Ik vind het ook goed om te gaan kijken. Inderdaad komt de verschrikkelijke werkelijkheid van de dood heel dichtbij. Het is niet goed om dat te ontwijken. Wij werden thuis van jongsaf meegenomen naar begrafenissen/condoleances in de gemeente waar mijn vader het pastorale werk deed. Dat heeft onuitwisbare indrukken achtergelaten.
Mijn man had toen we verkering kregen nooit een overledene gezien! Dat vond ik onvoorstelbaar.

Ik kan me goed voorstellen dat een familielid het pijnlijk vind als mensen niet naar een dierbare overledene willen kijken.

Voor mij hoeft het ook niet bij iedereen, dichtbijstaande familie vind ik wat anders, zoals vader, moeder, broer, zus maar iemand dwingen? nee!
Ik zag ook pas voor het eerst rond m'n 20e een overledene, mijn ouders namen ons als kinderen nooit mee naar een begrafenis of condoleance, geeft niets hoor, ik zou mijn kinderen ook nooit "dwingen" zoiets komt vanzelf wel een keer.

Ik persoonlijk vind het toch vaak "poppenkast", naaste familie komt je toch wel condoleren, met je meeleven en kan evt. bij de opgebaarde overledene kijken, maar een speciaal "condoleanceuur" zou ik zelf niet willen, ook niet in een aula oid.
Toon je medeleven maar meer na de begrafenis, dat word meestal vergeten!

helma schreef:Ik vind het ook goed om te gaan kijken. Inderdaad komt de verschrikkelijke werkelijkheid van de dood heel dichtbij. Het is niet goed om dat te ontwijken. Wij werden thuis van jongsaf meegenomen naar begrafenissen/condoleances in de gemeente waar mijn vader het pastorale werk deed. Dat heeft onuitwisbare indrukken achtergelaten.
Mijn man had toen we verkering kregen nooit een overledene gezien! Dat vond ik onvoorstelbaar.

Ik kan me goed voorstellen dat een familielid het pijnlijk vind als mensen niet naar een dierbare overledene willen kijken.

Nee, het heeft niet met het ontwijken van de dood te maken, maar meer met de vraag: Waarom? Ik voel het bijna als iets wat ongepast is. Zelf zou ik het ook niet willen.

Vorig jaar 7 keer bij het graf gestaan, dit jaar twee keer wezen condoleren. En iedere keer merk ik hoe fijn familie het vindt als je komt. Ik weet dat ik het ook fijn vond toen mijn schoonvader overleed.
Vaak is het goed voor de verwerking om de gestorvene te zien, maar dat is per persoon verschillend. Mijn kinderen hebben we meegenomen als zij zelf een directe band met de gestorvene of de familie hadden. Vind ik ook respectvol naar de nabestaanden toe.

JolandaOudshoorn schreef:Vorig jaar 7 keer bij het graf gestaan, dit jaar twee keer wezen condoleren. En iedere keer merk ik hoe fijn familie het vindt als je komt. Ik weet dat ik het ook fijn vond toen mijn schoonvader overleed.
Vaak is het goed voor de verwerking om de gestorvene te zien, maar dat is per persoon verschillend. Mijn kinderen hebben we meegenomen als zij zelf een directe band met de gestorvene of de familie hadden. Vind ik ook respectvol naar de nabestaanden toe.

Let wel: ik had het niet over condoleren, maar over het kijken in de kist. (En dan vooral hoe je mensen daarna hoort praten over wát ze gezien hebben. Ik hoop dan maar dat directe familie dat nooit zal horen!

Luther schreef:

JolandaOudshoorn schreef:Vorig jaar 7 keer bij het graf gestaan, dit jaar twee keer wezen condoleren. En iedere keer merk ik hoe fijn familie het vindt als je komt. Ik weet dat ik het ook fijn vond toen mijn schoonvader overleed.
Vaak is het goed voor de verwerking om de gestorvene te zien, maar dat is per persoon verschillend. Mijn kinderen hebben we meegenomen als zij zelf een directe band met de gestorvene of de familie hadden. Vind ik ook respectvol naar de nabestaanden toe.

Let wel: ik had het niet over condoleren, maar over het kijken in de kist. (En dan vooral hoe je mensen daarna hoort praten over wát ze gezien hebben. Ik hoop dan maar dat directe familie dat nooit zal horen!

Dat is niet zo fraai. Daar zien we wat we zijn geworden. Ons beeld. De dood onderworpen, ja zelfs de drievoudige dood. Wie zou niet huiveren? En dan de tijd aanmerkende waarin de dood als het ware verheerlijkt wordt. Zie op kleding de doodshoofden verschijnen etc. Nee, dat lijkt me niet zo onschuldig of het alleen maar een plaatjes of versiering zou zijn.

