Gepreekte bevinding is geen bevindelijke prediking

[Luther]

Ik heb het zo te doen met mensen die de 'bevinding' wordt aangepreekt en daarmee zo rustig voort kunnen leven

Inderdaad; die mensen bedoelt Luther juist.

Luther schreef: Prediking waar de tekst zo dicht op het hart gebracht wordt, vanuit de eenheid van de Schrift, dat je gaat
bevinden.
Het doet me overkomen als dat we haast worden gedwongen te 'bevinden' alsof we dat uit onszelf kunnen. Dus wordt het aangepreekt.
Maar misschien dat Luther voor de duidelijkheid de topic-titel eens helder uitlegt...

Misschien is het goed dat ik inga op de vraag die artistiek stelt, namelijk om de topic-titel nog eens uit te leggen. Want ik merk in deze discussie opnieuw dat we dezelfde woorden gebruiken, maar er totaal iets anders mee bedoelen.

Wat zegt de Bijbel over bevinding? We kunnen dat lezen in Romeinen 5. Ik citeer eerst vers 1-6 maar:

1 Wij dan, gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede bij God, door onzen Heere Jezus Christus;
2 Door Welken wij ook de toeleiding hebben door het geloof tot deze genade, in welke wij staan, en roemen in de hoop der heerlijkheid Gods.
3 En niet alleenlijk dit, maar wij roemen ook in de verdrukkingen, wetende, dat de verdrukking lijdzaamheid werkt;
4 En de lijdzaamheid bevinding, en de bevinding hoop;
5 En de hoop beschaamt niet, omdat de liefde Gods in onze harten uitgestort is door den Heiligen Geest, Die ons is gegeven.

Paulus roemt hier in de verdrukking, omdat de verdrukking lijdzaamheid (navolging) werkt en de lijdzaamheid werkt bevinding. Het woord 'bevinding' wordt hier gebruikt als innerlijke, persoonlijke, geestelijke ervaring waardoor een zaak voor een mens zekerheid verkrijgt.

Deze betekenis heeft bevinding ook als we dit woord gebruiken in de context van deze topic, bevindelijke prediking. Bevindelijke prediking is dus niet: n.a.v. een tekst beschrijven wat een mens kan ervaren (gepreekte bevinding), maar het Woord en de geestelijke lessen daaruit zo aan het hart leggen dat een mens (door de werking van de Geest) gaat ervaren (bevindelijke prediking). Dat is dus niet mensen een bevinding opdringen of aanpraten. Dan heb je totaal niet begrepen wat ik bedoel. Nee, het gaat erom dat het Woord niet meer buiten mij omgaat, maar daar mij heen gaat, mij schuldig stelt, mij vervloekt, maar tegelijkertijd de heerlijkheid van Christus uitstalt voor zo'n verdoemde. En de gewilligheid van Christus om zalig te maken.

Daarmee is tegelijkertijd ook aangegeven dat een prediker nooit bevinding kan preken. Nee de ernst van onze oneindig diepe val en de nodiging om tot Christus te komen moeten zo helder gebracht worden de Heilige Geest de zondaar dat laat bevinden.

Ds. A. Moerkerken heeft dit eens vergeleken met het bakken van een brood. Als een versgebakken brood uit de oven komt, dan heeft het een heerlijke geur. Het gaat natuurlijk om het brood, maar de geur is de bevinding van dat brood. Prediking is niet bevindelijk als beschreven wordt wat de geur van brood is.

Wat ik aan de orde heb willen stellen, is de misvatting dat echte Bijbelse, rechtse, zware, (wat voor termen wilt u allemaal) prediking de enige juiste is, omdat daarin de gangen en de wegen van Gods volk beschreven worden.

[memento]

Deze betekenis heeft bevinding ook als we dit woord gebruiken in de context van deze topic, bevindelijke prediking. Bevindelijke prediking is dus niet: n.a.v. een tekst beschrijven wat een mens kan ervaren (gepreekte bevinding), maar het Woord en de geestelijke lessen daaruit zo aan het hart leggen dat een mens (door de werking van de Geest) gaat ervaren (bevindelijke prediking). Dat

Ik denk dat je dit wel moet nuanceren. Een goed prediker preekt wat in zijn tekst-gedeelte staat. Preekt hij dus uit een psalm, of uit Hooglied, dan kan het m.i. niet anders, dan dat de ervaring die de psalmdichter, of de Hooglied-schrijver, verwoord, nadrukkelijk aan de orde komt in de preek. In die gevallen heeft m.i. gepreekte bevinding nadrukkelijk een plaats in de prediking.

