraaien.

Kort door de bocht is het doel van links dat zij hun gang mogen gaan. Het doel van rechts is links als zij zich niet bekeren eruit krijgen. Doel van midden alles bij elkaar houden en zo ook voor zichzelf de opties voor de toekomst open te houden.

Voor mij ligt het anders.
Zoals veel vaker gezegd deel ik een groot deel van de zorgen die er zijn bij Rijnsburg c.s.
Zorgen die er al waren voor de GS.
De gekozen route deel ik niet. Die is fout en daarmee zonde! Je broeder en zuster op die weg door laten gaan, kan niet. Want ja - ook ik ben mijn broeders hoeder.

Tijdens de covid Synode verscheen er een rapport waarin een weg uit de impasse werd gewezen. Een weg van elkaar ontmoeten, spreken en buigen rondom de Schrift. Een weg die maar mondjesmaat is gegaan en zeker niet in alle classes is gegaan (ook niet in die waar huisman deel van is!) Of je moet het standpunt huldigen dat elkaar een keer spreken over het rapport voldoende recht doet aan de weg die daarin wordt gewezen en de moeite en duur waarmee in het rapport over deze weg geschreven wordt.

De laatste GS zocht de oplossing in modellen i.p.v. doen waartoe ze eerder zelf de kerken opgeroepen hebben. Huisman achtte dit gesprek niet haalbaar omdat het meer verdeeldheid zou brengen en zichtbaar zou maken dan dat het eenheid zou bevorderen.

Mijn insteek is dat deze gesprekken alsnog gevoerd worden.
Dat men tot heldere uitspraken komt.
Is de ander nog wel of niet meer broeder en zuster in Christus?
Dienen we - zoals tijdens de GS werd opgeworpen - nog dezelfde Christus als Hoofd van de kerk?

Antwoord op die vraag, bepaalt vervolgens de richting die gegaan moet worden.
Het probleem versmallen tot de huidige ongehoorzaamheid, is niet eerlijk en volkomen in strijd met het door huisman zo graag geciteerde rapport.

Klinkt voor mij alsof je alle gemeentes in iedergeval voorlopig bij elkaar wilt houden.

[huisman]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Deze vragen kan je ook omdraaien.

Kort door de bocht is het doel van links dat zij hun gang mogen gaan. Het doel van rechts is links als zij zich niet bekeren eruit krijgen. Doel van midden alles bij elkaar houden en zo ook voor zichzelf de opties voor de toekomst open te houden.

Voor mij ligt het anders.
Zoals veel vaker gezegd deel ik een groot deel van de zorgen die er zijn bij Rijnsburg c.s.
Zorgen die er al waren voor de GS.
De gekozen route deel ik niet. Die is fout en daarmee zonde! Je broeder en zuster op die weg door laten gaan, kan niet. Want ja - ook ik ben mijn broeders hoeder.

Tijdens de covid Synode verscheen er een rapport waarin een weg uit de impasse werd gewezen. Een weg van elkaar ontmoeten, spreken en buigen rondom de Schrift. Een weg die maar mondjesmaat is gegaan en zeker niet in alle classes is gegaan (ook niet in die waar huisman deel van is!) Of je moet het standpunt huldigen dat elkaar een keer spreken over het rapport voldoende recht doet aan de weg die daarin wordt gewezen en de moeite en duur waarmee in het rapport over deze weg geschreven wordt.

De laatste GS zocht de oplossing in modellen i.p.v. doen waartoe ze eerder zelf de kerken opgeroepen hebben. Huisman achtte dit gesprek niet haalbaar omdat het meer verdeeldheid zou brengen en zichtbaar zou maken dan dat het eenheid zou bevorderen.

Mijn insteek is dat deze gesprekken alsnog gevoerd worden.
Dat men tot heldere uitspraken komt.
Is de ander nog wel of niet meer broeder en zuster in Christus?
Dienen we - zoals tijdens de GS werd opgeworpen - nog dezelfde Christus als Hoofd van de kerk?

Antwoord op die vraag, bepaalt vervolgens de richting die gegaan moet worden.
Het probleem versmallen tot de huidige ongehoorzaamheid, is niet eerlijk en volkomen in strijd met het door huisman zo graag geciteerde rapport.

Je betoog heeft wel een hoog 'huisman" gehalte. Hoop dat ik geen obsessie voor je wordt

Onze classis heeft zeker 3 vergaderingen deels of zelfs geheel aan dit rapport besteed. Dus wat jij zegt klopt niet.

Als alle kerken de door Selderhuis aanbevolen pauzeknop in 2022 hadden gehanteerd was jouw route gaanbaar. Na 2022 en het uitkomen van het rapport is er geen enkele terughoudendheid geweest bij de ongehoorzame kerken. In onze classis ging het van 1 naar 3 kerken die afwijken over v&a terwijl 1 daarbij onlangs ook over homoseksualiteit de NGK besluiten heeft omarmt. Landelijk is dit met vele voorbeelden uit te breiden.
Dit alles maakt dat het rapport niet meer actueel is en dat sinds het uitkomen van het rapport de situatie dramatisch verslechterd is.

