Vervolg proefschrift Ds. Golverdingen

[Eveline de Pater]

Toch vind ik het apart dat (Golverdingen suggereert dat) er destijds geen sprake was van een formeel leerverschil. In het proefschrift van Golverdingen zag je heel duidelijk dat de mensen die later zijn uitgetreden op het standpunt stonden dat het Evangelie alleen verkondigd en aangeboden mocht worden aan hen die aan hun zonden waren ontdekt. Ds. R. Kok ging daar heel hard tegenin en werd hierbij (zij het genuanceerder) gesteund door de predikanten, die later niet zijn uitgetreden. De uitgetredenen konden zich niet vinden in een algemeen onvoorwaardelijk welmenend aanbod van genade. Ds. Verhagen heeft deze woorden (algemeen onvoorwaardelijk welmenend) al letterlijk gebruikt voor de scheuring van 1953. De uitgetredenen hebben daar later (in het boek 'uit ons uitgegaan') hun voorwaardelijk aanbod van genade tegenover gezet. Hoewel ze het misschien daarna pas een naam hebben gegeven, was een voorwaardelijk aanbod van genade wel degelijk al voor 1953 aanwezig bij een deel van de predikanten. En omdat Steenblok dit aan zijn studenten op de Theologische School meegaf, wilde het gros van de predikanten van hem af. Kerkrechtelijk zijn er grote fouten gemaakt (zeker ook van GG-zijde), maar de zorgen van de niet-uitgetredenen hebben mijns inziens toch wel duidelijk betrekking op de leer.

Ik snap best dat het moeilijk is. Je verwachting zoals je die eerder in deze topic uitte, is niet uitgekomen. En nu schrijf je bovenstaande weer. Gelukkig, en dat weet ik al voordat ik het boek heb gelezen, is dr. Golverdingen objectiever als dit geschrijf. Even een serieuze vraag: waarom doe je dit?

Een serieuze vraag verdient een serieus antwoord: Ik heb niet de behoefte om te polariseren, maar wel om eerlijk te zijn. Ik heb objectiviteit hoog in het vaandel staan, maar ik probeer het proefschrift en de promotie van dr. Golverdingen te rijmen met dit nieuwe boek en de verwachtingen. Ik begrijp zeker wel dat ds. Golverdingen voorzichtig is en verbinding blijft zoeken. Tijdens de promotie heeft hij echter duidelijk gezegd dat er in wezen geen verschil zat tussen ds. Kersten en ds. Kok. Hij heeft daarbij een heel zwaar accent laten vallen op de heruitgave van het boek van de Erskines. Golverdingen heeft destijds gezegd (ik was aanwezig) dat Kersten afstand wilde nemen van de drieverbondenleer, maar zeker net zoveel afstand wilde nemen van een voorwaardelijk aanbod van genade (hoewel hij Steenblok te vriend wilde houden). Hoewel ik daar persoonlijk blij mee ben (maar dat doet niet ter zake bij objectiviteit), kan dat toch niet betekenen dat er alleen maar kerkordelijke fouten zijn gemaakt in 1953 en dat Steenblok eigenlijk ook wel hetzelfde was als Kersten. De GGiN heeft in het verleden (zeker na de scheuring) keiharde en felle uitspraken gedaan. In het boek 'uit ons uitgegaan' wordt de GG zelfs een dwaalleer verweten. Sterker nog: de GG is vergeleken met de antichrist. De titel van het boek is daar ook op gebaseerd:

1 Johannes 2:
18 Kinderkens, het is de laatste ure; en gelijk gij gehoord hebt, dat de antichrist komt, zo zijn ook nu vele antichristen geworden; waaruit wij kennen, dat het de laatste ure is.
19 Zij zijn uit ons uitgegaan, maar zij waren uit ons niet; want indien zij uit ons geweest waren, zo zouden zij met ons gebleven zijn; maar dit is geschied, opdat zij zouden openbaar worden, dat zij niet allen uit ons zijn.