Maar: dat is wat anders om in elke tekst "de gangen van Gods volk" te zien. Een goede prediking preekt wat er in de tekst staat. Gaat de tekst over bevinding, dan moet díe bevinding gepredikt worden. Gaat die tekst niet over bevinding, dan moet dat er niet bijgesleept worden, maar moet gepredikt worden wat God, in Zijn onnoemlijk hoge wijsheid, behaagt heeft in het tekst-gedeelte te leggen. We moeten immers niet wijzer willen wezen dan God...

[Luther]

Deze betekenis heeft bevinding ook als we dit woord gebruiken in de context van deze topic, bevindelijke prediking. Bevindelijke prediking is dus niet: n.a.v. een tekst beschrijven wat een mens kan ervaren (gepreekte bevinding), maar het Woord en de geestelijke lessen daaruit zo aan het hart leggen dat een mens (door de werking van de Geest) gaat ervaren (bevindelijke prediking). Dat

Ik denk dat je dit wel moet nuanceren. Een goed prediker preekt wat in zijn tekst-gedeelte staat. Preekt hij dus uit een psalm, of uit Hooglied, dan kan het m.i. niet anders, dan dat de ervaring die de psalmdichter, of de Hooglied-schrijver, verwoord, nadrukkelijk aan de orde komt in de preek. In die gevallen heeft m.i. gepreekte bevinding nadrukkelijk een plaats in de prediking.

Maar: dat is wat anders om in elke tekst "de gangen van Gods volk" te zien. Een goede prediking preekt wat er in de tekst staat. Gaat de tekst over bevinding, dan moet díe bevinding gepredikt worden. Gaat die tekst niet over bevinding, dan moet dat er niet bijgesleept worden, maar moet gepredikt worden wat God, in Zijn onnoemlijk hoge wijsheid, behaagt heeft in het tekst-gedeelte te leggen. We moeten immers niet wijzer willen wezen dan God...

OK, dank voor deze nuancering. Daar ben ik het mee eens. De kern is dan het Woord, het spreken Gods, tot de gemeente.

[Genade door recht]

Maar: dat is wat anders om in elke tekst "de gangen van Gods volk" te zien. Een goede prediking preekt wat er in de tekst staat. Gaat de tekst over bevinding, dan moet díe bevinding gepredikt worden. Gaat die tekst niet over bevinding, dan moet dat er niet bijgesleept worden, maar moet gepredikt worden wat God, in Zijn onnoemlijk hoge wijsheid, behaagt heeft in het tekst-gedeelte te leggen. We moeten immers niet wijzer willen wezen dan God...

Het is maar wat je onder bijslepen verstaat. Voor de één is het glashelder dat het boek Ruth 'naakte geschiedenis' is. Een ander ziet er echter een bekeringsweg in. De laatstgenoemden zien vaak in een (historische) waarheid nog een andere, bevindelijke waarheid. Voor hen is dat echt geen bijslepen van de bevinding.

[Luther]

Het is maar wat je onder bijslepen verstaat. Voor de één is het glashelder dat het boek Ruth 'naakte geschiedenis' is. Een ander ziet er echter een bekeringsweg in. De laatstgenoemden zien vaak in een (historische) waarheid nog een andere, bevindelijke waarheid. Voor hen is dat echt geen bijslepen van de bevinding.

Maar, Genade door recht, uiteraard zijn uit de geschiedenis van Ruth naast een heilshistorische boodschap, ook geestelijke lessen te trekken. Dat is echter wat anders dan het onverantwoord vergeestelijken van deze geschiedenis, bijvoorbeeld om er in te lezen dat Ruth eerst op de akker van Boaz aren raapt, hem later ziet en daarna met hem trouwt. Om daaruit de conclusie te trekken dat een kind van God bekeerd kan zijn zonder Christus te kennen, en hem wel te zien door het geloof, maar nog niet van Hem te zijn.

