Net als Zonderling heb ik "gemengde" gevoelens bij deze uitgave, al zijn ze gemengd op andere vlakken. Mensen die mijn eerdere postings wel eens hebben gelezen op dit forum waar het gaat om het gebruik van de SV in "onze" kring zullen hierover niet verbaasd zijn.
Zo is ook nu de rol van de SV in deze uitgave wat mij het meest intrigeert.
In deze posting begin ik met het negatieve, om in staat te zijn positief te eindigen
Ik ga hier niet in op de talloze onvolkomenheden en onvolledigheden, omdat ze op zichzelf niet zo belangrijk zijn en elk groter werk wel aan te rekenen zijn.
Om met een voor de hand liggende vraag te beginnen: waarom wordt er vrijwel niets over de SV gezegd in de inleiding? Ik bedoel simpelweg de historische context van de SV en de vertaalstrategie? Dit wringt temeer omdat een dergelijke inleiding N.B. wel bij de 1773 berijming is geplaatst. Misschien heb ik iets gemist, dan laat ik me graag corrigeren, maar volgens mij ontbreekt dit. Een gemiste kans; want als men inderdaad zo overtuigd is van de kwaliteiten van de SV, waarom wordt dat dan niet beargumenteerd? Zelfs ik zou uitgebreid redenen kunnen aangeven waarom de SV te prefereren is boven andere vertalingen (en dat wil wat zeggen).
De tussenkolom, die de twee SV tekstkolommen scheidt, bevat korte woordomzettingen van SV naar hedendaags NL. Het was deze kolom die bij mij het kwartje (11,34 eurocent) liet vallen. Nemen we nl. de SV-met-ktt erbij, dan zien we dat de SV regelmatig aangeeft wat het grieks of hebreeuws zegt; dit is in de BMU geworden: wat de SV zegt. Oftewel, we zijn opgeschoven, en de SV heeft de plaats van de grondtekst ingenomen. Ik denk niet dat ik overdrijf wanneer ik stel dat dit een bepaalde verarming is, zeker wanneer het waar is wat een aantal posters alhier stellen, nl. dat de BMU wel eens in plaats van de SV-met-ktt zal worden gebruikt.
De inleidende tekst op de BMU versterkt het gevoel dat het onderscheid tussen grondtekst en vertaling niet altijd helder ligt. Zo wordt gezegd:
BMU schreef:God verandert niet. Wat Hij heeft laten opschrijven in het Grieks en Hebreeuws verandert evenmin. Maar de cultuur en de taal veranderen wel. Zo komt het dat veel ouderen en jongeren in de 21e eeuw niet altijd meer de woorden van vier eeuwen geleden begrijpen of weten uit te leggen. De vraag rijst: Hou houden we de Bijbel leesbaar (...) ?
Vraag: Wat wordt hier bedoeld met "Bijbel"?
Antwoord: De
SV. Allereerst is het al vaag hoe men de onveranderlijkheid van het Grieks en Hebreeuws koppelt aan het feit dat de mensen 400-jaar oude tekst moeilijk kunnen begrijpen. Volgens mij kan je daar geen link tussen leggen. Maar de manier waarop men omgaat met de vraag "Hoe houden we Bijbel leesbaar?" is veelzeggend. Als met de Bijbel de hebreeuwse en griekse grondtekst zou worden bedoeld, dan zou die vraag anders moeten worden beantwoord. Maar nu is het antwoord: we gaan de SV verklaren voor de jonge generatie. In plaats van: we gaan de oorspronkelijke tekst verklaren.
Dit Bijbel=SV probleem kwam ik ergens anders nog een keer tegen, waar stond: "Wanneer in de
Bijbel 'Hij' met een hoofdletter wordt geschreven, ...." (even in vrije bewoordingen). Hier wordt bedoeld: Wanneer in de
SV 'Hij' met een hoofdletter wordt geschreven...
Zout op slakken? Misschien; maar ik geloof toch dat hier een verkeerde richting wordt ingeslagen. De SV is een
vertaling, en moet die plaats blijven innemen.
Ja, er zijn ook plaatsen waar wordt aangegeven dat bepaalde stijlelementen in het oorspronkelijke niet meer zichtbaar zijn in de SV. Dat is uitstekend; dus het probleem is niet 100% zwart of wit. Maar de balans slaat wel teveel door naar de verkeerde kant.
Wanneer de SV eenmaal de plaats van de grondtekst heeft ingenomen, is inderdaad een inleidende tekst over de SV ook niet meer nodig. Dan is het een gegeven feit, een axioma, waar geen verdere omschrijving bij hoeft; net als in mijn SV-met-ktt ook geen inleidende tekst staat over de ontstaansgeschiedenis van de hebreeuwse grondtekst.
Nu het positieve!
Voor de jeugd die opgroeit in een SV-omgeving, in kerk, school, thuis, is dit een geweldig hulpmiddel. Niet alleen is de vormgeving mooi en keurig afgewerkt, maar ook wordt de Bijbel toegankelijker gemaakt. De SV met ktt is voor de gemiddelde mens erg moeilijk te volgen; waarbij de ktt doorgaans nog lastiger nederlands bezigen dan de hoofdtekst zelf. De BMU is bijzonder eenvoudig, en bijzonder uitgebreid in de uitleggende tekst.
Wanneer jongeren deze Bijbel meenemen naar de eredienst zal het begrip van wat er wordt gelezen en gezegd zeker toenemen. Wel blijft gelden dat deze jongeren bereid moeten zijn om meer dan oppervlakkig te lezen/luisteren; de BMU is een uitgebreid boekwerk dat op mijn zoon (13) in eerste instantie overweldigend overkwam. Ook voor de BMU geldt dat je een beetje "studie-minded" moet zijn.
Last but not least: geweldig dat de psalmen in berijmde vorm zijn meegenomen. Dit is een schot in de roos, vooral om dat ook bij de berijmingen woordverklaringen staan! En ook bij de 3FvE (vreemd genoeg dan weer niet bij de formulieren???? tijd was op??) Dit vergroot de praktische inzetbaarheid gigantisch.