Alleen een 'diepe schuldbelijdenis' tegenover elkaar en de Heere is voor de praktijk van het kerkelijke leven toch niet bevredigend? Kerkmensen hebben toch het recht om te weten wat het standpunt van hun kerk is m.b.t. het aanbod van genade?

Ik heb veel persoonlijke vrienden in de GGiN, maar het is van tweeën één:

1. óf er zijn alleen maar kerkordelijke fouten zijn gemaakt in 1953. Dat betekent dat de GGiN ten diepste geen bestaansrecht heeft, omdat ze ook een algemeen onvoorwaardelijk welmenend aanbod van genade zouden moeten voorstaan.
2. óf er was wel degelijk sprake van een leerverschil en dat moet dan niet verzwegen of afgezwakt worden.

Als Kersten en Kok werkelijk één waren en er alleen kerkordelijke fouten zijn gemaakt in 1953 (het eerste heeft Golverdingen gezegd en het tweede suggereert hij in het interview), dan heeft de GGiN toch geen reden om een ander standpunt in te nemen m.b.t. het aanbod van genade?

Als er, wat officiële standpunten van beide kerkverbanden betreft, wel een duidelijk leerverschil is, dan heeft dat waarschijnlijk ook meegespeeld bij de scheuring van 1953, dat kan bijna niet anders.

Daarom vermoed ik (maar ik heb het boek uiteraard nog niet gelezen) dat Golverdingen het aspect van de leer in zijn boek wel degelijk meeneemt als grond voor de schorsing, hoewel hij dat in het interview niet noemt.

Ik vind persoonlijk de visie op het aanbod van genade wezenlijk voor de prediking. En daarom vind ik dat er duidelijkheid moet komen. Dr. Golverdingen (en ds. Roos) is de aangewezen persoon om die duidelijkheid te geven.

Ruim een jaar geleden heb ik een preek van ds. Roos gehoord, waarin hij zei: "er zijn heden ten dage ook mensen, die voor iedereen een belofte hebben. Ja, ze maken zelfs onderscheid tussen beloften van het verbond en beloften van het Evangelie. Maar gemeente, het is volkomen in strijd met Gods Woord." Dit is een duidelijke positie innemen t.o.v. de GG, anders kan ik het niet zien.

Nogmaals: laten we samen proberen (los van het feit wat onze persoonlijke mening is) helder te krijgen waar beide kerkverbanden heden ten dage staan voor wat betreft het aanbod van genade. En dan gaat het vooral over het officiële standpunt van het kerkverband. Want daar kun je de betreffende predikanten immers op aanspreken.

[eilander]

Blijkbaar heb je er moeite mee dat ds. Golverdingen (zoals je zelf zegt) 'voorzichtig is en de verbinding zoekt'?

[Curatorium]

„Het betrof een geschil rond dr. Steenblok: zijn persoon en zijn leer. Waarbij ik vaststel dat de uitgetredenen hun handelen pas nadíén motiveerden met de stellingname dat de Gereformeerde Gemeenten het oude spoor hadden verlaten. Zij hebben dat in de jaren daarvoor nooit op een vergadertafel laten komen.” (Uit het RD artikel)

Eveline: Er wordt dus niet weersproken dat er geen leerverschil is met ds. Steenblok. Wel dat dit als uitgetredenen in het geheel pas na de scheuring óf openbaar kwam óf waarschijnlijk daarna gevormd is. En dat verschil is er officieel nu nog steeds. Maar lees het boek maar eens eerst, meningen baseren op gevoel en een summier RD artikeltje lijkt me niet handig.

[Eveline de Pater]

Blijkbaar heb je er moeite mee dat ds. Golverdingen (zoals je zelf zegt) 'voorzichtig is en de verbinding zoekt'?

Nee hoor, ik ben er ook voor om verbinding te zoeken en voorzichtig te zijn. Maar ik ben niet zo van het om de hete brij draaien en fundamentele zaken onder het vloerkleed schuiven.

Of is de visie op het aanbod van genade niet zo fundamenteel als ik doe voorkomen? Ik laat me graag corrigeren...