[Middenrefo]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Moet een discussie een doel hebben? Ik vind het vooral belangrijk dat we luisteren naar elkaars argumenten, daar misschien iets van leren, kijken of we ondanks de verschillen toch respect kunnen hebben voor elkaar en elkaar als broeders en zusters in Christus kunnen accepteren. Mijn doel is in elk geval niet om gelijk te krijgen of de ander te overtuigen; dat past niet bij een open en respectvol gesprek.

Mijn wens voor de CGK is dat we door kunnen gaan met zoveel mogelijk gemeenten van verschillende signatuur. Dat een ontvlechting niet nodig zal zijn. Met als maximale schade dat we aan beide flanken misschien een klein aantal gemeenten verliezen. Dat hoop ik niet, maar het zou voor mij acceptabel zijn als daarmee een pluriforme CGK kan doorgaan.

En ik hoop dat er op deze opmerking niet weer allerlei reacties komen die willen uitleggen dat rechts dat niet kan dragen, etc. Want daarvan hoeft niemand mij meer van te overtuigen, dat begrijp ik echt wel.

[BSH]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Moet een discussie een doel hebben? Ik vind het vooral belangrijk dat we luisteren naar elkaars argumenten, daar misschien iets van leren, kijken of we ondanks de verschillen toch respect kunnen hebben voor elkaar en elkaar als broeders en zusters in Christus kunnen accepteren. Mijn doel is in elk geval niet om gelijk te krijgen of de ander te overtuigen; dat past niet bij een open en respectvol gesprek.

Mijn wens voor de CGK is dat we door kunnen gaan met zoveel mogelijk gemeenten van verschillende signatuur. Dat een ontvlechting niet nodig zal zijn. Met als maximale schade dat we aan beide flanken misschien een klein aantal gemeenten verliezen. Dat hoop ik niet, maar het zou voor mij acceptabel zijn als daarmee een pluriforme CGK kan doorgaan.

En ik hoop dat er op deze opmerking niet weer allerlei reacties komen die willen uitleggen dat rechts dat niet kan dragen, etc. Want daarvan hoeft niemand mij meer van te overtuigen, dat begrijp ik echt wel.

Dank!

[MidMid]

Je betoog heeft wel een hoog 'huisman" gehalte. Hoop dat ik geen obsessie voor je wordt

Onze classis heeft zeker 3 vergaderingen deels of zelfs geheel aan dit rapport besteed. Dus wat jij zegt klopt niet.

Als alle kerken de door Selderhuis aanbevolen pauzeknop in 2022 hadden gehanteerd was jouw route gaanbaar. Na 2022 en het uitkomen van het rapport is er geen enkele terughoudendheid geweest bij de ongehoorzame kerken. In onze classis ging het van 1 naar 3 kerken die afwijken over v&a terwijl 1 daarbij onlangs ook over homoseksualiteit de NGK besluiten heeft omarmt. Landelijk is dit met vele voorbeelden uit te breiden.
Dit alles maakt dat het rapport niet meer actueel is en dat sinds het uitkomen van het rapport de situatie dramatisch verslechterd is.

Klopt, nee niet uit obsessie maar vanuit een poging om meteen allerlei zij draadjes voor te zijn. Opnieuw niet helemaal gelukt. In uren gemeten en naar de grootte van de classis is dat gesprek minimaal gevoerd. En betwijfel ik sterk of het de beoogde diepte van kerk zijn heeft aangetikt.

Overigens snap ik het niet helemaal dat wanneer het rapport heeft afgedaan, je het op die ene quote er wel steeds weer bijtrekt... Wees dan consequent en schuif het ook helemaal de la in.

Deze onderschrijf ik trouwens van harte 'Mijn wens voor de CGK is dat we door kunnen gaan met zoveel mogelijk gemeenten van verschillende signatuur. Dat een ontvlechting niet nodig zal zijn. Met als maximale schade dat we aan beide flanken misschien een klein aantal gemeenten verliezen. Dat hoop ik niet, maar het zou voor mij acceptabel zijn als daarmee een pluriforme CGK kan doorgaan.'

[BSH]

Ik vraag me de laatste dagen af wat MidMid en Middenrefo eigelijk als doel hebben in deze discussie.

Dat rechts hun principes overboord zullen gooien omdat Rijnsburg niet de wettige voorzetting is?
Dat rechts tegen hun principes verbonden blijven met de afwijkende linkse gemeenten?
Of juist vooral regelmatig tegen jezelf zeggen dat je echt wel op de goede weg bent?

Wat is jullie doel?

Deze vragen kan je ook omdraaien.

Kort door de bocht is het doel van links dat zij hun gang mogen gaan. Het doel van rechts is links als zij zich niet bekeren eruit krijgen. Doel van midden alles bij elkaar houden en zo ook voor zichzelf de opties voor de toekomst open te houden.

Voor mij ligt het anders.
Zoals veel vaker gezegd deel ik een groot deel van de zorgen die er zijn bij Rijnsburg c.s.
Zorgen die er al waren voor de GS.
De gekozen route deel ik niet. Die is fout en daarmee zonde! Je broeder en zuster op die weg door laten gaan, kan niet. Want ja - ook ik ben mijn broeders hoeder.