Lees in dat verband even mee met wat ds. W. Pieters (HHK Garderen) daarover schrijft, wat mij betreft Bijbels!:

"Is het dwaalleer om bij een preek over vraag en antwoord 21 van Zondag 7 het laatste stukje bewust achterwege te laten en dat pas te behandelen bij vraag en antwoord 60 van Zondag 23 - omdat het daar zogenaamd bij hoort?"
Wie de opbouw van de Catechismus bestudeert, ziet al gauw dat tussen de zondagsafdelingen 7 en 23 de Twaalf Artikelen worden behandeld. Zondag 23 sluit precies aan bij Zondag 7. Vraag en antwoord 21 én vraag en antwoord 60 gaan over dezelfde zaak: rechtvaardig zijn voor God door het geloof in Jezus Christus. Dat heeft de prediker als hij het laatste stukje van antwoord 21 achterwege laat, goed begrepen. Daar staat namelijk: mij is door God geschonken "vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid". Vergeving der zonden wordt nog wel eens losgekoppeld van rechtvaardig zijn, maar dat doet de Catechismus niet. Er staat namelijk meteen het woord "gerechtigheid" bij. Dit is niets anders dan de rechtvaardiging.
Wanneer iemand echter vindt dat de rechtvaardiging niet past bij het geloof dat in vraag en antwoord 21 wordt beschreven, heeft hij van de Catechismus op dit punt niets begrepen. Dat is geen schande, maar dan moet hij zich niet opwerpen als voorganger voor Gods volk. Dan moet hij zich leergierig in de schoolbank zetten van Luther en Calvijn, die vanuit Gods Woord tot de blijde zekerheid en geloofsbelijdenis kwamen: door het ware geloof in Jezus Christus, hoe klein of hoe groot ook, hoe zwak of hoe sterk ook, worden wij rechtvaardig voor God gesteld.
Is iemand het daar niet mee eens, dan moet hij dat als voorganger / prediker ronduit zeggen. Dan moet hij niet de gemeente in de waan brengen of laten dat hij zuiver reformatorisch is. Dan moet hij eerlijk zeggen: u moet kiezen, gemeente, óf u houdt het met de Catechismus óf u houdt het met mijn opvatting. Anders sticht hij met zijn opvatting over de rechtvaardiging onder de dekmantel van de Catechismus verwarring in Gods huis.
Is er dan geen verschil tussen een beginnend geloof en een voldragen geloofszekerheid? Dat is er, maar niet in wezen. Wat ons nu rechtvaardigt voor de heilige en zondestraffende Rechter van hemel en aarde, is niet de mate van ons geloof, maar het wezen ervan. Of beter gezegd: niet het geloof rechtvaardigt ons, maar God rechtvaardigt ons omwille van het borgwerk van Zijn Zoon Jezus Christus, door het ware geloof. Er is tussen zwak en sterk geloof wel onderscheid wat betreft de maat van zekerheid en troost aangaande deze rechtvaardiging, maar er is geen verschil wat betreft het wel of niet gerechtvaardigd zijn.
Al Gods wedergeboren kinderen zijn gelovigen. Al die gelovigen zijn in Christus. Voor allen die in Christus zijn, geldt: er is voor hen geen verdoemenis! Zij allen zijn gerechtvaardigd!
Het geloof van vraag en antwoord 21 is precies hetzelfde geloof als van de vragen en antwoorden 59 en 60: het oprechte of ware geloof. Dat is niet alleen geloof hechten aan de waarheden in Gods Woord, maar ook vertrouwen stellen op de beloften die God in Zijn Woord ons doet. Vanuit het Grieks mogen we zeggen: geloven is zich toevertrouwen aan de Zaligmaker, Jezus Christus.
(...)
Het woord in Psalm 2 is het woord voor "schuilplaats zoeken", de toevluchtnemende daad van het geloof. Dán al wordt die ziel welgelukzalig genoemd. Dan noemt Gód zo'n mens al welgelukzalig. Net zo welgelukzalig als in Psalm 32 vers 1-2: "Welgelukzalig is hij wiens overtreding is vergeven, wiens zonde bedekt is. Welgelukzalig is de mens die de HEERE de ongerechtigheid niet toerekent." Dus, die gerechtvaardigd is. Niet pas nadat het toevluchtnemend geloof is overgegaan in een verzekerd vertrouwen, maar al wanneer de eerste vertrouwensvolle overgave van de voortgejaagde ziel er is. En dat is niet alleen "aan Gods kant zo", want Hij maakt het tot onze troost in Zijn Woord bekend! Is er dus een betrouwende lezer die toevlucht neemt onder de vleugels van Israëls God, net als Ruth (Ruth 2 vers 12)? Dan mag hij of zij weten: God noemt mij welgelukzalig en ik bén welgelukzalig. Al beleef ik er nog al te weinig van, en al twijfel ik er maar al te veel aan - ik weet toch dat God niet liegt!
Dwaalt een prediker wanneer hij het laatste stukje van antwoord 21 bewust achterwege laat en uitstelt te bepreken totdat vraag en antwoord 60 aan de beurt zijn, omdat hij vindt dat het niet past bij het geloof van vraag en antwoord 21? Ja, dan dwaalt hij. Want het geloof van vraag en antwoord 21 lijft in Christus in, en het doet delen in al Zijn weldaden. Het toevluchtnemende betrouwen ("chasah") van vraag en antwoord 60 is precies hetzelfde als het verzekerde vertrouwen ("batach") van vraag en antwoord 21.