Luther schreef:

JolandaOudshoorn schreef:Vorig jaar 7 keer bij het graf gestaan, dit jaar twee keer wezen condoleren. En iedere keer merk ik hoe fijn familie het vindt als je komt. Ik weet dat ik het ook fijn vond toen mijn schoonvader overleed.
Vaak is het goed voor de verwerking om de gestorvene te zien, maar dat is per persoon verschillend. Mijn kinderen hebben we meegenomen als zij zelf een directe band met de gestorvene of de familie hadden. Vind ik ook respectvol naar de nabestaanden toe.

Let wel: ik had het niet over condoleren, maar over het kijken in de kist. (En dan vooral hoe je mensen daarna hoort praten over wát ze gezien hebben. Ik hoop dan maar dat directe familie dat nooit zal horen!

Ik herken dit echt niet en heb (vaak met onze 6 kinderen) helaas al heel wat begrafenissen bijgewoond.

Er zijn voor mij drie belangrijke argumenten om toch te "kijken"
1.De confrontatie met de eindigheid van het leven
2.Het respect voor de nabestaanden die daar de gelegenheid voor geven.
3.De vergankelijkheid van mijn eigen lichaam.

"Earth to earth, ashes to ashes, dust to dust." Book of Common Prayer.

Ik verbaas me over hoe verschillend de ervaringen rond condoleren en de overledene zien, zijn. Mijn beide ouders zijn overleden, en bij beide keren hebben wij geen enkele gedachte gehad om er op te letten, laat staan iets van te vinden, wie er bij de kist ging kijken. Echt nul. Ik heb ook nog nooit gehoord dat iemand zoiets zei "ik vond het jammer dat X niet bij de kist ging kijken".
En ik heb ook nog nooit rare dingen horen zeggen over overledenen, hoe ze er bij lagen in de kist. Mijn ervaring is dat iedereen stil is, vaak geëmotioneerd, en er zijn wat opmerkingen of de persoon erg veranderd is, of iets over zijn of haar persoon of leven. Altijd respectvol, liefdevol.

Het enige onrespect bij een van de begrafenissen kwam van de begrafenisondernemer...

Dodo schreef: Het enige onrespect bij een van de begrafenissen kwam van de begrafenisondernemer...

Wij van een verpleegkundige die de laatste verzorging kwam doen, het afleggen of opbaren.
Je hebt een bepaald verwachtingspatroon als je een begrafenisondernemer uit eigen kring neemt, en dat mag je dan volgens mij hebben.
En dan kunnen bepaalde zaken vies tegenvallen.

Wat betreft het wel of niet kijken bij een overledene, ik heb er op zich geen moeite mee, het hoort er meestal bij. Een laatste afscheid, volgens mij is dat ook
goed voor rouwverwerking.
Maar toen mijn vader overleed, wilden onze kinderen niet meer kijken. Ze waren tot het laatst meegeweest en hadden de aftakeling van hun opa meegemaakt, wat
op zich al heel heftig is voor een kind.
Maar toen opa overleden was, bleek dat een brug te ver en hebben wij niet aangedrongen.
Wij hadden een schoolvriendje vroeger wiens zusje was verdronken en eigenlijk kreeg hij daarvan de schuld. Hij zou niet goed op haar gelet hebben.
De jongen werd gedwongen om elke dag in de kist te kijken, zolang zijn zusje nog boven aarde stond.
Het was niet meer zijn vrolijk lachende knappe zusje, maar een in-wit doodstil meisje.
Hij heeft een leven vol psychische moeiten en verslavingen gekend en heeft zich uiteindelijk van het leven beroofd.

En er zijn ook volwassenen die echt niet durven, soms om verschillende redenen.

Ook van elk huisdier dat hier in huis doodgaat, wordt op gepaste wijze afscheid genomen.
En dat valt voor kinderen echt niet mee, ook dat is een confrontatie.

Dodo schreef:En ik heb ook nog nooit rare dingen horen zeggen over overledenen, hoe ze er bij lagen in de kist.

Ik op zich ook niet, al vind ik soms de uitdrukking "hij lag er zo mooi bij, hij was gewoon weer jong", soms niet te begrijpen.
Wat is nu mooi?

Wist de dood alle sporen uit? Kun je altijd aan iemand zien of hij of zij er vredig bijligt?

Ik las laatst een verslag over het stervensproces en dat is heel confrontrerend.
Vaak kloppen de verhalen hierover in een boek of film helemaal niet.
Sterven is geen schone en hygiënische aangelegenheid, integendeel.

Voor mijzelf begrijp ik dat "afscheid nemen" eigenlijk niet.
Het leven is de ziel. Een lichaam zonder ziel, een dood lichaam, is niets meer, het is die persoon niet meer.
Afscheid neem je, indien mogelijk, bij het leven. Zelf zou ik daarna geen leeg lichaam meer hoeven te zien, immers is het niets meer?

Ik kan me voorstellen dat als het afscheid bij het leven niet genomen kon worden, dat iemand een laatste blik wenst op het lichaam, echter is het die persoon niet meer. Het leven is eruit. Zelf doe ik dat daarom ook niet en probeer de herinnering van het leven te behouden.