[Eveline de Pater]

„Het betrof een geschil rond dr. Steenblok: zijn persoon en zijn leer. Waarbij ik vaststel dat de uitgetredenen hun handelen pas nadíén motiveerden met de stellingname dat de Gereformeerde Gemeenten het oude spoor hadden verlaten. Zij hebben dat in de jaren daarvoor nooit op een vergadertafel laten komen.” (Uit het RD artikel)

Eveline: Er wordt dus niet weersproken dat er geen leerverschil is met ds. Steenblok. Wel dat dit als uitgetredenen in het geheel pas na de scheuring óf openbaar kwam óf waarschijnlijk daarna gevormd is. En dat verschil is er officieel nu nog steeds. Maar lees het boek maar eens eerst, meningen baseren op gevoel en een summier RD artikeltje lijkt me niet handig.

Het is inderdaad verstandig om verder eerst het boek te lezen. Maar ik vond het een beetje vervelend dat Ad Anker mij inwreef dat mijn verwachting aan het begin van dit topic (voor hem gelukkig) niet was uitgekomen. Dat betwijfel ik namelijk.

En inderdaad: de quote die je aanhaalt uit het RD-artikel bevestigt mijn vermoeden. Ik had deze quote nog niet echt heel goed tot me door laten dringen (meer het artikel als geheel), maar deze quote is inderdaad wel erg belangrijk. Mijn opmerking dat Golverdingen suggereert dat het alleen om kerkordelijke fouten zou gaan, lijkt dus niet te kloppen. Bedankt voor de opscherping!

[-DIA-]

Weet iemand, want dat weet ik namelijk niet, of er voor het schorsingsbesluit overleg is geweest met dr. Steenblok?
En waren mensen als ds. Mallan, ds. Aangeenbrug op de hoogste gesteld? Of overviel dit besluit hen ter synode?

Zover ik het heb gehoord en gelezen, waren deze mensen niet op de hoogte van wat de plannen waren.
Als op de agenda staat: "Theologische School", dan nemen we in eerste instantie, dacht ik, niet aan, dat het over een
schorsingsbesluit zou gaan van dr. Steenblok?

Graag inhoudelijke reageren, laat je niet door emoties leiden, denk nuchter na. Anders komen we niet dichter bij een oplossing.

[Curatorium]

Koopt en leest, zou ik zeggen.

[-DIA-]

Koopt en leest, zou ik zeggen.

Sorry, daar heb ik het geld niet voor... Niet iedereen is meer zo rijk als in de jaren '70 t/m 2010.
Daar wil ik het verder niet over hebben.

[Ad Anker]

Ik weet niet of ik er zo gelukkig mee ben dat jouw verwachting op basis van het interview niet is uitgekomen. Ook erken ik direct dat de leer een rol heeft gespeeld. In die zin vind ik de uitspraak van ds. Mallan uit het interview van groot belang. Ds. Kersten zag het dus ook.

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

[mulder]

Ruim een jaar geleden heb ik een preek van ds. Roos gehoord, waarin hij zei: "er zijn heden ten dage ook mensen, die voor iedereen een belofte hebben. Ja, ze maken zelfs onderscheid tussen beloften van het verbond en beloften van het Evangelie. Maar gemeente, het is volkomen in strijd met Gods Woord." Dit is een duidelijke positie innemen t.o.v. de GG, anders kan ik het niet zien.

wordt wel vaker vanaf de kansel van kant getrokken tegen de Gergem hoor, hoeft niet verkeerd te zijn. ik denk ook dat de wens naar ooit kerkelijke eenheid vooral van de Gergem komt. Wellicht zijn uitgetredenen gewoon realistisch. maar je hebt gelijk ook: inderdaad is er officieel kerkelijk gezien nu gewoon nog een leerverschil. vergeet niet dat de studie over de scheuring in 53 gaat, dat leerverschil kan dus daarna pas ontwikkeld zijn..