[memento]

Maar: dat is wat anders om in elke tekst "de gangen van Gods volk" te zien. Een goede prediking preekt wat er in de tekst staat. Gaat de tekst over bevinding, dan moet díe bevinding gepredikt worden. Gaat die tekst niet over bevinding, dan moet dat er niet bijgesleept worden, maar moet gepredikt worden wat God, in Zijn onnoemlijk hoge wijsheid, behaagt heeft in het tekst-gedeelte te leggen. We moeten immers niet wijzer willen wezen dan God...

Het is maar wat je onder bijslepen verstaat. Voor de één is het glashelder dat het boek Ruth 'naakte geschiedenis' is. Een ander ziet er echter een bekeringsweg in. De laatstgenoemden zien vaak in een (historische) waarheid nog een andere, bevindelijke waarheid. Voor hen is dat echt geen bijslepen van de bevinding.

Ik acht dit wijzer willen wezen dan God. Want als God gewild heeft dat we betreffende geschiedenis (die trouwens als geschiedenis vol rijke lessen zit, die vaak bij vergeestelijken worden overgeslagen) geestelijk zouden lezen, waarom geeft de Bijbeltekst in haar geheel (van Openbaring tot Genesis) daar geen hints naar?

Het probleem van vergeestelijkte Bijbelteksten is:
1. De lessen die in de feitelijke geschiedenis liggen, worden overgeslagen, als zijnde minderwaardig aan de "geestelijke" betekenis
2. Je kan dmv vergeestelijken een Bijbeltekst laten zeggen wat je wilt. Vaak is het zo dat de creatiefste geest de beste "geestelijke" uitleg kan verzinnen.
3. Het gebeurt zeer willekeurig. Zonder dat er onderscheid is tussen de geschiedenissen, wordt de ene geschiedenis wel, en de andere geschiedenis niet vergeestelijkt. Ook in de geschiedenis zelf wordt het ene wel, en het ander niet vergeestelijkt, zonder dat de Bijbeltekst daar aanleiding toe geeft.

Op basis van deze kenmerken acht ik het zomaar vergeestelijken van geschiedenissen getuigen van een groot tekort aan besef van de heiligheid van de Schrift. Want over de lessen die Gods Geest duidelijk in de geschiedenis heeft op laten tekenen wordt heengewalst, en geheel willekeurig kent men, zonder daar Schriftuurlijke gronden voor te hebben, een eigen uitleg toe aan delen van een Bijbelverhaal.

[refo]

Inderdaad worden in geschiedenissen de rijkste lessen overgeslagen.
Van de zomer hadden we in Zwitserland een predikant die de geschiedenis van Juda en Thamar behandelde. Deze wordt in een prekenserie over Jozef steevast overgeslagen. Het lijkt er helemaal niet bij te horen en wat er staat is te naar om over te spreken.

Maar waarom was Juda voor Jacob een acceptabele borg? Hij was toch (ook in onze ogen) één van de negen schurken die Jozef had verkocht? Dat staat nu net in die geschiedenis.