Maar ik zou geen oordeel hebben als mensen hier anders over denken, integendeel. Ik denk dat iedereen hier zelf z'n gevoelens moet volgen, er is daar geen algemene richtlijn in.

ejvl schreef:Voor mijzelf begrijp ik dat "afscheid nemen" eigenlijk niet.
Het leven is de ziel. Een lichaam zonder ziel, een dood lichaam, is niets meer, het is die persoon niet meer.
Afscheid neem je, indien mogelijk, bij het leven. Zelf zou ik daarna geen leeg lichaam meer hoeven te zien, immers is het niets meer?

Ik kan me voorstellen dat als het afscheid bij het leven niet genomen kon worden, dat iemand een laatste blik wenst op het lichaam, echter is het die persoon niet meer. Het leven is eruit. Zelf doe ik dat daarom ook niet en probeer de herinnering van het leven te behouden.

Maar ik zou geen oordeel hebben als mensen hier anders over denken, integendeel. Ik denk dat iedereen hier zelf z'n gevoelens moet volgen, er is daar geen algemene richtlijn in.

Zo heb ik een tijd gedacht.
Ik was bij het overlijden van mijn moeder aanwezig en meteen daarna was het mijn moeder eigenlijk al niet meer. Ze voelde nog warm, maar de afstand was al immens groot, ik kon haar niet meer bereiken.

Maar toch, het afscheid nemen van een geliefde is ook een proces. Rituelen kunnen dan heel zinvol zijn. Vooral als het een onverwachts sterven was.

Wij hebben, als kinderen, de kist van mijn moeder gesloten. Ik vond dat heel eng, de begrafenisondernemer wees ons erop, dat dit kon.
Op het moment zelf vond ik het moeilijk, ik kon alleen maar huilen, maar het heeft ons allemaal toch een goed gevoel gegeven. Ik kan het niet uitleggen.
Mijn broers en zwagers wilden graag de kist dragen, heel indrukwekkend als je daar dan achter loopt, met alle vrouwen en kleinkinderen.

En ook al is het verdriet soms zeer groot, naderhand besef je de diepe verbondenheid die beleefd wordt. Iets wat ik bij feestjes mis.

ejvl schreef:Voor mijzelf begrijp ik dat "afscheid nemen" eigenlijk niet.
Het leven is de ziel. Een lichaam zonder ziel, een dood lichaam, is niets meer, het is die persoon niet meer.
Afscheid neem je, indien mogelijk, bij het leven. Zelf zou ik daarna geen leeg lichaam meer hoeven te zien, immers is het niets meer?

Ik kan me voorstellen dat als het afscheid bij het leven niet genomen kon worden, dat iemand een laatste blik wenst op het lichaam, echter is het die persoon niet meer. Het leven is eruit. Zelf doe ik dat daarom ook niet en probeer de herinnering van het leven te behouden.

Maar ik zou geen oordeel hebben als mensen hier anders over denken, integendeel. Ik denk dat iedereen hier zelf z'n gevoelens moet volgen, er is daar geen algemene richtlijn in.

Misschien kunnen wij wat leren van de wijze waarop Nicodemus, Jozef van Arimathea en de vrouwen met het lichaam van de Heere Jezus omgingen. Het spreken over een leeg lichaam laat m.i. zelfs ruimte voor cremeren. Het lichaam is in Gods ogen niet waardeloos ook niet na het sterven.

huisman schreef:

ejvl schreef:Voor mijzelf begrijp ik dat "afscheid nemen" eigenlijk niet.
Het leven is de ziel. Een lichaam zonder ziel, een dood lichaam, is niets meer, het is die persoon niet meer.
Afscheid neem je, indien mogelijk, bij het leven. Zelf zou ik daarna geen leeg lichaam meer hoeven te zien, immers is het niets meer?

Ik kan me voorstellen dat als het afscheid bij het leven niet genomen kon worden, dat iemand een laatste blik wenst op het lichaam, echter is het die persoon niet meer. Het leven is eruit. Zelf doe ik dat daarom ook niet en probeer de herinnering van het leven te behouden.

Maar ik zou geen oordeel hebben als mensen hier anders over denken, integendeel. Ik denk dat iedereen hier zelf z'n gevoelens moet volgen, er is daar geen algemene richtlijn in.

Misschien kunnen wij wat leren van de wijze waarop Nicodemus, Jozef van Arimathea en de vrouwen met het lichaam van de Heere Jezus omgingen. Het spreken over een leeg lichaam laat m.i. zelfs ruimte voor cremeren. Het lichaam is in Gods ogen niet waardeloos ook niet na het sterven.

Maar we moeten ook wel omgaan met eerbied met een lichaam vind ik.
Het is niet iets wat zo weggegooid kan worden of zoiets.

huisman schreef:Misschien kunnen wij wat leren van de wijze waarop Nicodemus, Jozef van Arimathea en de vrouwen met het lichaam van de Heere Jezus omgingen. Het spreken over een leeg lichaam laat m.i. zelfs ruimte voor cremeren. Het lichaam is in Gods ogen niet waardeloos ook niet na het sterven.

Ik vroeg mij ook af wat eigenlijk de achtergrond is van de bezwaren tegen crematie.