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

Klopt die zijn in de Gergem toch ontwikkeld om 1931 kloppend te krijgen of is dat abuis?
overigens wel noemenswaardig om te zien dat nu de wat linkerflank dat vreemde onderscheid wel loslaat om dezelfde reden als ds. Roos noemt. terwijl juist de predikanten die tegen GGIN aanhangen (!!!) dit onderscheid juist nog duidelijk maken!

[Eveline de Pater]

Ik weet niet of ik er zo gelukkig mee ben dat jouw verwachting op basis van het interview niet is uitgekomen. Ook erken ik direct dat de leer een rol heeft gespeeld. In die zin vind ik de uitspraak van ds. Mallan uit het interview van groot belang. Ds. Kersten zag het dus ook.

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

Ik weet niet precies wat je met de dikgedrukte zin bedoeld, maar ds. Golverdingen bedoeld volgens mij dat het historisch juist is dat ds. Kersten iets heeft gezegd. Hij bedoeld niet dat het juist is wat hij heeft gezegd. Dat is een verschil. Verder geeft ds. Golverdingen duidelijk aan dat ds. Kersten zichzelf gecorrigeerd heeft, wat ook aantoont dat Kersten blijkbaar dingen heeft gezegd, waar hij later spijt van heeft:

(uit het interview)
„Ik vind dit een teer onderwerp. Ds. Kersten kreeg na de oorlog te maken met allerlei oppositie. In mijn boek stel ik vast dat het historisch juist is dat hij na de oorlog tegen ds. F. Mallan heeft gezegd dat de gemeenten „worden verscheurd en verwoest en men zal niet eerder rusten.” En: „als jullie niet pal blijven staan voor deze waarheid die ik je nu voorhoud en die je ook door dr. C. Steenblok wordt voorgehouden, dan zul je zien dat je in de Gereformeerde Gemeenten niet zult kunnen blijven.” Aan de andere kant zie je dat ds. Kersten nog in 1948, twee weken voor zijn sterven, een boekje van de Erskines en James Fisher uitgeeft over het verbond der genade, waarin ook ds. R. Kok zich herkende. Mijn indruk is dat hij hiermee bepaalde lijnen toch weer heeft rechtgetrokken.”

Vergeet niet dat ds. Kersten moest strijden voor een Theologische School met een hoogwaardige opleiding. In dat opzicht was het voor hem een wonder dat hij Steenblok tegenkwam. Het is dus begrijpelijk dat hij Steenblok ging verdedigen, hoewel hij dit ten koste liet gaan van zijn eigen gedachtengoed, zo toont Golverdingen aan in zijn proefschrift.

[Eveline de Pater]

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

Lijkt mij niet off-topic. De Erskines hebben het onderscheid tussen 'recht van toegang' en 'recht van bezit' geïntroduceerd. Ze maken daarbij heel duidelijk onderscheid tussen de beloften van het Evangelie en de beloften van het genadeverbond. Het verwijt dat de GG dit zelf hebben bedacht is historisch gezien dus onjuist.

Het klinkt dan wel goed om van jezelf te zeggen in het spoor van de Schotse en Nederlandse oudvaders te gaan (en daarmee te suggereren dat de andere partij dat niet doet), maar het moet wel juist zijn.

[Ad Anker]

Ik weet niet of ik er zo gelukkig mee ben dat jouw verwachting op basis van het interview niet is uitgekomen. Ook erken ik direct dat de leer een rol heeft gespeeld. In die zin vind ik de uitspraak van ds. Mallan uit het interview van groot belang. Ds. Kersten zag het dus ook.

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

Ik weet niet precies wat je met de dikgedrukte zin bedoeld, maar ds. Golverdingen bedoeld volgens mij dat het historisch juist is dat ds. Kersten iets heeft gezegd. Hij bedoeld niet dat het juist is wat hij heeft gezegd. Dat is een verschil. Verder geeft ds. Golverdingen duidelijk aan dat ds. Kersten zichzelf gecorrigeerd heeft, wat ook aantoont dat Kersten blijkbaar dingen heeft gezegd, waar hij later spijt van heeft:

(uit het interview)
„Ik vind dit een teer onderwerp. Ds. Kersten kreeg na de oorlog te maken met allerlei oppositie. In mijn boek stel ik vast dat het historisch juist is dat hij na de oorlog tegen ds. F. Mallan heeft gezegd dat de gemeenten „worden verscheurd en verwoest en men zal niet eerder rusten.” En: „als jullie niet pal blijven staan voor deze waarheid die ik je nu voorhoud en die je ook door dr. C. Steenblok wordt voorgehouden, dan zul je zien dat je in de Gereformeerde Gemeenten niet zult kunnen blijven.” Aan de andere kant zie je dat ds. Kersten nog in 1948, twee weken voor zijn sterven, een boekje van de Erskines en James Fisher uitgeeft over het verbond der genade, waarin ook ds. R. Kok zich herkende. Mijn indruk is dat hij hiermee bepaalde lijnen toch weer heeft rechtgetrokken.”

Vergeet niet dat ds. Kersten moest strijden voor een Theologische School met een hoogwaardige opleiding. In dat opzicht was het voor hem een wonder dat hij Steenblok tegenkwam. Het is dus begrijpelijk dat hij Steenblok ging verdedigen, hoewel hij dit ten koste liet gaan van zijn eigen gedachtengoed, zo toont Golverdingen aan in zijn proefschrift.

Ja, maar mijn bevestiging van jouw stelling dat de leer een rol speelde in die periode klopt dan toch? En allerlei interpretaties loslaten op een uitspraak van ds. Kersten is niet objectief.

Dat uiteindelijk de scheuring het gevolg was van de onbeschofte behandeling van dr. Steenblok is wel helder. En dat is betreurenswaardig.

[Ad Anker]

En wat je noemt over de beloften: dat onderscheid heeft de GG bedacht om hun aanbodsleer kloppend te krijgen. Ik kan me voorstellen dat ds. Roos zich daar niet in kan vinden. Die houdt het liever bij hoe de Schotse en Nederlandse oudvaders dat leerden. Maar dit is off topic.

Lijkt mij niet off-topic. De Erskines hebben het onderscheid tussen 'recht van toegang' en 'recht van bezit' geïntroduceerd. Ze maken daarbij heel duidelijk onderscheid tussen de beloften van het Evangelie en de beloften van het genadeverbond. Het verwijt dat de GG dit zelf hebben bedacht is historisch gezien dus onjuist.

Het klinkt dan wel goed om van jezelf te zeggen in het spoor van de Schotse en Nederlandse oudvaders te gaan (en daarmee te suggereren dat de andere partij dat niet doet), maar het moet wel juist zijn.

Jaja, dat weet ik. Daar is uitgebreid over gediscussieerd op dit forum. Daar verwijs ik graag naar. Toen werd ook wel duidelijk dat je het doot de GG bedachte onderscheid niet zomaar aan Erskine kan toeschrijven.

[-DIA-]

Weet iemand, want dat weet ik namelijk niet, of er voor het schorsingsbesluit overleg is geweest met dr. Steenblok?
En waren mensen als ds. Mallan, ds. Aangeenbrug op de hoogste gesteld? Of overviel dit besluit hen ter synode?

Zover ik het heb gehoord en gelezen, waren deze mensen niet op de hoogte van wat de plannen waren.
Als op de agenda staat: "Theologische School", dan nemen we in eerste instantie, dacht ik, niet aan, dat het over een
schorsingsbesluit zou gaan van dr. Steenblok?

Graag inhoudelijke reageren, laat je niet door emoties leiden, denk nuchter na. Anders komen we niet dichter bij een oplossing.

Is dit niet meer te bevestigen of te ontkennen? Het lijkt me anders wel een punt waar we niet zomaar aan voorbij kunnen gaan.
Hoe kon dit gebeuren, als het is, zoals ik het heb gehoord en gelezen, dan moet dit toch, om zo te zeggen, wel een als een heel
koude douche over dr. Steenblok en zijn medestanders zijn gekomen?
Ik heb de scheuring zelf niet bewust meegemaakt, ik was net 1 jaar oud, en ben nog gedoopt in de ongedeelde gemeenten.