De sleutel van het verhaal ligt in een hoofdstuk dat categorisch overgeslagen wordt.
Juda is borg. Zonder Juda geen toegang tot Jozef.

[Tiberius]

Maar waarom was Juda voor Jacob een acceptabele borg? Hij was toch (ook in onze ogen) één van de negen schurken die Jozef had verkocht? Dat staat nu net in die geschiedenis.

Waarom was dat dan? Daar ben ik wel benieuwd naar.

[albion]

Maar waarom was Juda voor Jacob een acceptabele borg? Hij was toch (ook in onze ogen) één van de negen schurken die Jozef had verkocht? Dat staat nu net in die geschiedenis.

Waarom was dat dan? Daar ben ik wel benieuwd naar.

Ik denk dat de geschiedenis in Egypte hier ook mee samenhangt.
Was het Juda niet die het woord tot Jozef sprak en die Jakob beloofde:

Want uw knecht is voor deze jongeling borg bij mijn vader, zeggende: Zo ik hem tot u niet wederbreng, zo zal ik tegen mijn vader alle dagen gezondigd hebben!

En uit Jakob profeteerde:

Juda! gij zijt het, u zullen uw broeders loven; uw hand zal zijn op den nek uwer vijanden; voor u zullen zich uws vaders zonen nederbuigen.

9 Juda is een leeuwenwelp! gij zijt van den roof opgeklommen, mijn zoon! Hij kromt zich, hij legt zich neder als een leeuw, en als een oude leeuw; wie zal hem doen opstaan?

10 De schepter zal van Juda niet wijken, noch de wetgever van tussen zijn voeten, totdat Silo komt, en Denzelven zullen de volken gehoorzaam zijn.

uit zijn geslacht is de Heere Jezus geboren

[Tiberius]

uit zijn geslacht is de Heere Jezus geboren

Dat weet ik wel. Maar wist Jakob dat al toen Juda zich borg stelde? Ik denk het niet.

[refo]

De preek is in het engels hier te beluisteren:
http://www.sermonaudio.com/sermoninfo.a ... 2507211558
Het was deze dominee in ieder geval en ik denk dat het dezelfde preek is.

Wat ik me ervan herinner is dat het er vooral omging wat later van Juda gezegd werd:
- voor Jacob was hij aanvaardbaar als borg.
- Juda kreeg de zegen
Wat was er dan met Juda gebeurd? Daar lezen we toch niets over?! Toch wel: dat is in Gen 38 beschreven. Een Juda die moet erkennen dat Thamar rechtvaardiger is dan hij.

[refo]

De opmerking van Jacob: 'gij beroofd mij van kinderen' lijkt erop te wijzen dat Jacob inmiddels ingelicht was over de verkoop van Jozef.

[albion]

uit zijn geslacht is de Heere Jezus geboren

Dat weet ik wel. Maar wist Jakob dat al toen Juda zich borg stelde? Ik denk het niet.

Ik denk juist van wel. Hij kreeg een profetisch gezicht:


Verzamelt u, en ik zal u verkondigen, hetgeen u in de1 navolgende dagen wedervaren zal.

kanttek 1: Hebr. in het achterste, laatste, of na vervolg der dagen; dat is, in de toekomende tijden; te weten, omtrent 200 jaren na dezen tijd beginnende, en voorts tot de komst en het koninkrijk van den Messias toe.

En als we dan toch onze eigen mening mogen profileren: ik denk dat Abraham, Izak, en Jakob extra-ordinaire gaven meegekregen hebben.

[Tiberius]

En als we dan toch onze eigen mening mogen profileren...

... dan meen ik dat je mijn vraag niet gelezen hebt.

[albion]

En als we dan toch onze eigen mening mogen profileren...

... dan meen ik dat je mijn vraag niet gelezen hebt.

Dat weet ik wel. Maar wist Jakob dat al toen Juda zich borg stelde? Ik denk het niet.

Je vraag beantwoord waar je opreageert met wat hier bovenstaat. En dan eindig je met.....

Maar ik ga de uitleggers er op naslaan. (ja, die staan bij mij hoog aangeschreven. En ik zie hier regelmatig anderen aangehaald die ook hoog aangeschreven staan)


Als ik opgeknapt ben ga ik dat doen. Genesis 48 (dacht ik) en Job 1 (ivm uitleg Zonderling)