Tijdens de covid Synode verscheen er een rapport waarin een weg uit de impasse werd gewezen. Een weg van elkaar ontmoeten, spreken en buigen rondom de Schrift. Een weg die maar mondjesmaat is gegaan en zeker niet in alle classes is gegaan (ook niet in die waar huisman deel van is!) Of je moet het standpunt huldigen dat elkaar een keer spreken over het rapport voldoende recht doet aan de weg die daarin wordt gewezen en de moeite en duur waarmee in het rapport over deze weg geschreven wordt.

De laatste GS zocht de oplossing in modellen i.p.v. doen waartoe ze eerder zelf de kerken opgeroepen hebben. Huisman achtte dit gesprek niet haalbaar omdat het meer verdeeldheid zou brengen en zichtbaar zou maken dan dat het eenheid zou bevorderen.

Mijn insteek is dat deze gesprekken alsnog gevoerd worden.
Dat men tot heldere uitspraken komt.
Is de ander nog wel of niet meer broeder en zuster in Christus?
Dienen we - zoals tijdens de GS werd opgeworpen - nog dezelfde Christus als Hoofd van de kerk?

Antwoord op die vraag, bepaalt vervolgens de richting die gegaan moet worden.
Het probleem versmallen tot de huidige ongehoorzaamheid, is niet eerlijk en volkomen in strijd met het door huisman zo graag geciteerde rapport.

Kan je je voorstellen dat dit gesprek aangaan voor sommigen al een gepasseerd station is? Bijvoorbeeld omdat de uitkomst voor twee zijden al vooraf vaststaat?
Kan je je voorstellen dat voor sommigen al vooraf vaststaat dat dit gesprek door rechts slechts gebruikt zal worden om te benadrukken dat links van het padje af is en door links dat rechts hen ten onrechte geen ruimte geeft?

[DDD]

Dat kan alleen als je weinig vertrouwen hebt in de heilige Geest.

[huisman]

Je betoog heeft wel een hoog 'huisman" gehalte. Hoop dat ik geen obsessie voor je wordt

Onze classis heeft zeker 3 vergaderingen deels of zelfs geheel aan dit rapport besteed. Dus wat jij zegt klopt niet.

Als alle kerken de door Selderhuis aanbevolen pauzeknop in 2022 hadden gehanteerd was jouw route gaanbaar. Na 2022 en het uitkomen van het rapport is er geen enkele terughoudendheid geweest bij de ongehoorzame kerken. In onze classis ging het van 1 naar 3 kerken die afwijken over v&a terwijl 1 daarbij onlangs ook over homoseksualiteit de NGK besluiten heeft omarmt. Landelijk is dit met vele voorbeelden uit te breiden.
Dit alles maakt dat het rapport niet meer actueel is en dat sinds het uitkomen van het rapport de situatie dramatisch verslechterd is.

Klopt, nee niet uit obsessie maar vanuit een poging om meteen allerlei zij draadjes voor te zijn. Opnieuw niet helemaal gelukt. In uren gemeten en naar de grootte van de classis is dat gesprek minimaal gevoerd. En betwijfel ik sterk of het de beoogde diepte van kerk zijn heeft aangetikt.

Overigens snap ik het niet helemaal dat wanneer het rapport heeft afgedaan, je het op die ene quote er wel steeds weer bijtrekt... Wees dan consequent en schuif het ook helemaal de la in.

Deze onderschrijf ik trouwens van harte 'Mijn wens voor de CGK is dat we door kunnen gaan met zoveel mogelijk gemeenten van verschillende signatuur. Dat een ontvlechting niet nodig zal zijn. Met als maximale schade dat we aan beide flanken misschien een klein aantal gemeenten verliezen. Dat hoop ik niet, maar het zou voor mij acceptabel zijn als daarmee een pluriforme CGK kan doorgaan.'

En met pluriform bedoelen jullie dat allerlei tegengestelde opvattingen over v&a en homoseksualiteit in de CGK legitiem worden?

Ik verlang naar een pluriforme CGK met als begrenzing de vierslag. Zoals het altijd is geweest en elk afgescheiden kerkverband is ingericht.
Verder ga jij niet in op de doorgaande ongehoorzaamheid.
Toch fijn dat nu duidelijk is dat pluriformiteit bij jullie begrensd is en Rijnsburg c.s. daar buiten valt. Minimaal 50 en op termijn maximaal 90 gemeenten zullen jullie pluriformiteit niet kunnen dragen. Praat ik nog niet over de vele individuele leden die niet meekunnen met een CGK die op de NGK gaat lijken.

Het rapport heeft niet afgedaan maar is achterhaald door de praktijk. Ik vind het nog steeds een prima rapport maar er is niet meer mee te werken. Dan had er door alle kerken pas op de plaats gemaakt moeten worden. Ik heb geen enkele terughoudendheid bemerkt in het ongehoorzaam zijn en/of worden.
Nogmaals het is voorbij. Nu rest ons de schade voor de plaatselijke kerken te beperken.